Καταβολή αποζημίωσης λόγω ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης:Με τα δεδομένα αυτά δεν συντρέχει παραβίαση των εκτεθεισών στη σκέψη 2.Α. διατάξεων, δεδομένου ότι η ελεγχόμενη δαπάνη εντέλλεται σε εκτέλεση νόμιμης, βάσει του άρθρου 49 του ν. 4414/2016, υποχρέωσης του Δήμου … για καταβολή αποζημίωσης λόγω ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης για την ιδιοκτησία που προσδιορίστηκε και σύμφωνα με την τιμή μονάδος που καθορίστηκε με την 3736/2012 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου …, χωρίς επιβάρυνση με τόκους υπερημερίας. Η υποχρέωση δε αυτή γεννήθηκε, σύμφωνα με το εν λόγω άρθρο 49 του ν. 4414/2016, από την αποδοχή και μόνο, με την 121/5.4.2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, του αιτήματος των δικαιούχων περί διατήρησης της ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης, η οποία είχε αρθεί αυτοδικαίως λόγω παρόδου δεκαοκτώ μηνών από τον προσδιορισμό της προσωρινής τιμής μονάδος με την ανωτέρω απόφαση, και καταβολής εντέλει της δικαστικά καθορισμένης αποζημίωσης. Εξάλλου, πριν από την ανωτέρω απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου είχαν εξευρεθεί οι απαιτούμενες πιστώσεις, η έλλειψη των οποίων είχε ως συνέπεια την ως άνω άρση της ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης παρά τη βούληση του Δήμου προς διατήρηση αυτής, με την επιχορήγηση που έλαβε από το Υπουργείο Εσωτερικών για την κάλυψη τόσο της δαπάνης αποζημίωσης λόγω ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης της ιδιοκτησίας που αφορά η προαναφερόμενη δικαστική απόφαση όσο και αυτής που αφορά σε άλλες εκκρεμείς ρυμοτομικές απαλλοτριώσεις.

Ερωτάται, εάν το Πρακτικό Επιτυχούς Διαμεσολάβησης μεταξύ δικαστικώς αναγνωρισθέντων δικαιούχων αποζημίωσης λόγω απαλλοτρίωσης, εξομοιώνεται με δικαστική απόφαση αναγνώρισης δικαιούχου αποζημίωσης. (...) Το Πρακτικό Επιτυχούς Διαμεσολάβησης μεταξύ των δικαστικώς αναγνωρισθέντων δικαιούχων αποζημίωσης λόγω απαλλοτρίωσης, δεν εξομοιώνεται με δικαστική απόφαση αναγνώρισης δικαιούχου αποζημίωσης και δεν δεσμεύει το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων (ομόφωνα).

Εφαρμογή ή μη της παρ. 6 του άρθρου 8 του ν. 2882/2001, (που προστέθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 126 του ν. 4070/2012), στην παρακατάθεση αποζημίωσης από ιδιώτη, στα πλαίσια εφαρμογής πράξης προσκύρωσης και αναλογισμού αποζημίωσης ρυμοτομούμενης ιδιοκτησίας.(...)Η πράξη προσκύρωσης και αναλογισμού αποζημίωσης ρυμοτομούμενων ιδιοκτησιών αποτελεί μορφή αναγκαστικής απαλλοτρίωσης και εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις των απαλλοτριώσεων. Η γενική αρχή της μη ανακλητέας παρακατάθεσης της αποζημίωσης από απαλλοτρίωση, παρακάμπτεται μόνο για λόγους δημοσίου συμφέροντος, στην περίπτωση που ορίζεται στο ν. 4070/2012 και την κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 126 παρ. 2 αυτού εκδοθείσα κανονιστική Υ.Α., δηλαδή στην περίπτωση φορέα του Δημοσίου ή της Γενικής Κυβέρνησης, επιχορηγούμενου από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων που εκτελεί απαλλοτριώσεις. Συνεπώς, ως εξαιρετικού δικαίου ρύθμιση και ειδική διάταξη παρεκκλίνουσα από την ως άνω γενική αρχή, δεν εφαρμόζεται σε άλλες περιπτώσεις που δεν προβλέπονται ειδικά στο νόμο, όπως στις περιπτώσεις αποζημίωσης μεταξύ ιδιωτών κατά τις διατάξεις του από 17.7.1923 Ν.Δ/τος (κατά πλειοψηφία).

