ΕλΣυν/Κλιμ.7/193/2015
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Εξώδικος συμβιβασμός.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας Πράξης, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι, επειδή με τη χορήγηση από το Δήμο στον εργολάβο, μετά την πάροδο δέκα και πλέον μηνών από το δυστύχημα, της από 28.5.2003, βεβαίωσης καλής εκτέλεσης εργασιών, χωρίς οιαδήποτε αναφορά στο συμβάν ή στις υποχρεώσεις του αναδόχου, τη δήλωση του εργολάβου προς το Δήμο να αναλάβει αυτός με ίδια μέσα τον καθαρισμό, καθόσον ο ίδιος δεν διέθετε τα αναγκαία προς τούτο μηχανήματα, αλλά και από την άτυπη συνεννόηση του Δημάρχου με την Πυροσβεστική Υπηρεσία, προκειμένου εκείνη να αναλάβει περιστασιακά το έργο του καθαρισμού, στα πλαίσια των περιπολιών που πραγματοποιούσε για την πρόληψη πυρκαγιών, συνομολογείται ότι στις συμβατικές υποχρεώσεις του αναδόχου δεν περιλαμβανόταν ο καθαρισμός της οδού ......, μετά την εκτέλεση των εργασιών επ’ αυτής. Ως εκ τούτου, μετά το πέρας των εργασιών και σε κάθε περίπτωση μετά τη δήλωση του αναδόχου ότι η οδός χρήζει περαιτέρω καθαρισμού με πλυστικό μηχάνημα, ο Δήμος, ο οποίος κατ’ άρθρο 1 του Ν. 3155/1955 «Περί κατασκευής και συντηρήσεως οδών» (ΦΕΚ Α 63), είχε την υποχρέωση συντήρησης των δημοτικών οδών που κείνται εντός των ορίων του, έπρεπε να προβεί στις αναγκαίες ενέργειες καθαρισμού και σήμανσης αυτής προειδοποιώντας τους οδηγούς ότι επ’ αυτής κείνται επικίνδυνα φερτά υλικά. Ως εκ τούτου, πιθανολογείται βάσιμα ότι η αγωγή που άσκησε ο εργολάβος σε βάρος του Δήμου, περί καταβολής του ποσού που ο ίδιος θα αναγκαζόταν να πληρώσει για την αποκατάσταση της ψυχικής οδύνης στην οικογένεια του θύματος μετά την έκδοση της 789/2013 απόφασης του Εφετείου ...... θα ευδοκιμούσε εάν ο ίδιος δεν είχε παραιτηθεί του δικογράφου αυτής, συνεπεία του εξωδίκου συμβιβασμού. Κατά συνέπεια η οικεία δαπάνη, η οποία στηρίζεται στον εξώδικο συμβιβασμό, για τον οποίο συντρέχουν τα εξωτερικά τυπικά στοιχεία καθώς και οι οικείες ουσιαστικές προϋποθέσεις είναι νόμιμη.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/Τμ.7/292/2011
ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΑΝΑΘΕΣΗ. Μη νόμιμη δαπάνη για την εκτέλεση εργασιών καθαρισμού κοινοχρήστων χώρων των δημοτικών οδών από ξερή βλάστηση, καθαρισμού τάφρου , καθαρισμού ρεμάτων και καθαρισμού αποστραγγιστικών τάφρων (..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι μη νομίμως τα αρμόδια όργανα του Δήμου προσέφυγαν στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 103 παρ. 2γ΄ του Δ.Κ.Κ., καθόσον οι σχετικές αποφάσεις της Δημαρχιακής Επιτροπής δεν είναι επαρκώς αιτιολογημένες, ήτοι δεν γίνεται επίκληση της επείγουσας εκείνης ανάγκης που επέβαλε την προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία. Σε κάθε περίπτωση η εξαιρετικά επείγουσα ανάγκη δεν στοιχειοθετείται όταν υπάρχει κίνδυνος καταστροφών από έντονα καιρικά φαινόμενα κατά την περίοδο του φθινοπώρου και πολύ περισσότερο την περίοδο του χειμώνα, δεδομένου ότι, σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής, κατά τους χειμερινούς μήνες είναι αναμενόμενη η εκδήλωση έντονων καιρικών φαινομένων, οπότε οι εργασίες καθαρισμού ρεμάτων, τάφρων και αγροτικών