Παροχή υπηρεσιών συμβουλευτικής υποστήριξης.Όταν το αντικείμενο της απευθείας ανάθεσης αφορά στην παροχή υπηρεσιών συμβουλευτικής υποστήριξης των εργασιών της διεπιστημονικής ομάδας έργου που συντάσσει το επιχειρησιακό πρόγραμμα Ο.Τ.Α., εφαρμόζονται και στις προαναφερόμενες αναπτυξιακές ανώνυμες εταιρείες Ο.Τ.Α. οι διατάξεις του άρθρου 1 του π.δ. 185/2007, αναφορικά με το επιτρεπόμενο όριο της απευθείας ανάθεσης, ως μεταγενέστερες και ειδικότερες των διατάξεων του άρθρου 268 του νόμου 3463/2006. Ακολούθως, η απευθείας ανάθεση σε αναπτυξιακή ανώνυμη εταιρεία Ο.Τ.Α., υπηρεσιών συμβουλευτικής υποστήριξης για την κατάρτιση του επιχειρησιακού προγράμματος επιτρέπεται μέχρι του ποσού των 15.000 ευρώ, άνω δε του ως άνω ορίου και μέχρι του ποσού των 45.000 ευρώ διενεργείται πρόχειρος διαγωνισμός.  

Αρχή της ειδικότητας των πιστώσεων. Ενόψει αυτού και δεδομένου ότι, σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ. 8 περ. β' της 109734/16.10.1998 απόφασης του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΦΕΚ Β' 1103), και οι αμοιβές του διοικητικού και βοηθητικού προσωπικού περιλαμβάνονται στις "επιλέξιμες δαπάνες" και ειδικότερα στην κατηγορία "έμμεσες δαπάνες υλοποίησης" του ανωτέρω Επιχειρησιακού Προγράμματος, που καλύπτονται απο χρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, ορθώς επιβάρυναν οι αποδοχές μηνός Δεκεμβρίου 1999 της προαναφερόμενης υπαλλήλου του Κέντρου τις πιστώσεις του ΚΑΕ 9929 "Επενδύσεις από έσοδα Ε.Ο.Κ.", που έχουν προβλεφθεί για την αντιμετώπιση τέτοιου είδους δαπανών, οι οποίες γίνονται για την υλοποίηση προγραμμάτων, που χρηματοδοτούνται κατά τα ανωτέρω από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Κατά συνέπεια, τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα θα έπρεπε να θεωρηθούν, αν δεν είχε λήξει το οικον. έτος 1999, εις βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού του οποίου έχουν αυτά εκδοθεί,

Στο άρθρο 15 του ν. 2362/1995 «Περί Δημοσίου Λογιστικού» (ΦΕΚ Α΄ 247) ορίζονται τα εξής: «1. Πίστωση είναι το ποσό που αναγράφεται στον Προϋπολογισμό για την αντιμετώπιση συγκεκριμένης δαπάνης, όπως αυτή προσδιορίζεται στο πλέον αναλυτικό επίπεδο της ταξινόμησης των δαπανών του Κρατικού Προϋπολογισμού. 2. Οι πιστώσεις του Προϋπολογισμού χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την αντιμετώπιση των δαπανών του φορέα της Κεντρικής Διοίκησης για τις οποίες προβλέφθηκαν (αρχή της ειδικότητας των πιστώσεων)». Με τις διατάξεις αυτές καθιερώνεται η αρχή της ειδικότητας των πιστώσεων, σύμφωνα με την οποία κάθε πίστωση πρέπει να διατίθεται αποκλειστικά και μόνο για το σκοπό για τον οποίο ψηφίσθηκε στον οικείο προϋπολογισμό. Όταν μεταξύ του σκοπού της πίστωσης, όπως αυτός εξειδικεύεται με την περιγραφική διατύπωση του τίτλου του οικείου ΚΑΕ (Κωδικού Αριθμού Εξόδων) και του περιεχομένου της δαπάνης που πρόκειται να πραγματοποιηθεί δεν υπάρχει εννοιολογική αντιστοιχία, τότε η δαπάνη αυτή δεν μπορεί να καταλογισθεί σε βάρος της συγκεκριμένης αυτής πίστωσης, τυχόν δε υπαγωγή της σε αυτή, παρά την έλλειψη της ως άνω αντιστοιχίας, ισοδυναμεί με έλλειψη πίστωσης, η οποία συνεπάγεται την παρεμπόδιση πραγματοποίησης της δαπάνης. Συνεπώς, τυχόν πληρωμή δαπάνης με επιβάρυνση των πιστώσεων όχι του οικείου αλλά διάφορου ΚΑΕ δεν είναι νόμιμη (βλ. σχετ. πράξεις IV Τμ ΕλΣυν 48/1997, 94/1999, 94/2000).

