ΕλΣυν/Ζ.Κλ/280/2008
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Από τις ανωτέρω διατάξεις , κατά την ομόφωνη κρίση του Κλιμακίου, προκύπτει, ότι ο έλεγχος νομιμότητας που διενεργείται από το Ελεγκτικό Συνέδριο επεκτείνεται και στην περίπτωση συμβάσεων, που συνάπτονται ύστερα από επαναληπτικό διαγωνισμό ή απευθείας ανάθεση ανεξαρτήτως ποσού, όταν ο αρχικός διαγωνισμός, ο οποίος υπαγόταν λόγω ποσού του προϋπολογισμού του στον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, περιελάμβανε και το αντικείμενο του επαναληπτικού (διαγωνισμού) ή της απευθείας ανάθεσης . Τούτο διότι, σκοπός των προαναφερόμενων διατάξεων είναι η θεσμοθέτηση μίας αποτελεσματικής διαδικασίας για τον έλεγχο της νομιμότητας των συμβάσεων , ο οποίος θα ανατρεπόταν ή θα καθίστατο αλυσιτελής, ιδίως στην περίπτωση που βάσει ειδικών διατάξεων παρέχεται στη Διοίκηση η ευχέρεια να συνάπτει συμβάσεις με απευθείας ανάθεση σε περίπτωση κηρύξεως αγόνου μέρους μόνο του αντικειμένου του διαγωνισμού (αρχικού ή επαναληπτικού).
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΝΣΚ/171/2009
Μειοδοτικός διαγωνισμός για τη σύναψη συμβάσεως αναθέσεως δημοσίας υπηρεσίας για την εξυπηρέτηση θαλασσίων δρομολογιακών γραμμών – Προσυμβατικός έλεγχος του Ε.Σ. – Ανάκληση ή μη κατακυρωτικής πράξεως.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Η γνωμοδότηση επελήφθη ερωτήματος, το οποίο αφορούσε συγκεκριμένο μειοδοτικό διαγωνισμό για τη σύναψη συμβάσεως αναθέσεως δημοσίας υπηρεσίας για την εξυπηρέτηση θαλασσίας δρομολογιακής γραμμής και με δεδομένο ότι ο προσυμβατικός έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου απέβη αρνητικός, αποφάνθηκε αν συντρέχει περίπτωση κηρύξεως αυτού αγόνου και επαναλήψεώς του ή κατακυρώσεώς του στον μη νομίμως αποκλεισθέντα μειοδότη. (πλειοψ.)
ΕλΣυν/Ζ Κλιμ/264/2010
Επιπροσθέτως, καθίσταται σαφές ότι η ορθή έννοια του άρθρου 19 παρ. 7 του π.δ. 774/1980 είναι ότι στον έλεγχο των Κλιμακίων του Ελεγκτικού Συνεδρίου υπάγονται και οι συμβάσεις σε επέκταση, βάσει όρου της διακήρυξης, αρχικών (κύριων) συμβάσεων, οι οποίες υπολείπονται του ποσού του 1.000.000 ευρώ και των οποίων οι αρχικές δεν έχουν υποβληθεί, λόγω ποσού επίσης, στον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αθροιζόμενες όμως με την κύρια και τις τυχόν λοιπές σε επέκταση αυτής συμβάσεις υπερβαίνουν το ύψος των 1.000.000 ευρώ. Τούτο, διότι σκοπός της προαναφερόμενης διάταξης είναι η θεσμοθέτηση μίας αποτελεσματικής διαδικασίας για τον έλεγχο της νομιμότητας των συμβάσεων, ο οποίος θα ανατρεπόταν ή θα καθίστατο αλυσιτελής, ιδίως στην περίπτωση που θα παρεχόταν στη Διοίκηση η ευχέρεια να συνάπτει ανέλεγκτα τέτοιου είδους συμβάσεις με τη δυνατότητα κατάτμησης του συνολικού συμβατικού αντικειμένου, κατά συνέπεια δε και των πιστώσεων, ανά διαδοχικά επιμέρους χρονικά διαστήματα (βλ. σχετ., ως προς τις συμπληρωματικές συμβάσεις, πράξη VI Τμ. ΕλΣυν 48/2003).
