Ζητήματα που γεννώνται σχετικά με τη δυνατότητα καταβολής από τη διοίκηση της δικαστικά καθορισμένης αποζημίωσης λόγω αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, ύστερα από την επελθούσα κατά το νόμο αυτοδίκαιη άρση της απαλλοτρίωσης, λόγω μη έγκαιρης παρακατάθεσης της αποζημίωσης .(...)α) Η έκδοση από τη διοίκηση βεβαιωτικής πράξης για την επελθούσα αυτοδίκαιη άρση της απαλλοτρίωσης λόγω παρέλευσης της 18μηνης προθεσμίας συντέλεσης, δεν αναιρεί την υποχρέωσή της να καταβάλει το σύνολο της αποζημίωσης που προσδιορίστηκε οριστικά, στον ιδιοκτήτη που επιθυμεί τη διατήρηση της απαλλοτρίωσης (ομόφωνα). β) Η παραπάνω υποχρέωση για καταβολή αποζημίωσης στον ιδιοκτήτη που επιθυμεί τη διατήρηση της απαλλοτρίωσης, υφίσταται τόσο στην περίπτωση κατά την οποία τηρήθηκαν απ’ αυτόν οι κατά νόμο διατυπώσεις (αίτηση και υπεύθυνη δήλωση στη διοικητική αρχή) όσο και στην περίπτωση που η βούλησή του εκδηλώνεται με την άσκηση αγωγής ή την έκδοση διαταγής πληρωμής για την είσπραξη της αποζημίωσης (ομόφωνα). Στη δε ως άνω (β’) υποπερίπτωση υφίσταται υποχρέωση προς πληρωμή του νομίμου τόκου από την επίδοση της αγωγής ή της διαταγής πληρωμής και μέχρι την εξόφληση (κατά πλειοψηφία). γ) Η καταβολή της αποζημίωσης στον ιδιοκτήτη που επιθυμεί την αναβίωση της απαλλοτρίωσης είναι ανεξάρτητη από την κατάληψη ή μη της απαλλοτριωθείσας έκτασης από τον υπερού η απαλλοτρίωση (ομόφωνα). δ) Εάν τελικώς καταβληθεί η αποζημίωση στον καθ’ ου η απαλλοτρίωση, η διοίκηση υποχρεούται να ενεργήσει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση για τη μεταγραφή της απόφασης κήρυξης αυτής, στο κατά τόπον αρμόδιο υποθηκοφυλακείο και Κτηματολογικό Γραφείο, προσκομίζοντας μεταξύ άλλων, τα στοιχεία που αποδεικνύουν τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης για τη συγκεκριμένη ιδιοκτησία. Περαιτέρω για λόγους ασφαλείας του δικαίου, δύναται να ανακαλέσει την προηγουμένως εκδοθείσα διαπιστωτική πράξη περί αυτοδίκαιης άρσης της απαλλοτρίωσης, ως εκδοθείσα για πλάνη περί τα πράγματα, με τον τύπο και διαδικασία που επιβάλλονται από το νόμο για την έκδοσή της (ομόφωνα). ε) Στην περίπτωση διατήρησης της απαλλοτρίωσης μετά από υποβολή αίτησης και υπεύθυνης δήλωσης του καθ’ου η απαλλοτρίωση, οι αξιώσεις του για καταβολή ιδιαίτερης αποζημίωσης λόγω μείωσης της αξίας του εδαφικού τμήματος ακινήτου που απέμεινε εκτός απαλλοτρίωσης και αποζημίωσης μετά την αναγνώριση μη ύπαρξης ωφέλειάς του ιδιοκτήτη του απαλλοτριωμένου ακινήτου που αποκτά πρόσωπο σε διανοιγόμενη εθνική οδό, δεν συνιστούν περίπτωση απαγορευμένου ανακαθορισμού σύμφωνα με την παρ. 3 του αρ. 11 του Κ.Α.Α.Α (ομόφωνα).

ΑΠΑΛΛΟΤΡΩΣΕΙΣ.(..)Έννοια της πλήρους αποζημίωσης της ατομικής ιδιοκτησίας του άρθρου 17 παρ. 2 Συντάγματος Στη περίπτωση  αυτή, κατά το άρθρο 25 του ν. 2882/2001, που θεσπίσθηκε κατ'  επιταγή του άρθρου 17 παρ. 5 το Συντάγματος, ο έχων εμπράγματο δικαίωμα επί του απαλλοτριωθέντος ακινήτου  δικαιούται να αξιώσει την αποζημίωση για την απωλεσθείσα  πρόσοδο του ακινήτου αυτού, από τη, μετά τη συντέλεση της  απαλλοτρίωσης, κατάληψη του μέχρι την είσπραξη της προκατατεθείσας αποζημίωσης , εφόσον η καθυστέρηση της  είσπραξης δεν οφείλεται σε λόγους που αφορούν το ίδιο ή σε  υπαιτιότητα τρίτου. Το, από το εν λόγω άρθρο 25 του ν.  2882/2001, προβλεπόμενο δικαίωμα αξίωσης της απώλειας  προσόδου για τα χρονικό διάστημα από τη, μετά τη συντέλεση  της απαλλοτρίωσης, κατάληψη του ακινήτου, έως την είσπραξη  της αποζημίωσης, συνιστά ειδική περίπτωση πρόβλεψης  δικαιώματος αυτοτελούς αξίωσης διαφυγόντος κέρδους, που  έχει ως αιτιολογική βάση την, παρά τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης κα την κατάληψη του απαλλοτριωθέντος  ακινήτου, μη είσπραξη της αποζημίωσης, για λόγου που δεν  οφείλονται στον ιδιοκτήτη και ουδόλως αποκλείεται από τη  ρύθμιση του άρθρου αυτού, η προαναφερόμενη αξίωση του  ιδιοκτήτη του απαλλοτριωθέντος ακινήτου για επιδίκαση  διαφυγόντων κερδών από την εκμετάλλευση των επικειμένων εντός του απαλλοτριουμένου ακινήτου και του, μετά την  απαλλοτρίωση, εναπομένοντος τμήματος αυτού, που έχει ως  αιτιολογική βάση τη, συνεπεία της απαλλοτρίωσης, απώλειά  τους. Δηλαδή, με την ως άνω διάταξη του άρθρου 25 του ν.  2882/2001 ο νομοθέτης αποβλέπει στη ρύθμιση της  προεκτεθείσας περίπτωσης απώλειας προσόδου και όχι στον αποκλεισμό κάθε άλλου δικαιώματος αναζήτησης διαφυγόντος  κέρδους, που είναι συνέπεια της απαλλοτρίωσης. 

Απαλλοτρίωση. Ανάκληση. Συμμόρφωση Διοίκησης.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Μετά την ακύρωση από το ΣτΕ άρνησης της Διοίκησης να προβεί σε πράξη ανάκλησης απαλλοτρίωσης λόγω πλημμελών αιτιολογιών όσον αφορά τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης, η Διοίκηση μπορεί να εμμείνει στην άρνησή της αυτή, αν από έγγραφα που εκ των υστέρων ανεύρε προκύπτουν νόμιμες αιτιολογίες οι οποίες μπορούν να αναπληρώσουν ή συμπληρώσουν τις κριθείσες ως ανεπαρκείς. Τέτοια περίπτωση συντρέχει αν η αρμόδια υπηρεσία βρει μετά την ακυρωτική απόφαση του ΣτΕ το γραμμάτιο παρακαταθέσεως της αποζημίωσης για την απαλλοτρίωση, καθώς και τη σχετική με την έκδοση αυτού αλληλογραφία, καθόσον τα έγγραφα αυτά μπορούν μαζί με το αντίστοιχο ΦΕΚ, που είχε κριθεί από το ΣτΕ ως ανεπαρκές αποδεικτικό στοιχείο, να θεμελιώσουν πλήρεις αιτιολογίες περί συντελέσεως της απαλλοτριώσεως. (πλειοψ.)

ΙΚΑ-ΕΤΑΜ – 1) Δυνατότητα του Ιδρύματος να εκτελέσει δικαστική απόφαση, που διατάσσει την απόδοση του μισθίου ιδιοκτησίας του, παρά την πάροδο ετών από τη δημοσίευσή της – 2) Δυνατότητα προσφυγής κατά απαλλοτριωτικής απόφασης του Δημοσίου (ΥΠΠΟΑ) για το ίδιο μίσθιο.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
1) Είναι εκτελεστή η ήδη τελεσίδικη υπ’ αριθ. 396/1999 απόφαση του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης, με την οποία διατάσσεται η απόδοση του εν λόγω μισθίου στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, καθόσον η ανωτέρω απαλλοτρίωση δεν έχει ακόμα συντελεσθεί με την καταβολή της σχετικής προσωρινής ή οριστικής αποζημίωσης στο Ίδρυμα. 2) Μπορεί το Ίδρυμα, αφενός, εξωδίκως, να ζητήσει την άρση της κηρυχθείσας απαλλοτρίωσης, πριν την συντέλεσή της, με σχετικό αίτημα του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ προς τον ΥΠΠΟΑ, κατ’ αναλογική εφαρμογή των διατάξεων της παρ.1 του άρθρου 11 του Κ.Α.Α.Α., όπου θα μπορούν να αναφέρονται τα νομικά εμπόδια νόμιμης κήρυξης αυτής (ήτοι το δεδικασμένο της τελεσίδικης απόφασης του 1999 περί απόδοσης του μισθίου, η μη νόμιμη υπόσταση αυτής λόγω μη προσυπογραφής του Υπουργού Οικονομικών και μη δημοσίευσής της στην ΕτΚ), και αφετέρου, δικαστικώς, μπορεί να στραφεί σε περίπτωση ρητής ή σιωπηρής (μετά την πάροδο τριμήνου από αυτή) άρνησης του ΥΠΠΟΑ να άρει την τελευταία απαλλοτριωτική απόφαση, καθόσον, είναι υποχρεωτική η εν λόγω άρση, μετά την κήρυξή της και την πάροδο ευλόγου χρόνου, χωρίς να έχει προβεί η Διοίκηση στις απαιτούμενες ενέργειες για την συντέλεση της απαλλοτρίωσης, εφόσον έχει υπερβεί τον εύλογο για την διατήρησή τους χρόνο, στον οποίο μάλιστα μπορεί να συνυπολογιστεί ακόμα και αυτός που μεσολάβησε (8 χρόνια) κατά την προηγούμενη μη συντελεσθείσα από 29.11.2006 απαλλοτρίωση του επίμαχου ακινήτου.

Ερωτάται: α) εάν είναι επιτρεπτή η παρακατάθεση αποζημίωσης από απαλλοτρίωση, ίσης με την τιμή μονάδας αποζημίωσης που καθορίστηκε οριστικά με αμετάκλητη δικαστική απόφαση, στην περίπτωση που κατά τον χρόνο που εκκρεμούσε η συζήτηση της αίτησης καθορισμού οριστικής τιμής μονάδας αποζημίωσης ο καθ΄ ού η απαλλοτρίωση υπέβαλε, σύμφωνα με την πρόβλεψη του άρθρου 11 παρ. 3 του ν. 2882/2001, αίτηση - υπεύθυνη δήλωση διατήρησης της διαδικασίας απαλλοτρίωσης μετά την παρέλευση 18μήνου από την δημοσίευση της απόφασης καθορισμού προσωρινής τιμής μονάδας αποζημίωσης, η οποία έγινε αποδεκτή από την αρχή που κήρυξε την απαλλοτρίωση και β) εάν σε περίπτωση που δεν παρακατατεθεί η παραπάνω οριστικά καθορισθείσα αποζημίωση δύνανται οι ενδιαφερόμενοι να επισπεύσουν την εκτέλεση της αμετάκλητης απόφασης του Εφετείου Αθηνών, με την οποία καθορίστηκε η οριστική τιμή μονάδας αποζημίωσης εναντίον του υπόχρεου προς αποζημίωση.(...)α) Η απόφαση καθορισμού οριστικής τιμής μονάδας αποζημίωσης από απαλλοτρίωση, παράγει δεδικασμένο μεταξύ των διαδίκων το οποίο δεσμεύει αυτούς ως προς το ύψος της καθορισθείσας οριστικά αποζημίωσης και δημιουργεί υποχρέωση συμμόρφωσης του υπόχρεου προς αποζημίωση να προβεί στις απαιτούμενες ενέργειες υλοποίησης της απόφασης, ανεξάρτητα από το γεγονός της υποβολής, κατά τον χρόνο που εκκρεμούσε η συζήτηση της αίτησης καθορισμού οριστικής τιμής μονάδας αποζημίωσης, αίτησης - υπεύθυνης δήλωσης των θιγόμενων ιδιοκτητών για την διατήρηση της διαδικασίας απαλλοτρίωσης μετά την παρέλευση 18μήνου από την δημοσίευση της απόφασης καθορισμού προσωρινής τιμής μονάδας αποζημίωσης και την αποδοχή της από την αρχή που κήρυξε την απαλλοτρίωση, σύμφωνα με την πρόβλεψη του άρθρου 11 παρ. 3 του ν. 2882/2001, το οποίο απαγορεύει τον ανακαθορισμό της αποζημίωσης σε περίπτωση που το ως άνω αίτημα των θιγόμενων ιδιοκτητών γίνει δεκτό από την αρχή που κήρυξε την απαλλοτρίωση (κατά πλειοψηφία). β) Στην υπό στοιχ. (α) περίπτωση, οι θιγόμενοι ιδιοκτήτες δεν δύνανται να απαιτήσουν άμεσα την καταβολή της αποζημίωσης που καθορίστηκε οριστικά, με αναγκαστική εκτέλεση της σχετικής ήδη αμετάκλητης δικαστικής απόφασης, λόγω του αναγνωριστικού χαρακτήρα της απόφασης αυτής, δύνανται όμως, εφόσον αναγνωρισθούν δικαιούχοι της καθορισθείσας με αυτήν αποζημίωσης, να ασκήσουν, βάσει του δεδικασμένου της, κατά του υπόχρεου προς αποζημίωση είτε αγωγή καταψηφιστική είτε να επιδιώξουν την έκδοση διαταγής πληρωμής, για την επιδίκαση του ποσού της οριστικά καθορισθείσας αποζημίωσης (κατά πλειοψηφία).

Καταβολή αποζημίωσης λόγω απαλλοτρίωσης...Στην προκείμενη περίπτωση, σύμφωνα με την αμέσως προηγούμενη νομική σκέψη, τα δικαστικά έξοδα των αιτούντων για την προκείμενη δίκη προσδιορισμού της οριστικής αποζημίωσης, κατόπιν σχετικού αιτήματός τους (άρθρο 191 παρ. 2 ΚΠολΔ), πρέπει, κατά τα εκτιθέμενα στην αμέσως προηγούμενη νομική σκέψη, να επιβληθούν σε βάρος του καθ’ ου Ελληνικού Δημοσίου (που υπάγεται στη Γενική Κυβέρνηση κατά την έννοια του άρθρου 14 Ν. 4270/2014) ως υπόχρεου προς καταβολή της επίδικης αποζημίωσης, και περιλαμβάνουν: α) την αμοιβή για την παράσταση του πληρεξούσιου δικηγόρου τους μετά των εξόδων του ενώπιον του Εφετείου τούτου (με τριμελή σύνθεση) και του Μονομελούς Εφετείου στο ποσό των εξακοσίων (600) ευρώ και β) στην αμοιβή του πληρεξούσιου δικηγόρου τους για τη σύνταξη των αιτήσεων και των προτάσεων ενώπιον του Εφετείου (με τριμελή σύνθεση) και του Μονομελούς Εφετείου, η οποία πρέπει να καθοριστεί σε ποσοστό 1% (2% : 2) της αποζημίωσης, για την σύνταξη των αιτήσεων και σε ποσοστό 0,50% για τη σύνταξη προτάσεων επί των αιτήσεων, δηλαδή σε συνολικό ποσοστό 1,5% επί της ως άνω καθορισθείσης αποζημίωσης.

Δυνατότητα δεύτερης επανεπιβολής ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης υπό την ισχύ του ν. 4759/2020, σε περίπτωση που οικείος Δήμος έχει εγγράψει στον προϋπολογισμό του τις αναγκαίες πιστώσεις για την αποζημίωση του κυρίου του ακινήτου που απαλλοτριώνεται.(..)Μετά τη θέση σε ισχύ του ν. 4759/2020 δεν είναι επιτρεπτή η εκ νέου ολική ή μερική ρυμοτομική απαλλοτρίωση ακινήτου, στο οποίο είχε ήδη επανεπιβληθεί ρυμοτομική απαλλοτρίωση για δημιουργία κοινόχρηστου χώρου, που προβλέπεται στο εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, ακόμη και εάν ο οικείος Δήμος έχει εγγράψει στον προϋπολογισμό του τις αναγκαίες πιστώσεις για την αποζημίωση του κυρίου του ακινήτου ένεκα της απαλλοτρίωσης (ομόφωνα με συγκλίνουσες αιτιολογίες).

Αναγκαστική απαλλοτρίωση. Δυνατότητα κηρύξεως αναγκαστικής απαλλοτριώσεως για δημόσια ωφέλεια ακινήτων για την οποία το Σ.τ.Ε. είχε ακυρώσει τη σιωπηρή άρνηση της Διοικήσεως για αποχαρακτηρισμό τους.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Ακύρωση σιωπηρής άρνησης Διοίκησης για αποχαρακτηρισμό ιδιοκτησιών ως αθλητικών χώρων. Η Διοίκηση μπορεί να προβεί, σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις, σε αναγκαστική απαλλοτρίωση για δημόσια ωφέλεια ακινήτων εκ των άνω που είναι αναγκαία για την υλοποίηση της ωφελείας αυτής (κατασκευή αθλητικών εγκαταστάσεων). Η αιτιολογία για την κήρυξη τοιαύτης απαλλοτριώσεως πρέπει να είναι ειδική και πλήρης και να αποδεικνύεται από αυτή η πραγματική πρόθεση και δυνατότητα της Διοίκησης για τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης αυτής.

Αναγκαστική απαλλοτρίωση από το Δήμο Καλαμαριάς, για πολιτιστικούς σκοπούς, διατηρητέου ακινήτου, το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως έργο τέχνης, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 1469/1950.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Είναι δυνατή η αναγκαστική απαλλοτρίωση για πολιτιστικούς σκοπούς (Ιστορικό Αρχείο Προσφύγων) από το Δήμο Καλαμαριάς ακινήτου (διατηρητέου) που έχει χαρακτηριστεί ως έργο τέχνης (Ν 1469/1950), αφού η λειτουργία χώρου πολιτιστικών δραστηριοτήτων ανήκει στις αρμοδιότητες του Δήμου και ως τέτοια μπορεί να αποτελέσει λόγο απαλλοτρίωσης του εν λόγω ακινήτου, ο χώρος του οποίου έχει ήδη καθοριστεί ως χώρος πολιτιστικών δραστηριοτήτων με την τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου του ιδίου Δήμου. Εξυπακούεται, ότι κάθε τυχόν εργασία, επέμβαση ή αλλαγή χρήσης του διατηρητέου ακινήτου, που θα γίνει σε περίπτωση ολοκλήρωσης της απαλλοτρίωσης και υλοποίησης της δημιουργίας και λειτουργίας του πολιτιστικού κέντρου, θα πρέπει να μη βλάπτει το προστατευόμενο ακίνητο, και να εγκρίνεται προηγουμένως από τον Υπουργό Πολιτισμού (άρθρο 10 του Ν 3028/2002).

Απαλλοτρίωση ακινήτου εντός της Επιτηρούμενης Ζώνης (Ε.Ζ.) του Ναυτικού Οχυρού (Ν.Ο.) Σούδας.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Ένα ακίνητο μπορεί να κηρυχθεί ως απαλλοτριωτέο μόνο για «δημόσια ωφέλεια». Κάθε «Ναυτικό Οχυρό» περιβάλλεται πρώτα από την «Απαγορευμένη Ζώνη» (Α.Ζ.) και στη συνέχεια, από την «Επιτηρούμενη Ζώνη». Με τη διάταξη της παρ.2 εδ.β’ του άρθρου 11 του ΑΝ 376/1936 παρέχεται η δυνατότητα σύστασης «στρατιωτικών δουλειών» ή αναγκαστικής απαλλοτρίωσης των κάθε είδους ιδιοκτησιών που βρίσκονται εντός της Επιτηρούμενης Ζώνης ενός Ναυτικού Οχυρού. Η εν λόγω διάταξη ενέχει αφ’ εαυτής και το λόγο δημόσιας ωφέλειας, η οποία κατά το Σύνταγμα και το νόμο απαιτείται για την κήρυξη μιας αναγκαστικής απαλλοτρίωσης. (ομοφ.)