Μη νόμιμη προγραμματική σύμβαση που έχει συναφθεί μεταξύ Δήμου, Αθλητικού Οργανισμού (νπδδ) του Δήμου αυτού και Δημοτικής Επιχείρησης, γιατί η ανωτέρω δημοτική επιχείρηση έχει καταστεί, ως προς ένα μέρος της σύμβασης, μοναδική συμβαλλόμενη του Δήμου και ως το προς το λοιπό μέρος αυτής, του Αθλητικού Οργανισμού, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 225 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, που ορίζουν ότι ικανότητα σύναψης προγραμματικών συμβάσεων έχουν μόνο οι φορείς της περίπτωσης α της παραγράφου 1 του ανωτέρω άρθρου (μεταξύ των οποίων οι δήμοι και τα νπδδ, τα οποία συνιστούν ή στα οποία συμμετέχουν), ενώ οι φορείς της περιπτ. β΄, μεταξύ των οποίων και οι δημοτικές κοινωφελείς επιχειρήσεις, επιτρέπεται να συμμετέχουν απλώς στις ως άνω προγραμματικές συμβάσεις

Οικονομική επιχορήγηση αθλητικού σωματείου...:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνει δεκτό ότι συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις για την επιχορήγηση του σωματείου από το Δήμο. Ειδικότερα, από το καταστατικό του προκύπτει ότι αποτελεί αθλητικό, κατά την έννοια του νόμου, σωματείο, ενώ από τη συνδυαστική επισκόπηση των κρισίμων στοιχείων του φακέλου (αίτηση του σωματείου με τον συνημμένο σε αυτή προϋπολογισμό, ο οποίος εξειδικεύεται με τα στοιχεία που προσκομίζονται μεταγενεστέρως, ήτοι αναλυτικό προϋπολογισμό και αναλυτικό πρόγραμμα αγώνων) αποδεικνύεται ότι το συνολικό ποσό της επιχορήγησης προοριζόταν για την κάλυψη εξόδων που είναι άμεσα συνυφασμένα με εκδηλώσεις αθλητικού χαρακτήρα, δηλαδή συμμετοχή στα έξοδα διοργάνωσης των αγώνων κάθε αγωνιστικού τμήματος, στο πλαίσιο διεξαγωγής του αντίστοιχου πρωταθλήματος και κυπέλλου καλαθοσφαίρισης. Εξ άλλου ο λόγος διαφωνίας περί υπερβάσεως του προσήκοντος μέτρου πρέπει να απορριφθεί, προεχόντως διότι το μέτρο των δαπανών της κατηγορίας αυτής δεν συναρτάται με τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής, αλλά προσδιορίζεται κανονιστικά, ως προς το μέγιστο ύψος του, στο 1,5% των τακτικών εσόδων του Δήμου, η σχετική δε ψηφισθείσα πίστωση του προϋπολογισμού κείται εντός του νομίμου αυτού ορίου (βλ. την από 22.4.2015 βεβαίωση της προϊσταμένης διευθύνσεως οικονομικών υπηρεσιών του Δήμου). Σε κάθε περίπτωση, από την προδιαληφθείσα απόφαση 120/2015 του Δημοτικού Συμβουλίου προκύπτει αναλογική κατανομή του συνόλου της πιστώσεως σε 11 σωματεία, δεν μπορεί συνεπώς να υποστηριχθεί ότι το επίμαχο σωματείο χρηματοδοτήθηκε υπέρμετρα, εις βάρος των υπολοίπων δικαιούχων. Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον δεν προβάλλεται άλλος λόγος μη νομιμότητας της δαπάνης, το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2015, σε βάρος των πιστώσεων του οποίου αυτή εντέλλεται.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Μη νόμιμη ..η ελεγχόμενη σύμβαση, κατά το μέρος που αφορά το αντικείμενο που αναλαμβάνει να εκτελέσει η ως άνω …., καίτοι φέρεται ως προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό αυτής, αποτελεί εξ επαχθούς αιτίας δημόσια σύμβαση παροχής υπηρεσιών κατά την έννοια της Οδηγίας 2004/18 (π.δ/τος 60/2007), η οποία έχει ως αντικείμενο την παροχή εκ μέρους της ... υπηρεσιών επεξεργασίας απορριμμάτων που εμπίπτουν στο Παράρτημα ΙΙΑ της ως άνω Οδηγίας, όπως αυτό ισχύει, κατηγορία 16: «Υπηρεσίες αποκομιδής απορριμμάτων, υπηρεσίες αποχέτευσης και συναφείς υπηρεσίες». Ως εκ τούτου, έπρεπε κατά τις διατάξεις της Οδηγίας αυτής και τις προαναφερθείσες εθνικές διατάξεις του ν. 3463/2006 και του π.δ. 28/1980  να προηγηθεί για την ανάθεση των ως άνω υπηρεσιών διαγωνιστική διαδικασία, ώστε να διασφαλισθεί ότι η εν λόγω ανάθεση θα γίνει κατόπιν ανάπτυξης ανταγωνισμού μεταξύ εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην ελεύθερη αγορά όσο και μεταξύ των ...Συνεπώς η ελεγχόμενη σύμβαση, και κατά το μέρος που αφορά στο αντικείμενο που αναλαμβάνει να εκτελέσει το Πανεπιστήμιο …., συνιστά κατ’ επίφαση προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, υποκρύπτουσα απευθείας ανάθεση στο Πανεπιστήμιο …. συνήθων μελετών, διεπόμενων από τις διατάξεις του ν. 3316/2005, η οποία δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι προβλεπόμενες στο άρθρο 10 του νόμου αυτού προϋποθέσεις της απευθείας ανάθεσης μελέτης χωρίς τη διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας και χωρίς δημοσίευση σχετικής προκήρυξης.

Καταβολή χρηματικής ενίσχυσης σε σωματείο..:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τη νομική σκέψη που προηγήθηκε, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα επιχορήγηση είναι νόμιμη, δοθέντος ότι εμπίπτει στις επιτρεπόμενες, από το άρθρο 202 παρ. 1 του Κ.Δ.Κ., περιπτώσεις παροχής από τον Δήμο επιχορηγήσεων σε συλλόγους, ενώ συντρέχουν όλες οι τασσόμενες από το ίδιο άρθρο προϋποθέσεις για τη χορήγησή της. Τούτο διότι, η εγκριθείσα με απόφαση του αρμόδιου δημοτικού συμβουλίου του Δήμου ... παροχή χρηματικής ενίσχυσης από τις εγγεγραμμένες στον προϋπολογισμό του Δήμου αντίστοιχες, μη υπερβαίνουσες το 1,5% των τακτικών εσόδων του, πιστώσεις, στο εδρεύον εντός των ορίων του Σωματείο στήριξης του Περιφερειακού Ιατρείου ... αφορά στην, υλοποιούμενη από αυτό προς εκπλήρωση του καταστατικού σκοπού του, δράση συντήρησης και ευπρεπισμού των υποδομών του ιατρείου, η οποία αποσκοπεί στη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και της εν γένει ποιότητας ζωής των κατοίκων του Δήμου ..., εξυπηρετεί δε για το λόγο αυτό το συμφέρον της τοπικής κοινωνίας, που αντιμετωπίζει δυσχέρειες στον τομέα της υγείας, που συνιστά το πρώτιστο αγαθό.Σύμφωνα με όσα πιο πάνω εκτέθηκαν, η ελεγχόμενη με το χρηματικό ένταλμα δαπάνη επιχορήγησης είναι νόμιμη, πλην όμως αυτό δεν δύναται να θεωρηθεί, λόγω λήξης του οικονομικού έτους σε βάρος των πιστώσεων του οποίου εκδόθηκε.

ΟΤΑ.Τουριστική προβολή.Από τις προαναφερόμενες διατάξεις συνάγεται ότι επιτρέπεται στους Δήμους μετά από απόφαση του Δημοτικού τους Συμβουλίου η διάθεση πιστώσεων για την τουριστική προβολή με κάθε πρόσφορο μέσο της εδαφικής τους περιφέρειας (βλ. Πράξεις VII Τμ. 183, 296/2008 Ελ. Συν.). Απαραίτητη όμως προϋπόθεση της νομιμότητας των δαπανών, που διενεργούνται στο πλαίσιο της υλοποίησης διαφημιστικών προγραμμάτων και δράσεων τουριστικής προβολής των Δήμων, συνιστά η υποβολή αυτών πριν από την υλοποίησή τους στο Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης, το οποίο έχει την ευθύνη του γενικού σχεδιασμού του προγράμματος της τουριστικής προβολής της χώρας και η έκδοση σύμφωνης γνωμοδότησης του Υπουργού για την διαπίστωση της συμβατότητάς τους με τις κατευθύνσεις του κεντρικού διαφημιστικού σχεδιασμού.

Κατάργηση της υπ' αριθμ. Δ21/209/Φ.Α21 (ΦΕΚ 719/Β'/01-03-2019) κοινής υπουργικής απόφασης των Υπουργού Μεταφορών και Υποδομών και Υφυπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού «Ανάθεση των έργων, μελετών και συμβάσεων παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών για τη συντήρηση, βελτίωση, ανακαίνιση των κατασκευών και εγκαταστάσεων του Ολυμπιακού Αθλητικού Κέντρου Αθηνών «ΟΑΚΑ», αρμοδιότητας Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού στη Γενική Γραμματεία Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και ορισμός αναθέτουσας αρχής, προϊσταμένης αρχής και διευθύνουσας υπηρεσίας για τις διαδικασίες της υλοποίησης αυτών.».

