ΕλΣυν.Τμ.6/458/2018
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Έργο- συμπληρωματική σύμβαση:..ζητείται η ανάκληση της 545/2017 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι, κατά τα ορθώς αναφερόμενα στην προσβαλλόμενη Πράξη, δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι προϋποθέσεις σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης. Και τούτο διότι αντικείμενο της αρχικής σύμβασης είναι αφενός η τοποθέτηση Σ.Α.Ο. σε θέσεις, όπου δεν υπάρχουν καθόλου μεταλλικά στηθαία ασφαλείας, και η τοποθέτηση Σ.Α.Ο. σε θέσεις προς αντικατάσταση των υφιστάμενων μεταλλικών στηθαίων ασφαλείας παλαιού τύπου, αφετέρου η επισκευή, συντήρηση και αντικατάσταση των υφιστάμενων μεταλλικών στηθαίων ασφαλείας παλαιού τύπου και, γενικά, η αντιμετώπιση επειγουσών αναγκών συντήρησης και αντικατάστασης κατεστραμμένων μεταλλικών στηθαίων ασφαλείας παλαιού τύπου και Σ.Α.Ο. που θα εντοπιστούν σε νησίδες, σε εξωτερικές οριογραμμές οδοστρωμάτων, σε πεζοδρόμια και γέφυρες κ.λπ. κατά τη διάρκεια της εργολαβίας στο οδικό δίκτυο της Περιφέρειας ... αρμοδιότητας συντήρησης της Δ.Κ.Ε.Σ.Ο.Επομένως, ο σκοπός της αρχικής σύμβασης είναι διαρκής, καθόσον οι εργασίες που περιλαμβάνει αποσκοπούν στην πάγια και διαρκή ανάγκη να συντηρείται σταθερά το ανωτέρω οδικό δίκτυο και να αίρονται οι ανακύπτουσες βλάβες, ώστε να καθίσταται αδιαλείπτως λειτουργικό και ασφαλές.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει οι κρινόμενες αιτήσεις ανάκλησης να απορριφθούν, η προσβαλλόμενη Πράξη να μην ανακληθεί και να διαταχθεί η κατάπτωση του καταβληθέντος από τη δεύτερη αιτούσα παραβόλου υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου.Δεν ανακαλεί την 545/2017 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.Ε/79/2020
Συντήρηση στηθαίων ασφαλείας -συμπληρωματική σύμβαση:...Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά στη σκέψη 2, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η σύναψη της ελεγχόμενης 1ης συμπληρωματικής σύμβασης στερείται νομίμου ερείσματος, διότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των διατάξεων των άρθρων 132 παρ. 1 περ. γ και 156 παρ. 1 του ν.4412/2016. Και τούτο, διότι, όπως προκύπτει από την τεχνική περιγραφή του αρχικού έργου, αυτό αφορούσε στην αποξήλωση και αντικατάσταση των υφιστάμενων μεταλλικών στηθαίων ασφαλείας με στηθαίο σκυροδέματος (New Jersey) σε δύο τμήματα της Νέας Εθνικής Οδού … (Τμήμα …, μήκους 4 χιλιομέτρων, και Τμήμα …., μήκους 600 μέτρων), στην τοποθέτηση νέων μεταλλικών Σ.Α.Ο. στην κεντρική νησίδα της Λ. …, στην πραγματοποίηση εργασιών οδοφωτισμού στο τμήμα του … και της Λεωφόρου … και, τέλος, στην πραγματοποίηση επιμέρους εργασιών συντήρησης – επισκευής κατεστραμμένων στηθαίων ασφαλείας, που δεν προσδιορίζονται ειδικότερα. Ωστόσο, στο ελεγχόμενο σχέδιο συμπληρωματικής σύμβασης περιλαμβάνονται εργασίες τοποθέτησης νέων Σ.Α.Ο., σε μήκος περίπου 15 χλμ., στο παράπλευρο οδικό δίκτυο στον άξονα του Π.Α.Θ.Ε., οι οποίες, όπως αναφέρεται στην ως άνω αιτιολογική έκθεση του 3ου ΑΠΕ, ανέκυψαν κατά την εκτέλεση άλλου έργου, που αφορούσε στην επέκταση και συμπλήρωση του δικτύου ηλεκτροφωτισμού στο παράπλευρο οδικό δίκτυο του άξονα Π.