ΑΡ.Π./1/2024
Τύπος: Δικαστικές Αποφάσεις
ΑΠΑΛΛΟΤΡΩΣΕΙΣ.(..)Έννοια της πλήρους αποζημίωσης της ατομικής ιδιοκτησίας του άρθρου 17 παρ. 2 Συντάγματος Στη περίπτωση αυτή, κατά το άρθρο 25 του ν. 2882/2001, που θεσπίσθηκε κατ' επιταγή του άρθρου 17 παρ. 5 το Συντάγματος, ο έχων εμπράγματο δικαίωμα επί του απαλλοτριωθέντος ακινήτου δικαιούται να αξιώσει την αποζημίωση για την απωλεσθείσα πρόσοδο του ακινήτου αυτού, από τη, μετά τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης, κατάληψη του μέχρι την είσπραξη της προκατατεθείσας αποζημίωσης , εφόσον η καθυστέρηση της είσπραξης δεν οφείλεται σε λόγους που αφορούν το ίδιο ή σε υπαιτιότητα τρίτου. Το, από το εν λόγω άρθρο 25 του ν. 2882/2001, προβλεπόμενο δικαίωμα αξίωσης της απώλειας προσόδου για τα χρονικό διάστημα από τη, μετά τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης, κατάληψη του ακινήτου, έως την είσπραξη της αποζημίωσης, συνιστά ειδική περίπτωση πρόβλεψης δικαιώματος αυτοτελούς αξίωσης διαφυγόντος κέρδους, που έχει ως αιτιολογική βάση την, παρά τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης κα την κατάληψη του απαλλοτριωθέντος ακινήτου, μη είσπραξη της αποζημίωσης, για λόγου που δεν οφείλονται στον ιδιοκτήτη και ουδόλως αποκλείεται από τη ρύθμιση του άρθρου αυτού, η προαναφερόμενη αξίωση του ιδιοκτήτη του απαλλοτριωθέντος ακινήτου για επιδίκαση διαφυγόντων κερδών από την εκμετάλλευση των επικειμένων εντός του απαλλοτριουμένου ακινήτου και του, μετά την απαλλοτρίωση, εναπομένοντος τμήματος αυτού, που έχει ως αιτιολογική βάση τη, συνεπεία της απαλλοτρίωσης, απώλειά τους. Δηλαδή, με την ως άνω διάταξη του άρθρου 25 του ν. 2882/2001 ο νομοθέτης αποβλέπει στη ρύθμιση της προεκτεθείσας περίπτωσης απώλειας προσόδου και όχι στον αποκλεισμό κάθε άλλου δικαιώματος αναζήτησης διαφυγόντος κέρδους, που είναι συνέπεια της απαλλοτρίωσης.
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ : 1Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΝΣΚ/288/2008
Απαιτούμενα δικαιολογητικά για την είσπραξη αποζημίωσης, θιγόμενου από επίταξη ιδιοκτήτη, με τα προσόντα έκτακτης χρησικτησίας.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή
Για την είσπραξη αποζημίωσης λόγω επιτάξεως αναγκαστικώς απαλλοτριωθέντος ακινήτου, από καταστάντα κύριο με τα προσόντα έκτακτης χρησικτησίας, δεν είναι απαραίτητη η προσκόμιση ένορκης βεβαίωσης τρίτων, που να βεβαιώνουν την δια χρησικτησίας κτήση κυριότητας αυτού, αρκεί δε προς απόδειξη της κυριότητας υπεύθυνη δήλωση του ενδιαφερομένου.
