ΕΡΓΑ. ζητείται η ανάκληση της 130/2016 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, (..), σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ.Α της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι αρμοδίως εν προκειμένω το Κλιμάκιο προέβη στη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου των υποβληθέντων ενώπιόν του δύο σχεδίων συμβάσεων με τίτλο «Συμπλήρωμα Νο 3 στη σύμβαση ΔΑΠΜ–99342/10.9.2014» και «Συμπλήρωμα Νο 4 στη σύμβαση ΔΑΠΜ–99342/10.9.2014», αντίστοιχα, ποσού 4.215.172,00 ευρώ και 686.510,00 ευρώ, αντίστοιχα, καθώς με, το μεν, πρώτο εξ αυτών τροποποιούνται ουσιώδεις όροι της αρχικής σύμβασης που αφορούν στο οικονομικό αντικείμενό της και με το δεύτερο – κατά το μέρος αυτού που αφορά στις μη εισέτι εκτελεσθείσες εργασίες – ανατίθεται η εκτέλεση συμπληρωματικών εργασιών αρχικής σύμβασης που έχει υποβληθεί στον προσυμβατικό έλεγχο λόγω ποσού.(..)Περαιτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση, οι αναλυτικώς περιγραφείσες ανωτέρω τροποποιήσεις που περιλαμβάνονται στο Συμπλήρωμα Νο 3 ευρίσκουν έρεισμα στις διατάξεις των άρθρων 25 παρ. 1 και 36 παρ. 1 της διακήρυξης και της αρχικής σύμβασης, οι οποίες, όπως και η σύμβαση αυτή στο σύνολό της, έχουν ήδη κριθεί νόμιμες με την 295/2014 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά τον προσυμβατικό έλεγχο και, κατά συνέπεια, μη αντιτιθέμενες στις ως άνω διατάξεις και δεν υφίσταται πλέον πεδίο επανελέγχου, επ’ ευκαιρία της κρίσης επί της επίμαχης τροποποιητικής σύμβασης, της νομιμότητας των διατάξεων αυτών. Οι διατάξεις δε αυτές παρέχουν ρητά τη δυνατότητα στον ... να επιφέρει τροποποιήσεις στο συμβατικό αντικείμενο σε ποσοστό έως 50% του αρχικού συμβατικού οικονομικού αντικειμένου(..)Επομένως, ορθώς με την προσβαλλόμενη πράξη του το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι ως άνω ήδη εκτελεσθείσες, εν όλω ή εν μέρει, εργασίες που περιλαμβάνονται στο Συμπλήρωμα Νο 4 δεν αποτελούσαν επείγουσες πρόσθετες εργασίες κατά την έννοια του άρθρου 56 του ν. 3669/2008, ενόψει δε και της μη ύπαρξης άλλης ειδικής νομοθετικής ρύθμισης που να επιτρέπει τον εκ των υστέρων έλεγχο συμπληρωματικών εργασιών που έχουν ήδη εκτελεσθεί, ορθώς απείχε του ελέγχου νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης (..)Ως προς αυτό το λόγο ανάκλησης, το Τμήμα κρίνει ότι οι κατά τα ανωτέρω μη εισέτι εκτελεσθείσες εργασίες που περιλαμβάνονται στο Συμπλήρωμα Νο 4 (αφορούν σε μέρος των εργασιών υπό στοιχεία στ΄ και ια΄ καθώς και στις εργασίες υπό στοιχεία θ΄ και ι΄, βλ. ανωτέρω σκέψη V.Δ της παρούσας) συνιστούν αυξήσεις ποσοτήτων εργασιών και τροποποιήσεις που ευρίσκουν έρεισμα στις διατάξεις των άρθρων 25 παρ. 1 και 36 παρ. 1 της διακήρυξης και της αρχικής σύμβασης, οι οποίες, όπως και η σύμβαση αυτή στο σύνολό της, έχουν ήδη κριθεί νόμιμες με την 295/2014 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά τον προσυμβατικό έλεγχο και δεν υφίσταται πλέον πεδίο επανελέγχου της νομιμότητας των διατάξεων αυτών, όπως προεκτέθηκε (..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η ένδικη αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή, να ανακληθεί εν μέρει η προσβαλλομένη 130/2016 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, να επιτραπεί η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της αιτούσας «... Α.Ε.» και του Ομίλου Επιχειρήσεων (consortium) «... - ....» με τίτλο «Συμπλήρωμα Νο 3 στη σύμβαση ΔΑΠΜ–99342/10.9.2014» και να απορριφθεί κατά τα λοιπά η αίτηση, κωλυομένης της υπογραφής του σχεδίου σύμβασης με τίτλο «Συμπλήρωμα Νο 4 στη σύμβαση ΔΑΠΜ–99342/10.9.2014». 

