Θέμα: Εφαρμογή ρύθμισης για τις εγγυητικές καλής εκτέλεσης

Η Πράξη 73/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για την προμήθεια και εγκατάσταση ολοκληρωμένου αυτόματου συστήματος ασύρματων ψηφιακών οικιακών υδρομέτρων στον Δήμο Ευρώτα (προϋπολογισθείσας δαπάνης 3.813.877 ευρώ). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης. Ωστόσο, επέβαλε την τροποποίηση του σχεδίου σύμβασης, ζητώντας την σαφή αντιστοίχιση των προμηθευόμενων αγαθών με τους ειδικότερους κωδικούς (26 και 27) του Δείκτη Τιμών Παραγωγού για την εξέταση της αναπροσαρμογής τιμής. Επιπλέον, ζητήθηκε η αντικατάσταση των λανθασμένων αναφορών στο άρθρο 132 του ν. 4412/2016 με το άρθρο 337, καθώς και η διόρθωση των ποσών στις εγγυητικές επιστολές καλής εκτέλεσης (4%) και καλής λειτουργίας (2%) επί της προϋπολογισθείσας δαπάνης.

«Αποχετευτικό Δίκτυο ....../ανεκτέλεστο τμήμα»(…) Από το συνδυασμό των  διατάξεων του  3669/2008 συνάγεται ότι η εγγύηση (κύρια και πρόσθετη) καλής εκτέλεσης που προσκομίζει ο ανάδοχος κατασκευής δημοσίου έργου συμπληρώνεται με κρατήσεις που γίνονται από τον εργοδότη σε κάθε πληρωμή προς τον ανάδοχο και ανέρχονται σε ποσοστό 5% της αξίας των εργασιών που κάθε φορά πιστοποιούνται και 10% της αξίας των υλικών που περιλαμβάνονται προσωρινά στην πιστοποίηση μέχρι ότου ενσωματωθούν στις εργασίες. Τόσο η παρακράτηση αυτή, όσο και οι λοιπές εγγυήσεις καλής εκτέλεσης (κύρια και πρόσθετη) έχουν σκοπό να διασφαλίσουν τον εργοδότη του δημοσίου έργου ότι ο ανάδοχος θα ανταποκριθεί πλήρως στα καθήκοντά του μέχρι την οριστική περάτωση του έργου και γενικότερα να ασφαλίσουν την καλή και έντεχνη εκτέλεση του έργου και κάθε απαίτηση του κυρίου σε βάρος του αναδόχου. Οι δε ανωτέρω κρατήσεις μπορούν να αντικατασταθούν μερικά ή ολικά, με ισόποσες εγγυητικές επιστολές ανάληψης κρατήσεων, οι οποίες εγγυώνται την πληρωμή των αναληφθέντων ποσών κρατήσεων από τον ανάδοχο. Όλες οι ανωτέρω εγγυητικές επιστολές τόσο αυτές καλής εκτέλεσης όσο και αυτές αντικατάστασης κρατήσεων καταπίπτουν, σε περίπτωση έκπτωσης του αναδόχου από την εργολαβία, ως ειδική ποινική ρήτρα, υπέρ του κυρίου του έργου με την πάροδο μηνός από την κοινοποίηση στον ανάδοχο του οικείου αρνητικού εκκαθαριστικού λογαριασμού που εγκρίνει η διευθύνουσα υπηρεσία ή, εφόσον ασκηθεί ένσταση κατά του λογαριασμού αυτού από τον ανάδοχο, με την κοινοποίηση σ' αυτόν της σχετικής απορριπτικής της ένστασής του απόφασης. (…)Κατόπιν τούτων το Τμήμα, μετά από νέα έρευνα της υπόθεσης και λαμβάνοντας υπόψη αφενός μεν ότι, σύμφωνα με τα προσκομιζόμενα από το Δήμο  νέα κρίσιμα έγγραφα το ποσό των εγγυητικών επιστολών αντικατάστασης κρατήσεων δεν ανέρχεται στο ποσό των 75.918,69 ευρώ, αλλά έχει μειωθεί δυνάμει της υπ' αριθμ. 750/9.8.2010 απόφασης του προϊσταμένου της Διευθύνουσας Υπηρεσίας του Δήμου, λόγω έγκρισης του 1ου πίνακα ειδικού απολογισμού εργασιών, γεγονός που  δεν είχε υπόψη του  το Κλιμάκιο όταν εξέφερε την κρίση του, αφετέρου δε, ότι έχουν καταπέσει οι εγγυητικές επιστολές καλής εκτέλεσης και το προϊόν αυτών έχει πλέον εισπραχθεί από το Δήμο ......, κρίνει ότι, ενόψει της αδυναμίας αποπληρωμής της εντελλόμενης με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνης ως προς το εναπομείναν ποσό των 2.601,98 ευρώ (34.525,52 - 31.923,54) από το προϊόν κατάπτωσης των εγγυητικών επιστολών αντικατάστασης κρατήσεων, η προαναφερόμενη πράξη πρέπει να ανακληθεί, ώστε να καταστεί δυνατή η αποπληρωμή της δαπάνης όχι μόνο από το προϊόν της κατάπτωσης των εν λόγω εγγυητικών επιστολών, αλλά εν γένει από τον Κ.Α. 25.7312.0011 στον οποίο συμπεριλαμβάνονται και τα ποσά κατάπτωσης των εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης. Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης και  να ανακληθεί, κατά τούτο,  η 108/2012 πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο VII Τμήμα.

