ΕλΣυν.Κλ.ΣΤ/170/2017
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΠΡΟΝΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου για την προμήθεια καυσίμων κίνησης και θέρμανσης και λιπαντικών για τις ανάγκες του Δήμου Νέας ...... και των νομικών του προσώπων. Ειδικότερα, ως προς την κρίση της αναθέτουσας αρχής σχετικά με τον μη αποκλεισμό της αναδόχου εταιρείας «.......», παρά την ανωτέρω απόφαση του … περί έκπτωσης αυτής ως αναδόχου σε σχετικό διαγωνισμό, το Κλιμάκιο κρίνει ότι αυτή έγινε με νόμιμη και επαρκή αιτιολογία. Τούτο διότι, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 73 και 74 του ν. 4412/2016, για την έκπτωση αναδόχου απαιτείται επαναλαμβανόμενο ή σοβαρό παράπτωμα αυτού κατά την εκτέλεση της σύμβασης, κάτι που δεν αποδεικνύεται από τα προσκομιζόμενα στοιχεία στην εν λόγω περίπτωση, επίσης, για τον αποκλεισμό του οικονομικού φορέα απαιτείται έκδοση σχετικής υπουργικής απόφασης, που εκδίδεται μετά από αιτιολογημένη εισήγηση της αναθέτουσας αρχής και του αρμοδίου συλλογικού οργάνου, κατόπιν ακροάσεως του αποκλειόμενου φορέα, ενώ στην συγκεκριμένη περίπτωση, πέραν της ανωτέρω εγκριτικής απόφασης του Δ.Σ. του … (η οποία μάλιστα έχει προσβληθεί με προσφυγή από το φορέα και εξακολουθεί να εκκρεμεί), δεν υπάρχει σχετική υπουργική απόφαση περί του αποκλεισμού της ανωτέρω αναδόχου εταιρείας που να υποχρεώνει, βάσει των ανωτέρω διατάξεων, την αναθέτουσα αρχή να αποκλείσει αυτοδικαίως αυτήν από την υπό κρίση διαγωνιστική διαδικασία. Συνεπώς δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων προς έλεγχο σχεδίων συμβάσεων.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕλΣυνΚλ.Ζ/242/2018
Ανάδειξη αναδόχου για τη «Λειτουργία Μονάδας Διαχείρισης – Ανακύκλωσης – Κομποστοποίησης και Προσωρινής Διαχείρισης Στερεών Αστικών Αποβλήτων:...Νομίμως αποκλείστηκαν: 1) η εταιρεία ..., καθόσον δεν υπέβαλε ΕΕΕΠ υπογεγραμμένο από το Μηχανικό/εργοδηγό της, υπεύθυνης για την επίβλεψη λειτουργίας και συντήρησης της μονάδας, ομάδας έργου, που απαιτείται για την τεχνική της επάρκεια, ο οποίος δεν ανήκει στο προσωπικό της, 2) η εταιρεία ..., πέραν των αναφερόμενων στη σκέψη VI. λόγων, διότι δεν υπέβαλε ΕΕΕΠ υπογεγραμμένο από το Μηχανολόγο Μηχανικό καθώς και από το Χημικό Μηχανικό της, υπεύθυνης για την επίβλεψη λειτουργίας και συντήρησης της μονάδας, ομάδας έργου, που απαιτείται για την τεχνική της επάρκεια, οι οποίοι δεν ανήκουν στο προσωπικό της, 3) η εταιρεία ..., πέραν των λοιπών αναφερόμενων στη σκέψη VI.iv λόγων, διότι δεν υπέβαλε ΕΕΕΠ υπογεγραμμένο από τον υπεύθυνο περιβαλλοντικής παρακολούθησης της μονάδας Χημικό Μηχανικό της ομάδας έργου, ο οποίος δεν αποδεικνύεται ότι ανήκει στο προσωπικό της, και 4) οι εταιρείες ... και ... για τους αναφερόμενους στη σκέψη VI.iv. λόγους. Μη νομίμως αποκλείστηκε η εταιρεία ..., λόγω της αναγραφής στην εγγυητική επιστολή συμμετοχής που προσκόμισε, αντί της ημερομηνίας αποσφράγισης των προσφορών (15.2.2017), που κατά το άρθρο 1 της διακήρυξης συνιστά την ημερομηνία του διαγωνισμού, αυτήν της 9ης.2.1017, ήτοι την καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών. (...)Τέλος το Κλιμάκιο, έχοντας υπόψη ότι η διάταξη του άρθρου 79Α του ν.4412/2016, που προστέθηκε με το άρθρο 107 παρ. 13 του ν.4497/2017, δεν καταλαμβάνει την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία, αφού κατά τη θέση σε ισχύ του νόμου αυτού, ήτοι στις 13.11.2017, ημερομηνία δημοσίευσής του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, είχε ήδη εκδοθεί η 330/9.11.2017 κατακυρωτική απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου..., κρίνει ότι οι εταιρείες ..., ... και ..., καθώς και η ανακηρυχθείσα ανάδοχος ..., οι οποίες υπέβαλαν ΕΕΕΠ υπογεγραμμένο μόνο από το νόμιμο εκπρόσωπο κάθε μίας εταιρείας και όχι από όλα τα μέλη του Διοικητικού τους Συμβουλίου, έπρεπε, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙΙ.Γ., να αποκλεισθούν λόγω ουσιώδους πλημμέλειας της προσφοράς τους.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ουσιώδη πλημμέλεια στη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου, αναφορικά με την αποδοχή της προσφοράς της αναδόχου Κοινοπραξίας ..., που κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο, με το 11242/15.6.2018 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 40330/14.6.2018) έγγραφο του Δημάρχου του Δήμου ..., σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου.
