Νομιμότητα διεξαγωγής διαγωνισμού κατασκευής δημόσιου έργου.α) Ανοικτή δημοπρασία για την κατασκευή δημόσιου έργου, στην οποία εφαρμόζεται (και) η Κοινοτική νομοθεσία, δεν θεωρείται ότι διεξήχθη νόμιμα, αν κατά την ορισθείσα για την υποβολή των προσφορών ημερομηνία, δεν συνεδρίασε η Επιτροπή του διαγωνισμού.  β) Ο νέος διαγωνισμός για το ίδιο έργο δεν θεωρείται επαναληπτικός, διότι ο αρχικός θεωρείται ως μη γενόμενος. (πλειοψ.)

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΛΑΣΤΙΚΩΝ:(...)Επομένως, σύμφωνα με τα ανωτέρω, αλλά και όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, η ως άνω ειδική Επιτροπή συνιστά το μόνο κατά νόμο αρμόδιο όργανο με αποφασιστική αρμοδιότητα για την προμήθεια των αναγκαίων ανταλλακτικών και ελαστικών επισώτρων με την εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, στην ειδικότερη περίπτωση της επισκευής οχημάτων του δήμου, που έχουν ήδη παρουσιάσει βλάβη ή έχουν ήδη διαπιστωμένη ανάγκη συντήρησης ή επισκευής και μάλιστα ανεξαρτήτως του ύψους της απαιτούμενης κατά περίπτωση δαπάνης. Κατά τα λοιπά, αρμόδιο όργανο για τη διενέργεια διαγωνισμών στους δήμους είναι η οικεία Οικονομική Επιτροπή (βλ. Αποφ. VI Τμ. 3372, 3066, 2284/2014, Πράξη Στ΄ Κλιμ. 103/2014 κ.ά., contra Πράξεις Κλιμ. VII Tμ. 180/2014, 244/2013). Περαιτέρω δε, η προμήθεια των ως άνω ειδών, ήτοι των ανταλλακτικών οχημάτων και των ελαστικών επισώτρων, διενεργείται σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις περί προμηθειών των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού (πρβλ. Πράξεις VII Τμ. 96, 95/2012, 78/2011, Πράξεις Κλιμ. VII Τμ. 245/2015, 180/2014, 385/2013 κ.ά.). 

Με τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, αβασίμως προβάλλει ο Επίτροπος ότι αρμόδια για την κατακύρωση του αποτελέσματος του διενεργηθέντος πρόχειρου διαγωνισμού για την επίμαχη προμήθεια ελαστικών ήταν η ειδική Επιτροπή (προμήθειας ανταλλακτικών, ελαστικών επισώτρων και συντήρησης - επισκευής αυτοκινήτων), σύμφωνα με τις προαναφερόμενες διατάξεις της Υ.Α. 3373/390/20.3.1975. Και τούτο, διότι, όπως ο ίδιος ο Δήμος επικαλείται στο υπ’ αριθμ. πρωτ. 33357/30.11.2015 έγγραφό του και όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου και, ιδίως, από την 131/2013 τεχνική έκθεση της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου, ο εν λόγω διαγωνισμός διενεργήθηκε στο πλαίσιο της προληπτικής συντήρησης των οχημάτων του …..., ενώ ουδόλως προέκυψε ότι η διενεργηθείσα διαδικασία αφορούσε την κάλυψη επιτακτικών αναγκών αντικατάστασης ελαστικών επισώτρων. Εξάλλου, προ της ανάθεσης της επίμαχης προμήθειας δεν είχε διαπιστωθεί η ανάγκη συντήρησης ή επισκευής των οχημάτων του Δήμου, σύμφωνα με τη διαδικασία που καθορίζεται στην ως άνω Υπουργική Απόφαση, η οποία, κατ’ ορθή ερμηνεία των σχετικών διατάξεων, δικαιολογεί την εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, στην περίπτωση της επισκευής οχημάτων, που έχουν ήδη παρουσιάσει βλάβη ή έχουν ήδη διαπιστωμένη ανάγκη συντήρησης ή επισκευής (βλ. σκέψη ΙΙ.Β.). Αντιθέτως, τα προσκομιζόμενα «δελτία επιθεωρήσεως και επισκευής - αντικατάστασης ελαστικών οχημάτων» συντάχθηκαν μετά τη διενέργεια του πρόχειρου διαγωνισμού και την κατακύρωση του αποτελέσματός του (βλ. προηγούμενη σκέψη).

Προμήθεια ελαστικών για τη συντήρηση και επισκευή δημοτικών οχημάτων και μηχανημάτων του ως άνω Δήμου»(…) Με την εκδοθείσα κατ΄ εξουσιοδότηση του άρθρου 11 του ν.δ/τος 2396/1953 (ΦΕΚ Α΄ 117) Οικ.3373/390/20.3.1975 απόφαση του Υπουργού Προεδρίας της Κυβερνήσεως «Περί καθορισμού διαδικασίας επισκευής, συντηρήσεως, αγοράς ανταλλακτικών και προμηθείας καυσίμων και λιπαντικών κ.λπ. των αυτοκινήτων οχημάτων του Δημοσίου, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως και των εν γένει Ν.Π.Δ.Δ. κ.λπ. περί ων το άρθρ. 1 του Ν.Δ. 2396/53» (ΦΕΚ Β΄ 349), όπως τροποποιήθηκε με την Οικ.4993/745/24.4.1975 απόφαση του ίδιου Υπουργού (ΦΕΚ Β΄ 489), καθορίζεται, μεταξύ άλλων, η διαδικασία επισκευής και συντήρησης και προμήθειας ανταλλακτικών και ελαστικών για τα αυτοκίνητα οχήματα που ανήκουν στο Δημόσιο, τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) και τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) Ειδικότερα, για την προμήθεια των αναγκαίων ανταλλακτικών καθώς και την επισκευή και συντήρηση σε ιδιωτικό συνεργείο οχημάτων των Ο.Τ.Α., που εδρεύουν σε διοικητική περιφέρεια πλην της Περιοχής  τέως Διοικήσεως Πρωτευούσης (βλ. α.ν. 44/1936) και που δεν διαθέτουν συνεργείο επισκευής αυτοκινήτων, απαιτείται ως «ουσιώδες δικαιολογητικόν της πραγματοποιούμενης εκάστοτε δαπάνης» η έκδοση «δελτίου ή εντολής  επιθεωρήσεως και επισκευής οχήματος» από το Γραφείο Κίνησης της αρμόδιας Νομαρχίας (και ήδη Αποκεντρωμένης Διοίκησης, σύμφωνα με το άρθρο 6 του ν. 3852/2010) ή, εφόσον έχει συγκροτηθεί, από το Γραφείο Κίνησης του ενδιαφερόμενου Ο.Τ.Α. Στην εν λόγω «εντολή» αναγράφονται, περιληπτικά, στοιχεία αναφερόμενα στο είδος της συντήρησης ή επισκευής, οι απαιτούμενες επισκευαστικές εργασίες και τα αναγκαία ανταλλακτικά. Αντίτυπο του εν λόγω «δελτίου ή εντολής», πρέπει να παραδίδεται στην αρμόδια Επιτροπή συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων οχημάτων της υπηρεσίας, η οποία συγκροτείται με απόφαση του Δημάρχου και αποτελείται από υπαλλήλους του Δήμου, από τους οποίους ένας τουλάχιστον τεχνικός, εφόσον υπάρχει. Το έργο της ανωτέρω Επιτροπής, η οποία επιλαμβάνεται όλων των επισκευαστικών εργασιών, ανεξαρτήτως του ύψους της απαιτούμενης κατά περίπτωση δαπάνης, συνίσταται στην ανάθεση των εργασιών επισκευής ή συντήρησης σε ιδιωτικό συνεργείο, με βάση τις ενδείξεις του προαναφερθέντος «δελτίου». Εν συνεχεία, αυτές οι εργασίες και προμήθειες διενεργούνται βάσει των ισχυουσών διατάξεων περί ανάθεσης υπηρεσιών και προμηθειών αγαθών από τους Ο.Τ.Α. (βλ. πράξ. VII Τμ.  Ελ.Συν. 95 και 96/2012, 78/2011, 83, 204 και 320/2010, 33/2009, 7/2007, πράξ. Κλ. Προλ. Ελ. στο VII Τμ. 72/2012 και πρακτικά IV Τμ. της 22ης Συν/8.7.2002,).(…) Στην προκειμένη περίπτωση, από το σύνολο των στοιχείων του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Με την 414/1.10.2012 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ...... αποφασίστηκε η διενέργεια προμήθειας ελαστικών για τις ανάγκες των οχημάτων- μηχανημάτων του Δήμου, προϋπολογισμού 65.003,04 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. Ακολούθως, με την 898/10.10.2012 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής εγκρίθηκαν οι τεχνικές προδιαγραφές για την προμήθεια ελαστικών, σύμφωνα με την 21/2012 μελέτη του Γραφείου Προμηθειών και καθορίστηκαν οι όροι της διακήρυξης για τη διενέργεια πρόχειρου μειοδοτικού διαγωνισμού με κριτήριο κατακύρωσης  τη χαμηλότερη τιμή. Κατά την ημερομηνία του διαγωνισμού (14.11.2012) υπέβαλε προσφορά μόνο ο ......, ο οποίος αναδείχθηκε ανάδοχος με την 1044/20.11.2012 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής. Σε εκτέλεση της τελευταίας αυτής απόφασης υπεγράφη μεταξύ του Δήμου ...... και του αναδόχου η 70408/4.12.2012 σύμβαση, ποσού 62.653,74 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. Για την πληρωμή μέρους της δαπάνης που αφορούσε στην αμοιβή του προμηθευτή και κατόπιν της οριστικής παραλαβής των προμηθειών (βλ. σχετικά τα επισυναπτόμενα πρωτόκολλα παραλαβής με ημερομηνίες 10.12.2012, 11.12.2012, 12.12.2012, 17.12.2012, 18.12.2012, 19.12.2012 και 20.12.2012), εκδόθηκε από το Δήμο ......, με βάση τα 102,104,105/10.12.2012, 106,107,108/11.12.2012, 109/12.12.2012, 112,113/17.12.2012, 114,115,116/18.12.2012, 117/19.12.2012 και 120/20.12.2012 δελτία αποστολής- τιμολόγια, το 33, οικονομικού έτους 2013, χρηματικό ένταλμα πληρωμής. (…)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη, κατά το βασίμως προβαλλόμενο από την αναπληρώτρια Επίτροπο λόγο, είναι μη νόμιμη, διότι η ανάθεση της προμήθειας των ελαστικών των ανωτέρω οχημάτων και μηχανημάτων του Δήμου έγινε από αναρμόδιο όργανο, ήτοι την Οικονομική Επιτροπή του Δήμου ...... και όχι από την Επιτροπή συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων οχημάτων του Δήμου, μόνη κατά νόμο αρμόδια για την ανάθεση των ανωτέρω εργασιών και μάλιστα ανεξαρτήτως του ύψους της απαιτούμενης κατά περίπτωση δαπάνης. Ο δε ισχυρισμός του Δήμου ότι πρόκειται για προγραμματισμένη προμήθεια ελαστικών και όχι για επισκευή και συντήρηση των οχημάτων σε εξωτερικά συνεργεία, ουδεμία ασκεί επιρροή στην αρμοδιότητα του οργάνου που διενεργεί την εν λόγω προμήθεια, καθόσον εν προκειμένω το κρίσιμο είναι 

