Δικηγόροι με εμμισθη εντολή.Σύμφωνα όμως με όσα ανωτέρω έγιναν δεκτά, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον η συμμετοχή των φερόμενων ως δικαιούχων στις συνεδριάσεις της Δημαρχιακής Επιτροπής για την παροχή νομικών συμβουλών, ανάγεται στα προβλεπόμενα στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου καθήκοντά τους ως έμμισθων δικηγόρων του Δήμου, για τα οποία (καθήκοντα) δεν επιτρέπεται πρόσθετη αμοιβή πέραν της πάγιας αντιμισθίας. Συνακόλουθα, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Συμβάσεις καθαριότητας.Ενόψει της σημαντικής μείωσης του εργατικού κόστους, που έχει επέλθει μετά  την  μεταβολή των κατώτατων αμοιβών των εργαζομένων με το άρθρο 1 της από 28.2.2012 ΠΥΣ,  έχει παγίως κριθεί ότι  η αναθέτουσα αρχή οφείλει να αποδεικνύει ότι η σύναψη  σύμβασης παροχής υπηρεσιών καθαριότητας ακολουθεί τις μειώσεις αυτές και συνεπώς είναι πράγματι συμφέρουσα για το Δημόσιο, αφού  οι  μειώσεις επιβλήθηκαν λόγω της δημοσιονομικής κρίσης της χώρας και της ανάγκης μείωσης των ελλειμμάτων και όχι για την επαύξηση του εργοδοτικού κέρδους (βλ. Ελ.Συν. Τμ. Μείζονος –  7μ.  2158/2013, VI Τμ. 1209, 2551, 2641, 3015/2013, Κλιμ. Προλ. Ελέγχου Δαπανών στο IV Τμ. 57/2014).

Καθαρισμός κτιρίων...Με δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει πως μετά την έκδοση της οικ.4241/127/2019 απόφασης της Υπουργού Εργασίας, Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης έχει επέλθει ουσιώδης μεταβολή του οικονομικού θεμελίου της υπό ανάθεση σύμβασης. Και τούτο καθόσον η οικονομική προσφορά της προσωρινής αναδόχου έχει υπολογισθεί με ελάχιστο εργατικό κόστος 26,18 ευρώ, που αντιστοιχεί στην αμοιβή εργατοτεχνίτη άνω των 25 ετών με προϋπηρεσία 0 έως 3 έτη (ν. 4093/2012 υποπαρ. ΙΑ.11.), στο πλαίσιο της απαίτησης της διακήρυξης για απασχόληση 77 τέτοιων ατόμων. Tο κόστος, όμως, αυτό επιγενομένως αυξήθηκε σε 29,04 ευρώ, γεγονός που καθιστά πλέον αδύνατη την εκτέλεση της σύμβασης χωρίς παράβαση των εργατικών διατάξεων περί καθιέρωσης ελάχιστης νόμιμης αμοιβής. Δεδομένου ότι η ανάθεση παροχής υπηρεσιών καθαριότητας προϋποθέτει σύμβαση που μπορεί νομοτύπως να εκτελεσθεί, η απόφαση της αναθέτουσας αρχής να κατακυρώσει το αποτέλεσμα του συγκεκριμένου διαγωνισμού χωρίς προηγούμενη αναπροσαρμογή της οικονομικής προσφοράς παρίσταται εκ του λόγου αυτού μη σύννομη. Η παρατυπία αυτή συντρέχει, ενόψει και όσων διαλαμβάνονται στο .... έγγραφο της .... Α.Ε., ότι η επίμαχη σύμβαση θα συναφθεί με τους όρους υπό τους οποίους προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός και στη συνέχεια θα εξετασθεί η τροποποίησή της με βάση την καλή πίστη και μετά από συνεκτίμηση του συνόλου των πραγματικών περιστατικών, εφόσον υποβληθεί σχετικό αιτιολογημένο αίτημα από τον ανάδοχο. Και τούτο καθόσον η δυνατότητα τροποποίησης της σύμβασης παρέχεται μόνο όταν η μεταβολή του νόμιμου μισθού επήλθε μετά την σύναψη της σύμβασης και όχι κατά τη διάρκεια της διαγωνιστικής διαδικασίας και πριν από την έκδοση της κατακυρωτικής απόφασης, όπως εν προκειμένω. Κατ' ακολουθία των ανωτέρω συντρέχει ουσιώδης νομική πλημμέλεια της επίμαχης διαδικασίας με συνέπεια να κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.