Η Πράξη 58/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο της νομιμότητας της 2ης τροποποίησης της σύμβασης μεταξύ της Δ.Ε.Υ.Α. Ξάνθης και της αναδόχου ένωσης εταιρειών για την προμήθεια «Έλεγχος Διαρροών Ύδρευσης». Η αρχική σύμβαση είχε υποβληθεί σε έλεγχο, όμως η 2η τροποποίηση, η οποία εγκρίθηκε με την 179/3.12.2024 Απόφαση του Δ.Σ. της Δ.Ε.Υ.Α.Ξ., αφορά αποκλειστικά τη μετάθεση του συμβατικού χρόνου παράδοσης/εγκατάστασης των υλικών κατά έξι (6) ημερολογιακούς μήνες, χωρίς μεταβολή στο οικονομικό αντικείμενο. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι αυτή η μεταβολή ανάγεται σε ζητήματα εκτέλεσης της σύμβασης και δεν αποτελεί ουσιώδη τροποποίηση των όρων της αρχικής σύμβασης. Ως εκ τούτου, η τροποποιητική σύμβαση δεν πληροί τις προϋποθέσεις υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο (άρθρο 324 παρ. 5 του ν. 4700/2020) και το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας. Συνεπώς, η αίτηση υποβλήθηκε απαραδέκτως.

Παροχή υπηρεσιών σίτισης:επιδιώκεται η ανάκληση της 112/2014 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Μειοψήφησε ο Πρόεδρος του Τμήματος Νικόλαος Αγγελάρας, στην άποψη του οποίου προσχώρησαν και οι Πάρεδροι Ειρήνη Κατσικέρη και Νικολέτα Ρένεση, ο οποίος διατύπωσε την γνώμη ότι η σχετική τροποποίηση δεν είναι νόμιμη, καθόσον σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις, προς τις οποίες πρέπει να εναρμονίζονται και οι εκάστοτε συνομολογούμενοι συμβατικοί όροι, η όποια μεταβολή του συμβατικού αντικειμένου της από 1.10.2009 συναφθείσας σύμβασης σίτισης συνδέεται άμεσα –ενόψει και της φύσης της συγκεκριμένης υπηρεσίας- με τη μεταβολή στον αριθμό των δικαιούμενων δωρεάν σίτισης σπουδαστών, η οποία εν προκειμένω δεν αποδεικνύεται, καθόσον η αιτούσα δεν αιτιολογεί τον τρόπο πρόωρης (πριν τη συμβατική λήξη της αρχικής σύμβασης στις 31.8.2014) ανάλωσης του συμβατικού ποσού των 6.000.000 ευρώ, ενώ δεν επικαλείται συγκεκριμένα, αλλά και ούτε αποδεικνύει αντίστοιχη προς το νέο οικονομικό αντικείμενο της σύμβασης (720.000 ευρώ) αύξηση του αριθμού των δικαιουμένων δωρεάν σίτισης φοιτητών είτε κατά το πρώτο εξάμηνο του 2014 είτε και προγενέστερα. Περαιτέρω δε, η φερόμενη ως επέκταση του αρχικού συμβατικού αντικειμένου είναι πλημμελής και για το λόγο ότι η οικεία τροποποίηση δε συνοδεύεται ούτε από χρονική (πέραν του Αυγούστου 2014) ούτε αντίστοιχη ποσοτική (ημέρες παροχής σίτισης) διεύρυνση του αρχικού συμβατικού αντικειμένου. Η άποψη αυτή όμως, δεν εκράτησε.Ανακαλεί την 112/2014 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Σύμβαση έργου: Ζητείται η ανάκληση της 64/2010 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.  