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη, κατά το βασίμως προβαλλόμενο από την Επίτροπο λόγο, είναι μη νόμιμη, διότι η ως άνω ανάθεση της προμήθειας των ανταλλακτικών για τη συντήρηση και επισκευή των οχημάτων και μηχανημάτων του Δήμου έγινε από αναρμόδιο όργανο, ήτοι την Οικονομική Επιτροπή του Δήμου ... και όχι από την Επιτροπή προμήθειας ανταλλακτικών, ελαστικών, συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων οχημάτων του Δήμου, μόνη κατά νόμο αρμόδια για την ανάθεση των ανωτέρω εργασιών και προμηθειών και μάλιστα ανεξαρτήτως του ύψους της απαιτούμενης κατά περίπτωση δαπάνης. Ωστόσο, το Κλιμάκιο κρίνει κατ’ αποδοχή σχετικού ισχυρισμού του Δήμου, ότι τα αρμόδια όργανά του δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των εφαρμοστέων διατάξεων, αλλά ενόψει του δυσερμήνευτου αυτών, συγγνωστώς, υπέλαβαν, ότι η προμήθεια ανταλλακτικών και ελαστικών για τα οχήματα του Δήμου, διέπεται από τις διατάξεις του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., τον οποίο και εφάρμοσαν. Κατόπιν τούτων, εφόσον δεν προβάλλεται άλλος λόγος μη νομιμότητας, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί

Όταν διεξάγεται διαγωνισμός σχετικός με ανάθεση δημοσίου έργου με κριτήριο ανάθεσης τη χαμηλότερη προσφορά και εφόσον το έργο είναι συνολικού προϋπολογισμού μέχρι το ανώτατο όριο της δεύτερης τάξης του Μητρώου Εργοληπτικών Επιχειρήσεων, η Επιτροπή Διαγωνισμού έργου Ο.Τ.Α. Α’ Βαθμού συγκροτείται αποκλειστικά από τρία υπηρεσιακά μέλη.(ΕΓΚ.11)-Σχ. η γνωνοδότηση αριθμ.ΝΣΚ/81/2008

Για την ανάθεση σύνταξης προμελέτης σχεδιασμού πιλοτικού πολιτιστικού προγράμματος δεν εφαρμόζεται ο Ν . 716/77 περί μελετών αλλά αναλογικά οι διατάξεις του Ν . 2286/95. Πρόχειρος διαγωνισμός δεν κατακυρώνεται νόμιμα αν υποβλήθηκε μία μόνο προαφορά και η επιτροπή δεν αναζήτησε άλλες με κάποιο πρόσφορο και νόμιμο τρόπο :

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:..ζητείται η ανάκληση της 103/2014 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου..Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα τούτο κρίνει ότι μη νομίμως προέβη η ως άνω Ειδική Επιτροπή του Δήμου … στη διενέργεια του επίμαχου διαγωνισμού για την προμήθεια ελαστικών επισώτρων για την κάλυψη των αναγκών των οχημάτων του Δήμου …, καθώς και στην κατακύρωση των αποτελεσμάτων αυτού, απορριπτομένων ως αβασίμων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων ισχυρισμών του αιτούντος Δήμου. Τούτο δε, διότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, ήτοι δε κυρίως από τη συνταχθείσα για τη διενέργεια του ως άνω διαγωνισμού μελέτη..ο υπό κρίση διαγωνισμός διενεργήθηκε στο πλαίσιο της προληπτικής συντήρησης των οχημάτων του Δήμου, ενώ, ουδόλως προέκυψε ότι η διενεργηθείσα διαδικασία αφορά στην κάλυψη επιτακτικών αναγκών αντικατάστασης ελαστικών επισώτρων στα οχήματα του Δήμου … σύμφωνα με την οριζόμενη διαδικασία στις προεκτεθείσες Υπουργικές Αποφάσεις, η οποία, κατ’ ορθή ερμηνεία των σχετικών διατάξεων, δικαιολογεί την εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρίση του Κλιμακίου ότι η ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία είναι μη σύννομη είναι ορθή και κατά συνέπεια η προσβαλλόμενη πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί και η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί.   Δεν ανακαλεί την 103/2014 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Πληρωμή εργασιών και ανταλλακτικών για τη συντήρηση και επισκευή οχημάτων του ως άνω Δήμου.(....)Με την εκδοθείσα κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 11 του ν.δ/τος 2396/1953 (ΦΕΚ Α΄ 117) Οικ.3373/390/20.3.1975 απόφαση του Υπουργού Προεδρίας της Κυβερνήσεως «Περί καθορισμού διαδικασίας επισκευής, συντηρήσεως, αγοράς ανταλλακτικών και προμηθείας καυσίμων και λιπαντικών κ.λπ. των αυτοκινήτων οχημάτων του Δημοσίου, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως και των εν γένει Ν.Π.Δ.Δ. κ.λπ. περί ων το άρθρ. 1 του Ν.Δ. 2396/53» (ΦΕΚ Β΄ 349), όπως τροποποιήθηκε με την Οικ.4993/745/24.4.1975 απόφαση του ίδιου Υπουργού (ΦΕΚ Β΄ 489), καθορίζεται, μεταξύ άλλων, η διαδικασία επισκευής και συντήρησης και προμήθειας ανταλλακτικών και ελαστικών για τα αυτοκίνητα οχήματα που ανήκουν στο Δημόσιο, τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) και τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) Ειδικότερα, για την προμήθεια των αναγκαίων ανταλλακτικών καθώς και την επισκευή και συντήρηση σε ιδιωτικό συνεργείο οχημάτων των Ο.Τ.Α., που εδρεύουν σε διοικητική περιφέρεια πλην της Περιοχής τέως Διοικήσεως Πρωτευούσης (βλ. α.ν. 44/1936) και που δεν διαθέτουν συνεργείο επισκευής αυτοκινήτων, απαιτείται ως «ουσιώδες δικαιολογητικόν της πραγματοποιούμενης εκάστοτε δαπάνης» η έκδοση «δελτίου ή εντολής επιθεωρήσεως και επισκευής οχήματος» από το Γραφείο Κίνησης της αρμόδιας Νομαρχίας (και ήδη Αποκεντρωμένης Διοίκησης, σύμφωνα με το άρθρο 6 του ν. 3852/2010) ή, εφόσον έχει συγκροτηθεί, από το Γραφείο Κίνησης του ενδιαφερόμενου Ο.Τ.Α. Στην εν λόγω «εντολή» αναγράφονται, περιληπτικά, στοιχεία αναφερόμενα στο είδος της συντήρησης ή επισκευής, οι απαιτούμενες επισκευαστικές εργασίες και τα αναγκαία ανταλλακτικά. Αντίτυπο του εν λόγω «δελτίου ή εντολής», πρέπει να παραδίδεται στην αρμόδια Επιτροπή συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων οχημάτων της υπηρεσίας, η οποία συγκροτείται με απόφαση του Δημάρχου και αποτελείται από υπαλλήλους του Δήμου, από τους οποίους ένας τουλάχιστον τεχνικός, εφόσον υπάρχει. Το έργο της ανωτέρω Επιτροπής, η οποία επιλαμβάνεται όλων των επισκευαστικών εργασιών, ανεξαρτήτως του ύψους της απαιτούμενης κατά περίπτωση δαπάνης, συνίσταται στην ανάθεση των εργασιών επισκευής ή συντήρησης σε ιδιωτικό συνεργείο, με βάση τις ενδείξεις του προαναφερθέντος «δελτίου». Εν συνεχεία, αυτές οι εργασίες και προμήθειες διενεργούνται βάσει των ισχυουσών διατάξεων περί ανάθεσης υπηρεσιών και προμηθειών αγαθών από τους Ο.Τ.Α. (βλ. πράξεις Ελ. Συν. VII Τμ. 95 και 96/2012, 78/2011, 83, 204 και 320/2010, 33/2009, 7/2007, Κλιμάκιο Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο VII Τμήμα 109/2013, 72/2012). 

