ΕλΣυν/6 Τμ/2703/2010
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Μη νόμιμος ο διαγωνισμός για την ανάθεση παροχής ξενοδοχειακών υπηρεσιών από τον Οργανισμό Εργατικής Εστίας διότι για την επιλογή του αναδόχου α) αγνοήθηκε πλήρως από την αναθέτουσα αρχή η συγκεκριμένη διαδικασία (με την εφαρμογή μιας σειρά τύπων) που προέβλεπε η διακήρυξη και β) έγινε αυθαιρέτως από την αναθέτουσα αρχή αναγωγή επιμέρους κριτηρίων της τεχνικής αξιολόγησης σε αυτοτελή κριτήρια κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕλΣυν/Τμ.6/2703/2010
Ο λόγος αυτός δεν ευσταθεί διότι ο προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας των δημοσίων συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας που ασκείται από το Ελεγκτικό Συνέδριο (Κλιμάκιο ή Τμήμα) βάσει του ν.3060/2002, όπως τροποοιήθηκε και ισχύει, είναι αυτοτελής και ανεξάρτητος από τον έλεγχο που ασκείται στα πλαίσια αίτησης προσωρινής (αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατ΄εφαρμογή του ν.2522/1997) ή οριστικής δικαστικής προστασίας (αίτηση ακύρωσης ενώπιον του ΣτΕ). Ανεξαρτήτως τούτου και επί της ουσίας της υπόθεσης ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης καθόσον η κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού βάσει κριτηρίου διαφορετικού από αυτό που ορίζεται στη διακήρυξη αποτελεί παραβίαση ουσιώδους όρου της και καθιστά το στάδιο αυτό του διαγωνισμού μη νόμιμο. Εξάλλου, και υπό την εκδοχή ότι τα κριτήρια που εφάρμοσε η αναθέτουσα αρχή (απόσταση από τη θάλασσα και το κέντρο της πόλης, ύπαρξη ανελκυστήρων, χαμηλότερη οικονομική προσφορά) αποσκοπούν στην επιλογή της πλέον συμφέρουσας προσφοράς, η κατακύρωση στην «….» είναι μη νόμιμη δεδομένου ότι η διακήρυξη προέβλεπε συγκεκριμένη διαδικασία για την επιλογή του αναδόχου, με την εφαρμογή μιας σειρά τύπων, η οποία (διαδικασία) αγνοήθηκε πλήρως από την αναθέτουσα αρχή. Περαιτέρω, ορισμένα από τα κριτήρια που εφαρμόσθηκαν για την επιλογή αναδόχου (απόσταση από τη θάλασσα και την πόλη, ύπαρξη ανελκυστήρα), είχαν ήδη ληφθεί υπόψιν κατά το στάδιο της αξιολόγησης των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζόμενων. Η αυθαίρετη αναγωγή επιμέρους κριτηρίων της τεχνικής αξιολόγησης σε αυτοτελή κριτήρια κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού ισοδυναμεί με νέα αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών, η οποία δεν είναι επιτρεπτή μετά το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών εφόσον έτσι δεν διασφαλίζονται συνθήκες πραγματικού ανταγωνισμού. Κατόπιν αυτών, η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της.
ΕΣ/Τ4/72/2007
Παροχή απ’ αυτήν υπηρεσιών σύνδεσης, μέσω ευρωζωνικού τηλεπικοινωνιακού δικτύου, (ADSL) της κεντρικής υπηρεσίας του Οργανισμού Εργατικής Εστίας με τα γραφεία διανομής του.) Δαπάνες όμοιες μεταξύ τους, προοριζόμενες για την επίτευξη ενός ενιαίου οικονομικού και τεχνικού αποτελέσματος,που υπερβαίνουν το όριο των 45.000 Ευρώ
ΕλΣυν/ΣΤ Κλιμ/89/2010
Νόμιμη η διαδικασία διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού με κριτήριο κατακύρωσης τη συμφερότερη προσφορά για την προμήθεια απορριμματοφόρων οχημάτων τύπου πρέσσας από Σύνδεσμο Διαχείρισης Απορριμμάτων, δεδομένου ότι η υποβολή εναλλακτικών προσφορών, η οποία δεν προβλεπόταν ρητώς στη διακήρυξη, δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας και στην κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού, αφού όλες οι συμμετέχουσες στο διαγωνισμό εταιρείες υπέβαλλαν εναλλακτικές προσφορές, οι οποίες αξιολογήθηκαν αυτοτελώς σε σχέση με τις υποβληθείσες βασικές προσφορές, από τεχνική και οικο-νομική άποψη αλλά ως συμφερότερη κρίθηκε η βασική προσφορά της αναδόχου και επομένως δεν πλήττεται η αρχή της ίσης μεταχείρισης των προσφερόντων.