Κατ’ ακολουθία όλων των ανωτέρω, πρέπει η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης καθώς και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η 64/2010 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, μη υπάρχοντος δε άλλου λόγου που να κωλύει την υπογραφή της υπό έλεγχο σύμβασης, πρέπει αυτή να υπογραφεί. Ανακαλεί την 64/2010 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Η Πράξη 29/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον έλεγχο νομιμότητας της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου του Δήμου Ελευσίνας «Αποκατάσταση κτιριακού συγκροτήματος ΙΡΙΣ». Το συμβατικό τίμημα της συμπληρωματικής σύμβασης είναι 159.565,87 ευρώ, με τη συνολική σωρευτική υπέρβαση (μαζί με την 1η ΣΣ) να ανέρχεται σε 36,49% της αρχικής σύμβασης, ποσοστό που τηρεί το νόμιμο όριο του 50%. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι συμπληρωματικές εργασίες, που απαιτήθηκαν λόγω έντονης φθοράς, ρηγματώσεων και διάβρωσης στα δομικά στοιχεία των Κτιρίων 1 & 2, πληρούν τις προϋποθέσεις του ν.4412/2016. Για τεχνικούς λόγους δεν επιτρέπεται η αλλαγή αναδόχου. Κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η υπογραφή της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης, υπό τον όρο της παράτασης της διάρκειας της αρχικής σύμβασης.

Η Πράξη 330/2025 του Ε' Κλιμακίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης για το έργο "Επέκταση κτιριακών εγκαταστάσεων του Ινστιτούτου Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών (ΙΠΤ) του ΕΚΕΦΕ 'ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ'". Η συμβατική δαπάνη της συμπληρωματικής σύμβασης ανέρχεται σε 242.216,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι η αξία των συμπληρωματικών εργασιών, χωρίς αναθεώρηση και Φ.Π.Α. (241.215,94 ευρώ), αντιστοιχεί σε ποσοστό 4,10% της αξίας της αρχικής σύμβασης. Επειδή το ποσοστό αυτό υπολείπεται του 15% της αξίας της αρχικής σύμβασης (όριο "de minimis" κατά το άρθρο 132 παρ. 2 του ν. 4412/2016) και δεν μεταβάλλει τη συνολική φύση του έργου, η τροποποίηση κρίνεται ως ήσσονος σημασίας. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με το άρθρο 324 παρ. 5 περ. α΄ του ν. 4700/2020, οι τροποποιήσεις αυτές εξαιρούνται από τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου και το σχέδιο της σύμβασης εισάγεται απαραδέκτως στο Κλιμάκιο.

Η Πράξη 13/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου έκρινε απαράδεκτη την εισαγωγή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης για το έργο «Αποπεράτωση κτηρίου Δημοτικού Καταστήματος» του Δήμου Βέλου-Βόχας, διότι υπάγεται στις τροποποιήσεις ήσσονος σημασίας («de minimis»). Συγκεκριμένα, η δαπάνη των συμπληρωματικών εργασιών, χωρίς αναθεώρηση και Φ.Π.Α., ανέρχεται σε 256.004,35 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε 12,91% της αξίας της αρχικής σύμβασης. Καθώς το ποσοστό αυτό υπολείπεται του ορίου 15% που ορίζεται στο άρθρο 132 παρ. 2 του ν. 4412/2016, η τροποποίηση εξαιρείται του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας, σύμφωνα με το άρθρο 324 παρ. 5 περ. α΄ του ν. 4700/2020.

