Μη νόμιμη η διαδικασία διενέργειας προμήθειας υλικών από νοσοκομείο, με ανοικτό διαγωνισμό και κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή, καθόσον: α) μη νομίμως κατακυρώθηκαν είδη στη δεύτερη κατά σειρά μειοδοσίας προμηθεύτρια εταιρεία διότι αφενός η προμηθεύτρια εταιρεία που αναδείχθηκε πρώτη μειοδότρια για τα είδη αυτά αρνήθηκε να παρατείνει εκ νέου την ισχύ της προσφοράς της, ζητώντας ματαίωση του διαγωνισμού και αφετέρου ο ελεγχόμενος διαγωνισμός έπρεπε να ματαιωθεί ως προς τα είδη αυτά, αφού κατά το χρόνο έκδοσης της κατακυρωτικής απόφασης είχε παρέλθει ο κατ' ανώτατο νόμιμο όριο χρόνος παράτασης της ισχύος των υποβαλλόμενων στο διαγωνισμό προσφορών και β) μη νομίμως και κατά παράβαση των άρθρων 20 παρ.2 και 21 περ. β'του π.δ.394/1996, κατανεμήθηκε είδος της διακήρυξης τόσο στον πρώτο όσο και στον δεύτερο κατά σειρά μειοδοσίας προμηθευτή, καθόσον δεν προέκυπτε η υποβολή ισότιμης προσφοράς από αυτούς.

Προμήθεια υγρών καυσίμων. Διακήρυξη Ο μη προσδιορισμός ανά κατηγορία, έστω και κατά προσέγγιση, των ποσοτήτων των προς προμήθεια ειδών καθιστά τη διακήρυξη ασαφή και μη νόμιμη. Η αναγραφή στα σχέδια συμβάσεων των αντίστοιχων ποσοτήτων δεν είναι δυνατόν να θεραπεύσει την ανωτέρω πλημμέλεια. Επιπλέον, ο όρος στη διακήρυξη, που περιλαμβάνεται και στα σχέδια σύμβασης και αναφέρει ότι «με τους ίδιους όρους η Υπηρεσία μπορεί κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης να εντάξει και άλλα Ιδρύματα του Δημοσίου και Ν.Π.Δ.Δ., που δεν συμπεριλαμβάνονται στον πίνακα της διακήρυξης», είναι μη νόμιμος, καθόσον δύναται να οδηγήσει σε καταστρατήγηση των κατά νόμο διαδικασιών ανάθεσης και των αρχών του υγιούς και ελεύθερου ανταγωνισμού. Τέλος, η οικεία σύμβαση προμήθειας είναι άκυρη διότι μη νομίμως ορίστηκε ως χρόνος ισχύος αυτής χρόνος προγενέστερος της ημερομηνίας σύναψής της. Με την 22/2009 απόφασή του, το VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανακάλεσε την προμνησθείσα Πράξη του Κλιμακίου αναγνωρίζοντας συγγνωστή πλάνη στα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής.

Εκτέλεση έργου- λειτουργική αναμόρφωση οδού...Το Δικαστήριο κρίνει ότι κατά τα εκτιθέμενα στη σκέψη 12, η παράταση των εγγυητικών επιστολών συμμετοχής σε διαδικασία ανάθεσης δημόσιας σύμβασης έργου μετά τη λήξη τους δεν προβλέπεται ως υποχρεωτικός ή δυνητικός λόγος ματαίωσης της διαγωνιστικής διαδικασίας ούτε ως λόγος για τον οποίο η διαγωνιστική διαδικασία κηρύσσεται άγονη. Άλλωστε, εν προκειμένω, όπως προκύπτει από τα εκτιθέμενα στο ιστορικό της παρούσας, προσκομίστηκαν εντός του χρόνου ισχύος της προσφοράς του ήδη παρεμβαίνοντος αναδόχου (όπως είχε το πρώτον παραταθεί) και κατ’ επανάληψη παρατάθηκαν ακολούθως οι αρχικά εκδοθείσες εγγυητικές επιστολές συμμετοχής αυτού κατόπιν πέντε αιτημάτων της αναθέτουσας αρχής, αλλά και του έτερου αποδεχθέντα την παράταση της ισχύος της προσφοράς του στη διαδικασία φορέα, ο οποίος, ωστόσο, δεν ανανέωσε την προσφορά του πέραν της 2ης παράτασης (σκ. 3.6 της παρούσας). Επομένως, ο εκδότης της εγγυητικής επιστολής συμμετοχής στη διαγωνιστική διαδικασία του ήδη παρεμβαίνοντος παρέτεινε και αποδέχτηκε ως ισχυρή την εγγύηση υπέρ αυτού, παρότι είχε παρέλθει η αρχική της διάρκεια. Με την προσκόμιση της βεβαίωσης παράτασης εντός τριών ημερών από την κοινοποίηση του σχετικού αιτήματος της αναθέτουσας αρχής (9.8.2019), καλύφθηκε και, μάλιστα, εντός ευλόγου χρόνου, το σύνολο του χρόνου ισχύος και παράτασης της ισχύος της προσφοράς του αναδόχου. Εξάλλου, η ισχύς της αρχικής εγγυητικής επιστολής επιβεβαιώθηκε κατόπιν των συναπτών μεταγενέστερων παρατάσεων αυτής τόσο πριν από την έκδοση της κατακυρωτικής απόφασης όσο και κατόπιν αυτής. Επομένως, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι οι αρχικά εκδοθείσες εγγυητικές επιστολές του .... είχαν διάρκεια 310 ημερών από τη διεξαγωγή του διαγωνισμού, ως εκ τούτου έως τις 25.7.2019 και παρά την κατά πλάνη περί τα πράγματα διαπίστωση της προσβαλλόμενης πράξης ότι ίσχυαν έως τις 6.8.2019, πρέπει ο προβαλλόμενος λόγος της προσφυγής ανάκλησης να γίνει δεκτός ως βάσιμος και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη και κατά το μέρος τούτο.