Α.Θ.Ε., εντός των διοικητικών ορίων της Περιφέρειας ... Ως εκ τούτου, εφόσον δεν προκύπτει οποιαδήποτε λειτουργική διασύνδεση των εργασιών της συμπληρωματικής σύμβασης με το αντικείμενο του έργου «ΣΟ – 04/14: Συντήρηση στηθαίων ασφαλείας σε περιοχές αρμοδιότητας ΔΚΕΣΟ», ούτε είναι αναγκαίες οι εργασίες αυτές για την έντεχνη ολοκλήρωση και τελειοποίησή του, μπορούν δε ευχερώς να διαχωριστούν τεχνικά και οικονομικά από αυτό, συντρέχει περίπτωση ανεπίτρεπτης επέκτασης του τεχνικού και φυσικού αντικειμένου του αρχικού έργου και μη νόμιμης ανάθεσης των εν λόγω εργασιών με συμπληρωματική σύμβαση.
ΑΕΠΠ/418/2018
Η προσφεύγουσα εταιρεία ζητά την ακύρωση ορισμένων όρων της διακήρυξης του διαγωνισμού για τη σύμβαση «Αποκατάσταση βλαβών & επεμβάσεις τοπικού χαρακτήρα στο Πρωτεύον Αστικό Οδικό Δίκτυο Περιφέρειας Αττικής», συνολικού προϋπολογισμού 4.838.709,70 €. Ειδικότερα, ζητεί την ακύρωση όρων που αφορούν την οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια, την τεχνική και επαγγελματική ικανότητα, καθώς και άλλες διατάξεις που θεωρούνται παράνομες και περιοριστικές του ανταγωνισμού. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά εργασίες συντήρησης, αποκατάστασης και άρσης της επικινδυνότητας του πρωτεύοντος αστικού οδικού δικτύου, συμπεριλαμβανομένης της αποκατάστασης φθορών, βελτίωσης οδοστρωμάτων, κατακόρυφης σήμανσης, μεταλλικών στηθαίων ασφαλείας και άλλων εργασιών για τη διασφάλιση της οδικής ασφάλειας. Η προσφεύγουσα υποστηρίζει ότι οι όροι της διακήρυξης αποκλείουν άδικα εταιρείες που πληρούν τις απαιτήσεις του νόμου και παραβιάζουν τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης.
ΕΣ/ΤΜ.6/445/2018
ΕΡΓΑ. (Συμπληρωματική Σύμβαση).(..) ζητείται η ανάκληση της 530/2017 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης του έργου..(..)Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι κατά τα ορθώς αναφερόμενα στην προσβαλλόμενη Πράξη δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι προϋποθέσεις σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης. Και τούτο διότι αντικείμενο της κύριας σύμβασης είναι αφενός η αποκατάσταση των βλαβών του οδοστρώματος και των λοιπών στοιχείων της οδού (στηθαία ασφαλείας, πινακίδες, φρεάτια κλπ), αφετέρου η άμεση αντιμετώπιση απρόβλεπτων συμβάντων (καθιζήσεις, λακούβες, υποσκαφές, επιπτώσεις από ακραία καιρικά φαινόμενα, καταστροφή στοιχείων ασφαλείας των οδών από τροχαία ατυχήματα κλπ), προκειμένου να εξασφαλίζεται η οδική ασφάλεια των χρηστών των πεζών και οχημάτων (βλ. το 13328/10.10.2017 έγγραφο (εισήγηση) της αναπληρώτριας Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Μητροπολιτικών Υποδομών της Περιφέρειας ...). Επομένως, ο σκοπός της αρχικής σύμβασης είναι διαρκής καθόσον οι εργασίες που περιλαμβάνει αποσκοπούν στην πάγια και διαρκή ανάγκη να συντηρείται σταθερά το ανωτέρω οδικό δίκτυο και να αίρονται οι ανακύπτουσες βλάβες, ώστε να βρίσκεται αδιαλείπτως λειτουργικό και ασφαλές.(..). Κατ’ ακολουθίαν, η κρινόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν, να μην ανακληθεί η 530/2017 Πράξη του Έ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ..