ΕλΣυν/6 Τμ/1949/2009
Με την ως άνω απόφαση κρίθηκε ότι σύμφωνα με την αρχή της τυπικότητας της διαδικασίας, που διέπει τους διαγωνισμούς για την ανάθεση των δημοσίων συμβάσεων, όλες οι διατάξεις της διακήρυξης καθιερώνουν ουσιώδεις όρους, με εξαίρεση εκείνες για τις οποίες σαφώς προκύπτει το αντίθετο. Το ίδιο ισχύει και για την προϋπολογιζόμενη δαπάνη της υπό ανάθεση σύμβασης που από το ύψος της εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, η συμμετοχή στο διαγωνισμό και η, δια της ανάπτυξης ανταγωνισμού, επίτευξη καλύτερου αποτελέσματος για το φορέα,γεγονός που καθιστά τις ουσιωδώς υπερβαίνουσες τη δαπάνη αυτή προσφορές απορριπτέες ως απαράδεκτες και την τυχόν επιλογή ως αναδόχου, υποψηφίου που υπέβαλε τέτοια προσφορά μη νόμιμη. Και ναι μεν, το ουσιώδες ή μη της υπέρβασης εναπόκειται κατ' αρχήν στην κρίση του αρμοδίου για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού οργάνου της αναθέτουσας αρχής, η κρίση, όμως, αυτή ελέγχεται, ως προς τα ακραία όρια της από το Έλεγκτικό Συνέδριο, στο πλαίσιο του διενεργούμενου από το Δικαστήριο τούτο ελέγχου των πράξεων της διαδικασίας ανάθεσης, που προηγείται υποχρεωτικώς της σύναψης της οικείας σύμβασης. Το Τμήμα, όμως, σε διαπιστωθείσα από το ΣΤ'Κλιμάκιο πλημμέλεια σχετικά με την αξία κατακύρωσης υπό προμήθεια είδους, η οποία υπερέβαινε την προϋπολογισθείσα δαπάνη κατά ποσοστό 22,42%, δηλαδή κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 20%, μέχρι του οποίου επιτρέπεται η επαύξηση της προϋπολογισθείσας αξίας χωρίς έκδοση απόφασης τροποποίησης του Ένιαίου Προγράμματος Προμηθειών, έκρινε ότι η αναθέτουσα αρχή πεπλανημένως μεν, πλην συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης του νόμου, σχημάτισε την πεποίθηση ότι νομίμως κατακύρωσε το υπό προμήθεια είδος στην συγκεκριμένη ανάδοχο, παρά το ότι η προσφορά της υπερέβαινε την προϋπολογισθείσα δαπάνη, υπολαμβάνοντας ότι για να γίνει τροποποίηση του Ένιαίου Προγράμματος Προμηθειών, πρέπει η υπέρβαση του ύψους της προϋπολογιζόμενης δαπάνης να ξεπερνά τις 300.000 ευρώ, το οποίο δεν συμβαίνει εν προκειμένω.