Η ανατεθείσα μελέτη συνιστά μια ειδική αρχιτεκτονική μελέτη της κατηγορίας 7 του άρθρου 4 του π.δ/τος 798/1978, με αντικείμενο τη διαμόρφωση εξωτερικών χώρων. Η ενότητά της σχετικά με το υφιστάμενο κτίριο αποθηκών δεν αντιστοιχεί σε αυτοτελή μελέτη καθώς προτείνει μόνο επιφανειακές, εξωτερικές αισθητικής φύσεως παρεμβάσεις, αναγκαίες ώστε το υφιστάμενο κτίριο να εναρμονιστεί αισθητικά με το αναδιαμορφούμενο κοινόχρηστο περιβάλλον στο οποίο είναι ενταγμένο, χωρίς να επέλθει οποιαδήποτε εξειδικευμένη ριζική κτιριακή μεταβολή. Επομένως, με δεδομένο ότι η συμβατική αμοιβή των 6.554,60 ευρώ για την εκπόνηση της μελέτης υπερβαίνει το όριο των 3.327,90 ευρώ, που αντιστοιχεί σε ποσοστό 30% του ανώτατου ορίου αμοιβής πτυχίου Α΄ τάξης αυτής της κατηγορίας μελέτης, εσφαλμένως κατ’ εφαρμογή του άρθρου 209 παρ. 3 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα η εκπόνηση της μελέτης ανατέθηκε απευθείας, ως κτιριακή αρχιτεκτονική μελέτη.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Αίτηση ανάκλησης της 121/2015 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,(...)Περαιτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση, η ως άνω τροποποίηση ευρίσκει έρεισμα στις διατάξεις των άρθρων 35 παρ. 1 και 36 παρ. 1 της διακήρυξης και της αρχικής σύμβασης, οι οποίες, όπως και η σύμβαση αυτή στο σύνολό της, έχουν ήδη κριθεί νόμιμες με την 295/2014 πράξη του Ε’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά τον προσυμβατικό έλεγχο και δεν υφίσταται πλέον πεδίο επανελέγχου, επ’ ευκαιρία της κρίσης επί της επίμαχης τροποποιητικής σύμβασης, της νομιμότητας των διατάξεων αυτών. Οι διατάξεις δε αυτές παρέχουν ρητά τη δυνατότητα στον ....... να επιφέρει τροποποιήσεις στο συμβατικό αντικείμενο σε ποσοστό έως 50% του αρχικού συμβατικού οικονομικού αντικειμένου. Κατά συνέπεια, η επίμαχη σύμβαση, με την οποία προβλέπεται η μεταβολή εκτέλεσης τμήματος του έργου με επαύξηση του οικονομικού αντικειμένου σε ποσοστό 1,87%, βρίσκει έρεισμα στα ανωτέρω άρθρα της διακήρυξης και της αρχικής σύμβασης και τελεί σε συμφωνία με αυτά, δεδομένου μάλιστα ότι ουδεμία άλλη μεταβολή του συμβατικού τιμήματος δεν τέθηκε υπόψη του Δικαστηρίου ούτε προκύπτει ότι έχει επέλθει βάσει των ως άνω διατάξεων. 

