×
register
Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕλΣυνΤμ.6/1330/2018

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

Ανάδειξη αναδόχου για τη «Λειτουργία Μονάδας Διαχείρισης – Ανακύκλωσης – Κομποστοποίησης και Προσωρινής Διαχείρισης Στερεών Αστικών Αποβλήτων:..ζητείται η ανάκληση της 242/2018 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο ότι η αναγραφή στην εγγυητική επιστολή της εταιρείας ... της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής προσφορών δεν συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια, αφού προκύπτει από το λοιπό ως άνω περιεχόμενο της εγγυητικής επιστολής, κατά τρόπο μη επιδεχόμενο εύλογη αμφιβολία, ότι η παρασχεθείσα εγγυητική επιστολή αφορά πράγματι στην προκηρυχθείσα υπηρεσία. Ως εκ τούτου ο σχετικός λόγος είναι απορριπτέος. Περαιτέρω, οι αιτούσες προσάπτουν στην προσβαλλόμενη ότι εσφαλμένα κρίθηκε ότι η υπό σύσταση Κοινοπραξία τους έπρεπε να αποκλειστεί εκ του λόγου ότι το υποβληθέν ΕΕΕΠ ήταν υπογεγραμμένο μόνο από το νόμιμο εκπρόσωπο κάθε μίας εταιρείας και όχι από όλα τα μέλη του Διοικητικού τους Συμβουλίου. Και τούτο διότι, πέραν του ότι η οικεία διακήρυξη δεν προσδιόριζε ειδικώς τα πρόσωπα εκείνα τα οποία οφείλουν ψηφιακώς να το υπογράψουν, με τις διατάξεις της παρ. 13 του άρθρου 107 του ν. 4497/2017, με τις οποίες προστέθηκε το άρθρο 79Α, διευκρινίστηκε ότι κατά την υποβολή του ΕΕΕΣ του άρθρου 79 είναι δυνατή, με μόνη την υπογραφή του κατά περίπτωση εκπροσώπου του οικονομικού φορέα η προκαταρκτική απόδειξη των λόγων αποκλεισμού που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 73 για το σύνολο των φυσικών προσώπων που είναι μέλη του διοικητικού, διευθυντικού ή εποπτικού οργάνου του ή έχουν εξουσία εκπροσώπησης, λήψης αποφάσεων ή ελέγχουν σε αυτόν. Όμως, ο λόγος αυτός, σύμφωνα με όσα έγιναν κατά πλειοψηφία δεκτά στη σκέψη ΙΙΑ της παρούσας, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, αφού, σύμφωνα με το ισχύον κατά το χρόνο δημοσίευσης της οικείας διακήρυξης και της έκδοσης της 330/9.11.2017 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου .. νομοθετικό καθεστώς, προϋπόθεση για την έγκυρη υποβολή του ΕΕΕΣ του άρθρου 79 συνιστά η υπογραφή αυτού από όλα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου εκάστης εταιρείας της υπό σύσταση Κοινοπραξίας. Συναφώς, απορριπτέος είναι και ο προβαλλόμενος, κατ’ επίκληση της αρχής της επεκτατικής ισότητας, λόγος περί εφαρμογής στην προκειμένη περίπτωση του διατάξεων του νεοπαγούς άρθρου 79Α. Και τούτο διότι, ως προεκτέθη, ο νομοθέτης, εντός της ευχέρειας που διαθέτει να ορίζει το χρόνο έναρξης ισχύος των θεσπιζόμενων κανόνων δικαίου, όρισε ρητά, εφαρμόζοντας ένα κριτήριο σταθερό και αντικειμενικό, ότι η δυνατότητα, με μόνη την υπογραφή του κατά περίπτωση εκπροσώπου του οικονομικού φορέα, να αποδεικνύονται προκαταρκτικά οι λόγοι αποκλεισμού που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 73 για το σύνολο των φυσικών προσώπων που είναι μέλη του διοικητικού, διευθυντικού ή εποπτικού οργάνου του ή έχουν εξουσία εκπροσώπησης, λήψης αποφάσεων ή ελέγχουν σε αυτόν, ισχύει μόνο για τις διαδικασίες εκείνες που «είναι στο στάδιο πριν την κατακύρωση», προϋπόθεση που δεν συντρέχει εν προκειμένω, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη του Κλιμακίου. Στο ίδιο πλαίσιο, άλλωστε, αβασίμως ισχυρίζονται οι αιτούσες ότι η παρασχεθείσα με τις νέες διατάξεις του άρθρου 79Α δυνατότητα υπογραφής του ΕΕΕΣ μόνο από το νόμιμο εκπρόσωπο εκάστης εταιρείας, ισχύει και στις περιπτώσεις εκείνες που δεν έχουν παραχθεί, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις της παρ. 3 του άρθρου 105 του ν. 4412/2016, τα έννομα αποτελέσματα της απόφασης κατακύρωσης, καθόσον, η ερμηνευτική εκ μέρους των αιτουσών προσέγγιση δεν ευρίσκει έρεισμα στο γράμμα της παρ. 13 του άρθρου 107 του ν. 4497/2017, μεταβάλλει δε το σταθερό και αντικειμενικό χαρακτήρα του κριτηρίου που επέλεξε ο νομοθέτης για τον προσδιορισμό της διαδικασίας που είναι σε εξέλιξη, ήτοι την έκδοση της απόφασης κατακύρωσης, η εφαρμογή του οποίου δεν δημιουργεί θέμα ανισότητας..Δεν ανακαλεί την 242/2018 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.​