Επιχορήγηση αθλητικού σωματείου.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνει δεκτό ότι συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις για την επιχορήγηση του σωματείου από το Δήμο. Ειδικότερα, από το καταστατικό του προκύπτει ότι αποτελεί αθλητικό, κατά την έννοια του νόμου, σωματείο, ενώ από τη συνδυαστική επισκόπηση  των κρισίμων στοιχείων του φακέλου (...)  αποδεικνύεται ότι το συνολικό ποσό της επιχορήγησης προοριζόταν για την κάλυψη εξόδων σχετιζομένων με εκδηλώσεις αθλητικού χαρακτήρα, ήτοι συμμετοχή στα έξοδα διοργάνωσης των αγώνων κάθε κατηγορίας, στο πλαίσιο διεξαγωγής του αντίστοιχου πρωταθλήματος καλαθοσφαίρισης. Περαιτέρω, δεν είναι δυνατή εν προκειμένω η κάλυψη και λειτουργικών δαπανών με το ποσό της επίμαχης επιχορήγησης, το οποίο, δεδομένου ότι είναι μικρότερο από το προϋπολογισθέν  για την κάλυψη των αθλητικών εκδηλώσεων ποσό (2.350,00 ευρώ έναντι 2.000,00 ευρώ), εξαντλήθηκε στο σύνολό του για τις ανάγκες αυτές. Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, .., το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2015, σε βάρος των πιστώσεων του οποίου αυτή εντέλλεται.

Προγραμματική σύμβαση μεταξύ Δήμου, Βρεφονηπιακού Σταθμού (ΝΠΔΔ) και Κοινοτικής Επιχείρησης. Μη νόμιμη, διότι ανεπίτρεπτα η τελευταία καθίσταται μοναδικός αντισυμβαλλόμενος του Δήμου, αφού έχει ανατεθεί σ΄αυτήν εξ ολοκλήρου η υλοποίηση της ως άνω σύμβασης, κατά παράβαση του άρθρου 35 παρ. 1 του Δ.Κ.Κ. Εξάλλου, η χρηματοδότηση του Βρεφονηπιακού Σταθμού από το δήμο και η μεταφορά του ποσού στην Κοινοτική Επιχείρηση συνιστά ανεπίτρεπτη κατά νόμο (άρθρ. 277 παρ. 8 Δ.Κ.Κ.) επιχορήγηση αυτής.

Απαραίτητη, όμως, προϋπόθεση της νομιμότητας των δαπανών, που διενεργούνται στο πλαίσιο της υλοποίησης διαφημιστικών προγραμμάτων και δράσεων τουριστικής προβολής των Δήμων συνιστά η υποβολή αυτών, πριν από την υλοποίησή τους, στη συσταθείσα στο Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού Γενική Γραμματεία Τουρισμού, η οποία έχει πλέον από 1.3.2010 - ημερομηνία έναρξης ισχύος του π.δ/τος 15/2010 - την ευθύνη του γενικού σχεδιασμού του προγράμματος της τουριστικής προβολής της χώρας και η διατύπωση σύμφωνης γνώμης του Γενικού Γραμματέα Τουρισμού για τη διαπίστωση της συμβατότητάς τους με τις κατευθύνσεις του κεντρικού διαφημιστικού σχεδιασμού. Η θέσπιση δε της προϋπόθεσης αυτής από το νομοθέτη, όπως προκύπτει από την εισηγητική έκθεση του ν. 3498/2006, αποσκοπεί στο συντονισμό και την εναρμόνιση των δράσεων τουριστικής προβολής των διαφόρων φορέων που ανήκουν στο δημόσιο τομέα, προκειμένου να υπάρχει ομοιογένεια των δράσεων αυτών και να είναι συμβατές με το γενικό σχεδιασμό και τους καθορισμένους στόχους του κεντρικού διαφημιστικού προγράμματος της χώρας, που εκτελείται από τη Γενική Γραμματεία Τουρισμού σε συνεργασία με τον Ε.Ο.Τ. (βλ. Πράξεις VII Τμ. 78, 195, 281/2009).

Επιτρέπεται στους Δήμους μετά από απόφαση του οικείου Δημοτικού Συμβουλίου η διάθεση πιστώσεων για την τουριστική προβολή με κάθε μέσο της εδαφικής τους περιφέρειας (βλ. πραξ. VII Τμ. Ελ.Συν. 183, 296/2008). Απαραίτητη, προϋπόθεση της νομιμότητας των δαπανών, που διενεργούνται στο πλαίσιο της υλοποίησης διαφημιστικών προγραμμάτων και δράσεων τουριστικής προβολής των Δήμων, συνιστά η υποβολή αυτών πριν από την υλοποίησή τους στο Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης, το οποίο έχει την ευθύνη του γενικού σχεδιασμού του προγράμματος της τουριστικής προβολής της χώρας και η έκδοση σύμφωνης γνώμης του Υπουργού για την διαπίστωση της συμβατότητάς τους με τις κατευθύνσεις του κεντρικού διαφημιστικού σχεδιασμού (βλ. πρ. VII Τμ. Ελ. Συν. 78/2009). Βλ.διατάξεις άρθρου 1 παρ.9 ν.3270/2004 και άρθρο 30 του ν.3498/2006