Εξόφληση του 1ου λογαριασμού του έργου «Επέκταση Γυμνασίου-Λυκείου Δήμου».Μη νόμιμη δαπάνη, διότι κατά παράβαση της αρχής της ειδικότητας των πιστώσεων και των ειδικότερων διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 161 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα (ν. 3463/2006) μεταφέρθηκαν πιστώσεις από τους κωδικούς άλλων έργων, προερχόμενες από Σ.Α.Τ.Α. 2007-2008, με σκοπό να καλυφθεί το έλλειμμα πίστωσης του κωδικού του επίμαχου έργου και όχι διότι πράγματι συνέτρεχε αδυναμία εκτέλεσης των έργων

Προμήθεια ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων. (..)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο, η επίμαχη δαπάνη δεν αφορά σε προμήθεια βιβλίων ή επιστημονικών περιοδικών με την κλασική έννοια του εμπλουτισμού με το σώμα αυτών της συλλογής της Βιβλιοθήκης του φορέα, αλλά στην καταβολή ετήσιας συνδρομής ενός «λογισμικού δανεισμού», με σκοπό την πρόσβαση σε ηλεκτρονικό περιεχόμενο και τη χρήση αυτού από τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του Ιδρύματος, στο πλαίσιο των ερευνητικών και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων τους.(..)Κατά συνέπεια, κατά παράβαση της αρχής της ειδικότητας των πιστώσεων η εντελλόμενη δαπάνη βαρύνει τις πιστώσεις ανοίκειου ΚΑΕ του Τακτικού Προϋπολογισμού του Ιδρύματος, και ειδικότερα του ΚΑΕ 1259.90 «Προμήθεια βιβλίων, περιοδικών, εφημερίδων και λοιπών εκδόσεων», καθόσον η ως άνω σύμβαση αφορά σε παροχή συνδρομητικών υπηρεσιών και όχι σε προμήθεια αγαθών, όπως τα αρμόδια όργανα του ... εσφαλμένα υπέλαβαν. Λαμβανομένης ωστόσο υπόψη της εννοιολογικής εγγύτητας της περιγραφικής διατύπωσης του τίτλου ως άνω ΚΑΕ και του αντικειμένου της επίμαχης σύμβασης καθώς και της ιδιαιτερότητας του δεύτερου (του αντικειμένου της επίμαχης σύμβασης), η φύση του οποίου αποτελούσε έως πρόσφατα ζήτημα εριζόμενο ακόμη και για αυτούς τους σχηματισμούς διενέργειας προσυμβατικού ελέγχου του Δικαστηρίου τούτου (βλ. Στ΄ Κλιμ. Πρ. 171/2009, 58/2010, και ήδη Ζ΄ Κλιμ. Πρ. 233/2010, 251/2013, 315/2016, 268/2017), το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Ιδρύματος ενήργησαν συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων εφαρμοστέων διατάξεων και για το λόγο αυτό το ελεγχόμενο ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Αρχή της ειδικότητας των πιστώσεων. Με δεδομένα αυτά η Δ.Ε.Υ.Α. ... νομίμως προέβη στην έκδοση της 3010/10.8.2016 απόφασης ανάληψης υποχρέωσης αμέσως μετά την κοινοποίηση της 268/2016 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου .., με την οποία καθορίστηκε το ποσό της αποζημίωσης στις 45.000 ευρώ και ομοίως νομίμως προέβη, στο τέλος του έτους 2016, στην ανατροπή της ως άνω ανάληψης, λόγω μη εκτέλεσής της. Στη συνέχεια, όμως, η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης για τα έτη 2017 και 2018 θα έπρεπε να γίνει σε βάρος των πιστώσεων του Κ.