Τροποποίηση σύμβασης προμήθειας και υποκατάσταση της αρχικώς συμβαλλομένης ανώνυμης εταιρείας από άλλη ανώνυμη εταιρεία, η οποία απορρόφησε αποσχισθέντα κλάδο της πρώτης.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Είναι δυνατή η τροποποίηση σύμβασης προμήθειας, έτσι ώστε στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτή να υπεισέλθει η ανώνυμη εταιρεία, που απορρόφησε αποσχισθέντα κλάδο της αρχικώς συμβαλλομένης προμηθεύτριας εταιρείας, και υπό τις εξής προϋποθέσεις: α) ότι δεν θα μεταβληθούν οι όροι της σύμβασης, την οποία η ανώνυμη εταιρεία θα αποδεχθεί ρητώς και ανεπιφυλάκτως, β) ότι πρέπει να αντικατασταθούν οι υπάρχουσες εγγυητικές επιστολές καλής εκτέλεσης της σύμβασης και καλής λειτουργίας με άλλες στο όνομα της εισερχομένης στη συμβατική σχέση ανώνυμης εταιρείας.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ.Διαδικασία διαγωνισμού:Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμβάσεως «Συντήρηση επαρχιακού οδικού δικτύου …», μεταξύ Περιφέρειας και εργοληπτικής επιχείρησης, καθόσον η συμπεριφορά της εταιρείας που οδήγησε στην κήρυξη αυτής έκπτωτης από την εκτέλεση των προαναφερθέντων δημοσίων έργων το αμέσως προηγούμενο διάστημα της διενέργειας του ελεγχόμενου διαγωνισμού, ήτοι η προσκόμιση κατ΄ επανάληψη εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης από φερόμενα ως πιστωτικά ιδρύματα της αλλοδαπής, τα οποία, όμως, δεν ήταν πιστωτικά ιδρύματα, αλλά άλλης δραστηριότητας εταιρείες ή ήταν μεν πιστωτικά ιδρύματα, αλλά δεν είχαν καμία σχέση με την εν λόγω εταιρεία και δεν είχαν εκδώσει υπέρ αυτής εγγυητικές επιστολές, συνιστά σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα, συναρτώμενο προς την άσκηση της επαγγελματικής της δραστηριότητας.  Κατόπιν αυτών, η αποδοχή της συμμετοχής της ανωτέρω εταιρείας στην επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία, με την διαλαμβανόμενη στο σχετικό Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού αιτιολογία, η οποία επικυρώθηκε με απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας, δεν παρίσταται νόμιμη.

Πυροσβεστικό Σώμα – Δυνατότητα ή μη, επιστροφής εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης και προσκόμιση νέων για το έτος 2012, στο πλαίσιο της σύμβασης μίσθωσης Ε/Π, από αλλοδαπή εταιρεία.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Α) Το Πυροσβεστικό Σώμα δεν δικαιούται να παρακρατεί τις εγγυητικές επιστολές καλής εκτέλεσης, τις οποίες έχει καταθέσει η ανάδοχος εταιρεία «SC. S….», στα πλαίσια εκτέλεσης των υπ’ αριθμ.1179/2011, 1243/2011 και 1250/2011 Συμβάσεων, εξαρτώντας την αποδέσμευσή των από την άσκηση εκ μέρους της Διοίκησης του δικαιώματος χρονικής επέκτασης αυτών (προαίρεσης) για το τρέχον έτος 2012, αλλά υποχρεούται να τις αποδώσει, εφ’ όσον έχει λάβει χώρα η, κατά τα ανωτέρω προσδιορισθείσα, εκκαθάριση των σχετικών απαιτήσεων. Β) Συναφώς, η Διοίκηση δεν έχει την δυνατότητα να απαιτήσει από την ανάδοχο την έκδοση νέων εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης των συμβάσεων για το έτος 2012, προκειμένου να προβεί σε επιστροφή των ήδη από αυτήν κατεχομένων. (ομοφ.)

