ΟΤΑ. Διαδικασία σύναψης δανείων. Υπαγωγή ή μη στο ρυθμιστικό πεδίο του Π.Δ/τος 60/2007.Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 13 περ.δ’ του Π.Δ/τος 60/2007 (αντίστοιχη η διάταξη του άρθρου 16 της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ) οι πρωτοβάθμιοι και δευτεροβάθμιοι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης εξαιρούνται της διαγωνιστικής διαδικασίας, που προβλέπεται από το ανωτέρω Π.Δ/γμα, για τη συνομολόγηση δανείων με πιστωτικά ιδρύματα ή χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Η εξαίρεση, όμως, αυτή δεν πρέπει να παραβιάζει, κατά το στάδιο επιλογής του οικείου πιστωτικού ιδρύματος, τις αρχές της ίσης μεταχείρισης, της απαγόρευσης των διακρίσεων και της υποχρέωσης διαφάνειας.

Οδηγία 2004/17/EK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 31ης Μαρτίου 2004 περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών ΒΛΕΠΕ ΟΔΗΓΙΑ 2014/25/ΕΕ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 26ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με τις προμήθειες φορέων που δραστηριοποιούνται στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών και την κατάργηση της οδηγίας 2004/17/ΕΚ 

Ειδικό επιστημονικό προσωπικό Ε.Κ.Δ.Δ.Α. – Υπαγωγή του εν λόγω προσωπικού στις πάγιες διατάξεις του π.δ. 164/2004 – Προϋπόθεση υπέρβασης των τριών διαδοχικών συμβάσεων.

Το ειδικό επιστημονικό προσωπικό του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Κ.Δ.Δ.Α.) υπάγεται στις πάγιες διατάξεις του π.δ. 164/2004 (ομοφ.). Εφόσον συντρέχει νόμιμος, κατά το άρθρο 6 παρ.2 του εν λόγω π.δ/τος, λόγος επιμήκυνσης του χρόνου απασχόλησης του ως άνω προσωπικού του Ε.Κ.Δ.Δ.Α. πέραν των εικοσιτεσσάρων μηνών, δεν ισχύει, o περιορισμός του άρθρου 5 παρ.4 του ίδιου π.δ/τος, ήτοι η μη σύναψη περισσοτέρων των τριών διαδοχικών συμβάσεων ορισμένου χρόνου (πλειοψ.). Παραπομπή από την υπ' αριθμ. 240/2015 Γνωμ. (Τμ.Ε΄). ΑΠΟΔΕΚΤΗ