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυν.Τμ.Μείζονος-Επταμ.Σύνθ./1837/2018


Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕλΣυν.Τμ.Μείζονος-Επταμ.Σύνθ/1837/2018

Ανάδειξη αναδόχου για τη «Λειτουργία Μονάδας Διαχείρισης – Ανακύκλωσης – Κομποστοποίησης και Προσωρινής Διαχείρισης Στερεών Αστικών Αποβλήτων(...)με την οποία κρίθηκε μη ανακλητέα η 242/2018 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου.(...)Για την εγκυρότητα και δεσμευτικότητα του Ευρωπαϊκού Ενιαίου Εγγράφου Σύμβασης (Ε.Ε.Ε.Σ.) που υποβάλλεται σε διαγωνισμό ανάθεσης δημόσιας σύμβασης από ανώνυμη εταιρεία προς απλοποίηση της διαδικασίας τόσο για τους οικονομικούς φορείς όσο και για τις αναθέτουσες αρχές, αρκεί η υπογραφή του εγγράφου αυτού από το πρόσωπο στο οποίο έχει ανατεθεί, κατά το άρθρο 22 παρ. 3 του ν. 2190/1920 και το καταστατικό της διαγωνιζόμενης, η εκπροσώπηση αυτής, σε περίπτωση δε συμμετοχής υπό σύστασης Κοινοπραξίας από τον νόμιμο εκπρόσωπο εκάστης εταιρείας, ο οποίος και αναλαμβάνει τις συνέπειες του νόμου στην περίπτωση που, κατά τον έλεγχο των δικαιολογητικών κατακύρωσης, ήθελε αποδειχθεί ότι δεν είναι αληθή όσα υπευθύνως έχει δηλώσει. Η ως άνω ερμηνευτική παραδοχή έχει ήδη αποκρυσταλλωθεί και στη νομοθεσία, με τη ρύθμιση του άρθρου 79Α, που προστέθηκε με το άρθρο 107 παρ. 13 του ν. 4497/2017 (Α΄ 171/13.11.2017) και προβλέπει ρητώς τη δυνατότητα υπογραφής του Ε.Ε.Ε.Σ. μόνον από τον νόμιμο εκπρόσωπο του οικονομικού φορέα ή το σχετικώς εξουσιοδοτημένο πρόσωπο. Ο δε επιβεβαιωτικός χαρακτήρας της ρύθμισης αυτής προκύπτει και από τη ρητή πρόβλεψη ότι καταλαμβάνει εκκρεμείς διαδικασίες (βλ. και μειοψ. Ε.Σ. 296/2018). Επιπροσθέτως, δεν μπορεί να γίνει δεκτό ότι, πριν από την έναρξη ισχύος του άρθρου 79Α, συνέτρεχαν λόγοι δημοσίου συμφέροντος που επέβαλαν την, κατά παρέκκλιση από τον ανωτέρω κανόνα, υποχρέωση για υπογραφή του εγγράφου αυτού συλλογικώς από όλα τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου (δ.σ.) εκάστου μέλους της Κοινοπραξίας, ήτοι την εξαίρεση στον τρόπο εκπροσώπησης των οικονομικών φορέων, αφού ήδη με τη μεταγενέστερη διάταξη του 79Α του ν. 4412/2016 ο νομοθέτης έκρινε ότι δεν υφίστανται τέτοιοι λόγοι. Άλλωστε, με το άρθρο 79 παρ. 5 του ν. 4412/2016 έχει προβλεφθεί, ως ασφαλιστική δικλείδα, ότι η αναθέτουσα αρχή διατηρεί το δικαίωμα να ζητήσει σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, να υποβάλουν οι υποψήφιοι όλα ή ορισμένα από τα δικαιολογητικά που αναφέρονται στο Ε.Ε.Ε.Σ., όταν τούτο απαιτείται για την ορθή διεξαγωγή της διαδικασίας.

Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το VI Τμήμα, το οποίο με την προσβαλλόμενη απόφασή του δέχθηκε τα αντίθετα, έσφαλε περί την ερμηνεία και εφαρμογή των διεπουσών την επίδικη υπόθεση διατάξεων. Πρέπει, συνεπώς, να γίνει δεκτή η ένδικη αίτηση αναθεώρησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, να αναθεωρηθεί η 1330/2018 απόφαση του VI Τμήματος και, ακολούθως, κατ’ αποδοχή της από 10.9.2018 αίτησης και δεδομένου ότι, κατά τις παραδοχές της προσβαλλομένης δεν διαπιστώθηκαν άλλες νομικές πλημμέλειες στην ελεγχθείσα από το Ζ΄ Κλιμάκιο διαγωνιστική διαδικασία, να ανακληθεί η 242/2018 Πράξη αυτού και να υπογραφεί το σχέδιο σύμβασης μεταξύ της πρώτης αιτούσας και του παρεμβαίνοντος Δήμου. Τέλος, πρέπει να αποδοθεί στις αιτούσες το παράβολο που κατέβαλαν για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης (άρθρο 73 παρ. 4 του, κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013, Α΄ 52, «Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο»).

Αναθεωρεί την 1330/2018 Απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Ανακαλεί τη 242/2017 πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου


ΕλΣυνΚλ.Ζ/242/2018

Ανάδειξη αναδόχου για τη «Λειτουργία Μονάδας Διαχείρισης – Ανακύκλωσης – Κομποστοποίησης και Προσωρινής Διαχείρισης Στερεών Αστικών Αποβλήτων:...Νομίμως αποκλείστηκαν: 1) η εταιρεία ..., καθόσον δεν υπέβαλε ΕΕΕΠ υπογεγραμμένο από το Μηχανικό/εργοδηγό της, υπεύθυνης για την επίβλεψη λειτουργίας και συντήρησης της μονάδας, ομάδας έργου, που απαιτείται για την τεχνική της επάρκεια, ο οποίος δεν  ανήκει στο προσωπικό της, 2) η εταιρεία ..., πέραν των αναφερόμενων στη σκέψη VI. λόγων, διότι δεν υπέβαλε ΕΕΕΠ υπογεγραμμένο από το Μηχανολόγο Μηχανικό καθώς και από το Χημικό Μηχανικό της, υπεύθυνης για την επίβλεψη λειτουργίας και συντήρησης της μονάδας, ομάδας έργου, που απαιτείται για την τεχνική της επάρκεια, οι οποίοι δεν ανήκουν στο προσωπικό της, 3) η εταιρεία ..., πέραν των λοιπών αναφερόμενων στη σκέψη VI.iv λόγων, διότι δεν υπέβαλε ΕΕΕΠ υπογεγραμμένο από τον υπεύθυνο περιβαλλοντικής παρακολούθησης της μονάδας Χημικό Μηχανικό της ομάδας έργου, ο οποίος δεν αποδεικνύεται ότι ανήκει στο προσωπικό της, και 4) οι εταιρείες ... και ... για τους αναφερόμενους στη σκέψη VI.iv. λόγους. Μη νομίμως αποκλείστηκε η εταιρεία ..., λόγω της αναγραφής στην εγγυητική επιστολή συμμετοχής που προσκόμισε, αντί της ημερομηνίας αποσφράγισης των προσφορών (15.2.2017), που κατά το άρθρο 1 της διακήρυξης συνιστά την ημερομηνία του διαγωνισμού, αυτήν της 9ης.2.1017, ήτοι την καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών. (...)Τέλος το Κλιμάκιο, έχοντας υπόψη ότι η διάταξη του άρθρου 79Α του ν.4412/2016, που προστέθηκε με το άρθρο 107 παρ. 13 του ν.4497/2017, δεν καταλαμβάνει την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία, αφού κατά τη θέση σε ισχύ του νόμου αυτού, ήτοι στις 13.11.2017, ημερομηνία δημοσίευσής του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, είχε ήδη εκδοθεί η 330/9.11.2017 κατακυρωτική απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου..., κρίνει ότι οι εταιρείες ..., ... και ..., καθώς και η ανακηρυχθείσα ανάδοχος ..., οι οποίες υπέβαλαν ΕΕΕΠ υπογεγραμμένο μόνο από το νόμιμο εκπρόσωπο κάθε μίας εταιρείας και όχι από όλα τα μέλη του Διοικητικού τους Συμβουλίου, έπρεπε, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη  ΙΙΙ.Γ., να αποκλεισθούν λόγω ουσιώδους πλημμέλειας της προσφοράς τους.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ουσιώδη πλημμέλεια στη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου, αναφορικά με την αποδοχή της προσφοράς της αναδόχου Κοινοπραξίας ..., που κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο, με το 11242/15.6.2018 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 40330/14.6.2018) έγγραφο του Δημάρχου του Δήμου ..., σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου. 