ΕλΣυν.Τμ.6/527/2018
Βελτίωση και αποκατάσταση οδοστρωμάτων- συμπληρωματική σύμβαση: ...ζητείται η ανάκληση της 64/2018 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι κατά τα ορθώς αναφερόμενα στην προσβαλλόμενη Πράξη δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι προϋποθέσεις σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης. Και τούτο διότι αντικείμενο της κύριας σύμβασης είναι αφενός η αποκατάσταση των βλαβών του οδοστρώματος και των λοιπών στοιχείων της οδού (στηθαία ασφαλείας, πινακίδες, φρεάτια κλπ), αφετέρου η άμεση αντιμετώπιση απρόβλεπτων συμβάντων (καθιζήσεις, λακούβες, υποσκαφές, επιπτώσεις από ακραία καιρικά φαινόμενα, καταστροφή στοιχείων ασφαλείας των οδών από τροχαία ατυχήματα κλπ) προκειμένου να εξασφαλίζεται η οδική ασφάλεια των χρηστών των πεζών και οχημάτων(..)Επομένως, ο σκοπός της αρχικής σύμβασης είναι διαρκής, καθόσον οι εργασίες που περιλαμβάνει αποσκοπούν στην πάγια και διαρκή ανάγκη να συντηρείται σταθερά το ανωτέρω οδικό δίκτυο και να αίρονται οι ανακύπτουσες βλάβες, ώστε να βρίσκεται αδιαλείπτως λειτουργικό και ασφαλές. Τούτων δοθέντων, οι εργασίες της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης δεν συμπληρώνουν το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, αλλά αντιθέτως αφορούν στην εκτέλεση των αυτών – χρονικά επαναλαμβανόμενων και αδιαλείπτως εκτελεστέων - εργασιών σε διάδοχο χρόνο μετά τη λήξη του αρχικού έργου και την εξάντληση του συμβατικού του αντικειμένου.(..)Κατ’ ακολουθίαν, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί, να μην ανακληθεί η 64/2018 Πράξη του Έ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να καταπέσει το καταβληθέν παράβολο.
ΕΣ/Ε ΚΛΙΜΑΚΙΟ/204/2025
Η Πράξη 204/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για το έργο της Περιφέρειας Αττικής, με τίτλο «Αποκατάσταση κατεστραμμένων στηθαίων ασφαλείας και επέκταση αυτών στο οδικό δίκτυο αρμοδιότητας ΔΙ.ΔΙ.Μ.Υ.». Το έργο, προϋπολογισμού 2.505.908,18 € (με Φ.Π.Α.), ανατέθηκε μέσω δημόσιου ανοικτού ηλεκτρονικού διαγωνισμού με κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή. Κατά τη διαδικασία, η προσφορά του δεύτερου μειοδότη απορρίφθηκε λόγω μη δήλωσης πλήρωσης των πρόσθετων απαιτήσεων τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας (άρθρο 22.Δ. της διακήρυξης), ενώ προσωρινός ανάδοχος αναδείχθηκε η εταιρεία «… AKTE» με μέση έκπτωση 8,00%. Το Κλιμάκιο αποφάσισε ότι δεν διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης συμβατικού τιμήματος 1.871.222,20 € πλέον Φ.Π.Α.