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυν.Τμ.Μείζονος-Επταμ.Σύνθ./1837/2018
ΕΣ/ΚΛ.Ε/870/2019
Ανάδειξη αναδόχου έργου....Δεδομένου ότι σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω: α) τόσο στη διακήρυξη όσο και στο ΕΕΕΣ του ελεγχόμενου διαγωνισμού δεν περιλαμβάνεται ως λόγος αποκλεισμού η περ. γ της παρ. 4 του άρθρου 73 του ν.4412/2016 («εάν η αναθέτουσα αρχή διαθέτει επαρκώς εύλογες ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο οικονομικός φορέας συνήψε συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού»), β) η έννοια του σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος, το οποίο συνιστά εν προκειμένω σύμφωνα με την οικεία διακήρυξη υποχρεωτικό λόγο αποκλεισμού, ερμηνεύεται ευρέως, ειδικά δε όταν δεν περιλαμβάνονται στη διακήρυξη ειδικότερες εκφάνσεις του, όπως η αποφυγή στρέβλωσης του ανταγωνισμού, καλύπτοντας κάθε παραπτωματική συμπεριφορά που έχει αντίκτυπο στην επαγγελματική αξιοπιστία και το κύρος του οικονομικού φορέα, όπως η παράβαση των κανόνων του ανταγωνισμού, γ) ως δικαιολογητικά απόδειξης μη συνδρομής του σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος απαιτούνται, σύμφωνα με την οικεία διακήρυξη, πιστοποιητικά χορηγούμενα από τα αρμόδια επιμελητήρια και φορείς (ΤΕΕ, ΓΕΩΤΕΕ, ΕΕΤΕΜ), από τα οποία αποδεικνύεται ότι τα πρόσωπα με βεβαίωση του Μ.Ε.Κ., που στελεχώνουν την εργοληπτική επιχείρηση, δεν έχουν διαπράξει σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα, τα οποία και προσκομίστηκαν από την προσωρινή ανάδοχο, δ) στην προσωρινή ανάδοχο έχει επιβληθεί πρόστιμο από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, η δε σχετική απόφαση έχει δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως από 8.12.2017 (ΦΕΚ Β΄ 3104), ε) η ύπαρξη και μόνο απόφασης της Αρχής Ανταγωνισμού, με την οποία διαπιστώθηκε η παράβαση των κανόνων του ανταγωνισμού, δεν δύναται να οδηγήσει άνευ ετέρου στον αποκλεισμό του συμμετέχοντα οικονομικού φορέα και στ) η αναθέτουσα αρχή οφείλει να αξιολογεί τους κινδύνους που θα μπορούσε να διατρέξει, στην περίπτωση που αναθέσει τη σύμβαση σε προσφέροντα, του οποίου η ακεραιότητα ή η αξιοπιστία είναι αμφίβολη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να παρασχεθούν έγγραφες διευκρινίσεις ως προς την τήρηση της διαδικασίας που προβλέπεται στις παρ. 7 έως 9 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, και, ειδικότερα, ως προς την κλήση της ως άνω εταιρείας να προσκομίσει στοιχεία, προκειμένου να αποδείξει ότι έλαβε επανορθωτικά μέτρα επαρκή για την απόδειξη της αξιοπιστίας της (όπως διακοπή όλων των δεσμών με πρόσωπα ή οργανισμούς που εμπλέκονται στην παράνομη συμπεριφορά, μέτρα αναδιοργάνωσης προσωπικού, εφαρμογή συστημάτων υποβολής εκθέσεων και ελέγχου, δημιουργία δομής εσωτερικού ελέγχου για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης, έγκριση εσωτερικών κανόνων ευθύνης και αποζημίωσης – βλ. σημείο 102 του Προοιμίου της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ), ώστε να μην καταλείπεται αμφιβολία ως προς την ακεραιότητα και αξιοπιστία αυτής. Ενόψει των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, πρέπει να αναβάλει την οριστική του κρίση, προκειμένου η αναθέτουσα αρχή να προσκομίσει τα, αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη, στοιχεία.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/243/2018