Η εκ μέρους του Πράσινου Ταμείου χρηματοδότηση των Δήμων για την απόκτηση με αγορά κοινόχρηστου χώρου ή/ και χώρου που έχει χαρακτηριστεί ως κοινωφελής.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
1) Στις αρμοδιότητες και τους σκοπούς του Πράσινου Ταμείου ανήκει η χρηματοδότηση απόκτησης μόνον κοινόχρηστου χώρου. 2) Η αγορά από Δήμο ακινήτου, που ρυμοτομείται από εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο για τη δημιουργία κοινόχρηστου χώρου, αποτελεί τρόπο συντέλεσης της απαλλοτρίωσης, εφόσον πριν, και πάντως μέχρι την έκδοση της απόφασης καθορισμού προσωρινής τιμής μονάδας, έχει συνταχθεί πράξη προσκύρωσης, τακτοποίησης και αναλογισμού αποζημίωσης (άρθρο 2 του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων). 3) Για την αγορά από Δήμο ακινήτου, το οποίο ρυμοτομείται από το σχέδιο πόλεως για τη δημιουργία κοινόχρηστου χώρου, απαιτείται η προηγούμενη σύνταξη πράξης προσκύρωσης, τακτοποίησης και αναλογισμού αποζημίωσης ως μέσου για τον προσδιορισμό των υποχρεώσεων του οικείου Δήμου και των παρόδιων ιδιοκτητών. Τέλος, σημειώνεται ότι, εφόσον δεν έχει συνταχθεί πράξη τακτοποίησης και αναλογισμού, το Πράσινο Ταμείο δύναται να χρηματοδοτεί, από τους σχετικούς πόρους του, τους Δήμους για την απόκτηση των κοινοχρήστων χώρων των εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 32 και 33 του ν. 4067/2012, για ποσό που αντιστοιχεί στις υποχρεώσεις τους, απαλλαγμένο από οποιαδήποτε άλλη οφειλή (εξυπακούεται ότι εάν είναι εξωδικαστικός ο προσδιορισμός της αποζημίωσης χρηματοδοτεί μέχρι ποσού βάσει αντικειμενικής αξίας). Στη συνέχεια θα επιστραφεί στο Πράσινο Ταμείο το 70% της χρηματοδότησης, το οποίο θα εισπραχθεί από τον Δήμο ως ειδική εισφορά. (ομοφ.)

Καταβολή αποζημίωσης λόγω ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης:Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από τα δικαιολογητικά που συνοδεύουν τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα, οι εντελλόμενες με αυτά δαπάνες αφορούν στην αποζημίωση των φερόμενων ως δικαιούχων …..και …..λόγω ρυμοτομίας, ήτοι στην καταβολή σε αυτούς της αξίας των επικειμένων στα ρυμοτομούμενα οικόπεδά τους, όπως η αξία αυτή προσδιορίστηκε από την αρμόδια επιτροπή εκτίμησης ακινήτων του π.δ/τος 5/1986. Τα εν λόγω επικείμενα (δέντρα, μαντρότοιχοι, πτηνοτροφεία, συρματοπλέγματα κ.λ.π.) περιλήφθηκαν στους από 27.6.2013 διορθωτικούς πίνακες, που όμως δεν έχουν κυρωθεί από την Περιφερειάρχη Αττικής, όπως απαιτείται. Περαιτέρω ο λόγος διαφωνίας ότι της σύνταξης του διορθωτικού πίνακα επικειμένων δεν προηγήθηκε σύνταξη διορθωτικής πράξης εφαρμογής της οικείας πολεοδομικής μελέτης είναι αβάσιμος, καθόσον η διόρθωση - επικαιροποίηση των πινάκων επικειμένων δεν προϋποθέτει κατά νόμο τη διόρθωση - μερική ανάκληση της πράξης εφαρμογής της οικείας πολεοδομικής μελέτης, ήτοι εν προκειμένω της 3/2001 πράξης εφαρμογής της πολεοδομικής μελέτης περιοχής «Περιμετρική Επέκταση» του Δήμου ….., που είχε εγκριθεί με την 10190/8750/20.11.2001 απόφαση του Νομάρχη Δυτικής Αττικής.