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυν.Τμ.Μείζονος-Επταμ.Σύνθ./1837/2018


ΑΕΠΠ/1023/2018

Προμήθεια..Επειδή, εκ των ως άνω προκύπτει ότι όπως ορθώς έκρινε η αναθέτουσα κατά την πρώτη βάση αποκλεισμού του, η προσφορά του προσφεύγοντος παραβίασε εξαρχής το άρ. 2 παρ. 3 της διακήρυξης που καθιέρωνε την κατοχή τέτοιας ψηφιακής υπογραφής ως υποχρεωτικό προαπαιτούμενο για την παραδεκτή υποβολή προσφοράς και δη από κάθε οικονομικό φορέα, άρα και τον τρίτο, όρο που ουδόλως αμφισβήτησε ο προσφεύγων κατά την υποβολή της προσφοράς του, καίτοι συνομολογεί, αλλά και προκύπτει από την ως άνω δήλωση του εκπροσώπου του τρίτου οικονομικού φορέα, ότι ο τελευταίος δεν κατείχε ψηφιακή υπογραφή. Και η παράβαση αυτή συνιστά απαράδεκτη τόσο την κατά την προηγούμενη σκέψη δήλωση του τρίτου οικονομικού φορέα ως και το ΤΕΥΔ του, αφού αμφότερα δεν υπογράφηκαν ψηφιακά από αυτόν, αλλά από τον εκπρόσωπο του ίδιου του προσφέροντος και προσφεύγοντος. Περαιτέρω, όλως αλυσιτελώς επικαλείται ο προσφεύγων τη διάταξη του άρ. 79Α Ν. 4412/2016 διότι ουδόλως ο ... κατέστη καθ’ οιονδήποτε τρόπο και συνεπεία όλων όσων προαναφέρθηκαν στην παρούσα σκέψη, νόμιμος εκπρόσωπος του τρίτου οικονομικού φορέα ούτε αρμοδίως εξουσιοδοτημένο φυσικό πρόσωπο για να εκπροσωπεί τον τρίτο οικονομικό φορέα για διαδικασίες σύναψης συμβάσεων γενικά ή ειδικά. Σημειωτέον δε, ότι η ως άνω διάταξη, τυγχάνει επίκλησης από τον προσφεύγοντα για τον σκοπό απόδειξης ότι δύνατο ο δικός του εκπρόσωπος να υπογράψει το ΕΕΕΣ του τρίτου, ενώ η διάταξη ρητά αναφέρεται γενικώς σε «οικονομικούς φορείς» και ως εκ τούτου ο προσφεύγων αναιρεί τον ίδιο τον προηγούμενο ισχυρισμό του, περί του ότι οι περί οικονομικού φορέα προβλέψεις δεν αφορούν τον τρίτο οικονομικό φορέα. Επιπλέον, όπως προκύπτει από το σύνολο των ως άνω σκέψεων, είναι όλως αδιάφορο ότι το υπογραφέν από τον ίδιο τον εκπρόσωπο του προσφεύγοντος ψηφιακά, ΤΕΥΔ του τρίτου, φέρεται πως υπεγράφη άνευ οιασδήποτε βεβαίωσης γνησιότητας και ημεροχρονολογίας και πάντως χειρόγραφα, από τον εκπρόσωπο του τρίτου οικονομικού φορέα, ενώ αντιθέτως η διακήρυξη απαιτούσε αποκλειστικά ψηφιακή υπογραφή του νομίμου εκπροσώπου του τρίτου οικονομικού φορέα ή του αρμοδίως εξουσιοτημένου προς εκπροσώπησή του στη συγκεκριμένη ή όλες τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων προσώπου. Όμως, κατά τα ανωτέρω και σε αντίθεση με όσα επικαλείται ο προσφεύγων, ουδόλως παρεσχέθη τέτοια νόμιμη εξουσιοδότηση προς εκπροσώπηση της ομορρύθμου εταιρίας/τρίτου οικονομικού φορέα ως προς τη συγκεκριμένη διαδικασία σύναψης σύμβασης. Ως εκ τούτου, αμφότεροι οι λόγοι της προσφυγής είναι απορριπτέοι, ενώ έστω και μία εκ των εξ αυτών προσβαλλόμένων βάσεων αποκλεισμού του προσφεύγοντος και μόνη της επαρκούσε ούτως ή άλλως για την απόρριψη της προσφοράς του.