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα φάσης της διαγωνιστικής διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου, με αντικείμενο την ανάθεση «Παροχής Υπηρεσιών Φύλαξης των Κτιριακών Εγκαταστάσεων -608/16/ΔΔΠ» του … Α.Ε» (… Α.Ε.), προϋπολογισμού της κύριας σύμβασης 3.136.647,30 ευρώ (πλέον ΦΠΑ) και του δικαιώματος προαίρεσης 1.568.323,65 ευρώ (πλέον ΦΠΑ)(....)Επισημαίνεται, όμως, ότι για την ολοκλήρωση του ελέγχου απαιτείται η υποβολή από την προσωρινή ανάδοχο εταιρεία των προβλεπόμενων στο άρθρο 12 της διακήρυξης δικαιολογητικών, ο έλεγχος αυτών και η συναφής έγκριση των αρμοδίων οργάνων της … Α.Ε. (...), στοιχεία που θα υποβληθούν στο παρόν Κλιμάκιο, το οποίο, ακολούθως, θα ελέγξει τη νομιμότητα του σχετικού σχεδίου σύμβασης καθώς και τους όρους που τυχόν απαιτείται να περιληφθούν σε αυτό.Αποφαίνεται ότι ο έλεγχος της επιμέρους φάσης της διαγωνιστικής διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου με αντικείμενο την «Παροχή Υπηρεσιών Φύλαξης των Κτιριακών Εγκαταστάσεων -608/16/ΔΔΠ» του … Α.Ε. απέβη θετικός.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/104/2018
Ελεγχος νομιμότητας σχεδίου σύμβασης συμφωνίας – πλαίσιο για την προμήθεια τροφίμων.(..)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα..Μη νομίμως η Αναθέτουσα Αρχή περιορίστηκε στην εξέταση αποκλειστικώς και μόνον του εάν τα αδικήματα που αναφέρονται στα ποινικά μητρώα των …«….», συγκαταλέγονται σε εκείνα των περιπτ. α΄ έως στ΄ της παρ. 1 του άρθρου 73 του ν. 4412/2016 (και του άρθρου 7 παρ. 1 του Παραρτήματος Α΄ της διακήρυξης), τα οποία επιφέρουν τον αυτόματο αποκλεισμό ενός οικονομικού φορέα από τη συμμετοχή του σε δημόσιο διαγωνισμό. Και τούτο, διότι όφειλε, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 73 παρ. 4 περίπτ. θ΄ του ν. 4412/2016 και 7 παρ. 3 περίπτ. ζ΄ του Παραρτήματος Α΄ της διακήρυξης, να εξετάσει περαιτέρω και να αποφανθεί αιτιολογημένως και για το εάν τα αδικήματα αυτά (αγορανομικές παραβάσεις) συνέχονται με την επαγγελματική δραστηριότητα της «…», συνιστώντας σοβαρά επαγγελματικά παραπτώματα, και, σε καταφατική περίπτωση, κατόπιν αξιολόγησης της σοβαρότητας και βαρύτητας των εν λόγω αδικημάτων, εάν δύνανται να επηρεάσουν αρνητικώς την επαγγελματική αξιοπιστία της διαγωνιζόμενης και αναδειχθείσας αναδόχου εταιρείας «….», υπό την έννοια ότι καθιστούν αμφίβολη την εκπλήρωση των συμβατικών της υποχρεώσεων... Όπως κρίθηκε με την 105/2018 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών (Τμήμα ΙΓ΄, Ακυρωτικό, Μονομελές) – από την οποία απορρέει προσωρινό δεδικασμένο που δεσμεύει, ως προς τα κριθέντα ζητήματα, τόσο την Αναθέτουσα Αρχή όσο και το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά την άσκηση του προσυμβατικού ελέγχου – η εταιρεία «….» δεν προσκόμισε εντός της ταχθείσας σε αυτήν προθεσμίας τα απαιτούμενα συμπληρωματικά δικαιολογητικά κατακύρωσης, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 15 της διακήρυξης. ...μη νομίμως, με το από 5.12.2017 πρακτικό της επιτροπής διενέργειας του διαγωνισμού και την εγκριτική αυτού 502/7.12.2017 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, έγιναν δεκτά τα δικαιολογητικά κατακύρωσης του «…» ως πλήρη και σύμφωνα με τους όρους της διακήρυξης, χωρίς να εξεταστεί από την Αναθέτουσα Αρχή αν ο ανωτέρω υπέβαλε ένορκη βεβαίωση περί έλλειψης τελεσίδικων καταδικαστικών αποφάσεων εις βάρος του για κάποιο από τα αδικήματα που αναφέρονται στη παρ. 1 του άρθρου 73 του ν. 4412/2016...Με το δεδομένο αυτό και ενόψει της αρχής της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων, μη νομίμως ανακηρύχθηκαν οι ανωτέρω φορείς ανάδοχοι για τις Ομάδες / Υποομάδες για τις οποίες υπέβαλαν προσφορά στο διαγωνισμό.