Η απόφαση (Πράξη 216/2025) του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Σύνδεση κόμβου Μουρνιών του Β.Ο.Α.Κ. με την πόλη των Χανίων», ανατεθέντος από τον Ο.Α.Κ. Α.Ε. Η αρχική σύμβαση είχε συμβατικό τίμημα 2.762.525,22 ευρώ (χωρίς αναθεώρηση και Φ.Π.Α.). Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι η συνολική αύξηση της αξίας της αρχικής σύμβασης, αθροιζόμενη από την 1η (€277.617,91) και την 2η (€110.921,70) συμπληρωματική σύμβαση, ανέρχεται σε 14,06% επί της αρχικής αξίας, χωρίς Φ.Π.Α. και αναθεώρηση. Καθώς το ποσοστό αυτό υπολείπεται του ορίου 15% που προβλέπεται στο άρθρο 132 παρ. 2 του ν. 4412/2016, η τροποποίηση κρίνεται ως ήσσονος σημασίας («de minimis»). Συνεπώς, η σύμβαση εξαιρείται από τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας, και ως εκ τούτου, η εισαγωγή της ενώπιον του Κλιμακίου κρίνεται απαράδεκτη βάσει του άρθρου 324 παρ. 5 περ. α΄ του ν. 4700/2020.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:ζητείται η ανάκληση της 519/2022 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Επείγουσες εργασίες αποκατάστασης ζημιών που προκλήθηκαν από τα ακραία πλημμυρικά φαινόμενα της 24-25/11/2019 στην Τοπική Κοινότητα …», μεταξύ της προσφεύγουσας και της αναδόχου «ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑ … ΑΤΕ- … A.E.», συμβατικής δαπάνης 5.755.472,07 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.(....)Τούτων δοθέντων, πρέπει, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τον σχετικό λόγο της κρινόμενης προσφυγής, να γίνει δεκτό ότι η  επίμαχη δαπάνη ως εκ του χαρακτήρα των αποζημιούμενων εργασιών νομίμως εντάχθηκε στο κονδύλιο των απολογιστικών εργασιών τόσο της αρχικής όσο και της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης,. Τούτο δε, ανεξαρτήτως ότι η σχετική  πρόβλεψη για συμπερίληψη της δαπάνης για τη διαχείριση ΑΕΚΚ στο κονδύλιο των απολογιστικών δαπανών, έτυχε, έστω και σιωπηρώς, της οριστικής και δεσμευτικής θετικής κρίσης του Ε΄ Κλιμακίου στο πλαίσιο της άσκησης  προσυμβατικού ελέγχου στο σχέδιο της αρχικής σύμβασης, με αποτέλεσμα να μη δύναται να αμφισβητηθεί εκ των υστέρων με αφορμή το παρόν σχέδιο της επίδικης συμπληρωματικής σύμβασης.Ανακαλεί την 519/2022 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται από το Τμήμα τούτο η ανάκληση της 645/2007 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου (Ε΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία έγινε δεκτό ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Αντιπλημμυρικά Έργα (Βασικοί αγωγοί ομβρίων) στην παραλιακή περιοχή του Δήμου Καλυβίων – Θορικού (Α΄ φάση)» μεταξύ της αιτούσας και της, ήδη παρεμβαίνουσας, ανώνυμης τεχνικής εταιρείας με την επωνυμία … Α.Τ.Ε., συνολικής δαπάνης 327.151,84 Ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α..(....)Η εκτέλεση δε των συμπληρωματικών αυτών υπηρεσιών είχε εγκριθεί από την 4η Νομαρχιακή Επιτροπή της Ν.Α.Α.Α. με την 73/16.7.2007 απόφασή της κατά τη διάρκεια του αρχικού συμβατικού χρόνου κατασκευής του έργου και προ της παρόδου της προθεσμίας περάτωσής του (28.7.2007), η οποία έχει ήδη παραταθεί μέχρι 31.10.2007 (πράξη 32/14.9.2007 της 4ης Νομαρχιακής Επιτροπής). Τέλος, οι εργασίες της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης κατέστησαν απόλυτα αναγκαίες για την ολοκλήρωση του έργου και την αντιπλημμυρική θωράκιση της κατοικημένης περιοχής που αυτό αφορά ιδιαίτερα μετά την πυρκαγιά που έπληξε το Δήμο Καλυβίων. Ανακαλεί την 645/2007 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου (Ε΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου.