Εκτέλεση εργασιών:Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη που προηγήθηκε, το Τμήμα κρίνει ότι το αντικείμενο της ανωτέρω σύμβασης, όπως αναλυτικώς περιγράφεται παραπάνω, αφορά σε εκτέλεση δημοσίου έργου, καθόσον αποτελεί κατασκευή, κατά την έννοια του άρθρου 1 παρ. 3 του ν. 1418/1984 όπως ισχύει, η τοποθέτηση σε γήπεδο ποδοσφαίρου του συνθετικού χλοοτάπητα, ο οποίος καθίσταται συστατικό του εδάφους στο οποίο επιστρώνεται και δεν μπορεί να αποκολληθεί από αυτό χωρίς να υποστεί βλάβη. Η δε τοποθέτηση του τάπητα αυτού, πέραν του ότι πληροί το βασικό αυτό κριτήριο, που χαρακτηρίζει τα δημόσια έργα έναντι της προμήθειας αγαθών και εκτέλεσης εργασιών-παροχής υπηρεσιών, περαιτέρω και κατά την κρίση του Τμήματος παρουσιάζει επαρκή βαθμό τεχνικής δυσκολίας, σύμφωνα με την ανωτέρω τεχνική περιγραφή και απαιτεί τη χρήση εξειδικευμένου τεχνικού προσωπικού και ανάλογων μέσων, που δικαιολογεί την ένταξή της στην κατηγορία του δημοσίου έργου, λαμβανομένων μάλιστα υπόψη των ιδιαιτεροτήτων του εν λόγω έργου και συγκεκριμένα των διαστάσεων του γηπέδου (6.300 μ²), καθώς και ότι η τοποθέτηση του χλοοτάπητα σε αυτό πρέπει να γίνει κατά τρόπο τέτοιο ώστε ο χώρος αυτός να ανταποκρίνεται στους σκοπούς της αθλητικής χρήσης για την οποία προορίζεται. Συνεπώς, το ανωτέρω έργο νομίμως δημοπρατήθηκε και ανατέθηκε στο φερόμενο ως δικαιούχο με τις περί δημοσίων έργων διατάξεις, ο οποίος επομένως δικαιούται και εργολαβικό όφελος για την εκτέλεσή του. Κατ’ ακολουθία των προεκτεθέντων, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν πάσχει για τον προβαλλόμενο λόγο διαφωνίας της Επιτρόπου και επομένως αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος, τις πιστώσεις του οποίου βάρυνε.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης που αφορά στην ανάθεση, από την Περιφέρεια Αττικής στην εργοληπτική επιχείρηση με την επωνυμία "… Α.Τ.Ε.Β.Ε.", του έργου "Ανακατασκευή χλοοτάπητα γηπέδου ποδοσφαίρου …".(....)Η ως άνω αναδειχθείσα ανάδοχος, όμως, δεν προσήλθε να υπογράψει το συμφωνητικό, δηλώνοντας, με το από 1.3.2017 έγγραφό της, ότι δεν επιθυμεί να παρατείνει την ισχύ της προσφοράς της που έληξε στις 28.2.2017.(....)Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης που αφορά στην ανάθεση, από την Περιφέρεια Αττικής στην εργοληπτική επιχείρηση με την επωνυμία "… Α.Τ.Ε.Β.Ε.", του έργου "Ανακατασκευή χλοοτάπητα γηπέδου ποδοσφαίρου …".

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕλΣυν/Κλ.Ε/366/2016 ΚΑΙ ΕΣ/ΚΛ.Ε/15/2017.