ΕΡΓΑ.(..)ζητείται η ανάκληση της 24/2015 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης του έργου «Συντήρηση επαρχιακού οδικού δικτύου.. .Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα προεκτέθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις το Τμήμα κρίνει ότι η κρίση του Κλιμακίου είναι ορθή. Και τούτο διότι, η ως άνω συμπεριφορά της εταιρείας «....» - ήτοι η προσκόμιση κατ’ επανάληψη εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης από φερόμενα ως πιστωτικά ιδρύματα της αλλοδαπής, τα οποία, όμως, δεν ήταν πιστωτικά ιδρύματα, αλλά εταιρείες άλλης δραστηριότητας (όπως η βρετανική εταιρεία ... και η εταιρεία «....»), ή ήταν μεν πιστωτικά ιδρύματα, αλλά δεν είχαν καμία σχέση με την εν λόγω εταιρεία και δεν είχαν εκδώσει υπέρ αυτής εγγυητικές επιστολές (όπως η ουκρανική τράπεζα ««...», η «...» και η τράπεζα «...» - η οποία (συμπεριφορά) οδήγησε στην κήρυξη αυτής ως έκπτωτης από την εκτέλεση των προαναφερθέντων δημοσίων έργων, συνιστά σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα, συναρτώμενο προς την άσκηση της επαγγελματικής της δραστηριότητας (πρβλ. ΣτΕ ΕΑ 428/2008)....Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «....»...Δέχεται την παρέμβαση....Δεν ανακαλεί την 24/2015 πράξη του Ε’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Η Πράξη 201/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχων και του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο της Εθνικής Κεντρικής Αρχής Προμηθειών Υγείας (Ε.Κ.Α.Π.Υ.) για την προμήθεια «ενδοφθάλμιων φακών», με προϋπολογισμό 31.272.523,05 ευρώ πλέον Φ.Π.Α.. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν υφίστανται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που να κωλύουν την υπογραφή του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο, υπό συγκεκριμένους όρους. Αυτοί οι όροι περιλαμβάνουν την αποδοχή παράτασης ισχύος των προσφορών από τους αναδόχους, την προσθήκη των σχετικών κατακυρωτικών αποφάσεων στο προοίμιο, την αναφορά της συγκεκριμένης κατηγορίας (κωδικός COICOP5) του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή στο άρθρο 15 περί αναπροσαρμογής τιμής, και τη συμπλήρωση του άρθρου 16 για τις εγγυητικές επιστολές καλής εκτέλεσης.

Σύμβαση προμήθειας Ενόπλων Δυνάμεων. Εγγυητικές επιστολές.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Ως προς τις απαιτήσεις προμηθευτή που προκύπτουν από την σύμβαση προμήθειας μεταξύ αυτού και του ΓΕΑ, για τις οποίες έχει ασκήσει αγωγή, η Διοίκηση ενδείκνυται να αναμείνει την δικαστική απόφαση για την ικανοποίηση ή μη αυτών. Ανεξάρτητα, όμως, από την έκβαση της ανοιγείσας δίκης, μετά την πλήρη εκπλήρωση των συμβατικών υποχρεώσεων του προμηθευτή, η Διοίκηση υποχρεούται να ικανοποιήσει το αίτημα αυτού για επιστροφή των εγγυητικών επιστολών προκαταβολής και καλής εκτελέσεως (ομόφωνα). Εκδόθηκε η υπ' αριθμ. 580/2002 Γνωμ. Ολομέλειας ΝΣΚ.

Κατάπτωση εγγυητικών επιστολών καλής λειτουργίας.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Οι εγγυητικές επιστολές καλής λειτουργίας τριών αεροσκαφών, τις οποίες έχει εκδώσει Γαλλική Τράπεζα, δύνανται να καταπέσουν υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, εφόσον είναι σε ισχύ, ακόμη και στην περίπτωση αντικειμενικής αδυναμίας του πρωτοφειλέτη να εκπληρώσει τις συμβατικές του υποχρεώσεις λόγω πτωχεύσεως, αναγκαστικής διαχειρίσεως κ.λπ.