Α.Ε. «πληρωμές υποχρεώσεων ΠΟΕ» και όχι σε βάρος του Κ.Α.Ε. 1004000 «Αγροί (Απαλλοτριώσεις - εξαγορές)». Εντούτοις λαμβανομένων υπόψη ότι η δαπάνη αυτή ορθά κατά το έτος 2016 αναλήφθηκε σε βάρος του Κ.Α.Ε. 1004000 και για την καταβολή της τηρήθηκε η διαδικασία των διαδοχικών αναλήψεων και ανατροπών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα όργανα της Δ.Ε.Υ.Α. ... ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης του άρθρου 7 του β.δ.17.5./1959 με το οποίο καθιερώνεται η αρχή της ειδικότητας των πιστώσεων και πρέπει το ελεγχόμενο ένταλμα να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

Καταβολή μισθοδοσίας..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και μη κανονική. Και τούτο διότι, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο από την Επίτροπο, λόγο διαφωνίας, δεν ήταν νόμιμη η πληρωμή της δαπάνης μισθοδοσίας του εν λόγω έκτακτου προσωπικού από τον ΚΑΕ 02.001.211, που αφορά στην κάλυψη μισθοδοσίας του μόνιμου προσωπικού και των αιρετών και μετακλητών υπαλλήλων, η δε υπαγωγή της στον εν λόγω ΚΑΕ, παρά την έλλειψη της ως άνω αντιστοιχίας, λόγω έλλειψης αντίστοιχου ΚΑΕ στον προϋπολογισμό οικονομικού έτους 2017, ισοδυναμεί με έλλειψη πίστωσης και αποτελεί λόγο διακωλυτικό της πληρωμής, λόγω παράβασης της αρχής της ειδικότητας των πιστώσεων. Περαιτέρω, δεν είναι κανονική η ανάληψή της σε βάρος πλέον των πιστώσεων του ορθού ΚΑΕ του προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2018, δοθέντος ότι ουσιαστικά συνιστά το πρώτον ανάληψη, μετά την πραγματοποίηση της δαπάνης. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τους ισχυρισμούς του «…», που περιλαμβάνονται στο έγγραφο επανυποβολής του Προέδρου του, ότι δηλαδή οι εντελλόμενες δαπάνες αναλήφθηκαν σε βάρος του ΚΑΕ 0211, διότι δεν είχε συμπεριληφθεί μέχρι τότε στους προϋπολογισμούς τους ο ΚΑΕ 0212, λόγω μη ύπαρξης πρότερης σχετικής ανάγκης της υπηρεσίας, και ότι δεν υπήρχε ο απαιτούμενος χρόνος για την έγκριση από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού της αναμόρφωσης του προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2017, καθώς και ότι θεώρησαν ότι η πλημμέλεια αυτή μπορεί να θεραπευθεί από την εκ των υστέρων ανάληψη της δαπάνης σε βάρος του ορθού ΚΑΕ του προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2018, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι τα όργανα του άνω νομικού προσώπου ενήργησαν συγγνωστώς, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των κειμένων διατάξεων.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη παρίσταται μη νόμιμη και μη κανονική, ωστόσο, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής θα μπορούσαν να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του προϋπολογισμού του οποίου βαρύνουν.

Καταβολή ποσού 21.544,11 και 15.670,20 ευρώ, αντίστοιχα, στον  εργολήπτη …..ως  αμοιβή του για την εκτέλεση των εργασιών «Καθαρισμός Ρεμάτων Δ.Ε. …., το πρώτο, και «Καθαρισμός τάφρων αγροτικών οδών Δήμου ….», το δεύτερο...(Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι για την ανάθεση εκτέλεσης εργασιών από Ο.Τ.Α., εφόσον ο προϋπολογισμός αυτών δεν εμπίπτει στα όρια εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου (Οδηγία 2004/18/ΕΚ, που ισχύει από 1.2.2006 και ήδη π.δ. 60/2007), εφαρμόζονται, για τις συμβάσεις που έχουν συναφθεί μετά την 1.1.2007, ημερομηνία έναρξης ισχύος του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα (άρθρο τέταρτο του ν. 3463/2006, ΦΕΚ Α΄ 114) και μέχρι την έκδοση του προεδρικού διατάγματος, που προβλέπεται στην παρ. 2 του άρθρου 209 του ως άνω νομοθετήματος, οι διατάξεις του π.δ/τος 28/1980, από τις οποίες προκύπτει ότι για την ανάθεση υπηρεσιών, στην έννοια των οποίων εμπίπτει και η εκτέλεση εργασιών, απαιτείται η διενέργεια δημόσιου ανοικτού μειοδοτικού διαγωνισμού, ώστε να καθίσταται δυνατή, με την προσέλευση μεγάλου ή έστω ικανού αριθμού μειοδοτών, η ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού και η διασφάλιση των οικονομικών συμφερόντων των Ο.Τ.Α. με την επιλογή της πλέον συμφέρουσας γι’ αυτούς προσφοράς. Κατ’ εξαίρεση, είναι δυνατή η απευθείας ανάθεση εργασιών-υπηρεσιών με απόφαση του Δημάρχου, όταν η συνολική δαπάνη αυτών δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α. Προκειμένου δε να διαπιστωθεί το ποσό, στο οποίο ανέρχεται η δαπάνη εκτέλεσης συγκεκριμένων εργασιών και, κατ’ επέκταση, η δυνατότητα απευθείας ανάθεσής τους, λαμβάνεται υπόψη η συνολική δαπάνη που απαιτείται για να καλυφθούν οι ανάγκες του δήμου σε εργασίες στο σύνολό τους, οι οποίες κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, θεωρούνται όμοιες ή ομοειδείς ή που ως εκ της φύσης τους, του αντικειμένου τους ή της λειτουργικότητάς τους εντάσσονται σε όμοιες ή παρεμφερείς κατηγορίες εργασιών. Συνεπώς, δεν είναι νόμιμος ο επιμερισμός της κατά τα ανωτέρω συνολικής ποσότητας όμοιων ή ομοειδών εργασιών σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες ή μερικότερες όμοιες ή ομοειδείς κατηγορίες και η εν συνεχεία απευθείας ανάθεση αυτών με βάση το ύψος της δαπάνης που προκύπτει από την κατάτμηση της συνολικής ποσότητας, γιατί με τον τρόπο αυτό επιχειρείται, κατά περιγραφή των οικείων διατάξεων, η αποφυγή της τήρησης της οριζόμενης από αυτές διαδικασίας του διαγωνισμού (βλ. πράξεις VII Τμ. 129/2012, 87, 195/2011, 116, 144, 193/2010, 293, 305/2008, Κλιμ. Προλ. Ελ. VII Τμ. 198/2012 κ.ά). Με τις διατάξεις της παρ. 14 του άρθρου 6 του ν. 4071/2012 εισάγεται εξαίρεση στον ως άνω κανόνα, καθόσον παρέχεται, από 11.4.2012, η δυνατότητα κατάτμησης δαπανών και αναγραφής των πιστώσεων όμοιων ή ομοειδών υπηρεσιών σε διαφορετικούς κωδικούς αριθμούς του προϋπολογισμού του ενδιαφερόμενου δήμου, υπό την προϋπόθεση, ωστόσο, ότι οι εν λόγω δαπάνες αναφέρονται σε διαφορετικές δημοτικές ενότητες. Εξάλλου, σύμφωνα με το γράμμα της ανωτέρω διάταξης σε συνδυασμό με την αιτιολογική έκθεση αυτής, προϋπόθεση κατάτμησης όμοιων ή ομοειδών υπηρεσιών ο.τ.α.  α΄ βαθμού ανά δημοτική ενότητα και απευθείας, εν συνεχεία, ανάθεσης αυτών αποτελεί η εγγραφή όμοιων ή ομοειδών πιστώσεων σε διαφορετικούς κωδικούς αριθμούς του προϋπολογισμού του Δήμου, εφόσον κάθε εγγραφή αναφέρεται σε διαφορετική δημοτική ενότητα. Ενόψει, δε, του εξαιρετικού χαρακτήρα της προρρηθείσας διάταξης, με την οποία εισάγεται ειδική υποχρέωση τήρησης της γενικής δημοσιονομικής αρχής της ειδικότητας των πιστώσεων (βλ. άρθρο 7 παρ. 2 του β.δ. της 17.5/15.6.1959 και άρθρα 5 και 15 του ν. 2362/1995 και 3 και 9 του ν.δ/τος 496/1994), υπό την έννοια της υποχρέωσης εγγραφής ξεχωριστών πιστώσεων που αναφέρονται σε διαφορετική δημοτική ενότητα, τυχόν κατάτμηση δημοτικών προμηθειών ανά δημοτική ενότητα οι οποίες βαρύνουν την αυτή πίστωση παρίσταται μη νόμιμη (βλ. πράξη Κλιμ. Προλ. Ελ. VII Τμ. 119/2014).(.....)Αποφαίνεται ότι τα 183 και 184, οικονομικού έτους 2014, χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Δήμου …., ποσού 21.544,11 και 15.670,20 ευρώ, αντίστοιχα, δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Έξοδα απόσπασης ιατρού.(αρχή της ειδικότητας των πιστώσεων). μη νόμιμα ενταλματοποιήθηκε εις βάρος του κωδικού αριθμού εξόδων 0859 «Λοιπές δαπάνες δημοσίων σχέσεων», ενώ έπρεπε να ενταλματοποιηθεί εις βάρος των αντίστοιχων για την εν λόγω δαπάνη απόσπασης κωδικών αριθμών εξόδων. Εξάλλου, εφόσον το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δεν εκδόθηκε, σύμφωνα με την προεκτεθείσα γενική αρχή, στο όνομα του δικαιούχου της δαπάνης, δηλαδή του αποσπασθέντος γιατρού ...---, αλλά στο όνομα της ξενοδοχειακής επιχείρησης «..», η εντελλόμενη με αυτό δαπάνη δεν είναι, και για το λόγο αυτό, νόμιμη και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Κατασκευή ηλεκτροκίνησης σιδηροδρομικής γραμμής...Επειδή, υπό τα ανωτέρω δεδομένα, όπως βασίμως προβάλλει η αιτούσα κοινοπραξία, ο αναθέτων φορέας ήταν υποχρεωμένος να απαντήσει στην από 1.7.2019 προδικαστική προσφυγή της και, εφόσον διαπίστωνε τη συνδρομή του μνημονευθέντος λόγου αποκλεισμού κατά τα προεκτεθέντα, να προχωρήσει στον αποκλεισμό των παρεμβαινουσών από τον διαγωνισμό, χωρίς να έχει τη δυνατότητα να ζητήσει από αυτές εκ των υστέρων την προσκόμιση αποδεικτικών στοιχείων περί της λήψεως ή μη μέτρων αποκαταστάσεως της αξιοπιστίας τους, τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα είναι απορριπτέα ως αβάσιμα.