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ - ΑΓΟΡΕΣ.Ανάθεση - Διαδικασία διαγωνισμού - κατάτμηση:Μη νόμιμη η δαπάνη καταβολής ποσού 22.687,92 ευρώ από Δήμο σε ιδιώτη, ως αμοιβή για την προμήθεια ελαστικών για τα οχήματα - μηχανήματα έργων του ιδίου Δήμου, καθόσον για την ανάθεση της επίμαχης σύμβασης έπρεπε να τηρηθεί η διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού και, συνεπώς, μη νομίμως προσέφυγε ο Δήμος στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης για την προμήθεια ελαστικών οχημάτων και μηχανημάτων έργων αυτού. Και τούτο διότι, αφενός, η οικεία δαπάνη, προϋπολογισμού 22.693,50 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), υπερβαίνει αυτή καθεαυτή το όριο των 15.000,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), το οποίο καθορίσθηκε ειδικώς για τους Ο.Τ.Α., με ην Κ.Υ.Α. 27319/18.7.2002 (ΦΕΚ Β'945) και έως το οποίο επιτρέπεται η άνευ ειδικών λόγων προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, αφετέρου δε, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή έκτακτων περιστάσεων, μη δυνάμενων αντικειμενικά να προβλεφθούν, σύμφωνα με τους κανόνες της κοινής πείρας και λογικής και μη οφειλόμενων σε υπαιτιότητα των αρμοδίων οργάνων του Δήμου.

Σύμβαση αγοράς του οικοπέδου των 5.353 τ.μ. μη νόμιμα συνήφθη, όπως ορθά έκρινε και η υπό ανάκληση πράξη, διότι η κατακυρωτική απόφαση του Δ.Σ. (16/27.4.2006), η οποία έπρεπε να αποτελεί το νόμιμο έρεισμα αυτής, εξουσιοδοτούσε τον Πρόεδρο του Δ.Σ. του Ο.Ε.Κ. για την αγορά του αρχικώς προσφερθέντος οικοπέδου.