Η διακήρυξη ανοικτού διαγωνισμού που αφορά στην προμήθεια οχημάτων, μέσω σύμβασης χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), με κριτήριο ανάθεσης τη συμφερότερη προσφορά και συνακόλουθα όλη η διαδικασία διενέργειας του διαγωνισμού, είναι μη νόμιμες, καθόσον τέθηκαν με τη διακήρυξη και λήφθηκαν υπόψη για την εξεύρεση της πλέον συμφέρουσας από οικονομι¬κής άποψης προσφοράς, κριτήρια α) όπως «Αξιοπιστία του κατασκευαστή, του αντιπροσώπου (θα ληφθεί υπόψη «η διαγωγή» του οχήματος και του προμηθευτή στην Έλληνική αγορά, η οργάνωση, η εμπειρία, ο απαιτούμενος εξοπλισμός του διαγωνιζομένου, πιστοποίηση σειράς ISO κλπ)» και β) «Πωλήσεις παρομοίων οχημάτων στην Έλλάδα». Τα ως άνω κριτήρια τέθηκαν μη νομίμως, καθόσον α) τα κριτήρια «Αξιοπιστία του κατασκευαστή, του αντιπροσώπου, η οργά¬νωση, η εμπειρία, ο απαιτούμενος εξοπλισμός, πιστοποίηση σειράς !SO» αφορούν αποκλειστι¬κά στην εξακρίβωση της καταλληλότητας των υποψηφίων οικονομικών φορέων να εκτελέσουν τη σύμβαση και δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη για την εξεύρεση της πλέον συμφέρουσας από οικονομικής άποψης προσφοράς και β) ως προς το μέρος που αναφέρονται σε πωλήσεις των υπό προμήθεια ειδών στην Έλλάδα και στη «διαγωγή» του οχήματος και του προμηθευτή στην Έλληνική αγορά, τα εν λόγω κριτήρια αφενός τελούν σε αντίθεση προς τις αρχές της ίσης μεταχείρισης των οικονομικών φορέων και της απαγόρευσης των διακρίσεων και διαφάνειας, αφετέρου δεν μπορούν νομίμως να ληφθούν υπόψη για την εξεύρεση της πλέον συμφέρουσας από οικονομικής άποψης προσφοράς, αλλά μπορούν να εκτιμηθούν από την αναθέτουσα αρχή μόνο στο πλαίσιο ελέγχου της καταλληλότητας του οικονομικού φορέα για την εκτέλεση της σύμβασης σε σχέση με τις πραγματοποιηθείσες από αυτόν κυριότερες παραδόσεις. Οι ως άνω μη νόμιμοι όροι της διακήρυξης έπληξαν ουσιωδώς τον ελεύθερο ανταγωνισμό, διότι ενδεχομένως απέτρεψαν τυχόν υποψήφιους οικονομικούς φορείς να συμμετάσχουν στη διαγωνιστική διαδικασία, υποβάλλοντας σχετική προσφορά. Με την 3144/2010 Απόφασή του το VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανακάλεσε την ως άνω Πράξη του Κλιμακίου αναγνωρίζοντας συγγνωστή πλάνη στα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής.

