Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, εφόσον η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη για την παροχή ομοειδών υπηρεσιών καθαριότητας για τις ανάγκες των Διευθύνσεων της .. για το έτος 2015 υπερβαίνει το ποσό των 500.000 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), μη νομίμως διενεργήθηκαν δύο (2) χωριστοί πρόχειροι διαγωνισμοί και ένας ανοικτός, και όχι ένας ενιαίος τακτικός διαγωνισμός, αφού οι διαγωνισμοί αυτοί διενεργήθηκαν κατά κατάτμηση της συνολικής ετήσιας δαπάνης ομοειδών υπηρεσιών, οι οποίες θα μπορούσαν να κατακυρωθούν σε έναν ή περισσότερους δικαιούχους κατόπιν διενέργειας τακτικού διαγωνισμού. Ακολούθως, μη νομίμως, με την πρακτική αυτή παρακάμφθηκε η προβλεπόμενη νόμιμη διαδικασία της διενέργειας προσυμβατικού ελέγχου από τον αρμόδιο Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνεπώς, όπως βάσιμα προβάλλει ο Επίτροπος, οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες..το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα των επίμαχων Διευθύνσεων ενήργησαν συγγνωστώς και όχι με πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων.(συγγνωστή πλάνη)

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΑΓΟΡΕΣ.Ανάθεση - Διαδικασία διαγωνισμού - κατάτμηση:Α. Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από Νοσοκομείο σε ιδιωτική εταιρεία για την προμήθεια γραφικής ύλης, εντύπων και δελτίων μηχανογράφησης και φωτογραφικού και φωτοτυπικού υλικού, καθόσον μη νομίμως το Νοσοκομείο προέβη στις ανωτέρω απευθείας αναθέσεις, οι οποίες διενεργήθηκαν κατά κατάτμηση της συνολικής ετήσιας δαπάνης ομοειδών αγαθών, δυνάμενα να κατακυρωθούν σε έναν ή περισσότερους προμηθευτές κατόπιν διενέργειας πρόχειρου διαγωνισμού (άρθρο 2 παρ. 12 και 13 του ν. 2286/1995, ΦΕΚ Α' 19/1995).Β. Νόμιμη η καταβολή από Νοσοκομείο σε ιδιωτική εταιρεία για την προμήθεια αναλωσίμων εκτυπωτών και φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων, καθόσον η δαπάνη δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. που τίθεται ως όριο για τη προμήθεια ειδών με απευθείας ανάθεση.(συγγνωστή πλάνη)

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ - ΑΓΟΡΕΣ.Ανάθεση - Διαδικασία διαγωνισμού - κατάτμηση:Νόμιμη η καταβολή ποσού 59.992,04 ευρώ, σε εταιρεία, ως τίμημα για την προμήθεια γραφικής ύλης, γραφικών ειδών και χαρτιού φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων, για την κάλυψη των αναγκών της Διεύθυνσης Ασφαλείας, καθόσον η επίμαχη προμήθεια αφορά σε προμήθεια γραφικής ύλης, γραφικών ειδών και φωτοαντιγραφικού χαρτιού που αποτελούν, κατά την αντίληψη των συναλλαγών είδη διακριτά έναντι των ειδών, τα οποία αποτέλεσαν αντικείμενο της προγενέστερης χρονικά προμήθειας και δεν υπερβαίνει σε ετήσια βάση το ποσό των 60.000,00 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), μέχρι του οποίου είναι επιτρεπτή η προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού.(Όμοια η 250/2015 Πράξη του ιδίου ως άνω Κλιμακίου.)