ΝΣΚ/10/2023
Ζητήματα που γεννώνται σχετικά με τη δυνατότητα καταβολής από τη διοίκηση της δικαστικά καθορισμένης αποζημίωσης λόγω αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, ύστερα από την επελθούσα κατά το νόμο αυτοδίκαιη άρση της απαλλοτρίωσης, λόγω μη έγκαιρης παρακατάθεσης της αποζημίωσης .(...)α) Η έκδοση από τη διοίκηση βεβαιωτικής πράξης για την επελθούσα αυτοδίκαιη άρση της απαλλοτρίωσης λόγω παρέλευσης της 18μηνης προθεσμίας συντέλεσης, δεν αναιρεί την υποχρέωσή της να καταβάλει το σύνολο της αποζημίωσης που προσδιορίστηκε οριστικά, στον ιδιοκτήτη που επιθυμεί τη διατήρηση της απαλλοτρίωσης (ομόφωνα). β) Η παραπάνω υποχρέωση για καταβολή αποζημίωσης στον ιδιοκτήτη που επιθυμεί τη διατήρηση της απαλλοτρίωσης, υφίσταται τόσο στην περίπτωση κατά την οποία τηρήθηκαν απ’ αυτόν οι κατά νόμο διατυπώσεις (αίτηση και υπεύθυνη δήλωση στη διοικητική αρχή) όσο και στην περίπτωση που η βούλησή του εκδηλώνεται με την άσκηση αγωγής ή την έκδοση διαταγής πληρωμής για την είσπραξη της αποζημίωσης (ομόφωνα). Στη δε ως άνω (β’) υποπερίπτωση υφίσταται υποχρέωση προς πληρωμή του νομίμου τόκου από την επίδοση της αγωγής ή της διαταγής πληρωμής και μέχρι την εξόφληση (κατά πλειοψηφία). γ) Η καταβολή της αποζημίωσης στον ιδιοκτήτη που επιθυμεί την αναβίωση της απαλλοτρίωσης είναι ανεξάρτητη από την κατάληψη ή μη της απαλλοτριωθείσας έκτασης από τον υπερού η απαλλοτρίωση (ομόφωνα). δ) Εάν τελικώς καταβληθεί η αποζημίωση στον καθ’ ου η απαλλοτρίωση, η διοίκηση υποχρεούται να ενεργήσει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση για τη μεταγραφή της απόφασης κήρυξης αυτής, στο κατά τόπον αρμόδιο υποθηκοφυλακείο και Κτηματολογικό Γραφείο, προσκομίζοντας μεταξύ άλλων, τα στοιχεία που αποδεικνύουν τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης για τη συγκεκριμένη ιδιοκτησία. Περαιτέρω για λόγους ασφαλείας του δικαίου, δύναται να ανακαλέσει την προηγουμένως εκδοθείσα διαπιστωτική πράξη περί αυτοδίκαιης άρσης της απαλλοτρίωσης, ως εκδοθείσα για πλάνη περί τα πράγματα, με τον τύπο και διαδικασία που επιβάλλονται από το νόμο για την έκδοσή της (ομόφωνα). ε) Στην περίπτωση διατήρησης της απαλλοτρίωσης μετά από υποβολή αίτησης και υπεύθυνης δήλωσης του καθ’ου η απαλλοτρίωση, οι αξιώσεις του για καταβολή ιδιαίτερης αποζημίωσης λόγω μείωσης της αξίας του εδαφικού τμήματος ακινήτου που απέμεινε εκτός απαλλοτρίωσης και αποζημίωσης μετά την αναγνώριση μη ύπαρξης ωφέλειάς του ιδιοκτήτη του απαλλοτριωμένου ακινήτου που αποκτά πρόσωπο σε διανοιγόμενη εθνική οδό, δεν συνιστούν περίπτωση απαγορευμένου ανακαθορισμού σύμφωνα με την παρ. 3 του αρ. 11 του Κ.Α.Α.Α (ομόφωνα).
ΝΣΚ/387/2002
Απαλλοτριώσεις. Παρακατάθεση και είσπραξη προσωρινώς προσδιορισθείσης αποζημίωσης.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Εάν η παρακατάθεση της προσωρινής αποζημίωσης έγινε πριν την έναρξη ισχύος του Ν 2882/2001, ως προς την είσπραξη θα εφαρμοσθούν οι διατάξεις του προϊσχύσαντος ΝΔ 797/1971 (πλειοψ.). Εάν η παρακατάθεση έγινε μετά την έναρξη ισχύος του Ν 2882/2001 (6.5.2001), ως προς την είσπραξή της θα εφαρμοσθούν οι διατάξεις του Ν 2882/2001 (ομοφ.).