Νόμιμη η απόρριψη προσφοράς ως απαράδεκτης διαγωνισμού ανάθεσης προμήθειας με κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή, καθόσον η προσφορά αυτή έπασχε κατά το στάδιο της κατακύρωσης ως ερχόμενη σε αντίθεση με ουσιώδεις όρους της διακήρυξης, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να κατακυρωθούν τα αποτελέσματα του διαγωνισμού στην αναδειχθείσα ανάδοχο εταιρεία, διότι στην περίπτωση αυτή η κατακυρωτική απόφαση θα έπασχε ακυρότητας. Σε κάθε δε περίπτωση, από το γεγονός ότι δεν εκδόθηκε πρακτικό απόρριψης της προσφοράς προ του ανοίγματος των οικονομικών προσφορών και δεν επιστράφηκε σφραγισμένη η οικονομική προσφορά της εταιρείας αυτής, δεν επλήγησαν οι αρχές της διαφάνειας ούτε στερήθηκε η εταιρεία αυτή της δυνατότητας δικαστικής προστασίας.

Παροχή υπηρεσιών πλυσίματος:Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής:Κατά τον βασίμως προβαλλόμενο πρώτο λόγο διαφωνίας, οι ανωτέρω υπηρεσίες πλυσίματος ιματισμού μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας στη φερόμενη στο ένταλμα ως δικαιούχο επιχείρηση, δεδομένου ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που τίθενται από τις διατάξεις του ν. 2286/1995 για την προσφυγή στην εν λόγω διαδικασία. Ειδικότερα, πέραν του ότι η αξία των επίμαχων υπηρεσιών, αναγόμενη σε ετήσια βάση, υπερβαίνει, ενόψει και του πάγιου και διαρκούς χαρακτήρα αυτών, το όριο των 20.000,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α .., μέχρι του οποίου επιτρέπεται η, άνευ ειδικών λόγων, προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων, συναρτώμενων με έκτακτα γεγονότα μη οφειλόμενα σε υπαιτιότητα των αρμοδίων οργάνων, τα οποία κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια και την ολοκλήρωση διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των σχετικών πάγιων και διαρκών αναγκών του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες πλυσίματος ιματισμού. Αντιθέτως, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι αν και οι ζητούμενες υπηρεσίες είναι πάγιες και διαρκείς και ο χρόνος λήξης της αρχικής σύμβασης παροχής αυτών ήταν εκ των προτέρων γνωστός (14.5.2016), το Νοσοκομείο προέβη στην διενέργεια πρόχειρου διαγωνισμού για την κάλυψη των αναγκών αυτών μόλις στις 20.4.2016, ήτοι λίγο πριν την λήξη ισχύος της προγενέστερης σύμβασης, χωρίς, ωστόσο, το ίδιο να προσδιορίζει, με το έγγραφο επανυποβολής του, τις απρόβλεπτες εκείνες περιστάσεις που εμπόδισαν τα αρμόδια όργανά του να διενεργήσουν εγκαίρως τον ως άνω πρόχειρο διαγωνισμό. Συνεπώς, το Νοσοκομείο δεν αποδεικνύει την έλλειψη υπαιτιότητάς του για τη μη έγκαιρη διενέργεια του διαγωνισμού και τη προσφυγή του στην διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, ενώ σε κάθε περίπτωση η αναμονή των αποτελεσμάτων εκκρεμούς διαγωνισμού δεν συνιστά απρόβλεπτη περίσταση.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Μη νομίμως τέθηκαν στη διακήρυξη του διαγωνισμού τα στοιχεία «Αξιοπιστίαφήμη του κατασκευαστή, του αντιπροσώπου (θα ληφθεί υπόψη η «διαγωγή» του οχήματος και του προμη-θευτή στην Έλληνική αγορά, η οργάνωση, η εμπειρία, ο απαιτούμενος εξοπλισμός, πιστοποίηση σειράς IS09000» και « Πωλήσεις παρομοίων οχημάτων στην Έλλάδα» ως κριτήρια βαθμολόγη¬σης για την ανάθεση της σύμβασης καθόσον α) ως προς το μέρος που αναφέρονται σε πωλήσεις των υπό προμήθεια ειδών στην Έλλάδα, τα εν λόγω κριτήρια τελούν καταρχήν σε αντίθεση προς τις αρχές της ίσης μεταχείρισης των οικονομικών φορέων, απαγόρευσης των διακρίσεων και διαφάνειας, ενώ επιπλέον τα κριτήρια αυτά δεν συντελούν στην εξεύρεση της πλέον συμφέρου-σας από οικονομική άποψη προσφοράς, αλλά μπορούσαν να εκτιμηθούν από την αναθέτουσα αρχή μόνο στο πλαίσιο ελέγχου της καταλληλότητας του οικονομικού φορέα για την εκτέλεση της σύμβασης σε σχέση με τις πραγματοποιηθείσες από αυτόν κυριότερες παραδόσεις και β) ως προς τα λοιπά στοιχεία (αξιοπιστία-φήμη του κατασκευαστή, του αντιπροσώπου, η οργάνωση, η εμπειρία, ο απαιτούμενος εξοπλισμός, πιστοποίηση σειράς IS09000) αυτά αφορούν αποκλειστικά στην εξακρίβωση της καταλληλότητας των υποψηφίων οικονομικών φορέων να εκτελέσουν τη σύμβαση και ως εκ τούτου δεν αφορούν στην εξεύρεση της πλέον συμφέρουσας από οικονομικής άποψης προσφοράς. Με την 2046/2010 απόφασή του, το VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανακάλεσε την προμνησθείσα Πράξη του Κλιμακίου λόγω συγγνωστής πλάνης.