Δεν ανακλήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.6/1067/2018
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1209/2023
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:ζητείται η ανάκληση της 11/2023 Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στη 2η Υπηρεσία Επιτρόπου Τομέα Υγείας Ενόψει αυτών και λαμβάνοντας υπ’ όψιν το σύνολο των στοιχείων που προσκόμισε η προσφεύγουσα σε εκτέλεση των διαταχθέντωνμε την 1083/2023 απόφαση του παρόντος Τμήματος (βλ. αναλυτικά σκέψεις 8, 9 και 10 της παρούσας) η κρίση της (βλ. το από 26.5.2023 πρακτικό της Επιτροπής του Διαγωνισμού και την εγκριτική αυτού 11/29.5.2023 απόφαση του Δ.Σ., όπως συμπληρώθηκαν με το από 4.8.2023 πρακτικό της Επιτροπής Αξιολόγησης του Διαγωνισμού, εγκριθέν με το 19/23.8.2023 απόσπασμα πρακτικών του Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ.) του Νοσοκομείου, αναλυτικά σε σκέψεις 7 και 9 της παρούσας) ότι οι δηλωθείσες παρατυπίες δεν στοιχειοθετούν σοβαρή ή επαναλαμβανόμενη παρατυπία τέτοια που να θεμελιώνει κατ’ αρχήν τον λόγο αποκλεισμού του άρθρου 57 παρ. 4 περ. ζ της Οδηγίας 2014/24και 73 παρ. 4 περ. ζ του ν. 4412/2016, με συνέπεια να μην επιβάλλεται η ενεργοποίηση του μηχανισμού αξιολογήσεως των διορθωτικών μέτρων αυτοκάθαρσης εκ μέρους του οικείου οικονομικού φορέα (άρθρα 57 παρ. 6 της Οδηγίας 2014/24 και 73 παρ. 7 και 8 του ν. 4412/2016) δεν παρίσταται επαρκώς αιτιολογημένη και δεν πληροί τις απαιτήσεις του σχετικού ελεγκτικού τύπου στο πλαίσιο του προσυμβατικού ελέγχου ενόψει των αρχών της διαφάνειας και της λογοδοσίας που τον διέπουν (βλ. σημείο 13.1. της παρούσας γνώμης). Ειδικότεραα) ενόψει του προδήλως επαναλαμβανόμενου χαρακτήρα των παρατυπιών του οικείου οικονομικού φορέα που οδήγησαν σε συρροή μεγάλου αριθμού προστίμων και λοιπών κυρώσεων λόγω αθετήσεως των συμβατικών του υποχρεώσεων (συνολικώς άνω των 20 κατά την τριετή περίοδο αναφοράς), η προσφεύγουσα όφειλενα προβεί σε αναλυτική παράθεση και συνολική, συγκεκριμένη, αντικειμενική και εξατομικευμένη εκτίμηση της φύσης των παρατυπιών καθ’ εαυτές και της ευθύνης του οικείου οικονομικού φορέα (βλ. ανωτέρω σημείο 13.2 στοιχ. στ της παρούσας), μόνη δε η εκτίμηση της μικρής τους εκτάσεως σε σχέση με κάθε μία επιμέρους σύμβαση και του γεγονότος ότι πάντως δεν οδήγησαν σε καταγγελία των συμβάσεων δεν αρκεί για την πληρότητα της αιτιολογήσεως, καθόσον η πολλαπλότητα έστω και ελασσόνων παρατυπιών που οδήγησαν σε μικρές κυρώσεις και μάλιστα σε πλείονες αναθέτουσες αρχές, ως εν προκειμένω, μπορεί να στοιχειοθετήσει λόγο αποκλεισμού, συμβατό με την αρχή της αναλογικότητας (βλ. ανωτέρω σημείο 13.2. στοιχ. ε της παρούσας γνώμης), ενώ το γεγονός ότι η πλειονότητα των κυρώσεων αυτών αφορούσε σε άλλο είδος υπηρεσιών (καθαριότητα) δεν συνιστά κατά νόμο λόγο μη εφαρμογής των διατάξεων των άρθρων 57 παρ. 4 ζ και 6 και 73 παρ. 4 ζ, 7 και 8 του ν. 4412/2016 στον βαθμό που υφίσταται ταυτότητα του οικονομικού φορέα, του οποίου αξιολογείται η επαγγελματική ακεραιότητα και αξιοπιστία,θα μπορούσε δε να αποτελεί κατ’ αρχήν ένδειξη αλλά από μόνη της όχι επαρκή για την μη στοιχειοθέτηση του λόγου αποκλεισμού, λόγω της αξιοσημείωτης επαναληπτικότητας της αντισυμβατικής συμπεριφοράς της αναδόχου, β) όφειλε επίσης η προσφεύγουσα να αναδείξει την αυτοτέλεια και να προχωρήσει σε ορισμένη, ειδική και εξατομικευμένη