ΝΣΚ/104/2008
Αναγκαστική απαλλοτρίωση. Κατάληψη ακινήτων προ της συντελέσεως. Διαδικασίες άρθρου 7Α του Ν 2882/2001 και άρθρου δέκατου Ν 1955/1991. Επίταξη ακινήτων.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Εξαιρετικές ρυθμίσεις άρθρων τέταρτου και πέμπτου Ν 3555/2007. Για να τύχει εφαρμογής στα έργα με παραχώρηση η διαδικασία του άρθρου 7Α του Ν 2882/2001, όπως ισχύει, πρέπει κατ’ αρχήν να έχει κηρυχθεί η απαλλοτρίωση με πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου, ή εν πάση περιπτώσει να έχει εκδοθεί ειδική πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου που προβλέπει την δυνατότητα έκδοσης της ειδικής απόφασης του Εφετείου περί καταλήψεως της έκτασης πριν την συντέλεση της απαλλοτρίωσης και περαιτέρω να τηρηθεί η διαδικασία του ως άνω άρθρου. Οι διατάξεις του άρθρου δέκατου του Ν 1955/1991, περί κατάληψης ιδιωτικών ακινήτων για προσωρινή χρήση και για τις ανάγκες των έργων μπορούν να εφαρμοσθούν στην περίπτωση των έργων με παραχώρηση για την κατασκευή εργοταξίων ή για άλλες προσωρινές ανάγκες συνδεόμενες με τα υπόψη έργα, όχι όμως για την κατάληψη ακινήτων τα οποία κηρύχθηκαν ή πρόκειται να κηρυχθούν απαλλοτριωτέα προς άμεση εκτέλεση εργασιών και ενόψει συντελέσεως της απαλλοτριώσεως.
ΕλΣυν/Κλιμ7/175/2015
Απαλλοτρίωση ακινήτου.(....) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας Πράξεως, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι η καταβολή της δικαστικής δαπάνης της πληρεξουσίας δικηγόρου των καθ’ ων η απαλλοτρίωση υπέρ του Δικηγορικού Συλλόγου ...... είναι καθόλα νόμιμη προκειμένου να συντελεσθεί η απαλλοτρίωση, διότι, προς τούτο, απαιτείται η καταβολή να είναι πλήρης, δηλαδή να περιλαμβάνει τόσο την αξία του ακινήτου όσο και τα δικαστικά έξοδα και την αμοιβή του δικηγόρου. Επειδή δε η απόφαση περί οριστικού προσδιορισμού της αποζημίωσης, την οποία αιτήθηκαν τα μέρη, δεν έχει εκδοθεί εντός της προθεσμίας του ενός και ημίσεος έτους που απαιτείται για τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης, η διάταξη του άρθρου 18 παρ.4 εδ. δ΄ και ε΄ δεν μπορεί να τύχει εφαρμογής, καθόσον αυτή καταλαμβάνει μόνον τις περιπτώσεις που η απόφαση περί οριστικού προσδιορισμού εκδίδεται εντός του χρόνου που απαιτείται για τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης. Κατά συνέπεια, νομίμως ο υπέρ ου η απαλλοτρίωση Δήμος ...... εξέδωσε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα προκειμένου η καταβληθείσα, ως προς την αξία του ακινήτου δαπάνη, να συμπληρωθεί με τα έξοδα της αμοιβής της πληρεξουσίας δικηγόρου των καθ’ ων και να συντελεσθεί κατ’ αυτόν τον τρόπο η απαλλοτρίωση.
ΝΣΚ/66/2007
Δυνατότητα εκούσιας εξαγοράς ακινήτου, καταληφθέντος από το Δημόσιο το έτος 1971.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Παράνομη κατάληψη ακινήτου από το Δημόσιο το έτος 1971, για την εκτέλεση δημοσίου έργου, χωρίς ουδέποτε να απαλλοτριωθεί ή κατ’ άλλο τρόπο καταβληθεί αποζημίωση στον ιδιοκτήτη. Το Δημόσιο δεν διέθετε διάνοια κυρίου και δεν κατέστη κύριο με έκτακτη χρησικτησία, λόγω της αναγνώρισης, κατόπιν αιτήσεως των ιδιοκτητών και με έγγραφα αρμοδίων υπηρεσιών, του παράνομου χαρακτήρα της κατάληψης και της αναζήτησης τρόπου καταβολής της αναλογούσας αποζημίωσης. Εκ του γεγονότος αυτού δεν παραγράφηκε η διεκδικητική αγωγή, ούτε και η αγωγή αποζημίωσης του άρθρου 105 ΕισΝΑΚ. Δύναται η αρμόδια υπηρεσία, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 2 του Ν 2882/2001, να προβεί σε εκούσια εξαγορά του. (πλειοψ.)
ΝΣΚ/154/2013
Καταβολή αποζημίωσης λόγω απαλλοτρίωσης, στη περίπτωση ακύρωσης των πράξεων της διαδικασίας Μ.Σ.Δ. – Δικαιούχοι.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Όταν ακυρώνονται, αυτοδικαίως, οι πράξεις, δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, που εντάσσονται στη διαδικασία Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης λόγω κήρυξης αντισυνταγματικών των σχετικών διατάξεων, τους δε άκυρους τίτλους κατέχουν, εκτός από τους ιδιοκτήτες του βαρυνομένου, και άλλα πρόσωπα, λόγω μεταβίβασης, η αποζημίωση λόγω απαλλοτρίωσης του βαρυνομένου καταβάλλεται στους αναγνωρισθεισομένους, κατά την ειδική διαδικασία του ν. 2882/2001, δικαιούχους της αποζημίωσης. (ομοφ.)
ΝΣΚ/421/2004
Ρυμοτομικό σχέδιο. Τροποποίηση προς αποχαρακτηρισμό ακινήτου, το οποίο έχει δεσμευθεί για την ανέγερση σχολείου.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή
Είναι δυνατή η τροποποίηση ρυμοτομικού σχεδίου, προς αποχαρακτηρισμό οικοπέδου που δεσμεύθηκε για την ανέγερση σχολικού κτιρίου, εφόσον παρήλθε εύλογος χρόνος από την δέσμευση χωρίς να ακολουθήσει η συντέλεση αναγκαστικής απαλλοτρίωσης. Η πάροδος δεκατεσσάρων ετών από τη δέσμευση συνιστά παρέλευση ευλόγου χρόνου.
ΝΣΚ/184/2012
Απόδοση συμπληρωματικής αποζημίωσης λόγω άρσης τεκμηρίου ωφέλειας, στην αναγνωρισθείσα δικαιούχο της αποζημίωσης απαλλοτριωθέντος ακινήτου, η οποία ωστόσο δεν ήταν διάδικος στη δίκη με την οποία κρίθηκε ότι το απαλλοτριωθέν ακίνητο δεν βαρύνεται με αυταποζημίωση.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Δικαιούχος του ποσού της συμπληρωματικής αποζημίωσης, που προκύπτει λόγω της άρσης του τεκμηρίου ωφέλειας, είναι αυτός που αναγνωρίστηκε δικαστικά δικαιούχος της αποζημίωσης και τούτο ανεξάρτητα του εάν ήταν ή όχι διάδικος στη δίκη, με την οποία αναγνωρίστηκε ότι οι απαλλοτριούμενες ιδιοκτησίες δεν βαρύνονται με υποχρέωση αυταποζημίωσης. (ομοφ.)
ΝΣΚ/78/2010
Αρμοδιότητα για έκδοση βεβαιωτικής πράξης αυτοδίκαιης άρσης απαλλοτρίωσης.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Ο Γενικός Γραμματέας Περιφέρειας είναι αρμόδιος για την έκδοση της κατ’ άρθρο 11 παρ. 3 του Ν 2882/2001 βεβαιωτικής πράξης περί της αυτοδίκαιης (λόγω μη παρακατάθεσης της δικαστικώς προσδιορισθείσας το έτος 2003 προσωρινής τιμής μονάδας) άρσης αναγκαστικής απαλλοτρίωσης.