Ανακαλεί την 121/2015 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Διαταγή πληρωμής.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη των Πρακτικών, στα ερωτήματα του Επιτρόπου προσήκει η ακόλουθη απάντηση: α) η υποχρέωση καταβολής των τόκων υπερημερίας πηγάζει από την υποχρέωση συμμόρφωσης προς τις ως άνω εκδοθείσες διαταγές πληρωμής, οι οποίες, εφόσον δεν ασκήθηκε ανακοπή, κατέστησαν τελεσίδικες και εξομοιώνονται με δικαστικές αποφάσεις που παράγουν δεδικασμένο και δεσμεύουν το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά τον προληπτικό έλεγχο των δαπανών, αποτελούσες νόμιμο και πλήρες δικαιολογητικό, με το οποίο αποδεικνύεται νόμιμη απαίτηση. Τούτο ειδικότερα σημαίνει ότι δεν είναι επιτρεπτός ο έλεγχος της ορθότητας ή μη των ως άνω αποφάσεων επί των προσωρινών διαταγών και άρα η συμμόρφωση προς αυτές δεν συναρτάται με οιαδήποτε πλημμέλεια του Δήμου κατά την κατάρτιση ή την εκτέλεση τους, β) η μη άσκηση ανακοπής εκ μέρους του Δήμου …παρά την επίδοση των διαταγών πληρωμής δύο φορές, στις 27.2.2014 και στις 28.2.2014, και την ύπαρξη αμφισβήτησης ως προς την εγκυρότητα ή το ύψος της απαίτησης που επιδικάσθηκε, δημιουργούν ενδεχομένως πειθαρχικές κυρώσεις σε βάρος των υπαιτίων οργάνων που αμέλησαν την προάσπιση των οικονομικών συμφερόντων του Δήμου και εγείρουν ζητήματα καταλογισμού του ελλείμματος που δημιουργείται από την τοιαύτη καταβολή, αλλά δεν αποσείουν την υποχρέωση συμμόρφωσης προς αυτές, καθόσον, ως ήδη εξετέθη, οι διαταγές πληρωμής από την τελεσιδικία τους, εξομοιώνονται με δικαστικές αποφάσεις και παράγουν δεδικασμένο και γ) η μη ύπαρξη εκτελεστικών της προγραμματικής συμβάσεων και αληθής υποτιθέμενη, καθώς και η συνάρτηση της τοκοφορίας με την ανυπαρξία τοιούτων συμβάσεων, ανάγεται στην αμφισβήτηση του ουσιαστικού δικαιώματος που κρίθηκε με τις ως άνω διαταγές πληρωμής, κατά των οποίων δεν ασκήθηκαν ένδικα βοηθήματα (ανακοπές ή εφέσεις κατά της απόρριψης αυτών), με συνέπεια αυτές να καταστούν τελεσίδικες.

Καθαριότητα κτιριακών εγκαταστάσεων...Με τα δεδομένα αυτά και όσα έγινα δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Τμήμα κρίνει ότι αβασίμως προβάλλεται ότι η συγκεκριμένη διαγωνιστική διαδικασία δεν καταλαμβάνεται από την οικ. 4241/127/30.1.2019 Υ.Α. και δύναται να υπογραφεί η ελεγχόμενη σύμβαση με βάση την αρχική οικονομική προσφορά της αναδόχου. Τούτο διότι, η εν λόγω υπουργική απόφαση τυγχάνει άμεσης εφαρμογής, ανεξαρτήτως του χρόνου έκδοσης της διακήρυξης, εφόσον οι φορείς που απασχολούν προσωπικό, στους οποίους περιλαμβάνεται και ο ανάδοχος του εν λόγω διαγωνισμού, είναι υποχρεωμένοι να συμμορφωθούν άμεσα στις διατάξεις της που προβλέπουν αυξημένες κατώτατες αμοιβές. Η δε πρόβλεψη όρου περί τροποποίησης, μετά την υπογραφή τους, των συμβάσεων προκειμένου να προσαρμοστούν στην ως άνω νομοθετική μεταβολή, δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή, κατά τα προβαλλόμενα με την υπό κρίση αίτηση, προεχόντως διότι η μεταβολή αυτή έχει επέλθει ήδη προ της υπογραφής των