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1281/2023

Υπηρεσίες συντήρησης ηλεκτρονικών εγκαταστάσεων φωτεινής σηματοδότησης.(...)Υπό τα δεδομένα αυτά, πλημμελώς έγινε δεκτός ο οικείος ισχυρισμός της παρεμβαίνουσας εταιρείας από την Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ., της οποίας η προσβαλλόμενη απόφαση καθίσταται κατά τούτο ακυρωτέα», ήτοι κατά λογική αναγκαιότητα, κατά το σκέλος με το οποίο έγινε δεκτό από την ΕΑΔΗΣΥ ότι η ήδη προσφεύγουσα και ο τρίτος οικονομικός φορέας …. όφειλαν να δηλώσουν στο ΕΕΕΣ ότι ο τελευταίος φέρει την ιδιότητα του υπεργολάβου και το ποσοστό της υπεργολαβίας (άρθρα 58 του ν. 4412/2016 και 2.2.8.2. για την υπεργολαβία, σε συνδυασμό με τα άρθρα 2.2.9, 2.2.9.1. και 2.4.6 της διακήρυξης). Επομένως, με την εν λόγω απόφαση του Διοικητικού Εφετείου ούτε κρίθηκε ούτε ήταν αναγκαίο να κριθεί είτε ως κύριο είτε ως παρεμπίπτον ζήτημα το μη εισφερθέν ενώπιόν του όλως διακριτό διοικητικής φύσεως νομικό και πραγματικό ζήτημα της σχέσης μεταξύ της προσφεύγουσας και των στελεχών που πρότεινε ο .. ήτοι της .. και .., δηλαδή εάν οι τελευταίοι αποτελούν «τρίτους» σε σχέση με αυτήν και έπρεπε να υποβληθεί και ως προς αυτούς ΕΕΕΣ και δικαιολογητικά κατακύρωσης, ζήτημα που αναδείχθηκε ως ουσιώδης πλημμέλεια με την προσβαλλόμενη 437/2023 Πράξη του Κλιμακίου και αφορά σε άλλο λόγο αποκλεισμού (βλ. σκέψη 21 της Πράξης του Κλιμακίου και άρθρα 78 του ν. 4412/2016 και 2.2.8.1. της διακήρυξης για τη δάνεια εμπειρία, σε συνδυασμό με τα άρθρα 2.2.9, 2.2.9.1, 2.4.6 και 3.2 αυτής), επί του οποίου αποφάνθηκε αποκλειστικά η ΕΑΔΗΣΥ με το πρώτο και μη προσβληθέν ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου σκέλος της Σ55/2022 απόφασης της. Κατόπιν αυτών, νομίμως έκρινε το Κλιμάκιο ότι ως προς την συγκεκριμένη πλημμέλεια δεν δεσμευόταν από το δεδικασμένο της ως άνω 1002/2023 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών. Άλλο δε είναι το ζήτημα εάν το Κλιμάκιο θα έπρεπε, συνεκτιμωμένων των σχετικών κρίσεων της ΕΑΔΗΣΥ και χωρίς να δεσμεύεται από αυτήν (βλ. την απόφαση 940/2022 απόφαση του παρόντος Τμήματος που επικύρωσε την σχετική ερμηνεία του Κλιμακίου και ΕλΣυνΟλ 310/2022, ΣτΕ 28, 29 και 30/2020) αλλά και ενόψει της θετικής για την προσφεύγουσα δικαστικής έκβασης της υπόθεσης, να εξετάσει αφενός τον βαθμό σαφήνειας της οικείας ρήτρας της διακήρυξης (βλ. άρθρο 73 παρ. 4 του ν. 4820/2021 για την επιρροή του βαθμού σαφήνειας των κανόνων στο ερμηνευτικό περιθώριο εκτίμησης των ελεγχόμενων φορέων), ως προς την έννοια του «τρίτου» φορέα και το εύρος των προσώπων που έχουν υποχρέωση υποβολής ΕΕΕΣ και δικαιολογητικών κατακύρωσης και κατά πόσον η τυχόν ασάφεια και η εξαιτίας αυτής αρνητική κρίση του Κλιμακίου για την υπογραφή του σχεδίου συμβάσεως θα λειτουργούσε σε βάρος της προσφεύγουσας και υπέρ του συνυποψηφίου της, συναφώς δε και το ενδεχόμενο υποχρεωτικής εφαρμογής από την αναθέτουσα αρχή του άρθρου 102 του ν. 4412/2016 περί συμπλήρωσης των ελλείψεων του ΕΕΕΣ των υπόχρεων σε υποβολή τους, υπό όρους διαφάνειας και ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων (βλ. αποφ. ΔΕΕ της 7.9.2021, C- 927/19, «Klaipėdos regiono atliekų tvarkymo centras» UAB», σκ. 93 και κατ’ αναλογίαν, της 29.3.2012, C- 599/10, SAG ELV Slovensko κ.λπ., σκ. 40, της 10.10.2013, C- 336/12, Manova, σκ. 36 και 40, και της 28.2.2018, C‑523/16 και C‑536/16, MA.T.I. SUD και Duemme SGR, σκ. 51 και 52).Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την από 14.8.2023 προσφυγή ανάκλησης της εταιρείας με την επωνυμία «..».Ανακαλεί την 437/2023 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 