ΝΣΚ/380/2008
Ορισμός του φορέα τροποποίησης των ορίων ταχύτητος στο δευτερεύον και τριτεύον εθνικό δίκτυο, σύμφωνα με το άρθρο 20 παρ.7 του Ν 2696/1999 (ΚΟΚ), όπως αυτός τροποποιήθηκε με το Ν 3542/2007.Το εθνικό οδικό δίκτυο, περιλαμβάνει το πρωτεύον ή βασικό οδικό δίκτυο, το δευτερεύον και τριτεύον, κατά την βασική διάκριση των άρθρων 1, 2, 3 του Ν 3155/1955. Η γραμματική διατύπωση του άρθρου 7 του ισχύοντος ΚΟΚ δεν αποκλείει το δευτερεύον και τριτεύον οδικό δίκτυο από την συντήρηση και εποπτεία του εθνικού δικτύου όπως έχει διαμορφωθεί με το προαναφερόμενο νομοθετικό πλαίσιο. Προφανώς το πρωτεύον ή βασικό οδικό δίκτυο αντιδιαστέλλεται, κατά την, κατά παράταξη αναφορά, στην γραμματική διατύπωση της παρ.7 του άρθρου 20 ΚΟΚ, από τους αυτοκινητοδρόμους και τους δρόμους ταχείας κυκλοφορίας και αναφέρεται στο διαχρονικά διαμορφωμένο οδικό δίκτυο που κατά το παρελθόν (προηγούμενοι ΚΟΚ) αναφερόταν ως πρωτεύον εθνικό σε αντιπαραβολή με το επαρχιακό, την συντήρηση του οποίου είχαν οι Νομαρχίες με τα αρμόδια Νομαρχιακά Ταμεία και μετέπειτα οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις (άρθρο 22 ΠΔ 30/1996). Αρμόδιο όργανο για να καθορίζει και μεταβάλλει, με απόφασή του τα όρια ταχύτητος και στο δευτερεύον και τριτεύον οδικό δίκτυο είναι ο Υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, όπως και στο πρωτεύον εθνικό οδικό δίκτυο.( Εγινε αποδεκτή-Εγγραφο Δ17α/353/7/ΦΝ 443/25-10-2010 έγγραφο της Δ/νσης Νομ. Συντ/σμού & Κωδ/σης).
ΕΣ/Τμ.5/213/2014
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Συμπληρωματικές Συμβάσεις:Κωλύεται η υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Ολοκλήρωση ανακατασκευής της γέφυρας ….», καθόσον οι προτεινόμενες στην ελεγχόμενη σύμβαση χωματουργικές εργασίες, εργασίες μεταφοράς δικτύων και εργασίες τοποθέτησης στηθαίων ασφαλείας, δεν αποδεικνύεται ότι κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων, δηλαδή σε αιφνίδια πραγματικά γεγονότα που δεν ανάγονται στο χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης, αλλά οφείλεται σε αστοχία της μελέτης, η οποία θα είχε αποφευχθεί, εάν είχε καταβληθεί η δέουσα επιμέλεια κατά την εκπόνησή της και, ως εκ τούτου, δεν δικαιολογείται γι΄αυτές η σύναψη της συμπληρωματικής σύμβασης. Επιπλέον, αυτές οι εργασίες δεν φέρουν συμπληρωματικό χαρακτήρα, αφού δεν σχετίζονται τεχνικώς με την κατασκευή του αρχικού έργου και, ως εκ τούτου, δεν μπορούν να ενταχθούν στην ελεγχόμενη σύμβαση.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/578/2022
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η ανάκληση της 1/2022 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης μεταξύ της προσφεύγουσας Περιφέρειας και της παρεμβαίνουσας ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…» και τον διακριτικό τίτλο «…», συμβατικής δαπάνης 493.493,18 ευρώ, για την εκτέλεση του έργου «Αντιμετώπιση απρόβλεπτων προβλημάτων οδικής ασφάλειας στο επαρχιακό οδικό δίκτυο Π.Ε. Αχαΐας για την τριετία 2019-2021».(....)