κρίση ως προς την δηλωθείσα ποινική ρήτρα ποσού 21.329,66 ευρώ, που επιβλήθηκε σε βάρος του οικείου οικονομικού φορέα, με την 23/3.6.2022 (Θέμα 1ο) απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Γενικού Νοσοκομείου Ελευσίνας «..........», στο πλαίσιο παροχής ομοίων με τις υπό ανάθεση υπηρεσιών εστίασης (Υπηρεσίες Εστιατορίου και Παροχής Φαγητού) και συγκεκριμένα να διατυπώσει αιτιολογημένη κρίση εάν εκτός του επαναλαμβανόμενου χαρακτήρα της η αθέτηση της εν λόγω συμβατικής υποχρέωσης, ως εκ της φύσεως και του ύψους της, παρίσταται και αντικειμενικά σοβαρή και ικανή να κλονίσει την αξιοπιστία και την ακεραιότητα της αναδόχου, στον βαθμό δε που δεν εμπεριέχεται τέτοια κρίση δεν αρκεί για την πληρότητα της σχετικής αιτιολογίας η απλή αναφορά στην δικαστική προσβολή της εν λόγω κυρώσεως από τον οικείο οικονομικό φορέα (βλ. σημείο 13.2. στοιχ. δ της παρούσας γνώμης), ούτε δε και η εκ μέρους της προσφεύγουσας αόριστη κρίση περί της βασιμότητας των προβαλλόμενων τυπικών λόγων προσφυγής εκ μέρους του ίδιου φορέα, γ) η αναθέτουσα αρχή νομίμως κατ’ αρχήν συνεκτίμησε τις βεβαιώσεις καλής εκτελέσεως των υπηρεσιών εστιάσεως που είχαν εκδοθεί από τα αρμόδια όργανα της ίδιας στο πλαίσιο προηγούμενης συνεργασίας, πλην η σχετική αξιολόγηση δεν δύναται να έχει την βαρύτητα που της απέδωσε η προσφεύγουσα, κατά τρόπο ώστε να υποβαθμίζεται κατά τη σχετική στάθμιση η συρροή μεγάλου αριθμού πλημμελειών της αναδόχου, αφενός διότι τούτο δεν προβλέπεται στις εφαρμοστέες διατάξεις οι οποίες αρκούνται στην διάπραξη σοβαρής ή επαναλαμβανόμενης παρατυπίας σε προηγούμενες συμβάσεις σε οποιαδήποτε αναθέτουσα αρχή και αφετέρου διότι μία τέτοια βαρύνουσα αξιολογική σημασία θα έθετε ζητήματα παραβιάσεως των αρχών της διαφάνειας, της ίσης μεταχειρίσεως και της αμεροληψίας της αναθέτουσας αρχής (άρθρο 18 παρ. 1 Οδηγίας 2014/24 και 18 παρ. 1 του ν. 4412/2016), αφού η εφαρμογή του οικείου λόγου αποκλεισμού θα διαφοροποιείτο ουσιωδώς μεταξύ οικονομικών φορέων με τις αυτές παρατυπίες παρέχοντας αθέμιτο πλεονέκτημα στον φορέα εκείνο που αν και εμφανίζει τις ίδιες σοβαρές ή επαναλαμβανόμενες παρατυπίες είχε προηγούμενη συνεργασία με την αρχή που προτίθεται να αναθέσει την σύμβασηκαι δ) η επίκληση των διορθωτικών μέτρων που δηλώθηκαν από τον οικονομικό φορέα στο ΕΕΕΣ παρίσταται αλυσιτελής στον βαθμό που δεν τηρήθηκε η προβλεπόμενη στις παρ. 7 και 8 του άρθρου 73 του ν. 4412/2016 διαδικασία παροχής σύμφωνης γνώμης από την Επιτροπή της παρ. 9 του ίδιου άρθρου (βλ. Δοικ. Εφ. Αθ. 1795/2022 για την ίδια εταιρεία και την επικύρωση κρίσεων της οικείας Επιτροπής περί ανεπάρκειας συναφών διορθωτικών μέτρων στο πλαίσιο άλλης αναθέσεως).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω πρέπει η κρινόμενη προσφυγή να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 11/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στη 2η Υπηρεσία Τομέα Υγείας και, εφόσον δεν συντρέχει πλέον άλλος διακωλυτικός λόγος, να επιτραπεί η υπογραφή του οικείου σχεδίου σύμβασης. Η υπό κρίση προσφυγή ανάκλησης νομίμως επανεισάγεται για συζήτηση, μετά τη συμπλήρωση των στοιχείων του φακέλου της υπόθεσης σε συμμόρφωση με όσα διατάχθηκαν με την 1085/2023 μη οριστική απόφαση του παρόντος Τμήματος Ανακαλεί την 11/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στη 2η Υπηρεσία Επιτρόπου Τομέα Υγείας.