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΑΓΟΡΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε αγροτικό συνεταιρισμό για την προμήθεια μηχανημάτων και εργαλείων ελαιοτριβείου εκ μέρους του Δήμου, καθόσον: α) παρόλο που στις οικείες μελέτες αναφέρεται ότι τα προς προμήθεια είδη πρόκειται να διατεθούν για τη δημιουργία μουσειακών και εκθεσιακών χώρων,  δεν προκύπτει ότι τα μηχανήματα που είχε στην κυριότητα και κατοχή του ο προμηθευτής αντιπροσωπεύουν μηχανολογικό εξοπλισμό παλαιού παραδοσιακού ελαιοτριβείου ιδιαίτερου πολιτιστικού ενδιαφέροντος, δηλαδή, αντικείμενα με ιδιαίτερη πολιτιστική-λαογραφική αξία, η αξία των οποίων ενισχύει τη δημιουργία της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς, β) η συνολική δαπάνη που κατέβαλε ο Δήμος για την προμήθειά τους υπερβαίνει το επιβαλλόμενο από τις δυσμενείς δημοσιονομικές συνθήκες μέτρο, γ) αν και διεξήχθησαν δύο πρόχειροι διαγωνισμοί, οι επίμαχες συμβάσεις μεταξύ του Δήμου και του ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ  υποκρύπτουν,  ανεπίτρεπτη έμμεση επιχορήγηση ν.π.ι.δ., το οποίο έχει την εμπορική ιδιότητα (άρθρο 1 ν.2810/2000) και οφείλει να δραστηριοποιείται σε συνθήκες υγιούς και θεμιτού ανταγωνισμού (σχετ. άρθρο 2 του Καταστατικού του Συνεταιρισμού), δ) οι επίμαχες συμβάσεις, η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη των οποίων υπερβαίνει το όριο των 60.000 ευρώ, είναι μη νόμιμες για τον πρόσθετο λόγο ότι ο Δήμος προέβη σε ανεπίτρεπτη κατάτμηση της προμήθειας των επίμαχων αγαθών, τα οποία ανήκουν σε ομοειδείς κατηγορίες, ενώ, παράλληλα δεν αποδεικνύεται ότι ήταν μοναδικά και δεν τα διέθεταν άλλα ελαιοτριβεία, τα οποία δραστηριοποιούνται στην ίδια περιοχή, αφού έστω και κατ’ επίφαση διεξήχθησαν δύο πρόχειροι. Διαγωνισμοί και ε) οι αποφάσεις ανάληψης των σχετικών δαπανών (δημοσιονομική δέσμευση) εκδόθηκαν μετά την υπογραφή των αντίστοιχων συμβάσεων και την έκδοση των σχετικών τιμολογίων.

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, οι ανωτέρω δαπάνες προμήθειας ελαστικών επισώτρων δεν επιτρέπεται να βαρύνουν τον ΚΑΕ 1321 της πάγιας προκαταβολής της Ελληνικής Αστυνομίας και ως εκ τούτου μη νομίμως καταβλήθηκαν σε βάρος των πιστώσεών της, καθόσον δεν προκύπτει ότι στην προκειμένη περίπτωση ήταν άμεση και επιτακτική η ανάγκη πληρωμής των εν λόγω δαπανών, όπως ρητώς απαιτείται από τη διάταξη του άρθρου 108 του ν. 4270/2014, αντίθετα πρόκειται για δαπάνες οι οποίες είναι εκ της φύσεώς τους διαρκείς και αναγκαίες στο πλαίσιο της τακτικής συντήρησης των οχημάτων και συνεπώς είναι δυνατό εκ των προτέρων, έστω κατά προσέγγιση, να υπολογιστούν και να καταβληθούν με την τακτική διαδικασία πραγματοποίησης των δημοσίων δαπανών, μέσω της νόμιμης διαδικασίας ανάθεσης της προμήθειας και έκδοσης στη συνέχεια τακτικών χρηματικών ενταλμάτων για την εξόφλησή της. (...)Επιπλέον, μη νομίμως διενεργήθηκαν δύο (2) αυτοτελείς πρόχειροι διαγωνισμοί, κατά κατάτμηση της συνολικής ετήσιας δαπάνης προμήθειας ομοειδών αγαθών και όχι ένας ενιαίος τακτικός διαγωνισμός, δοθέντος ότι πρόκειται για ομοειδή αγαθά (ελαστικά επίσωτρα όμοιων οχημάτων) και η συνολική αξία αυτών υπερβαίνει, για το έτος 2015, το ποσό των 60.000,00 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), ανερχόμενη συγκεκριμένα στο ύψος των 112.457,46 ευρώ (μη συνυπολογιζομένου του ΦΠΑ), η προμήθεια των οποίων θα μπορούσε να ανατεθεί σε έναν ή περισσότερους προμηθευτές κατόπιν διενέργειας τακτικού διαγωνισμού.  Ο ισχυρισμός δε που προβάλλεται στο ως άνω έγγραφο της Διεύθυνσης Οικονομικών του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας, κατ' εκτίμηση του περιεχομένου του, ότι οι επιμέρους Διευθύνσεις της Ελληνικής Αστυνομίας είναι διοικητικά και διαχειριστικά ανεξάρτητες και ασχολούνται με διαφορετικά αντικείμενα δεν ασκεί έννομη επιρροή, δοθέντος ότι η όποια διοικητική και διαχειριστική αυτοτέλεια, πέραν του ότι δεν έχει ως αναγκαίο επακόλουθό της και την οικονομική αυτοτέλεια (οι εν λόγω Διευθύνσεις δεν έχουν δικό τους προϋπολογισμό, η σχετική υποχρέωση είχε αναληφθεί από τη Διεύθυνση Οικονομικών του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας), δεν αναιρεί την υποχρέωση διενέργειας ενιαίου τακτικού διαγωνισμού για την προμήθεια αναλώσιμων υλικών των ως άνω Διευθύνσεων και Υπηρεσιών, δοθέντος ότι μόνον η διαδικασία αυτή εξασφαλίζει, με τον ανταγωνισμό που αναπτύσσεται, κατά τον καλύτερο τρόπο το δημόσιο συμφέρον (πρβλ. Πράξεις ΚΠΕΔ IV τμ. Ελ. Συν. 248, 215, 125/2015). 