ΝΣΚ/344/2001
ΟΔΔΥ. Οφειλή και υπόχρεοι αποζημίωσης σε περίπτωση ακύρωσης πρωτοκόλλου κηρύξεως ατελώς εισαχθέντων αυτοκινήτων ως αζητήτων. Εφαρμογή ή μη του άρθρου 126α του Τελωνειακού Κώδικα.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή
Δεν χωρεί ευθεία ή αναλογική εφαρμογή του άρθρου 126α του Τελωνειακού Κώδικα (Ν 1165/18) για καταβολή αποζημίωσης από τον ΟΔΔΥ ή το Δημόσιο στην περίπτωση ακυρώσεως πρωτοκόλλων κηρύξεως ως αζητήτων αυτοκινήτων. -Θέμα εφαρμογής άρθρου 105 Εισ.Ν.ΑΚ.- Ζητήματα ερευνητέα.
C-461/2020
«Προδικαστική παραπομπή – Οδηγία 2014/24/ΕΕ – Άρθρο 72 – Τροποποίηση δημοσίων συμβάσεων κατά τη διάρκεια της εκτέλεσής τους – Μεταβίβαση συμφωνιών-πλαισίων – Νέος ανάδοχος ο οποίος αναλαμβάνει, κατόπιν της κηρύξεως του αρχικού αναδόχου σε πτώχευση, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που είχε αναλάβει ο τελευταίος δυνάμει συμφωνίας-πλαισίου – Αναγκαιότητα ή μη νέας διαδικασίας συνάψεως δημοσίας συμβάσεως»
ΝΣΚ/201/2006
Η, κατόπιν συμβάσεως, εκτέλεση δρομολογίων αγόνου γραμμής από Ε/Γ-Τ/Ρ πλοίο στο οποίο έχει χορηγηθεί άδεια λάντζας, καθιστά ανακλητέα την άδεια λάντζας.(..)Κατάσταση : Μη αποδεκτή
Υπό το καθεστώς των διατάξεων των άρθρων 3 παρ.7 και 21 παρ.3α του υπ’ αριθμ. 17/1997 Γενικού Κανονισμού Λιμένα (Γ.Κ.Λ.), η χορήγηση άδειας λάντζας σε πλοιοκτήτη Ε/Γ-Τ/Ρ πλοίου δεν καθιστά ανεπίτρεπτη τη συμμετοχή του σε διαγωνισμό για την ανάθεση της εξυπηρετήσεως αγόνου δρομολογιακής γραμμής με το ίδιο πλοίο, σε περίπτωση όμως κατά την οποία στο εν λόγω πλοίο ανατεθεί, με σύμβαση δημόσιας υπηρεσίας, η εκτέλεση δρομολογίων αγόνου γραμμής συντρέχει περίπτωση ανακλήσεως της χορηγηθείσης άδειας λάντζας.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/28/2019
Επισκευή και συντήρηση διδακτηρίου..:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου είναι βάσιμος διότι, στο μέτρο που με αυτόν προβάλλεται ότι ο ελεγχόμενος τίτλος πληρωμής είναι μη νόμιμος, εκ του λόγου ότι η υπογραφή επί αυτού εκ μέρους της Προέδρου και του Ταμία του Δ.Σ. του Ιδρύματος έχει τεθεί με διατύπωση επιφύλαξης. Και τούτο προεχόντως διότι, η υπογραφή του χρηματικού εντάλματος από τα εν λόγω όργανα αποτελεί, κατά το προαναφερθέν β.