Μη νόμιμη η διαδικασία διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού με κριτήριο κατακύρωσης τη χα-μηλότερη τιμή για την προμήθεια υλικών από νοσοκομείο καθόσον μη νομίμως και κατά παράβαση του άρθρου 2 του ν.2286/1995, η διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού, που αφορά στην ενταχθείσα στο Έ.Π.Π.2007-Πιστώσεις 2008 προμήθεια, δημοσιεύθηκε μετά τη λήξη της ισχύος του προγράμματος αυτού, ενώ η δημοσίευση θα έπρεπε να λάβει χώρα το αργότερο μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2008, με δυνατότητα ολοκλήρωσης των διαγωνισμών σε μεταγενέστερο χρονικό δι-άστημα. Λόγω δε της εκπρόθεσμης δημοσίευσης της διακήρυξης και του μη επαναπρογραμματισμού της προμήθειας για το επόμενο ΈΠΠ, μη νομίμως διενεργήθηκε ο οικείος διαγωνισμός. Με την 1625/2010 Απόφασή του, το VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ανακάλεσε την ως άνω Πράξη του Κλιμακίου λόγω συγγνωστής πλάνης.

Το Τμήμα αίρει την αμφιβολία και αποφαίνεται ότι τροποποιητική, προγενέστερης συμπλη-ρωματικής, σύμβαση, η οποία ως συναφθείσα πριν από την έναρξη ισχύος του άρθρου 8 παρ.1 του ν.2741/1999 δεν ελέγχεται, καθόσον ο έλεγχος της τροποποιητικής αυτής σύμβασης θα οδηγούσε ανεπίτρεπτα στον παρεμπίπτοντα έλεγχο της ήδη συναφθείσας τροποποιούμενης σύμβασης, κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 19 παρ.7 του π.δ.774/1980. Περαιτέρω, κρίθηκε ότι σε περίπτωση που η αρχική (κύρια) σύμβαση δεν υποβλήθηκε σε έλεγχο νομιμότητας ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου λόγω ποσού, ελέγχεται όταν συναθροιζόμενο το ποσό της με το ποσό της συμπληρωματικής σύμβασής της, υπερβαίνουν το όριο του ενός εκατομμυρίου(1.000.000) ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., ώστε να μη δίδεται η ευχέρεια στη Διοίκηση να συνάπτει ανέλεγκτα συμβάσεις με τη μέθοδο της κατάτμησης των πιστώσεων. Ομως, ο ως άνω δικαιολογητικός λόγος δεν συντρέχει όταν η κύρια σύμβαση δε υπήχθη στον έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, επειδή κατά το χρόνο κατάρτισής της δεν είχε ακόμα θεσπιστεί νομοθετικά ο έλεγχος αυτός, οπότε δεν τίθεται ζήτημα κατάτμησης των πιστώσεων και αποφυγής του ελέγχου. Στην περίπτωση αυτή δεν λαμβάνεται υπόψη το ποσό της αρχικής σύμβασης, αλλά αυτοτελώς το οικονομικό αντικείμενο της συμπληρωματικής.

Εφ` όσον ο συμμετέχων σε διαγωνισμό δεν περιλάβει στην προσφορά του ρητή δήλωση, με την οποία θέτει χρονικό περιορισμό στην ισχύ της προσφοράς αυτής, τεκμαίρεται ότι δεσμεύεται από αυτήν καθ` όλη την διάρκεια του διαγωνισμού, μέχρι την ολοκλήρωσή του. Η αναθέτουσα αρχή έχει τη δυνατότητα να καλεί τους προμηθευτές να συμπληρώσουν τα νομίμως, καταρχήν, υποβληθέντα δικαιολογητικά ή να παρέχουν σχετικές διευκρινίσεις και όχι να αναπληρώσουν μη υποβληθέντα ή μη νομίμως υποβληθέντα δικαιολογητικά. Προφανώς εκ παραδρομής η αναγραφή στην τεχνική προσφορά του χρόνου λήξεως της ισχύος της, η σχετική δε αναφορά πρέπει να θεωρηθεί μη γεγραμμένη, με συνέπεια η προσφορά της αιτούσης να τεκμαίρεται ότι ισχύει καθ` όλη τη διάρκεια του διαγωνισμού.