Ζητήματα που γεννώνται σχετικά με τη δυνατότητα καταβολής από τη διοίκηση της δικαστικά καθορισμένης αποζημίωσης λόγω αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, ύστερα από την επελθούσα κατά το νόμο αυτοδίκαιη άρση της απαλλοτρίωσης, λόγω μη έγκαιρης παρακατάθεσης της αποζημίωσης .(...)α) Η έκδοση από τη διοίκηση βεβαιωτικής πράξης για την επελθούσα αυτοδίκαιη άρση της απαλλοτρίωσης λόγω παρέλευσης της 18μηνης προθεσμίας συντέλεσης, δεν αναιρεί την υποχρέωσή της να καταβάλει το σύνολο της αποζημίωσης που προσδιορίστηκε οριστικά, στον ιδιοκτήτη που επιθυμεί τη διατήρηση της απαλλοτρίωσης (ομόφωνα). β) Η παραπάνω υποχρέωση για καταβολή αποζημίωσης στον ιδιοκτήτη που επιθυμεί τη διατήρηση της απαλλοτρίωσης, υφίσταται τόσο στην περίπτωση κατά την οποία τηρήθηκαν απ’ αυτόν οι κατά νόμο διατυπώσεις (αίτηση και υπεύθυνη δήλωση στη διοικητική αρχή) όσο και στην περίπτωση που η βούλησή του εκδηλώνεται με την άσκηση αγωγής ή την έκδοση διαταγής πληρωμής για την είσπραξη της αποζημίωσης (ομόφωνα). Στη δε ως άνω (β’) υποπερίπτωση υφίσταται υποχρέωση προς πληρωμή του νομίμου τόκου από την επίδοση της αγωγής ή της διαταγής πληρωμής και μέχρι την εξόφληση (κατά πλειοψηφία). γ) Η καταβολή της αποζημίωσης στον ιδιοκτήτη που επιθυμεί την αναβίωση της απαλλοτρίωσης είναι ανεξάρτητη από την κατάληψη ή μη της απαλλοτριωθείσας έκτασης από τον υπερού η απαλλοτρίωση (ομόφωνα). δ) Εάν τελικώς καταβληθεί η αποζημίωση στον καθ’ ου η απαλλοτρίωση, η διοίκηση υποχρεούται να ενεργήσει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση για τη μεταγραφή της απόφασης κήρυξης αυτής, στο κατά τόπον αρμόδιο υποθηκοφυλακείο και Κτηματολογικό Γραφείο, προσκομίζοντας μεταξύ άλλων, τα στοιχεία που αποδεικνύουν τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης για τη συγκεκριμένη ιδιοκτησία. Περαιτέρω για λόγους ασφαλείας του δικαίου, δύναται να ανακαλέσει την προηγουμένως εκδοθείσα διαπιστωτική πράξη περί αυτοδίκαιης άρσης της απαλλοτρίωσης, ως εκδοθείσα για πλάνη περί τα πράγματα, με τον τύπο και διαδικασία που επιβάλλονται από το νόμο για την έκδοσή της (ομόφωνα). ε) Στην περίπτωση διατήρησης της απαλλοτρίωσης μετά από υποβολή αίτησης και υπεύθυνης δήλωσης του καθ’ου η απαλλοτρίωση, οι αξιώσεις του για καταβολή ιδιαίτερης αποζημίωσης λόγω μείωσης της αξίας του εδαφικού τμήματος ακινήτου που απέμεινε εκτός απαλλοτρίωσης και αποζημίωσης μετά την αναγνώριση μη ύπαρξης ωφέλειάς του ιδιοκτήτη του απαλλοτριωμένου ακινήτου που αποκτά πρόσωπο σε διανοιγόμενη εθνική οδό, δεν συνιστούν περίπτωση απαγορευμένου ανακαθορισμού σύμφωνα με την παρ. 3 του αρ. 11 του Κ.Α.Α.Α (ομόφωνα).