Προμήθεια και εγκατάσταση συνθετικού χλοοτάπητα...Δοθέντος ότι, όπως γίνεται δεκτό στην αμέσως προηγούμενη σκέψη, δεν μπορεί να γίνει δεκτό από κάποιο από τα προσκομιζόμενα αποδεικτικά έγγραφα (τα τιμολόγια ή τις βεβαιώσεις) να μην αποδεικνύεται η εκτέλεση σύμβασης του ζητούμενου αντικειμένου (προμήθεια και εγκατάσταση συνθετικού χλοοτάπητα), ακόμα και αν δεν ευθύνεται ο ίδιος ο συμμετέχων για την εσφαλμένη περιγραφή του αντικειμένου της σύμβασης, συνακόλουθα η αξία της με αριθμό 1 σύμβασης της “...” (10.500,00€) δεν μπορεί να ληφθεί καθόλου υπόψη. Αντιθέτως, όπως προκύπτει από το συνδυασμό της από 23-06-2020 βεβαίωσης καλής εκτέλεσης  της εταιρείας “...” και των α) με αρ. 46/28-11-2018 τιμολογίου πώλησης συνθετικού χλοοτάπητα για έργο στη “...” και β) με αρ. 871/04-10-2019 τιμολογίου τεχνικού έργου τοποθέτησης χλοοτάπητα στο γήπεδο της “...”, συνολικής αξίας για την πώληση και την τοποθέτηση, 57.346,04 (=48.846,04+8.500,00), νομίμως υπολογίστηκε η αξία αυτή για τον υπολογισμό της προηγούμενης εμπειρίας της παρεμβαίνουσας σε συναφές αντικείμενο με αυτό της υπό δημοπράτησης σύμβασης, των δε περί του αντιθέτου ισχυρισμών του προσφεύγοντος απορριπτομένων ως αβασίμων. Κατόπιν όλων αυτών, προκύπτει ότι από τα δικαιολογητικά κατακύρωσης που προσκόμισε η παρεμβαίνουσα δεν αποδείχθηκε η από μέρους της πλήρωση του κριτηρίου επιλογής του άρθρου 22Δ της διακήρυξης, επιπλέον ότι δεν προσκόμισε τα ζητούμενα δικαιολογητικά με το περιεχόμενο που απαιτείτο, σύμφωνα με τους όρους του άρθρου αυτού και μη νομίμως έγιναν αυτά δεκτά, συνακόλουθα δε μη νομίμως έγιναν δεκτές όλες οι συμβάσεις εμπειρίας τις οποίες επικαλείτο. Τούτων, έπεται ότι κατά τους όρους του άρθρου 4.2 δ) ii και iii) της διακήρυξης (βλ. 15η σκ. της παρούσας), η προσφορά της εταιρείας «“...” » και τον διακριτικό τίτλο «“...” » έπρεπε να απορριφθεί, του δε ισχυρισμού του προσφεύγοντος ότι επιπλέον συντρέχει και ο προβλεπόμενος στο άρθρο 4.2 δ) i) λόγος αποκλεισμού στο πρόσωπο ως άνω εταιρείας, με την αιτιολογία ότι ανακριβώς δήλωσε στο ΤΕΥΔ της ότι πληροί όλα τα κριτήρια επιλογής, απορριπτομένου ως αλυσιτελώς προβαλλόμενου. 

Πληρωμή 1ου λογαριασμού έργου. Μη νόμιμη δαπάνη, διότι ο καθορισμός στο συμβατικό κείμενο ως συνολικής προθεσμίας περάτωσης του έργου εκείνης των 365 ημερών αντί της αρχικώς προβλεπόμενης στη διακήρυξη των 90 ημερών, που έχει ως συνέπεια τη χρονική διεύρυνση της διάρκειας εκτέλεσης του έργου δεν παράγει έννομα αποτελέσματα και δεν δεσμεύει τα συμβαλλόμενα μέρη (ν.1418/1984 και π.δ.609/1985).