δ., με το οποίο ρυθμίζεται, μεταξύ άλλων, και ο τρόπος εξόφλησης των δαπανών του Ιδρύματος, αναγκαίο τυπικό στοιχείο έκδοσης αυτού, η δε στη συγκεκριμένη περίπτωση, υπογραφή εκ μέρους τους με διατύπωση επιφύλαξης, ως μη προβλεπόμενη από το νόμο δυνατή περίπτωση και έχουσα κατ΄ουσίαν την έννοια ότι τα όργανα που τη διατυπώνουν δεν έχουν ασκήσει ή δεν μπορούσαν να ασκήσουν ουσιαστικό έλεγχο επί της δαπάνης, που εντέλλεται να πληρωθεί, εξομοιώνεται με άρνηση έκδοσης του οικείου τίτλου, καθιστώντας αυτόν μη νόμιμο (πρβλ. Πράξη IV Τμ. 41/2010, βλ. ). Όσα επομένως αναλυτικά εκθέτουν τα ανωτέρω όργανα του Ιδρύματος στο προμνημονευθέν έγγραφό τους και εξηγούν τους λόγους και τις περιστάσεις υπό τις οποίες οδηγήθηκαν στην διατύπωση της επιφύλαξης, προβάλλονται αλυσιτελώς, διότι και αληθή υποτιθέμενα και ανεξαρτήτως της νομιμότητας ή μη της εντελλόμενης δαπάνης, δεν άγουν σε άρση του χαρακτηρισμού του επίμαχου τίτλου πληρωμής, ως μη νομίμως εκδοθέντος, αφού ο αυτός εξακολουθεί να φέρει την ίδια επιφύλαξη. Ωστόσο, το Κλιμάκιο επισημαίνει ότι η ανωτέρω επισημανθείσα πλημμέλεια μπορεί να αρθεί με την έκδοση νέου τίτλου πληρωμής, ο οποίος στη συνέχεια θα μπορούσε να θεωρηθεί από την Επίτροπο, εφόσον ήταν απαλλαγμένο της με το ανωτέρω περιεχόμενο επιφύλαξης και ο προληπτικός έλεγχος νομιμότητας επί της εντελλόμενης δαπάνης ήθελε αποβεί θετικός (πρβλ. πράξη VI Tμ. 5/2016).Κατόπιν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/54/2019
Παροχή υπηρεσιών φύλαξης κτιρίων:.... Στην κρινόμενη περίπτωση, με τη ….2018 απόφαση του Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου της ... εγκρίθηκε η απευθείας ανάθεση στον …. της παροχής υπηρεσιών φύλαξης κτηρίων έναντι ποσού 5.000,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, αυθημερόν υπογράφηκε η σχετική σύμβαση και για την εξόφληση του αναδόχου για την παροχή των ως άνω υπηρεσιών για το Μάιο του 2018 εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα. Με τα δεδομένα αυτά, η επίμαχη δαπάνη δεν υπάγεται στον προληπτικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, διότι ο συμβατικός προϋπολογισμός για την παροχή των οικείων υπηρεσιών δεν υπερβαίνει το ποσό των 5.000,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ.. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο πρέπει να απόσχει του ελέγχου.
ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.7/9/2019
ΝΣΚ/75/2002
Προϋποθέσεις συντάξεως ληξιαρχικής πράξεως θανάτου, προσώπου του οποίου δεν βρέθηκε το πτώμα.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή
Για να συνταχθεί στην ανωτέρω περίπτωση ληξιαρχική πράξη θανάτου θα πρέπει ο θάνατος του προσώπου να θεωρείται αποδεδειγμένος, και όχι σφόδρα πιθανός. Στην δεύτερη περίπτωση κινείται η διαδικασία κηρύξεως αφανείας.
ΕΣ/Τ6/36/2008
Περαιτέρω, από το συνδυασμό της διάταξης αυτής και των αναφερόμενων στην προηγούμενη σκέψη συνάγεται ότι ο ασκούμενος από το Ελεγκτικό Συνέδριο προληπτικός έλεγχος νομιμότητας επεκτείνεται και στην περίπτωση συμβάσεων, οι οποίες, ανεξάρτητα από το οικονομικό αντικείμενό τους, τροποποιούν τους όρους κύριων ή συμπληρωματικών συμβάσεων που έχουν υποβληθεί στον ανωτέρω έλεγχο, καθόσον σκοπός των διατάξεων που προεκτέθηκαν είναι η θεσμοθέτηση μιας ολοκληρωμένης και αποτελεσματικής διαδικασίας ελέγχου της νομιμότητας των δημοσίων συμβάσεων, ο έλεγχος δε αυτός θα ανατρεπόταν ή θα καθίστατο αλυσιτελής στην περίπτωση που θα παρεχόταν στη Διοίκηση η ευχέρεια να συνάπτει ανέλεγκτα συμβάσεις που τροποποιούν τους όρους εκτέλεσης του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης και συνεπάγονται επαύξηση της δαπάνης της (βλ. Πράξ. Ζ΄ Κλιμ. 1/2005 και 41/2005). Στην περίπτωση όμως που η κύρια ή συμπληρωματική σύμβαση έχει συναφθεί σε προγενέστερο χρονικό σημείο από το χρόνο έναρξης ισχύος του άρθρου 8 του ν. 2741/1999 και της δι’ αυτού θέσπισης του προληπτικού ελέγχου νομιμότητας των δημοσίων συμβάσεων από το Ελεγκτικό Συνέδριο, η τροποποιητική αυτών σύμβαση δεν μπορεί να υπαχθεί στον ανωτέρω έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Και τούτο διότι η τροποποίηση μιας δημόσιας σύμβασης όταν αυτή δεν αναφέρεται γενικώς και αορίστως στην τροποποιούμενη αλλά τροποποιεί συγκεκριμένους όρους επιφέρει άμεση λειτουργική συσχέτιση της τροποποιούμενης σύμβασης με την τροποποιητική, με συνέπεια η τελευταία να μην έχει το χαρακτήρα αυτοτελούς συμβάσεως και από ουσιαστική άποψη να καθίσταται αναπόσπαστο μέρος της σύμβασης που τροποποιείται, ο δε τυχόν έλεγχος της τροποποιητικής θα είχε ως αποτέλεσμα να ελέγχονται ευθέως ή παρεμπιπτόντως οι τροποποιούμενες συμβάσεις μετά τη σύναψή τους και όχι προληπτικά και ενδεχομένως αφού έχει ολοκληρωθεί και η εκτέλεσή τους, γεγονός που υπερακοντίζει τη βούληση του κοινού νομοθέτη, ο οποίος δεν θέλησε να επεκτείνει το θεσπιζόμενο από τη διάταξη του άρθρου 8 παρ.1 του ν. 2741/1999 έλεγχο νομιμότητας και στις συμβάσεις που καταρτίστηκαν πριν από την ισχύ της, ούτε να αλλοιώσει τον προβλεπόμενο από την ίδια τη διάταξη χαρακτήρα του ελέγχου αυτού, ο οποίος είναι αμιγώς προληπτικός. Κατά συνέπεια, κατά την έννοια του άρθρου 19 παρ. 7 του π.δ. 774/1980, όπως ισχύει, δεν υπάγεται στον προληπτικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου τροποποιητική σύμβαση, διαλαμβάνουσα όρους που τελούν σε άμεση συνάρτηση με συγκεκριμένους όρους της τροποποιούμενης και για το λόγο αυτό στερούμενη αυτοτέλειας, αφού ο έλεγχος της θα κατέτεινε, έστω και έμμεσα, στον έλεγχο της αρχικής σύμβασης, η οποία ως συναφθείσα πριν από την έναρξη ισχύος της θεσπίσασας τον προληπτικό έλεγχο διάταξης του άρθρου 8 παρ. 1 του ν. 2741/1999, δεν υπήχθη ούτε μπορεί πλέον να υπαχθεί σε προληπτικό έλεγχο από το κατά χρόνον αναρμόδιο Ελεγκτικό Συνέδριο.
ΕΣ/Τ6/707/2010
Συμπληρωματικές συμβάσεις.Η ορθή έννοια του άρθρου 19 παρ.7 του π.δ. 774/1980 (ΦΕΚ Α΄ 189), όσον αφορά τις προϋποθέσεις ελέγχου των συμπληρωματικών συμβάσεων από το Ελεγκτικό Συνέδριο, των οποίων η αρχική σύμβαση υπήχθη στον έλεγχο, είναι ότι ο έλεγχος νομιμότητας που καταλείπεται στο Δικαστήριο επεκτείνεται και στην περίπτωση συμπληρωματικών, της κύριας, συμβάσεων, ανεξαρτήτως ποσού. Τούτο, διότι σκοπός της προαναφερόμενης διάταξης είναι η θεσμοθέτηση μίας αποτελεσματικής διαδικασίας για τον έλεγχο της νομιμότητας των συμβάσεων, ο οποίος θα ανατρεπόταν ή θα καθίστατο αλυσιτελής, ιδίως στην περίπτωση που θα παρεχόταν στη Διοίκηση η ευχέρεια να συνάπτει ανέλεγκτα συμπληρωματικές συμβάσεις. Περαιτέρω, οι συμπληρωματικές αυτές συμβάσεις, στη σύναψη των οποίων προβαίνουν οι αναθέτουσες αρχές, αποτελούν παρακολούθημα του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης και, ως εκ τούτου, δεν έχουν το χαρακτήρα αυτοτελών συμβάσεων με ιδιαίτερο οικονομικό αντικείμενο, για τις οποίες, προκειμένου να θεμελιωθεί η αρμοδιότητα ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο, απαιτείται η προϋπολογισθείσα δαπάνη τους να υπερβαίνει το ποσό που θεσπίζεται από το νόμο για τον προληπτικό έλεγχο των αρχικών συμβάσεων. Τούτο ενισχύεται και από το γεγονός ότι οι συμπληρωματικές συμβάσεις δεν μπορούν να υπερβαίνουν σε ποσοστό 50% το ποσό της αρχικής σύμβασης. Εξάλλου, εάν τεθεί ως αφετηρία ελέγχου των συμπληρωματικών συμβάσεων το ποσό που θεσπίζεται για τον προληπτικό έλεγχο των αρχικών συμβάσεων (1.000.000,00 ευρώ ή 5.000.000,00 ευρώ, σε περίπτωση που οι συμβάσεις αφορούν σε δημόσια έργα συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως εν προκειμένω, βλ. άρθρο 25 του ν. 3614/2007, ΦΕΚ Α΄267), μεγάλο μέρος των συμπληρωματικών αυτών συμβάσεων, των οποίων η αρχική σύμβαση υπήχθη στον έλεγχο, θα μείνει, τελικώς, ανέλεγκτο, γεγονός που υπερακοντίζει το σκοπό του νομοθέτη, ο οποίος ήθελε και οι συμβάσεις αυτές, ανεξαρτήτως ποσού, να υπάγονται στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ενόψει και του ότι η ανάθεση των συμβάσεων αυτών γίνεται συνήθως χωρίς προηγούμενη διενέργεια ανοικτού ή κλειστού διαγωνισμού, αλλά κατόπιν εξαιρετικών διαδικασιών (διαπραγματεύσεις, απευθείας ανάθεση κλ.π.). Επομένως, η υπό κρίση αίτηση, είναι τυπικά δεκτή και εξεταστέα περαιτέρω ως προς την ουσιαστική βασιμότητά της. Η κατάρτιση συμπληρωματικών συμβάσεων με τον ανάδοχο ήδη εκτελούμενου δημοσίου έργου αποτελεί εξαιρετική διαδικασία αναθέσεως εκτελέσεως εργασιών και για το λόγο αυτό εφαρμόζεται μόνο στις περιοριστικά αναφερόμενες στο νόμο περιπτώσεις, αφού συνιστά παρέκκλιση από τις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας συμμετοχής στις διαδικασίες για την κατάρτιση δημοσίων συμβάσεων και του ελεύθερου ανταγωνισμού.