Στην περίπτωση καταβολής από το Δημόσιο, στο πλαίσιο αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, ποσών αποζημίωσης προς ιδιώτες, για εκτάσεις οι οποίες δεν εμπίπουν εντός των ορίων της απαλλοτρίωσης, λόγω απόκλισης μεταξύ του κτηματολογικού διαγράμματος της απόφασης κήρυξης και της έκθεσης κτηματογράφισης, που συντάχθηκε εν όψει της αναγνώρισης δικαιούχων της απαλλοτρίωσης, τίθενται τα ζητήματα: 1. Αν επιτρέπεται η εκ μέρους του Δημοσίου αμφισβήτηση του εμβαδού των απαλλοτριωθέντων τμημάτων των ακινήτων, όπως προκύπτουν στην δικαστική απόφαση αναγνώρισης δικαιούχων της αποζημίωσης, η οποία έκρινε με βάση την οικεία έκθεση κτηματογράφισης, βάσει της οποίας καταβλήθηκαν στους δικαιούχους ...(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
α) Δεν επιτρέπεται η εκ μέρους του Δημοσίου αμφισβήτηση του εμβαδού απαλλοτριωμένων ακινήτων, για τα οποία καταβλήθηκαν αποζημιώσεις, στην περίπτωση ύπαρξης αμετάκλητης απόφασης αναγνώρισης των δικαιούχων της αποζημίωσης, η οποία ρητώς παραπέμπει στην έκθεση κτηματογράφισης και στα εμβαδά των απαλλοτριωμένων ιδιοκτησιών που αναφέρονται στην έκθεση αυτή και παράγει δεδικασμένο ως προς τα εμβαδά των απαλλοτριωθέντων ακινήτων (πλειοψ.). β) Ανεξαρτήτως του χαρακτήρα της πράξης της έκθεσης κτηματογράφισης ως διοικητικής πράξης ή μη και άρα της δυνατότητας της Διοίκησης να την ανακαλέσει, δεν τίθεται στην περίπτωση του ερωτήματος ζήτημα ανάκλησής της, διότι η πράξη αυτή χρησιμοποιήθηκε ως αποδεικτικό στοιχείο ή / και διαδικαστική πράξη στη δίκη της αναγνώρισης δικαιούχων και ενσωματώθηκε στην κρίση της αμετάκλητης δικαστικής απόφασης, οπότε δεν υφίσταται αυτοτελώς και δεν ανακαλείται (ομόφωνα.). γ) Η καταβολή της αποζημίωσης στους καθών η απαλλοτρίωση με βάση την αμετάκλητη δικαστική απόφαση αναγνώρισής τους ως δικαιούχων, σύμφωνα με τα εμβαδά που αναφέρονται στην απόφαση, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί «αχρεώστητη», διότι η απόφαση αναγνώρισης των δικαιούχων της αποζημίωσης συνιστά τη νόμιμη αιτία της καταβολής των αποζημιώσεων. Επομένως, δεν τίθεται ζήτημα γέννησης αξίωσης του Δημοσίου για την επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντος ποσού, ούτε θέμα παραγραφής της αξίωσης (κατά πλειοψηφία.). δ) Για την εξασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος, λαμβανομένου υπόψη ότι με την δημοσιευθείσα στο ΦΕΚ Δ΄1310/06-12-1994 ειδοποίηση παρακατάθεσης της αποζημίωσης στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων επήλθε η συντέλεση της απαλλοτρίωσης, κατά τις διατάξεις του άρθρου 9 του ν.δ. 797/1971, και επομένως περιήλθαν στην κυριότητα του Δημοσίου τα τμήματα των ακινήτων για τα οποία καταβλήθηκε η ορισθείσα αποζημίωση, η ερωτώσα υπηρεσία οφείλει να μεριμνήσει, κατά το λόγο της αρμοδιότητάς της, για την καταγραφή των ακινήτων στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου, προκειμένου να καταστεί νομικώς δυνατή η διαχείριση και προστασία της με βάση τις κοινές διατάξεις περί δημοσίων κτημάτων (ομόφωνα.).

Επιστρεπτέα αποζημίωση σε περίπτωση ανάκλησης συντελεσμένης απαλλοτρίωσης – Χρόνος υπολογισμού αυτής και νομικό καθεστώς με βάση το οποίο γίνεται ο υπολογισμός.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Ο υπολογισμός της επιστρεπτέας αποζημίωσης, σε περίπτωση ανάκλησης της απαλλοτρίωσης προς συμμόρφωση σε ακυρωτική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, είναι το ισχύον κατά το χρόνο της ακυρωθείσας ρητής ή σιωπηρής απόρριψης από τη Διοίκηση του αιτήματος του ενδιαφερομένου για ακύρωση της συντελεσμένης απαλλοτρίωσης και όχι του χρόνου της έκδοσης, τελικώς, της απόφασης ανάκλησης. Τούτο ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις που εκδίδονται παρόμοιες ακυρωτικές δικαστικές αποφάσεις με τις οποίες ακυρώνεται η ρητή ή σιωπηρή απόρριψη από τη Διοίκηση του αιτήματος του ενδιαφερομένου για ακύρωση της συντελεσμένης απαλλοτρίωσης. (ομοφ.)