δρόμων, προς αποφυγή πλημμυρικών φαινομένων, δύναται να προγραμματιστούν εγκαίρως και να διενεργηθούν οι νόμιμες διαδικασίες αναθέσεως. Εξάλλου, ούτε η διεξαγωγή των δημοτικών εκλογών, ούτε η θέση σε ισχύ από 1.1.2011 του ν.3852/2010, αποτελούν έκτακτα και απρόβλεπτα γεγονότα που καθιστούσαν αδύνατο τον προγραμματισμό της αναθέσεως των εν λόγω εργασιών με την τήρηση των νόμιμων διαδικασιών του διαγωνισμού. Τέλος, δεν συνιστά έκτακτο και απρόβλεπτο περιστατικό, ικανό να δικαιολογήσει, εν προκειμένω, την απευθείας ανάθεση, η μη ύπαρξη επαρκούς πίστωσης για την ανάθεση των εν λόγω εργασιών εγκαίρως, δοθέντος ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο των αναθέσεων, οπότε και είχαν εξασφαλιστεί οι σχετικές πιστώσεις (βλ. το έγγραφο επανυποβολής του Δήμου), ήταν δυνατή η διενέργεια πρόχειρου διαγωνισμού, λόγω του συνολικού ποσού αυτών (41.200,00 ευρώ). (..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπάνες είναι μη νόμιμες και μη κανονικές και αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.
ΕλΣυν.Κλ.Τμ.7/240/2017
Προγραμματική σύμβαση:..Με δεδομένα τα ανωτέρω γίνονται δεκτά τα ακόλουθα: Δοθέντος ότι είναι επιτρεπτή η σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ πρωτοβάθμιου Ο.Τ.Α. και Φο.Δ.Σ.Α. για την ανάθεση στον τελευταίο των εργασιών συλλογής και μεταφοράς αστικών στερεών αποβλήτων, νομίμως συνάφθηκε εν προκειμένω η από 17.3.2017 προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου … και της …. με αντικείμενο όχι μεν την εξ ολοκλήρου ανάθεση των εργασιών αυτών -σε σχέση με τα απόβλητα συσκευασίας- στη ..., αλλά τις επιμέρους ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν προκειμένου να είναι σε θέση ο Δήμος να εκτελέσει τις εν λόγω εργασίες. Νομίμως, συνεπώς, προβλέφθηκε και η κάλυψη του αναφυόμενου στο πλαίσιο της προγραμματικής αυτής σύμβασης διοικητικού κόστους των παρεχόμενων από τη …. υπηρεσιών, χωρίς τούτο να συνιστά παραβίαση των όρων της προηγουμένως συναφθείσας εξαετούς σύμβασης συνεργασίας μεταξύ του Δήμου …, της …. και της .., εφόσον, άλλωστε, στο κείμενο αυτής γινόταν μνεία ότι ο Δήμος επρόκειτο να αναλάβει το σύνολο των δαπανών που θα ανέκυπταν στο πλαίσιο εκτέλεσης από μέρους του των εργασιών συλλογής και μεταφοράς των αποβλήτων συσκευασίας. Η δε προβλεπόμενη από την άνω προγραμματική σύμβαση προκαταβολή του 30% του συνολικού κόστους αυτής, δεν αντίκειται στο νόμο. Και τούτου διότι με το άρθρο 100 παρ. 2α. του ν. 3852/2010 δεν ορίζεται, ως μοναδικός επιτρεπόμενος τρόπος εκπλήρωσης των αναλαμβανόμενων οικονομικών υποχρεώσεων των μερών, η εφάπαξ καταβολή των οφειλόμενων ποσών με την ολοκλήρωση του αντικειμένου της σύμβασης, επιτρεπομένης, ως εκ τούτου, της τμηματικής καταβολής τους, στην έννοια της οποίας εμπίπτει και η χορήγηση προκαταβολής. Εντούτοις, ο τρόπος προσδιορισμού του διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών της …. για την εκτέλεση του αντικειμένου της συγκεκριμένης προγραμματικής σύμβασης, ήτοι σε σχέση με την εκτιμώμενη συνολική ποσότητα αστικών στερεών αποβλήτων που παράγει ο Δήμος, δεν είναι νόμιμος.(..)Κατ’ ακολουθία, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη και, ως εκ τούτου, αυτό δεν δύναται να θεωρηθεί.
ΕΣ/Τμ(ΚΠΕ)288/2014
Υπηρεσίες – εργασίες καθαρισμού: Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιώτες για την παροχή υπηρεσιών καθαρισμού πρανών, ερεισμάτων δημοτικών οδών και παραλιών του Δήμου, καθόσον δεν προηγήθηκε της ανάθεσης των σχετικών εργασιών καθαρισμού αιτιολογημένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 61 του ν. 3979/2011(ΦΕΚ Α΄ 138/2011), με την οποία να τεκμηριώνεται η αδυναμία εκτέλεσης των ως άνω υπηρεσιών με ίδια μέσα του Δήμου και να καθορίζονται οι όροι παροχής των υπηρεσιών αυτών.
ΑΕΠΠ/565/2018
Με την προδικαστική προσφυγή, ο προσφεύγων οικονομικός φορέας επιδιώκει την εν μέρει ακύρωση της απόφασης υπ' αριθμ. 16/2018 του Δ.Σ. της αναθέτουσας αρχής, με σκοπό να απορριφθούν οι προσφορές των άλλων συμμετεχόντων οικονομικών φορέων. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την ανάδειξη αναδόχου για υπηρεσίες καθαρισμού και συντήρησης χώρων πρασίνου, αποκομιδής και μεταφοράς απορριμμάτων, με προϋπολογισμένη αξία 120.000€. Ο προσφεύγων υποστηρίζει ότι οι άλλοι συμμετέχοντες δεν πληρούν τα κριτήρια της διακήρυξης, όπως τεχνική ικανότητα, ειδικός κύκλος εργασιών, διαθεσιμότητα γεωπόνου και κατάλληλου εξοπλισμού.
ΑΕΠΠ/1638/2020
Με την προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα εταιρεία ζητά την ακύρωση της αιτιολογίας της αναθέτουσας αρχής με αριθμό 131/2020, η οποία αποδέχθηκε την προσφορά του παρεμβαίνοντος και τον ανακήρυξε προσωρινό ανάδοχο του διαγωνισμού. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την ανάθεση υπηρεσιών αποκομιδής απορριμμάτων και καθαρισμού των κοινοχρήστων χώρων του Δήμου για τα έτη 202029-2022, συμπεριλαμβανομένων εργασιών όπως η αποκομιδή οργανικών και ογκωδών απορριμμάτων, ο καθαρισμός δημοτικών οδών, πάρκων και πλατειών, καθώς και η διαχείριση συνεργείων και οχημάτων για την εκτέλεση των εργασιών. Η προσφυγή επικαλείται πιθανές παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας και του ανταγωνισμού λόγω υποεκτίμησης του εργατικού κόστους από τον παρεμβαίνοντα.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/240/2017
Προγραμματική σύμβαση.Με δεδομένα τα ανωτέρω γίνονται δεκτά τα ακόλουθα: Δοθέντος ότι είναι επιτρεπτή η σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ πρωτοβάθμιου Ο.Τ.Α. και Φο.Δ.Σ.Α. για την ανάθεση στον τελευταίο των εργασιών συλλογής και μεταφοράς αστικών στερεών αποβλήτων, νομίμως συνάφθηκε εν προκειμένω η από 17.3.2017 προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου ... και της .... Α.Ε. με αντικείμενο όχι μεν την εξ ολοκλήρου ανάθεση των εργασιών αυτών -σε σχέση με τα απόβλητα συσκευασίας- στη ... Α.Ε., αλλά τις επιμέρους ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν προκειμένου να είναι σε θέση ο Δήμος να εκτελέσει τις εν λόγω εργασίες. Νομίμως, συνεπώς, προβλέφθηκε και η κάλυψη του αναφυόμενου στο πλαίσιο της προγραμματικής αυτής σύμβασης διοικητικού κόστους των παρεχόμενων από τη .... υπηρεσιών, χωρίς τούτο να συνιστά παραβίαση των όρων της προηγουμένως συναφθείσας εξαετούς σύμβασης συνεργασίας μεταξύ του Δήμου ..., της .... Α.Ε. και της .... Α.Ε., εφόσον, άλλωστε, στο κείμενο αυτής γινόταν μνεία ότι ο Δήμος επρόκειτο να αναλάβει το σύνολο των δαπανών που θα ανέκυπταν στο πλαίσιο εκτέλεσης από μέρους του των εργασιών συλλογής και μεταφοράς των αποβλήτων συσκευασίας. Η δε προβλεπόμενη από την άνω προγραμματική σύμβαση προκαταβολή του 30% του συνολικού κόστους αυτής, δεν αντίκειται στο νόμο.(..) Εντούτοις, ο τρόπος προσδιορισμού του διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών της .... Α.Ε. για την εκτέλεση του αντικειμένου της συγκεκριμένης προγραμματικής σύμβασης, ήτοι σε σχέση με την εκτιμώμενη συνολική ποσότητα αστικών στερεών αποβλήτων που παράγει ο Δήμος, δεν είναι νόμιμος. Τούτο, διότι η εν λόγω ποσότητα συνιστά κριτήριο προσδιορισμού της συμμετοχής έκαστου δήμου στο κόστος ετήσιας διαχείρισης της .... ως Φο.Δ.Σ.Α., ήτοι σε σχέση με τις υπηρεσίες διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων, οι οποίες, μάλιστα, αφορούν σε εργασίες μεταφόρτωσης, προσωρινής αποθήκευσης και επεξεργασίας αστικών στερεών αποβλήτων, τις οποίες παρέχει ο Φο.Δ.Σ.Α., και όχι σε σχέση με τις -διενεργούμενες στο πλαίσιο του όλως αυτοτελούς συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων συσκευασίας- εργασίες συλλογής και μεταφοράς αυτών (αποβλήτων συσκευασίας). Πρόκειται, επομένως, για ένα όλως απρόσφορο κριτήριο, που δεν συμμορφώνεται με την επιταγή για χρηστή δημοσιονομική διαχείριση... Κατ’ ακολουθία, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη και, ως εκ τούτου, αυτό δεν δύναται να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/488/2011
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ.Με τα δεδομένα όμως αυτά και σύμφωνα με όσα έγινα δεκτά τις προεκτεθείσες νομικές σκέψεις της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, μετά την έκδοση της 799/2007 πράξης του, έχει εξαντληθεί η αρμοδιότητά του για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί της σύμβασης για την εκτέλεση του έργου «Εγνατία Οδός: Κατασκευή υπολειπόμενων ασφαλτικών εργασιών από Ν. ....... μέχρι ….. μετά των απαραίτητων συνοδών έργων και των εργασιών διαμόρφωσης των γηπέδων των Σ.Ε.Α. .......καθώς και των συμπληρωματικών εργασιών διαμόρφωσης στο Σ.Ε.Α. Μάκρης (14.0-15.0)». Επομένως, το Κλιμάκιο δεν έχει αρμοδιότητα ελέγχου της μερικής υποκατάστατης του αρχικού αναδόχου, που διενεργείται κατά το στάδιο εκτέλεσης της σύμβασης του ως άνω έργου, και, ως εκ τούτου, πρέπει να απόσχει από τον έλεγχο επί της νομιμότητας αυτής.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/108/2016
Ασφαλτόστρωση οδών...Ενόψει αυτών, τo Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να υποβληθούν: α) νέο σχέδιο προγραμματικής σύμβασης, στο άρθρο 11 της οποίας θα προστεθεί ο όρος ότι οι ενδεχόμενες τροποποιήσεις της σύμβασης, ακόμα και υπό τη μορφή της παράτασής της, δεν θα αφορούν στο φυσικό και οικονομικό της αντικείμενο, και β) αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της σύμβασης (υλοποίησης του αντικειμένου της), με χρονικό προγραμματισμό των επιμέρους δράσεων αυτής, ο οποίος πρέπει να συμφωνεί με την ανωτέρω συνολική διάρκεια ισχύος της (20 μήνες). Το χρονοδιάγραμμα αυτό πρέπει να προσαρτηθεί ως παράρτημα Ι στο σχέδιο της προγραμματικής σύμβασης και να οριστεί ότι αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της. Εξυπακούεται δε, ότι το, κατά τα ανωτέρω, συνταχθέν νέο σχέδιο της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, στο οποίο θα προσαρτάται και το οικείο αναλυτικό χρονοδιάγραμμα, πρέπει να εγκριθεί από τα αρμόδια για τη σύναψη αυτής όργανα των συμβαλλομένων φορέων και στη συνέχεια να προσκομισθούν στο Κλιμάκιο και οι σχετικές αποφάσεις των οργάνων αυτών. Ενόψει των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβάλει την οριστική του κρίση προκειμένου ο Δήμος ... να προσκομίσει, εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση της παρούσας πράξης, τα ανωτέρω στοιχεία.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/299/2017
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ. αμοιβή που αφορά εκτέλεση «εργασιών βελτίωσης αγροτικών οδών Δημοτικής Ενότητας ... Ως αιτιολογία της άρνησής του πρόβαλε ότι α) πρόκειται για εκτέλεση δημοσίου έργου, κατά την έννοια του άρθρου 2 παρ. 7 του ν. 4412/2016, και όχι για εκτέλεση εργασιών και β) κατά παράβαση του, ειδικά ισχύοντος για τις δημόσιες συμβάσεις έργων, άρθρου 76 παρ. 1 του ανωτέρω ν. 4412/2016, ανατέθηκε σε εργολήπτη που δεν αποδεικνύει την εγγραφή του στο οικείο Νομαρχιακό Μητρώο.(..)Με τα δεδομένα αυτά, οι ανωτέρω εργασίες δεν εμπίπτουν στην έννοια του δημοσίου έργου, διότι πρόκειται για απλές εργασίες καθαρισμού των αγροτικών οδών από φερτά υλικά και λιμνάζοντα νερά και εξομάλυνσης της επιφάνειάς τους λόγω διαβρώσεων που προκλήθηκαν από τα χειμερινά καιρικά φαινόμενα, είναι συνήθεις και δεν απαιτούν ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και μεθόδους ούτε εξειδικευμένο προσωπικό για τη διεκπεραίωσή τους, αλλά δύνανται να εκτελεστούν από επαγγελματίες χειριστές που διαθέτουν τα απαραίτητα μηχανήματα και τη συνήθη εμπειρία χρήσης τους, όπως άλλωστε καταδεικνύει εν προκειμένω η ύπαρξη μιας απλής τεχνικής περιγραφής των προς εκτέλεση εργασιών, χωρίς ειδική τεχνική μελέτη. Συνεπώς, ο ανάδοχος των εργασιών αυτών δεν υπείχε υποχρέωση εγγραφής του στο οικείο Νομαρχιακό Μητρώο, σύμφωνα με το άρθρο 76 παρ. 1 του ν. 4412/2016, που ισχύει ειδικώς επί δημοσίων συμβάσεων έργων. (..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθει.
ΑΕΠΠ/1171/2018
Με την προδικαστική προσφυγή, ο οικονομικός φορέας "[...]" ζητά την ακύρωση τηςυπ αρ. πρωτ. 490/18750/23-10-2018 διακήρυξης του Δήμου Θερμαϊκού και των τεχνικών προδιαγραφών αυτής, καθώς και την επαναπροκήρυξή της. Η εν λόγω διακήρυξη αφορά τον ανοικτό, δημόσιο ηλεκτρονικό διαγωνισμό για την ανάδειξη αναδόχου για «Εργασίες καθαρισμού ακτών Δήμου Θερμαϊκού για ένα έτος», με κριτήριο κατακύρωσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει τιμής. Ο προϋπολογισθείς δαπάνη της σύμβασης ανέρχεται σε 145.033,00 € συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. Η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι παρεμποδίζεται να συμμετάσχει λόγω των τιθέμενων τεχνικών προδιαγραφών, οι οποίες θεωρεί ότι περιορίζουν τον ανταγωνισμό και ευνοούν συγκεκριμένες επιχειρήσεις.