συμβάσεων και δεν συνιστά επιγενόμενο αυτής γεγονός, το οποίο επιτρέπει την τροποποίησή της υπό τους όρους του άρθρου 132 του ν. 4412/2016. Ενόψει όμως, όσων έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η αναθέτουσα αρχή δεν υποχρεούται να προβεί σε ματαίωση του διαγωνισμού, λόγω της ως άνω επελθούσας νομοθετικής μεταβολής, όπως κρίθηκε με την προσβαλλόμενη, αλλά δύναται, συναινούντος του αναδόχου, να προβεί στην υπογραφή των συμβάσεων, υπό τον όρο αναδιαμόρφωσης του εργατικού κόστους της κάθε σύμβασης, κατά τρόπο που να είναι σύμφωνο με τις προβλεπόμενες από την ως άνω οικ. 4241/127/2019 Υ.Α. αυξημένες κατώτατες αμοιβές των εργαζομένων που θα απασχολήσει ο ανάδοχος, με δυνατότητα είτε αύξησης του συμβατικού τιμήματος, όπως αποδέχεται με την υπό κρίση αίτηση το αιτούν, χωρίς ωστόσο μεταβολή των λοιπών όρων της οικονομικής προσφοράς της αναδόχου, είτε ανάλογου περιορισμού του συμβατικού αντικειμένου μέχρι την εξάντληση του χρηματικού ποσού της κατακύρωσης. Τέλος, η πλημμέλεια που διαπιστώθηκε από το Κλιμάκιο ως προς την ανακρίβεια στην αναλογία 1/36 του τιμήματος της προσφοράς της αναδόχου στο υποβληθέν σχέδιο σύμβασης καθαριότητας του κτιρίου της Γ.Γ.Π.Σ., θα καλυφθεί, όπως ρητώς αποδέχεται το αιτούν με την υπό κρίση αίτηση με διόρθωση του σχετικού σχεδίου συμβάσεως.Ανακαλεί την 378/2019 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου

Διορισμός στο Δημόσιο μέλους της οικογένειας υπαλλήλου που απεβίωσε κατά και εξαιτίας της εκτελέσεως του υπηρεσιακού του καθήκοντος. Εφαρμοστέες διατάξεις.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
1) α. Για όσους μέχρι τη δημοσίευση του Ν 3448/2006 δεν έχει παρέλθει η πενταετής προθεσμία της παρ. 1 του άρθρου 18 του νόμου αυτού για την υποβολή αιτήσεως διορισμού, εφαρμογή έχει η παραπάνω παρ. 1 ανεξάρτητα από τον χρόνο που έχει επέλθει ο θάνατος και συνεπώς δικαιούνται να υποβάλουν την αίτηση διορισμού εντός αποκλειστικής προθεσμίας πέντε ετών από την ημερομηνία του θανάτου ή από τη συμπλήρωση του νομίμου ορίου ηλικίας διορισμού ή από την εκπλήρωση των στρατιωτικών υποχρεώσεων, ενώ για όσους μέχρι τη δημοσίευση του Ν 3448/2006 έχει παρέλθει η παραπάνω πενταετής προθεσμία, παρέχεται για την υποβολή αιτήσεως διορισμού η ετήσια προθεσμία της παρ. 2 του άρθρου 18 του νόμου αυτού. (ομοφ.) β. Για τη θεμελίωση δικαιώματος διορισμού απαιτείται η ύπαρξη αιτιώδους συνάφειας μεταξύ της εκτελέσεως του υπηρεσιακού καθήκοντος και της επελεύσεως του θανάτου. Η συνδρομή ή μη της προϋποθέσεως αυτής προκύπτει από την εκτίμηση του συνόλου των πραγματικών περιστατικών της υποθέσεως και όχι μόνο από το γεγονός της τυχόν εκτελέσεως του υπηρεσιακού καθήκοντος του θανόντος υπαλλήλου με ευσυνειδησία και υπερβάλλοντα ζήλο, ενώ δεν είναι απαραίτητο το υπηρεσιακό αυτό καθήκον να ενέχει επικινδυνότητα αντικειμενικά λόγω της φύσης του. (ομοφ.) 2) Το πόρισμα της συνταξιοδοτικής διαδικασίας δεν υποκαθιστά την Ένορκη Διοικητική Εξέταση που πρέπει να διενεργείται από την υπηρεσία του θανόντος. (πλειοψ.)