Εξάλλου, οι εργασίες που περιγράφονται αποσκοπούν στην πάγια και διαρκή ανάγκη να συντηρείται σταθερά το ανωτέρω οδικό δίκτυο και να αίρονται οι ανακύπτουσες φθορές, βλάβες και ανάγκες, ανεξάρτητα από την αιτία στην οποία οφείλονται (φυσικά φαινόμενα ή ανθρώπινες ενέργειες και τεχνικούς παράγοντες), ώστε να καθίσταται αυτό αδιαλείπτως λειτουργικό και ασφαλές και, ως εκ τούτου, οι εργασίες της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης είναι αυτοτελείς και η σύμβαση αυτή δεν συμπληρώνει το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, αλλά αντιθέτως αφορά στην εκτέλεση των αυτών – χρονικά επαναλαμβανόμενων και αδιαλείπτως εκτελεστέων - εργασιών σε διάδοχο χρόνο μετά την εξάντληση του συμβατικού του αντικειμένου. Εκ τούτων παρέπεται, ότι η φύση του ανατεθέντος και εκτελούμενου έργου είναι ασύμβατη με την έννοια των συμπληρωματικών εργασιών (βλ. την πάγια επί του θέματος νομολογία του Δικαστηρίου αποφ. 285/2012, 6064/2015, 445/2018, 458/2018, 527/2018, 1011/2018 VI Tμ. ΕλΣυν) και, συνεπώς, οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί της υπό κρίση προσφυγής και παρέμβασης περί ενιαίου σκοπού του έργου και περί δυνατότητας τελειοποίησης αυτού μέσω της σύναψης της συμπληρωματικής σύμβασης είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι. Απορρίπτει την από 24.1.2022 (Α.Β.Δ. ....) προσφυγή ανάκλησης της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΜΕΙΖ.ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1311/2022
ΝΣΚ/388/2000
Πρατήρια καυσίμων. Έγκριση ατομικής κυκλοφοριακής σύνδεσης πρατηρίων εμπορίας υγρών καυσίμων και λοιπών εγκαταστάσεων επί γηπέδων τα οποία έχουν πρόσωπο στο δευτερεύον Εθνικό Οδικό δίκτυο.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή
Η Υπηρεσία είναι υποχρεωμένη, εάν αυτό ζητείται, να προβεί στην έγκριση ατομικής κυκλοφοριακής σύνδεσης σε πρατήρια εμπορίας υγρών καυσίμων και λοιπών εγκαταστάσεων, τα οποία λειτουργούν σε γήπεδα που έχουν πρόσωπο στο δευτερεύον Εθνικό Οδικό δίκτυο, μήκους τουλάχιστον 50 μέτρων εφόσον επιπλέον η ζώνη επιβράδυνσης και επιτάχυνσης, έχουν μήκος 70 μέτρα η κάθε μία και το πέρας της ζώνης επιτάχυνσης του πρώτου πρατηρίου ή λοιπών εγκαταστάσεων, δεν εφάπτεται της έναρξης της ζώνης επιβράδυνσης του δεύτερου πρατηρίου ή άλλης εγκατάστασης, ανεξάρτητα από τη μεταξύ τους απόσταση.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/377/2021
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας «Επείγουσες εργασίες για αποκατάσταση βλαβών καταστρώματος οδού σε όλο το οδικό δίκτυο αρμοδιότητας στα όρια του Νομού …», 10ο υποέργο του έργου «Αποκαταστάσεις καταστροφών από τη θεομηνία της 22ης Νοεμβρίου 2019 στην Π.Ε. Χαλκιδικής και 26ης Νοεμβρίου 2019 στην Μ.Ε. Θεσσαλονίκης, ΠΕ … και …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.209.677,42 ευρώ, χωρίς ΦΠΑ (1.500.000,00 ευρώ με ΦΠΑ), και συμβατικής δαπάνης 1.095.157,65 ευρώ, χωρίς ΦΠΑ (1.357.995,49 ευρώ με ΦΠΑ).(....)Ως εκ τούτου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το χρονικό διάστημα που παρεμβλήθηκε από την επέλευση των ζημιών που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή (Νοέμβριος 2019) έως την ολοκλήρωση της ανάθεσης του ελεγχόμενου έργου (Μάιος 2021) παρίσταται εν προκειμένω δικαιολογημένο και εύλογο και είναι νόμιμη η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, χωρίς δημοσίευση διακήρυξης, με απευθείας πρόσκληση εργοληπτικών επιχειρήσεων(....)Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης