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΑΓΟΡΕΣ.Ανάθεση-διαδικασία διαγωνισμού-κατάτμηση:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από το Δημόσιο σε ιδιωτικές εταιρείες για την προμήθεια ειδών επισκευής και συντήρησης οχημάτων του Στρατού Ξηράς, καθόσον λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνολική αξία των προμηθευθέντων ειδών, υπερβαίνει το τιθέμενο για τη νόμιμη προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού όριο των 60.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), μη νομίμως το Δημόσιο προέβη στη διενέργεια δύο πρόχειρων και όχι ενός ενιαίου τακτικού διαγωνισμού, δεδομένου ότι οι διαγωνισμοί αυτοί διενεργήθηκαν κατά κατάτμηση της συνολικής ετήσιας δαπάνης ομοειδών αγαθών, τα οποία θα μπορούσαν να κατακυρωθούν σε έναν ή περισσότερους προμηθευτές κατόπιν διενέργειας τακτικού διαγωνισμού, ενώ σε κάθε περίπτωση δεν προκύπτει, ούτε αποδεικνύεται η συνδρομή λόγων επείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε απρόβλεπτες περιστάσεις (άρθρο 2 παρ. 12 και 13 του ν. 2286/1995, ΦΕΚ Α' 19/1995 και Π1/3305/3-11-2010,ΦΕΚ Β' 1789/2010 υπουργική απόφαση). (Ανακλήθηκε με την 8/2016 Πράξη του IV Τμήματος λόγω συγγνωστής πλάνης)

Προμήθεια μελανοταινιών εκτυπωτών...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι τα ως άνω προμηθευθέντα υλικά, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, θεωρούνται όμοια ή ομοειδή αγαθά, τα οποία εντάσσονται στην ευρύτερη κατηγορία των αγαθών (κατηγορία γένους) αναλώσιμα και ανταλλακτικά εκτυπωτικών/φωτοτυπικών μηχανημάτων και ηλεκτρονικών υπολογιστών. Κατά συνέπεια, μη νομίμως επιμερίσθηκε ο Κ.Α.Ε. 10.6613 σε μερικότερους υποκωδικούς, ήτοι σε χωριστές πιστώσεις που ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, αντί της διενέργειας δημόσιου διαγωνισμού, καθόσον η συνολική τους ετήσια δαπάνη, όπως προκύπτει από το άθροισμα των ποσών των ως άνω επιμέρους συμβάσεων ανάθεσης των κρίσιμων προμηθειών (9.000,00 + 2.500,00 + 876,32 + 5.000,00 = 17.376,32 ευρώ), υπερβαίνει το όριο των 15.000 ευρώ, μέχρι το οποίο είναι κατά νόμο επιτρεπτή η απευθείας ανάθεσή τους. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη και αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΑΝΑΘΕΣΕΙΣ.(Κατατμηση) (..)  για την εκτέλεση εργασιών επισκευής και συντηρήσεως των κτιριακών εγκαταστάσεων ...(..) V. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι οι προπαρατεθείσες δαπάνες αφορούν την εκτέλεση ομοίων ή ομοειδών εργασιών, ήτοι εργασιών που αφορούν τη συντήρηση, ανακαίνιση και επισκευή των κτιριακών εγκαταστάσεων του Νοσοκομείου. Το ποσό, δε, των απευθείας αναθέσεων του Νοσοκομείου προς τη φερόμενη ως δικαιούχο και μόνο, για την εκτέλεση των εν λόγω εργασιών, ανέρχεται τουλάχιστον στα 21.200 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., ενώ, συνυπολογιζομένων και των ανωτέρω ενδεικτικώς αναφερομένων απευθείας αναθέσεων ομοίων ή ομοειδών εργασιών και σε άλλους αναδόχους, η συνολική αξία των εν λόγω αναθέσεων υπερβαίνει το ποσό των 60.000 ευρώ. ...Συνεπώς, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα κατ’ εκτίμηση του πρώτου λόγου διαφωνίας, οι εν λόγω αναθέσεις διενεργήθηκαν κατά κατάτμηση της συνολικής ετήσιας δαπάνης ομοειδών υπηρεσιών, δυναμένων να κατακυρωθούν σε έναν ή περισσότερους αναδόχους μέσω της διενέργειας δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού...VI. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Προσυμβατικός έλεγχος. Με τα δεδομένα αυτά, η υπό έλεγχο προμήθεια προϋπολογιζόμενης δαπάνης 437.786 ευρώ (πλέον ΦΠΑ, 538.476,78 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) είναι διάφορη της αρχικής προμήθειας προϋπολογιζόμενης δαπάνης 962.193,50 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), αφού για την πραγματοποίηση των προμηθειών αυτών δεν ακολουθήθηκε ενιαία διαδικασία αλλά διεξήχθησαν ξεχωριστοί διαγωνισμοί, με διαδικασίες που χαρακτηρίζονται από πραγματική και νομική αυτοτέλεια (πράξ. ΣΤ΄ Κλιμ. 41/2008, 6/2006, 7, 6/2001, Ζ΄ Κλιμ. 88, 87, 86/2004). Συνεπώς, εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη (προ ΦΠΑ) της υποβληθείσας προς έλεγχο νέας διαδικασίας είναι κατώτερη των 500.000 ευρώ, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια του προβλεπόμενου στο άρθρο 36 του ν. 4129/2013 ελέγχου νομιμότητάς της και επομένως ο φάκελος και τα σχέδια συμβάσεων πρέπει να παραπεμφθούν στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο ..., που είναι αρμόδια για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας των σχεδίων συμβάσεων που συνάπτονται από το Δήμο ... και τα νομικά του πρόσωπα όταν η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους (άνευ ΦΠΑ) κυμαίνεται μεταξύ 200.000 και 500.000 ευρώ (άρθρο 2 παρ. Α περ. 16 της ΦΓ8/4913/19.1.2011 κανονιστικής απόφασης της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου «Καθορισμός αρμοδιότητας των Υπηρεσιών Επιτρόπων του Ελεγκτικού Συνεδρίου», ΦΕΚ Β΄ 226).

Προμήθεια φωτοαντιγραφικού και μηχανογραφικού–χημικού χαρτιού...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι τα ως άνω προμηθευθέντα υλικά, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, θεωρούνται όμοια ή ομοειδή αγαθά, τα οποία εντάσσονται στην ευρύτερη κατηγορία των αγαθών (κατηγορία γένους) αναλώσιμα (χαρτική ύλη) εκτυπωτικών/φωτοτυπικών μηχανημάτων και ηλεκτρονικών υπολογιστών και αφορούν, στο σύνολό τους, στις ανάγκες μηχανοργάνωσης των ως άνω υπηρεσιών. Κατά συνέπεια, μη νομίμως επιμερίσθηκαν σε διαφορετικούς υποκωδικούς, ήτοι σε χωριστές πιστώσεις που ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, αντί της διενέργειας δημόσιου διαγωνισμού, καθόσον η συνολική τους ετήσια δαπάνη, όπως προκύπτει από το άθροισμα των ποσών των ως άνω επιμέρους συμβάσεων ανάθεσης των κρίσιμων προμηθειών (11.991,20 + 14.990,49 + 2.992,42 = 29.974,11 ευρώ), υπερβαίνει το όριο των 15.000 ευρώ, μέχρι το οποίο είναι κατά νόμο επιτρεπτή η απευθείας ανάθεσή τους. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.