ΕλΣυν/ΣΤ Κλιμ/43/2010
Μη νόμιμη η διαδικασία διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού με κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή για την προμήθεια υλικών για νοσοκομείο, καθόσον: α) δεν προσκομίζεται απόφαση της Έπιτροπής Προμηθειών Υγείας, σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ.7 του ν.3580/2007, για τη διενέργεια του διαγωνισμού από το Νοσοκομείο και επιπλέον υπό την ισχύ του άνω νό¬μου, δεν προβλέπεται η διεξαγωγή διαγωνισμού για λογαριασμό άλλων φορέων (νοσοκομείων) εκτός του αναθέτοντος φορέα με βάση τις τεχνικές προδιαγραφές που εγκρίθηκαν από τον ίδιο αναθέτοντα φορέα και με επιτροπή συγκροτηθείσα από τον φορέα αυτόν και όχι από την Επι¬τροπή Προμηθειών Υγείας, β) δεν τηρήθηκε ο κανόνας των αυτοτελών, διακριτών φάσεων του διαγωνισμού και η αρχή της αυστηρά τυπικής διαδικασίας του διαγωνισμού, διότι το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών πραγματοποιήθηκε ενώ εκκρεμούσε η εκδίκαση ενστάσεων που υποβλήθηκαν κατά του σταδίου τεχνικής αξιολόγησης των προσφορών και επιπλέον η αναθέτουσα αρχή, μετά το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών, επανήλθε στην αξιολόγηση των τε-χνικών προσφορών, ως προς ορισμένα είδη, για την τεχνική αξιολόγηση των οποίων δεν είχαν υποβληθεί ενστάσεις ή προσφυγές και γ) δεν αιτιολογήθηκε, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 21 εδ.η του π.δ.118/2007, η κατακύρωση υπό προμήθεια ειδών σε εταιρείες που ήταν οι μοναδικά προσφέρουσες ούτε από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η αναθέτουσα αρχή έλαβε υπόψη συγκριτικά στοιχεία τιμών προηγούμενων διαγωνισμών ή της αγοράς, που να επιβεβαιώνονται με παραστατικά και τα οποία να δικαιολογούν την κατακύρωση στις προσφερόμενες για τα είδη αυτά τιμές.
ΕλΣυν/ΣΤ Κλιμ/98/2010
Μη νόμιμη η διαδικασία διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού προμήθειας υλικών (με κριτήριο κατακύρωσης τη συμφερότερη προσφορά) από νοσοκομείο, καθόσον: i) κατά παράβαση του άρθρου 6 παρ.1 εδαφ. α' και 7 του ν.3580/2007, ανατέθηκε η διενέρ¬γεια του διαγωνισμού στο νοσοκομείο χωρίς να προηγηθεί έγκριση από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης για την ανάθεση αυτή, ενώ και η απόφαση τη Επιτροπής Προμηθειών Υγείας στερείται οποιασδήποτε αιτιολογίας, ii) μη νομίμως η επιτροπή Διαγωνισμού συγκροτήθηκε με απόφαση του Διοικητή του νοσοκομείου, ενώ έπρεπε να συγκροτηθεί με απόφαση της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας. Λόγω της μη νόμιμης συγκρότησης της Επιτροπής Διαγωνισμού πάσχουν ακυρότητας όλες οι πράξεις της και καθίσταται νομικά πλημμελής όλη η διαδικασία του διαγωνισμού, iii) η σύνθεση της Επιτροπής Διαγωνισμού κατά τις συνεδριάσεις της, τόσο κατά το στάδιο αξι-ολόγησης των τεχνικών όσο και των οικονομικών προσφορών ήταν μη νόμιμη, διότι συμμετείχαν αναπληρωματικά μέλη χωρίς να προκύπτει ότι είχαν κληθεί νόμιμα να παραστούν τα τακτικά μέλη αυτής, iv) μη νομίμως απερρίφθησαν από την αναθέτουσα αρχή προδικαστικές προσφυγές που εί¬χαν ασκήσει συμμετέχουσες στο διαγωνισμό εταιρείες αναφερόμενες σε ιδιαζόντως τεχνικής φύσεως ζητήματα καθόσον η αναθέτουσα αρχή δεν αιτιολόγησε επαρκώς και ειδικώς την απόρριψη των υποβληθεισών αιτιάσεων, κατ' επιταγή της αρχής της διαφάνειας,ώστε να καταστεί δυνατός ο έλεγχος νομιμότητας της διακήρυξης από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Ειδικότερα, η απόφαση του Δ.Σ. του νοσοκομείου, με την οποία έγινε αποδεκτό το πρακτικό της Επιτροπής Ενστάσεων, δεν είναι προσηκόντως αιτιολογημένη, καθόσον δεν εξηγείται από τη Διοίκηση, αν οι κρίσιμες προδιαγραφές δικαιολογούνται από το αντικείμενο της συμβάσεως ή γιατί δεν έχουν ως αποτέλεσμα να ευνοούνται ή να αποκλείονται ορισμένοι προμηθευτές ή προϊόντα και να μην επιτυγχάνεται μεγαλύτερη δυνατή ευρύτητα συμμετοχής στο διαγωνισμό, ν) μη νομίμως κατακυρώθηκαν υπό προμήθεια είδη από την αναθέτουσα αρχή σε προμη-θεύτρια εταιρεία με συνολική τιμή που υπερβαίνει κατά ποσοστό άνω του 10% την προϋπολογι-σθείσα για τα συγκεκριμένα είδη, δαπάνη, vi) μη νομίμως η αναθέτουσα αρχή προέβη στην κατακύρωση των αποτελεσμάτων του δια-γωνισμού προτού η αρμόδια Επιτροπή προβεί στον έλεγχο των δικαιολογητικών κατακύρωσης, σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ.2 του π.δ.118/2007, αλλά ούτε και επακολούθησε η έκδοση νέας κατακυρωτικής απόφασης, μετά τον έλεγχο αυτών και vii) ο προβλεπόμενος στα σχέδια συμβάσεων όρος, ότι το νοσοκομείο έχει το μονομερές δικαίωμα να αυξήσει τις ζητούμενες ποσότητες κατά 15%, πρέπει να απαληφθεί, καθόσον με την κατακυρωτική απόφαση δεν αποφασίστηκε η ενεργοποίηση της προβλεπόμενης στο άρθρο 21 περ. α του π.δ.118/2007 δυνατότητας για αύξηση της υπό προμήθειας ποσότητας μέχρι 15%. ΜΗ ΑΝΑΚΛΗΤΕΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/780/2011
ΕλΣυν/6 Τμ/1281/2010
Διαπραγμάτευση, χωρίς προηγούμενη δημοσίευση σχετικής προκήρυξης Επαρκώς αιτιολογείται η συνδρομή των προϋποθέσεων προσφυγής στην ανωτέρω διαδικασία, δοθέντος ότι η αλλαγή προμηθευτή θα υποχρέωνε την αναθέτουσα αρχή να προμηθευτεί υλικό με διαφορετικά τεχνικά χαρακτηριστικά, τα οποία είναι ασυμβίβαστα ή προκαλούν δυσανάλογες τεχνικές δυσχέρειες ως προς τη χρήση και συντήρηση, αφού από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η ανατιθέμενη προμήθεια αναφέρεται σε εργαλεία με ειδικές τεχνικές προδιαγραφές και όχι σε απλά εργαλεία συντήρησης και επιπλέον προκύπτουν οι τεχνικοί λόγοι που αναδεικνύουν τις δυσανάλογες τεχνικές δυσχέρειες, οι οποίες θα προκαλούνταν από την επιλογή άλλου προμηθευτή «ειδικών εργαλείων» που προσφέρονται στην αγορά.