ΣΤΕ 1822/2010
Εκτέλεση συμβάσεως καθαρισμού χώρων: Επειδή, οι ανωτέρω διατάξεις του Συντάγματος και του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, προβλέπουν ότι πριν από κάθε δυσμενή ενέργεια ή μέτρο της Διοικήσεως εις βάρος του διοικουμένου απαιτείται η προηγουμένη κλήση του προκειμένου να εκφράσει τις απόψεις του. Όμως, στο δίκαιο των δημοσίων συμβάσεων, ρυθμίζεται εξαντλητικά η διαδικασία επιλύσεως των διαφορών που τυχόν ανακύπτουν καθώς και τα δικαιώματα του αναδόχου, και επομένως, ενόψει και της ανάγκης ταχείας περατώσεως των σχετικών διαφορών, δεν καταλείπεται στα πλαίσια των συμβάσεων αυτών πεδίο εφαρμογής των ως άνω γενικών κανόνων περί της υποχρέωσης προηγούμενης ακροάσεως. Επομένως, νομίμως απορρίφθηκε από το δικάσαν δικαστήριο ο σχετικός λόγος της προσφυγής, θα έπρεπε δε, κατόπιν αυτού, να απορριφθεί ο περί του αντιθέτου λόγος αναιρέσεως ως αβάσιμος. ..ενόψει της μείζονος σπουδαιότητας των ζητημάτων που ανέκυψαν τόσο ως προς τη νομιμοποίηση του αιτούντος, όσο και ως προς τη φύση της επίδικης διαφοράς και την έκταση του δικαιώματος ακροάσεως στις διαφορές εκ συμβάσεων, το Τμήμα κρίνει ότι η επίλυση της υποθέσεως πρέπει κατ’ άρθρο 14 παρ. 5 εδαφ. β΄ του π.δ/τος 18/1989 να παραπεμφθεί στην επταμελή του σύνθεση..
ΕλΣυνΤμ.6/1322/2018
ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΡΓΟΥ:..Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι:Κατά το χρόνο διενέργειας του επίμαχου διαγωνισμού (3.8.2017) και υποβολής της προσφοράς της αιτούσας ένωσης, η έκπτωση που είχε επιβληθεί στις 16.6.2017 στο μέλος της ... δεν είχε καταστεί οριστική, αλλά αντιθέτως είχαν ανασταλεί οι συνέπειές της λόγω της άσκησης της από 3.7.2017 ένστασης αυτού κατά της σχετικής απόφασης. Συνεπώς και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 5.Δ η αρνητική απάντηση που έδωσε ο ... στο πεδίο Γ του Μέρους ΙΙΙ του ΤΕΥΔ, το οποίο υπέβαλε μαζί με τα λοιπά δικαιολογητικά συμμετοχής, στην ερώτηση «έχει επιδείξει ο οικονομικός φορέας σοβαρή ή επαναλαμβανόμενη πλημμέλεια κατά την εκτέλεση ουσιώδους απαίτησης στο πλαίσιο προηγούμενης δημόσιας σύμβασης, προηγούμενης σύμβασης με αναθέτοντα φορέα ή προηγούμενης σύμβασης παραχώρησης που είχε ως αποτέλεσμα την πρόωρη καταγγελία της προηγούμενης σύμβασης, αποζημιώσεις ή άλλες παρόμοιες κυρώσεις» δεν καθιστά τη σχετική δήλωσή του ψευδή, αφού δεν είχε οριστικοποιηθεί η επίμαχη έκπτωση...Κατά το χρόνο διατύπωσης κρίσης από την Επιτροπή Διαγωνισμού ως προς τα δικαιολογητικά κατακύρωσης είχε ήδη ανασταλεί, αρχικά με την από 9.10.2017 προσωρινή διαταγή και ακολούθως με τη Ν29/2017 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου ..., η εκτέλεση της σιωπηρής απόρριψης της από 18.9.2017 αίτησης θεραπείας κατά της από 1.9.2017 απόφασης, με την οποία είχε καταστεί οριστική η έκπτωση του .... Συνεπώς, η απόφαση αυτή δεν μπορούσε να αποτελέσει νόμιμο έρεισμα για τον αποκλεισμό της αιτούσας ένωσης κατ’ επίκληση της περίπτωσης στ΄ της παραγράφου 4 του άρθρου 73 του ν. 4412/2016 και του σχετικού όρου της οικείας διακήρυξης.Ενόψει των ανωτέρω ορθώς, αν και με άλλη αιτιολογία, η Οικονομική Επιτροπή έκρινε ότι δεν συντρέχει λόγος αποκλεισμού της αιτούσας ένωσης και προέβη στην κατακύρωση του διαγωνισμού στην ένωση αυτή με την 31/2018 απόφασή της, καθώς και στην απόρριψη της ένστασης της εταιρείας «...» με την 51/2018 όμοια απόφαση.