Αναγκαστική απαλλοτρίωση - Mη συντέλεση - Αυτοδίκαιη άρση κατόπιν δικαστικής απόφασης - Δυνατότητα τροποποίησης ρυμοτομικού σχεδίου - Υποχρέωση ή μη για αντιστάθμισμα κοινοχρήστων χώρων - Εισφορά γης.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
1α) Μετά την παρέλευση 18μήνου από τη δημοσίευση δικαστικής απόφασης καθορισμού αποζημίωσης σε ρυμοτομική απαλλοτρίωση χωρίς συντέλεσή της, είναι επιτρεπτή η τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου όχι μόνο μετά δικαστική απόφαση, αλλά και μετά χορήγηση βεβαίωσης της υπηρεσίας για αυτοδίκαιη άρση της ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης. 1β) Διαφορετική όμως είναι η περίπτωση των ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων που κηρύχθηκαν υπό την ισχύ του ΝΔ 797/1971 και πριν την κατάργησή του με το Ν 1337/1983, για τις οποίες έχει παρέλθει «εύλογος» χρόνος από την κήρυξή τους χωρίς να κινηθούν οι διαδικασίες συντέλεσης της απαλλοτρίωσης. Μόνο μετά από δικαστική απόφαση που θα διαπιστώνει την παρέλευση εύλογου χρόνου από την κήρυξη της απαλλοτρίωσης χωρίς συντέλεσή της είναι δυνατή η εξέταση τροποποίησης του ρυμοτομικού σχεδίου. 2α) Στην περίπτωση τροποποίησης του ρυμοτομικού σχεδίου μετά τη χορήγηση βεβαίωσης αυτοδίκαιης άρσης λόγω παρόδου απράκτου του 18μήνου από τη δημοσίευση της δικαστικής απόφασης καθορισμού αποζημίωσης, δεν απαιτείται αντιστάθμισμα του αποδεσμευόμενου κοινόχρηστου χώρου με άλλον ίσου εμβαδού. 2β) Περαιτέρω έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ. 2ε του άρθρου 20 του Ν 2508/1997 για την εισφορά γης (όπως προστέθηκε με την παρ. 5 του άρθρου 11 του Ν 3212/2003).

Σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι νομίμως αποφάσισε το Δημοτικό Συμβούλιο την αγορά του ακινήτου έναντι του συγκεκριμένου τιμήματος αποκλίνοντας αιτιολογημένα από τη μη δεσμευτική εκτίμηση της αγοραίας αξίας αυτού από το Σ.Ο.Ε., ενόψει του ότι το συμβατικό τίμημα αυτό ορίστηκε καταβλητέο τμηματικά σε τριάντα άτοκες μηνιαίες δόσεις και συνεπώς δεν ευσταθεί ο πρώτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου. Εξάλλου, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος και ο δεύτερος λόγος διαφωνίας, διότι κατ’ αρχήν, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, δεν αποκλείεται η απευθείας αγορά από το Δήμο, κατά τα ως άνω άρθρα, ακινήτων που έχουν ρυμοτομηθεί από το σχέδιο πόλης για τη δημιουργία κοινοχρήστων χώρων, με σκοπό την εφαρμογή του σχεδίου αυτού και την αποζημίωση των θιγόμενων ιδιοκτητών, ακόμη και αν ο Δήμος έχει προβεί ο ίδιος αυτοτελώς, κατ’ εφαρμογή των άρθρων 211 και 212 του ίδιου ως άνω Κώδικα, σε κήρυξη ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης των συγκεκριμένων ακινήτων με σκοπό τη μετάσταση της κυριότητάς τους σε αυτόν και μέχρι πάντως να εκδοθεί η δικαστική απόφαση καθορισμού της αποζημίωσης αυτής.