Σύνθεση επιτροπών ΜΕΕΠ και ΜΕΚ και άλλες ρυθμίσεις σχετικές με την εφαρμογή των άρθρ. 15, 16 και 17 του Νόμ. 1418/1984,όπως τροποποιήθηκε με τις διατάξεις του Π.Δ. 609/1985, ΦΕΚ-223 Α , του Π.Δ. 225/1993, ΦΕΚ-91 Α, του Π.Δ. 368/1994, ΦΕΚ 201 Α και του Π.Δ. 102/1995, ΦΕΚ 63 Α(Τροποποιήθηκε απο το Π.Δ.90/2014,ΦΕΚ-137/Α/13.6.2014)

Εξέταση της δυνατότητας υπογραφής Συμπληρωματικής Συμβάσεως για πρόσθετες εργασίες σε έργο των Ενόπλων Δυνάμεων, σύμφωνα με τα άρθρα 43 και 44 του ΠΔ 609/1985.α) Είναι νόμιμη η υπογραφή Συμπληρωματικής Σύμβασης με τον ανάδοχο του έργου «Αναβάθμιση Εγκαταστάσεων Καυσίμων εντός Βάσης στην 117 ΠΜ» (ΑΝΔ-188Ν) για τις επιπλέον εργασίες που ανατέθηκαν σ’ αυτόν, διότι για τις εργασίες αυτές συντρέχουν οι προκύπτουσες από την ερμηνεία του άρθρου 8 παρ.1 του Ν 1418/1984, σε συνδυασμό με τα άρθρα 43-44 του ΠΔ 609/1985  προϋποθέσεις, προκειμένου να χαρακτηρισθούν «πρόσθετες». β) Ο ανάδοχος θα πληρωθεί στα πλαίσια υλοποίησης της συμπληρωματικής συμβάσεως, αφού πρώτα ολοκληρωθούν οι προβλεπόμενες εκ του νόμου διαδικασίες (παραλαβή εργασιών κ.λπ.). 

Από το συνδυασμό των διατάξεων αυτών προκύπτει ότι οι διακηρύξεις των δημοπρατούμενων έργων προσαρμόζονται κάθε φορά στο αντίστοιχο πρότυπο τεύχος διακηρύξεως. Πλην, όμως, κατά την άποψη που κράτησε στο Δικαστήριο τα πρότυπα τεύχη διακηρύξεως δεν εφαρμόζονται στις περιπτώσεις διαγωνισμών που γίνονται με το σύστημα μελέτη-κατασκευή, όταν δηλαδή αξιολογείται πρώτα η ποιότητα της μελέτης και μετά εξετάζεται η οικονομική προσφορά. Η ερμηνεία αυτή ενισχύεται και από την υποσημείωση 17 του πρότυπου τεύχους τύπου Α΄ της ανωτέρω Υπουργικής απόφασης (σελ. 23748) στην οποία σημειώνεται ότι: «Ιδιαιτέρως επισημαίνεται ότι η παρούσα διακήρυξη αφορά τα συστήματα δημοπράτησης του άρθρου 7 (κυρίως), αλλά και των άρθρων 9 και 11 (εφόσον συντρέχουν οι σχετικές προϋποθέσεις) του π.δ. 609/1985.», αφορά, δηλαδή, τα συστήματα προσφοράς με επιμέρους ποσοστά έκπτωσης (άρθρο 7 του π.δ. 609/1985 και ήδη άρθρο 6 του κώδικα νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων), προσφοράς με ελεύθερη συμπλήρωση Τιμολογίου (άρθρο 9 του π.δ. 609/1985 και ήδη άρθρο 7 του κώδικα νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων) και μειοδοσίας στο ποσοστό οφέλους απολογιστικών εργασιών (άρθρο 11 του π.δ. 609/1985 και ήδη άρθρο 9 του κώδικα νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων) και όχι το σύστημα προσφοράς που περιλαμβάνει μελέτη και κατασκευή (άρθρο 10 του π.δ. 609/1985 και ήδη άρθρο 8 του κώδικα νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων) (πρβλ. πράξη VI Τμήματος 58/2006).