ΑΕΠΠ/1023/2018
Προμήθεια..Επειδή, εκ των ως άνω προκύπτει ότι όπως ορθώς έκρινε η αναθέτουσα κατά την πρώτη βάση αποκλεισμού του, η προσφορά του προσφεύγοντος παραβίασε εξαρχής το άρ. 2 παρ. 3 της διακήρυξης που καθιέρωνε την κατοχή τέτοιας ψηφιακής υπογραφής ως υποχρεωτικό προαπαιτούμενο για την παραδεκτή υποβολή προσφοράς και δη από κάθε οικονομικό φορέα, άρα και τον τρίτο, όρο που ουδόλως αμφισβήτησε ο προσφεύγων κατά την υποβολή της προσφοράς του, καίτοι συνομολογεί, αλλά και προκύπτει από την ως άνω δήλωση του εκπροσώπου του τρίτου οικονομικού φορέα, ότι ο τελευταίος δεν κατείχε ψηφιακή υπογραφή. Και η παράβαση αυτή συνιστά απαράδεκτη τόσο την κατά την προηγούμενη σκέψη δήλωση του τρίτου οικονομικού φορέα ως και το ΤΕΥΔ του, αφού αμφότερα δεν υπογράφηκαν ψηφιακά από αυτόν, αλλά από τον εκπρόσωπο του ίδιου του προσφέροντος και προσφεύγοντος. Περαιτέρω, όλως αλυσιτελώς επικαλείται ο προσφεύγων τη διάταξη του άρ. 79Α Ν. 4412/2016 διότι ουδόλως ο ... κατέστη καθ’ οιονδήποτε τρόπο και συνεπεία όλων όσων προαναφέρθηκαν στην παρούσα σκέψη, νόμιμος εκπρόσωπος του τρίτου οικονομικού φορέα ούτε αρμοδίως εξουσιοδοτημένο φυσικό πρόσωπο για να εκπροσωπεί τον τρίτο οικονομικό φορέα για διαδικασίες σύναψης συμβάσεων γενικά ή ειδικά. Σημειωτέον δε, ότι η ως άνω διάταξη, τυγχάνει επίκλησης από τον προσφεύγοντα για τον σκοπό απόδειξης ότι δύνατο ο δικός του εκπρόσωπος να υπογράψει το ΕΕΕΣ του τρίτου, ενώ η διάταξη ρητά αναφέρεται γενικώς σε «οικονομικούς φορείς» και ως εκ τούτου ο προσφεύγων αναιρεί τον ίδιο τον προηγούμενο ισχυρισμό του, περί του ότι οι περί οικονομικού φορέα προβλέψεις δεν αφορούν τον τρίτο οικονομικό φορέα. Επιπλέον, όπως προκύπτει από το σύνολο των ως άνω σκέψεων, είναι όλως αδιάφορο ότι το υπογραφέν από τον ίδιο τον εκπρόσωπο του προσφεύγοντος ψηφιακά, ΤΕΥΔ του τρίτου, φέρεται πως υπεγράφη άνευ οιασδήποτε βεβαίωσης γνησιότητας και ημεροχρονολογίας και πάντως χειρόγραφα, από τον εκπρόσωπο του τρίτου οικονομικού φορέα, ενώ αντιθέτως η διακήρυξη απαιτούσε αποκλειστικά ψηφιακή υπογραφή του νομίμου εκπροσώπου του τρίτου οικονομικού φορέα ή του αρμοδίως εξουσιοτημένου προς εκπροσώπησή του στη συγκεκριμένη ή όλες τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων προσώπου. Όμως, κατά τα ανωτέρω και σε αντίθεση με όσα επικαλείται ο προσφεύγων, ουδόλως παρεσχέθη τέτοια νόμιμη εξουσιοδότηση προς εκπροσώπηση της ομορρύθμου εταιρίας/τρίτου οικονομικού φορέα ως προς τη συγκεκριμένη διαδικασία σύναψης σύμβασης. Ως εκ τούτου, αμφότεροι οι λόγοι της προσφυγής είναι απορριπτέοι, ενώ έστω και μία εκ των εξ αυτών προσβαλλόμένων βάσεων αποκλεισμού του προσφεύγοντος και μόνη της επαρκούσε ούτως ή άλλως για την απόρριψη της προσφοράς του.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/130/2018
ΕΡΓΑ. Αμοιβή για κατασκευή τοίχου αντιστήριξης. Με τα δεδομένα αυτά, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι αφενός δε διενεργήθηκε δημόσια ηλεκτρονική κλήρωση για την επιλογή του αναδόχου και αφετέρου δεν έχει προσκομιστεί απόσπασμα ποινικού μητρώου αυτού. Όσον αφορά όμως στον πρώτο λόγο μη νομιμότητας της δαπάνης, ενόψει της έκδοσης της ΔΝΣα΄/οικ.68559/Φ.18/19.10.2016 εγκυκλίου του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, σύμφωνα με την οποία το άρθρο 15 του π.δ/τος 171/1987 δεν έχει καταργηθεί από το άρθρο 377 παρ. 1 περ. 67 του ν. 4412/2016 και εξακολουθεί να ισχύει για τους ΟΤΑ Α΄ βαθμού, και του γεγονότος ότι η ορθή ερμηνεία των επίμαχων διατάξεων υποδείχθηκε από την Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημόσιων Συμβάσεων, με ανάρτηση στην ιστοσελίδα της σχετικής ανακοίνωσης, μόλις στις 23.10.2017, δηλαδή μετά την υπογραφή της επίμαχης σύμβασης, τα μέλη της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ... πεπλανημένα πλην συγγνωστά κατά το μέρος αυτό υπέλαβαν ότι μπορούσαν νόμιμα να αναθέσουν απευθείας την εκτέλεση του έργου χωρίς διενέργεια δημόσιας ηλεκτρονικής κλήρωσης. Επειδή όμως δεν προσκομίστηκε κατά τη σύναψη της σύμβασης απόσπασμα ποινικού μητρώου του αναδόχου, το ελεγχόμενο ένταλμα δεν μπορεί να θεωρηθεί… Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕλΣυν.Κλ.Τμ.7/285/2017
Εργασίες επισκευής αγωγού:Με δεδομένα αυτά, η απευθείας ανάθεση της εκτέλεσης των ως άνω εργασιών με απόφαση του Προέδρου της Δ.Ε.Υ.Α. … και όχι του κατά νόμο αρμόδιου Διοικητικού Συμβουλίου, απόφαση που έπρεπε στη συνέχεια να υποβληθεί προς άσκηση ελέγχου νομιμότητας στο Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης, καθιστά τη δαπάνη μη νόμιμη. Τούτο ισχύει, λαμβανομένου επιπλέον υπόψη ότι η επίμαχη σύμβαση διέπεται, ως εκ του χρόνου έκδοσης της απόφασης ανάθεσής της (19.12.2016), από τις διατάξεις του ν. 4412/2016 και όχι από εκείνες του π.δ. 28/1980 και του άρθρου 209 του ν. 3463/2006, με συνέπεια να απαιτείται η έγκαιρη, ήτοι πριν την υπογραφή της σύμβασης, προσκόμιση των προβλεπόμενων στο άρθρο 80 του ν. 4412/2016 δικαιολογητικών, από τα οποία να αποδεικνύεται η μη συνδρομή στο πρόσωπο του αναδόχου των λόγων αποκλεισμού του άρθρου 73 του ίδιου νόμου. Είναι δε απορριπτέος ο προβαλλόμενος από τη Δ.Ε.Υ.Α. ισχυρισμός ότι τα ως άνω στοιχεία ήδη προσκομίζονται και πρέπει να ληφθούν υπόψη για τη θεώρηση του εντάλματος, αφού φέρουν ημερομηνίες έκδοσης κατά πολύ μεταγενέστερες του κρίσιμου για την υπόθεση χρόνου και συγκεκριμένα το αντίγραφο ποινικού μητρώου του Τμήματος Ποινικού Μητρώου της Εισαγγελίας Πρωτοδικών … φέρει αριθμό πρωτοκόλλου 83708/17.7.2017, το αποδεικτικό ενημερότητας του αναδόχου για χρέη προς το δημόσιο το 2382/8.8.2017 αριθμό πρωτοκόλλου και η βεβαίωση ασφαλιστικής ενημερότητας του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (Ε.Φ.Κ.Α.) τον 423/11.8.2017 αριθμό πρωτοκόλλου.(..)Τέλος, δοθέντος ότι η διατύπωση του νόμου σχετικά με το αρμόδιο για την ανάθεση των υπηρεσιών συλλογικό όργανο της δημοτικής επιχείρησης είναι αρκούντος σαφής, δεν δικαιολογείται εν προκειμένω η αναγνώριση συγγνωστής πλάνης στο πρόσωπο του αναθέτοντος φορέα.Αποφαίνεται ότι το 3, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης .., ποσού 1.500 ευρώ δεν πρέπει να θεωρηθεί.