Από τις ως άνω διατάξεις (Π.Δ. 59/2007- άρθρο 2 παρ.2 περ.β) , άρθρο 16 , άρθρο 17 ) συνάγεται ότι όταν ένα έργο, η ύπαρξη του οποίου εκτιμάται με βάση την οικονομική και τεχνική λειτουργία του αποτελέσματος των οικείων εργασιών, μπορεί να διαιρεθεί σε περισσότερα τμήματα και το άθροισμα της προϋπολογισθείσας αξίας των επιμέρους τμημάτων εγγίζει ή υπερβαίνει το όριο των 4.845.000 ευρώ που είναι το κατώτατο, ισχύον όριο εφαρμογής του Π.Δ/τος 59/2007, οι διατάξεις αυτού εφαρμόζονται σε όλα τα τμήματα (υποέργα). Προκειμένου δε να διαπιστωθεί εάν ένα ή περισσότερα υποέργα συνέχονται σε ένα ενιαίο, ολοκληρωμένο από κάθε άποψη και έτοιμο να χρησιμοποιηθεί για το σκοπό που είχε προβλεφθεί από την αναθέτουσα αρχή, χρησιμοποιούνται λειτουργικά κριτήρια και δή : η χωροθέτηση του έργου, η ενότητα του γεωγραφικού πλαισίου, το είδος των απαιτουμένων για την κατασκευή καθενός από τα έργα αυτά, εργασιών, η ταυτόχρονη ανάθεση της κατασκευής των μερικότερων έργων, η ταυτόχρονη έναρξη της διαδικασίας των περισσοτέρων συμβάσεων, η ομοιότητα των μελετών και η χρονική διάρκεια της κατασκευής τους. Η διαπίστωση της τεχνητής, μη επιτρεπτής κατατμήσεως ενός ενιαίου έργου σε τμήματα, παρά τη συνδρομή των ως άνω κριτηρίων, παραβιάζει τους κανόνες του κοινοτικού δικαίου που επιβάλλουν τη διενέργεια διαγωνισμού για την ανάθεση αυτού και τη δημοσίευση της οικείας προκηρύξεως στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Ακολούθως, η μη εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου ως προς το σύνολο των υποέργων του ενιαίου έργου, ιδία με την αποστολή της προκηρύξεως αυτών προς δημοσίευση, συνιστά πλημμέλεια, η οποία καθιστά μη νόμιμη την περαιτέρω διαδικασία του διαγωνισμού διότι η παράλειψη των διατυπώσεων δημοσιότητας οδηγεί σε αποκλεισμό των δραστηριοποιουμένων στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, εργοληπτικών επιχειρήσεων και ως εκ τούτου πλήττονται οι αρχές του ελεύθερου ανταγωνισμού, της προσβάσεως στις διαδικασίες αναθέσεως δημοσίων συμβάσεων και της διαφάνειας (Απόφαση ΔΕΚ της 5.10.2000 στη C-16/1998, Επιτροπή κατά Γαλλίας, σελ. Ι-8315, Αποφάσεις VI Τμήματος 3741/2009, 3740/2009, 3730/2009, Πράξεις VI Τμήματος 49/2006, 33/2006, Πράξεις Ε΄ Κλιμακίου 565/2009, 562/2009, 555/2009, 148/2006, 42/2004, 41/2004, 4/2004, 365/2003, 363/2003, 359/2003). Τέλος, σε επίπεδο εθνικής νομοθεσίας, η κατάτμηση ενός ενιαίου έργου σε επιμέρους τμήματα οδηγεί σε καταστρατήγηση των διατάξεων του άρθρου 102 του Ν. 3669/2008 αναφορικά με τις καλούμενες τάξεις πτυχίων εργοληπτικών επιχειρήσεων διότι η δημοπράτηση του ενιαίου έργου συνεπάγεται την κλήση εργοληπτικών επιχειρήσεων διαφορετικής (μεγαλύτερης) τάξεως σε σχέση με αυτές που καλούνται όταν δημοπρατούνται χωριστά τμήματα του έργου, καθόσον ο προϋπολογισμός των τμημάτων είναι προδήλως μικρότερος αυτού του ενιαίου έργου. Κατά τη γνώμη όμως ενός μέλους του Τμήματος με συμβουλευτική ψήφο, της Παρέδρου, Ευαγγελίας Σεραφή, το κοινοτικό δίκαιο δεν απαγορεύει (εφόσον υπάρχει δυνατότητα συνάψεως χωριστών συμβάσεων) τον επιμερισμό του ενιαίου έργου σε περισσότερα τμήματα, αρκεί σε κάθε ένα από αυτά να εφαρμόζονται οι κανόνες του κοινοτικού δικαίου, ιδία δε η δημοσίευση των διακηρύξεων των υποέργων στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Περαιτέρω, από καμία διάταξη του εθνικού δικαίου δεν απαγορεύεται η κατάτμηση των ενιαίων έργων σε περισσότερα, μικρότερα έργα, στα οποία η καλούμενη τάξη εργοληπτικών πτυχίων προσδιορίζεται από τον προϋπολογισμό τους, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 102 του Ν. 3669/2008. Η μη νομιμότητα της κατατμήσεως στη διαδικασία δημοπρατήσεως έργων έχει την έννοια της απαγορεύσεως καταστρατηγήσεως των κοινοτικών διατάξεων που οδηγούν στον αποκλεισμό των εργοληπτικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε κάποιο από τα κράτη μέλη ή των εθνικών διατάξεων που ρυθμίζουν τη διαδικασία αναθέσεως δημοσίων έργων (π.χ. κατάτμηση για την αποφυγή διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού ή για την αποφυγή υποβολής των συμβάσεων στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου). Υπό την προϋπόθεση της τηρήσεως των διατάξεων του κοινοτικού και του εθνικού δικαίου, δεν γεννάται ζήτημα καταστρατηγήσεως των διατάξεων που ρυθμίζουν τις καλούμενες τάξεις πτυχίων των εργοληπτών (άρθρο 102 του Ν. 3669/2008), καθόσον δι’ αυτών απλώς ορίζεται αυτοτελώς το δικαίωμα συμμετοχής, το οποίο εξαρτάται από τον προϋπολογισμό κάθε υποέργου.

Δημόσιες συμβάσεις – Σύμβαση παροχής υπηρεσιών διερμηνείας προς την Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε., με ανάδοχο τη Γενική Διεύθυνση Διερμηνείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής («Directorate General for Interpretation»/ “SCIC”) – Δυνατότητα υπαγωγής της σύμβασης στη διαδικασία του άρθρου 15 ή του άρθρου 12 του π.δ/τος 60/2007. Η κατάρτιση δημόσιας σύμβασης παροχής υπηρεσιών διερμηνείας προς την Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε., με ανάδοχο τη Γενική Διεύθυνση Διερμηνείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής («Directorate General for Interpretation»/ “SCIC”), δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του π.δ/τος 60/2007, καθώς διέπεται από διαφορετικούς διαδικαστικούς κανόνες και συνάπτεται δυνάμει ειδικής διαδικασίας διεθνούς οργανισμού, κατά τα οριζόμενα στο εδάφιο γ’ του άρθρου 12 αυτού (άρθρο 15 Οδηγίας 2004/18/ΕΚ). (ομοφ.)

«Δημόσιες συμβάσεις – Οδηγίες 2004/17/ΕΚ και 2004/18/ΕΚ – Αναθέτων φορέας που ασκεί δραστηριότητες που εμπίπτουν εν μέρει στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2004/17/ΕΚ και εν μέρει στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2004/18/ΕΚ – Οργανισμός δημοσίου δικαίου – Αναθέτουσα αρχή»

Κατά την έννοια των άνω διατάξεων(Π.Δ. 59/2007- άρθρο 2 παρ.2 περ.β) η ύπαρξη ενός έργου πρέπει να εκτιμάται με βάση την οικονομική και τεχνική λειτουργία του αποτελέσματος των οικείων εργασιών (βλ Απόφαση ΔΕΚ C-16/98). Προκειμένου να διαπιστωθεί εάν ένα ή περισσότερα τμήματα αποτελούν ενιαίο έργο, δηλ. ολοκληρωμένο από κάθε άποψη και έτοιμο να χρησιμοποιηθεί για το σκοπό που είχε προβλεφθεί από την αναθέτουσα αρχή, ως κριτήρια χρησιμοποιούνται η χωροθέτηση του έργου, η ενότητα του γεωγραφικού πλαισίου, στο οποίο αναφέρονται οι οικείες προκηρύξεις, η ύπαρξη συνολικής μελέτης, η έκδοση μιας απόφασης για τη συνολική χρηματοδότηση του έργου (πρβλ Αποφ. ΔΕΚ C-16/98, ΕΑ ΣτΕ 86/2000). Συνέπεια της διαπίστωσης της τεχνητής(μη επιτρεπτής) κατάτμησης ενός ενιαίου έργου σε τμήματα είναι η υποχρεωτική τήρηση των κανόνων δημοσιότητας(άρθρο 32 Π.Δ. 59/2007 και παράρτημα XX σημ. 1 στοιχεία α και β) με δημοσίευση της σχετικής προκήρυξης του ή των διαγωνισμών όλων των τμημάτων σε κοινοτικό επίπεδο, αφού με τον τρόπο αυτό εξυπηρετείται ο σκοπός της Οδηγίας 2004/17, ο οποίος συνίσταται στη διασφάλιση του ότι επιχειρήσεις άλλων κρατών μελών θα είναι σε θέση να υποβάλλουν προσφορά για διαγωνισμούς για κατάρτιση σύμβασης ή συνόλου συμβάσεων που μπορεί να παρουσιάζουν ενδιαφέρον για αντικειμενικούς λόγους σχετικούς με την αξία τους(βλ σκέψη 44 της Απόφασης ΔΕΚ C-16/98). Κατ΄ ακολουθία η παράλειψη αποστολής για δημοσίευση της διακήρυξης τμήματος ενιαίου έργου στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου του συγκεκριμένου τμήματος του έργου (βλ. Πρ VI Τμ. 33,49/2006, Ε΄ Κλιμ. 359, 363, 365/2003, 4, 41, 42/2004, 148/2006, 565/2009). Περαιτέρω, σε επίπεδο εθνικής νομοθεσίας, η κατάτμηση ενός ενιαίου έργου σε επιμέρους τμήματα οδηγεί σε καταστρατήγηση των διατάξεων του άρθρου 102 του ν.3669/2008 σχετικά με τις καλούμενες τάξεις εργοληπτικών επιχειρήσεων με βάση τα όρια προϋπολογισμού ανά κατηγορία έργων, αφού η δημοπράτηση του ενιαίου έργου θα είχε ως συνέπεια τη κλήση εργοληπτικών επιχειρήσεων διαφορετικών τάξεων σε σχέση με αυτές της χωριστής δημοπράτησης των τμημάτων αυτού.

Ανάδειξη αναδόχου καθαρισμού χώρων...Επειδή, όπως έχει ήδη εκτεθεί, μεταξύ των δραστηριοτήτων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 2004/17 είναι και οι δραστηριότητες εκμετάλλευσης γεωγραφικής περιοχής, με σκοπό την «διάθεση» αερολιμένος σε αεροπορικούς μεταφορείς (άρθρο 7 περ. β΄). Εν προκειμένω όμως, η υπό ανάθεση σύμβαση με αντικείμενο, όπως προκύπτει από τα οριζόμενα στη διακήρυξη ( βλ. άρθρο 4 και 5 της Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων), συνήθεις εργασίες καθαρισμού χώρων κοινών κτιριακών εγκαταστάσεων (επιφανειών, υαλοπινάκων, χώρων υγιεινής, επίπλων γραφείων, αιθουσών επιβατών κ.λ.π.) του Αεροσταθμού Κρατικού Αερολιμένα ..., δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι εξυπηρετεί αμέσως την ανωτέρω δραστηριότητα, κατά την ήδη εκτεθείσα έννοια της Οδηγίας 2004/17. Συνεπώς, εν όψει και της επιβαλλόμενης, σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, στενής ερμηνείας των διατάξεων της Οδηγίας 2004/17, ο επίδικος διαγωνισμός εκφεύγει του πεδίου εφαρμογής της Οδηγίας αυτής και εμπίπτει, ως εκ του αντικειμένου του και του ύψους της προϋπολογισθείσης δαπάνης, στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 2004/18 [(πρβλ. ΕΑ 82/2013, 499/2012, με τις οποίες κρίθηκε ότι, διαγωνισμοί για την ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας σε χώρους λιμένων, ενέπιπταν στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 2004/17, διότι, λόγω του ειδικού αντικειμένου τους (εκτέλεση εργασιών καθαρισμού και ειδικών λιμενικών χώρων και εγκαταστάσεων), τελούσαν σε άμεση σχέση με την εκπλήρωση της δραστηριότητας «διάθεσης» λιμένος σε θαλασσίους μεταφορείς, πρβλ. επίσης ΕΑ 433/2011, 986/2010, 872/2007, 785/2007, 769/2007)]. Επομένως, αρμόδιο, κατά τις διατάξεις του ν. 3886/2010, για την εκδίκαση της υπό κρίση αιτήσεως ασφαλιστικών μέτρων είναι, ενόψει του ύψους του προϋπολογισμού της υπό ανάθεση σύμβασης, το Διοικητικό Εφετείο της έδρας της αναθέτουσας αρχής, ήτοι το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών, στο οποίο πρέπει να παραπεμφθεί.

Εξόφληση 1ου λογαριασμού του έργου «Βελτιώσεις γηπέδου ποδοσφαίρου». Δαπάνη μη κανονική, καθόσον κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 25 του β.δ/τος. της 17 Μαΐου/15 Ιουν. 1959 « Περί οικονομικής διοικήσεως και λογιστικού των Δήμων και Κοινοτήτων», στηρίζεται σε μη νομίμως συνταχθέντα έγγραφα.

Δημόσια έργα. Μετά την έγκριση των λογαριασμών από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία ανακύπτει υποχρέωση του κυρίου του έργου προς πληρωμή τους. Τόκος υπερημερίας οφείλεται από την υποβολή έγγραφης όχλησης με το επιτόκιο που ορίζεται στο π.δ. 166/2003. Προληπτικός έλεγχος των δαπανών του Δημοσίου, των ΟΤΑ και των νπδδ από το Ε.Σ. Δεν ελέγχεται παρεμπιπτόντως και η νομιμότητα των ατομικών διοικητικών πράξεων ανάθεσης της εκτέλεσης του έργου στον ανάδοχο. Υπαρξη περισσοτέρων χρεών του οφειλέτη και καταλογισμός των καταβολών κατά τα άρθρα 422-423 ΑΚ.