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Προγραμματικές συμβάσεις:Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ  Περιφέρειας, Δήμου και νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, με την επωνυμία «Δημοτικός Αθλητικός Οργανισμός …», για το έργο «Αντικατάσταση χλοοτάπητα και ελαστικού τάπητα στίβου στο Δημοτικό Γήπεδο …». Ο Δήμος δεν μπορεί να αναλάβει νομίμως τη δημοπράτηση, την υπογραφή της σύμβασης με τον ανάδοχο και την κατασκευή του εν λόγω έργου, μέσω της σύναψης προγραμματικής σύμβασης του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, διότι αφενός όλα τα θέματα της λειτουργίας και συντήρησης του δημοτικού γυμναστηρίου, όπως είναι και η αντικατάσταση του χλοοτάπητα και του ελαστικού τάπητα στίβου, έχουν ανατεθεί στον Δημοτικό Αθλητικό Οργανισμό, ο οποίος είναι ν.π.δ.δ. και έχει συσταθεί, μεταξύ άλλων για τον σκοπό αυτό (ν.δ. 650/1970, ΦΕΚ Α΄ 175/1970) και αφετέρου η σύναψη προγραμματικής συμβάσεως αποτελεί το ultimun refugium, θεμελιώνει μεν την συνεργασία πλειόνων φορέων, αλλά δεν επιτρέπει την αξιοποίηση των προγραμματικών συμβάσεων ως μέσου μεταβίβασης αρμοδιότητας από έναν συμβαλλόμενο φορέα στον αντισυμβαλλόμενό του και η προσφυγή σε αυτή επιτρέπεται μόνο στην περίπτωση που το επιδιωκόμενο με αυτή αποτέλεσμα δεν είναι δυνατό να επιτευχθεί με άλλο νόμιμο τρόπο.

Δυνατότητα και προυποθέσεις καταβολής εργολαβικού οφέλους και ποσοστού γενικών εδόδων σε δημοτικά έργα των οποίων οι πρόσθετες εργασίες εκτελούνται απολογιστικά.(...) η ειδική εντολή και ο συγκριτικός πίνακας πρέπει αιτιολογημένα και πειστικά να αποδεικνύει την ανάγκη εκτελέσεως των εργασιών αυτών (απολογιστικών ) δια την επίτευξη της αρτιότητας και λειτουργικότητας του έργου (...)Σε περίπτωση εκτελέσεως απολογιστικών εργασιών δημοτικών και κοινοτικών έργων εντός των χρηματικών ορίων που καθορίζονται εκάστοτε, σύμφωνα με το άρθρο 9 παρ.2 του Π.Δ. 171/87, δεν οφείλονται εργολαβικό όφελος και ποσοστό γενικών εξόδων στους αναδόχους εργολάβους. Για απολογιστικές εργασίες πάνω από τα χρηματικά όρια, οφείλεται εργολαβικό όφελος και ποσοστό γενικών εξόδων, βάσει συγκριτικού πίνακα σύμφωνα με τις προυποθέσεις που θέτουν τα άρθρα 11,42 παρ.10 και 43 του Π.Δ.609/85. Εργολαβικό όφελος και ποσοστό γενικών εξόδων δεν πρέπει να καταβάλλεται στους εργολάβους δημοτικών και κοινοτικών έργων, όταν στις συμβάσεις αναφέρεται ότι τα υλικά των έργων θα χορηγούνται από τον εργοδότη, αλλά αυτός δεν χορηγεί τα υλικά αυτά και αναθέτει την προμήθειά τους στους εργολάβους.

Νομίμως, καταρχήν, καταβάλλεται στον ανάδοχο του έργου αποζημίωση για το τεκμαιρόμενο όφελος από τη μη εκτέλεση εργασιών, αφού η σύμβαση ανάθεσης του δημοτικού έργου διαλύθηκε από υπαιτιότητα του Δήμου και δεν είχαν εκτελεστεί καθόλου εργασίες. Πλην όμως ειδικότερα αυτή η δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον εσφαλμένα συνυπολογίστηκε στο αρχικό συμβατικό αντικείμενο για τον προσδιορισμό της εν λόγω αποζημίωσης η δαπάνη αναθεώρησης (άρθρο 9 του ν.1418/1984 και άρθρο 50 του π.δ. 609/1985).