Συμβιβασμός μεταξύ εργοδότη και εργαζομένων για μείωση εργατικών απαιτήσεων και βάση επί της οποίας θα υπολογισθούν οι εισφορές προς το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
Στην περίπτωση της εταιρείας με την επωνυμία «G.D.E… ΑΒΕΕ» είναι έγκυρος ένας συμβιβασμός μεταξύ της εταιρείας αυτής και των πρώην εργαζομένων της για μείωση εργατικών απαιτήσεων, ήτοι για μερική παραίτησή τους από οφειλόμενους μισθούς υπερημερίας, οι οποίοι είχαν ομαδικώς απολυθεί και αποζημιωθεί από την Εταιρεία αυτή, αλλά κρίθηκαν άκυρες οι καταγγελίες των σχετικών συμβάσεων εργασίας τους από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, λαμβάνοντας σοβαρώς υπόψη την επελθούσα απρόοπτη μεταβολή των συνθηκών (άρθρο 388 Α.Κ.), εξαιτίας της πρωτόγνωρης οικονομικής κρίσης που έχει πλήξει την αγοραπωλησία αυτοκινήτων και τα παρεπόμενα επαγγέλματα, όπως είναι η εμπορία ελαστικών και της ραγδαίας επιδείνωσης των οικονομικών συνθηκών, με πρωτοφανή ύφεση, κορύφωση της ανεργίας, αθρόες απολύσεις εργαζομένων και κλείσιμο των επιχειρήσεων, σε συνδυασμό προς την προοδευτικά με την πάροδο του χρόνου διαφαινόμενη σταδιακή μεταστροφή της νομολογίας ως προς την δυνατότητα επίτευξης συμβιβασμού κάτω από τα όρια των δικαστικά αναγνωρισμένων επιχειρησιακών μισθών και πάνω από τα ελάχιστα όρια της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Προς προάσπιση και προστασία του δημοσίου κοινωνικού συμφέροντος, το οποίο προεχόντως υπηρετεί το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, θα μπορούσαν τα αρμόδια όργανά του να συναινέσουν σε ένα μειωμένο υπολογισμό των οφειλομένων εισφορών προς αυτό, αντί των εισφορών που αναλογούν σε ακέραιους τους μισθούς υπερημερίας των πρώην εργαζομένων της προαναφερθείσας εταιρείας. Η βάση υπολογισμού των εισφορών αυτών εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια των οργάνων ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, συνεκτιμώντας αποφασιστικά τον πιθανολογούμενο συμβιβασμό μεταξύ των πρώην εργαζομένων που δικαιώθηκαν από το Δ.Ε.Κ. και της παραπάνω εταιρείας, με γνώμονα πάντοτε τις αντοχές της άνω εταιρείας.

Ερωτάται αν προκύπτει νομική δέσμευση, μετά την έκδοση της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας με αριθμό 2964/2020, για την τροποποίηση της Απόφασης του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής με αριθ. πρωτ. 3122.3-1.2/48774/2020/27.07.2020 «Σχέδιο Παραλαβής και Διαχείρισης Αποβλήτων και Καταλοίπων Φορτίου πλοίων, που καταπλέουν στις λιμενικές εγκαταστάσεις του Ο.Λ.Π. Α.Ε.» (Α.Δ.Α.: Ω9384653ΠΩ-ΟΗ7). (...) Δεν υφίσταται νομική δέσμευση της Διοίκησης, μετά τη δημοσίευση της 2964/2020 απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας, για τροποποίηση ή συμπλήρωση της Απόφασης του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής με αριθμ. πρωτ. 3122.3-1.2/48774/2020/27-07-2020 με θέμα «Σχέδιο Παραλαβής και Διαχείρισης Αποβλήτων και Καταλοίπων Φορτίου πλοίων, που καταπλέουν στις λιμενικές εγκαταστάσεις του Ο.Λ.Π. Α.Ε. » διότι, καταρχήν, το δεδικασμένο από την απόφαση αυτή του ΣτΕ δεν αφορά την απόφαση του Υπουργού με αριθμ. πρωτ. 3122.3-1.2/48774/2020/27-07-2020, η οποία ενέκρινε το ισχύον σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων στον λιμένα Πειραιά από την ΟΛΠ ΑΕ για επόμενη χρονική περίοδο και αποτελεί επίσης, όπως κρίθηκε, ατομική διοικητική πράξη που φέρει το τεκμήριο νομιμότητας και επίσης, διότι έχει επέλθει ήδη μεταβολή του νομοθετικού καθεστώτος για τα απόβλητα των πλοίων, με βάση το οποίο έκρινε το ΣτΕ, λόγω της κατάργησης τόσο της οδηγίας 2000/59//ΕΚ, όπως ίσχυε, όσο και της κ.υ.α. με αριθμ. πρωτ. 8111.1/41/25-02-2009 (ομόφωνα).