ΕλΣυν/ΣΤ Κλιμ/11/2010
Μη νόμιμη η διαδικασία διενέργειας προμήθειας αναλώσιμου υλικού για κάλυψη αναγκών νοσοκομείου, καθόσον: α) μη νομίμως κατακυρώθηκαν σε προμηθεύτριες εταιρείες είδη, κατά παράβαση των άρθρων 52 του π.δ.60/2007 και της ελεγχόμενης διακήρυξης, διότι δεν ζητήθηκαν από την αναθέτουσα αρχή οι διευκρινίσεις που θα επέτρεπαν την εκτίμηση της αξιοπιστίας των προσφερθεισών για κάθε ένα εκ των ανωτέρω ειδών τιμών, οι οποίες υπολειπόμενες κατά πολύ του 50% της προϋπολογισθείσας για κάθε είδος δαπάνης, παρίστανται ασυνήθιστα χα¬μηλές και για το λόγο αυτό απορριπτέες, β) μη νομίμως κατακυρώθηκαν είδη σε προμηθεύτρι¬ες εταιρείες, διότι, κατά παράβαση του άρθρου 4 παρ.3 του ν.2955/2001, η αναθέτουσα αρχή προέβη στην κατακύρωση των ανωτέρω ειδών αντί στην εν μέρει ματαίωση του διαγωνισμού γι' αυτά, εφόσον οι προσφερθείσες για κάθε ένα εκ των ανωτέρω ειδών, τιμές, υπερέβαιναν κατά ποσοστό πέραν του 10%, την προϋπολογισθείσα ανά συγκεκριμένο είδος δαπάνη, γ) μη νομίμως κατακυρώθηκε σε προμηθεύτρια εταιρεία είδος σε ποσοστό μικρότερο του 50% της προκηρυχθείσας ποσότητας χωρίς να ληφθεί προηγουμένως η προς τούτο συναίνεση του προμηθευτή (άρθρο 21 παρ.1 του π.δ.394/1996), δ) μη νομίμως και κατά παράβαση του άρθρου 20 παρ.3 του π.δ.394/1996, συμπεριελήφθησαν στα υποβληθέντα για έλεγχο σχέδια συμβάσεων, είδη, για τα οποία η εταιρεία δεν φέρεται να υπέβαλε προσφορά, ε) μη νομίμως δεν συμπεριελήφθησαν στα υποβληθέντα για έλεγχο νομιμότητας σχέδια συμβάσεων με τις προμηθεύτριες εταιρείες, είδη που τους κατακυρώθηκαν ενώ συμπεριελήφθησαν είδη που δεν τους κατακυρώθηκαν και στ) μη νομίμως υπολογίστηκε για ορισμένα είδη ο, επιβαρύνων το νοσοκομείο, αναλογών Φ.Π.Α. σε ποσοστό 19% αντί του νομίμου 9%.
ΕΣ/Τ4/13/2002
Είναι δυνατή η κατακύρωση του αποτελέσματος του ανοικτού διαγωνισμού στον εξαρχής μοναδικό υποψήφιο, χωρίς να δημιουργείται έλλειψη ανταγωνισμού, αφού η ύπαρξη περισσότερων διαγωνιζομένων δεν τίθεται από το νόμο ως προϋπόθεση της συνεχίσεως της διαδικασίας ή της αναθέσεως του διαγωνισμού, δεδομένων μάλιστα των ευχερειών που παρέχονται στη Διοίκηση από την προαναφερόμενη διάταξη (επανάληψη ή ματαίωση του διαγωνισμού) (βλ. Πρακτικά Ολομ. Ε.Σ. 24ης γεν.συν./23.11.1998)υπό την προϋπόθεση της τηρήσεως από την αναθέτουσα αρχή των προβλεπόμενων από τις διατάξεις των άρθρων 4 του π.δ/τος 394/1996 και 8 παρ. 6 β' του ν.2741/1999 διατυπώσεων δημοσιότητας.
ΕλΣυν/ΣΤ Κλιμ/97/2010
Μη νόμιμη η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης για την προμήθεια υλικών από νοσοκομείο, καθόσον, ανεξαρτήτως της ελλείψεως αρμοδιότητας του αποφασίσαντος τη διενέργεια της διαπραγματεύσεως οργάνου, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που ορίζουν τα άρθρα 25 παρ.1 περ.γ'του π.δ/τος 60/2007 και 2 παρ.13 περ. V του ν.2286/1995 για τη προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία χωρίς δημοσίευση διακήρυξης, δεδομένου ότι δεν συνέτρεξε κατεπείγουσα ανάγκη οφειλόμενη σε απρόβλεπτες περιστάσεις, αφού δεν προκύπτει ότι υφίσταται κάποιο εξωγενές, έκτακτο και ασυνήθιστο γεγονός, που αντικειμενικά δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθεί, σύμφωνα με τους κανόνες της αν-θρώπινης εμπειρίας και λογικής κατά τον προγραμματισμό της σχετικής προμήθειας από την αναθέτουσα αρχή, το οποίο θα μπορούσε να δικαιολογήσει την προσφυγή στην ως άνω έκτακτη διαδικασία αναθέσεως.