ΕΣ/ΤΜ.6/727/2019

Ανάπλαση πλατείας Δήμου...ζητείται η ανάκληση της 149/2019 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Ο Δήμος ..., με την αίτησή του, ζητεί την ακύρωση της προσβαλλόμενης Πράξης, υποστηρίζοντας καταρχήν ότι το Κλιμάκιο, με την κρίση του επιχειρεί, καθ’ υπέρβαση της αρμοδιότητάς του, να υποκαταστήσει την αναθέτουσα αρχή.  Ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, δεδομένου ότι, όπως προκύπτει από όσα αναφέρονται στην προηγούμενη (5η) σκέψη, το Κλιμάκιο προέβη αποκλειστικώς στην ανάδειξη νομικών πλημμελειών της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στη διάταξη του άρθρου 98 του Συντάγματος και των άρθρων 35-36 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο.  Περαιτέρω, ο αιτών ισχυρίζεται ότι ο αποκλεισμός των πρώτων μειοδοτών επήλθε μετά από ουσιαστική αποδοχή των επιχειρημάτων της ένστασης του ..., δεδομένου ότι με τη διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού, που αναρτήθηκε στο ΚΗΜΔΗΣ μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4497/2017, θεσπίστηκαν, κατά νόμιμη άσκηση της σχετικής διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής, πρόσθετες ειδικές υποχρεώσεις των διαγωνιζομένων, και ειδικότερα υποχρέωσή τους να υποβάλουν, ως δικαιολογητικό για τη συμμετοχή τους στο διαγωνισμό, το Τυποποιημένο  Έντυπο Υπεύθυνης Δήλωσης (ΤΕΥΔ) υπογεγραμμένο από όλα τα μέλη του διοικητικού εποπτικού οργάνου τους (άρθρο 23.1).  Εντούτοις, ανεξαρτήτως του ότι η προβαλλόμενη αιτιολογία δεν αποτυπώνεται στις 775 και 776/2018 αποφάσεις της Οικονομικής Επιτροπής, ο λόγος αυτός είναι σε κάθε περίπτωση αβάσιμος, δεδομένου ότι, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 79Α του ν. 4412/2016, η αναθέτουσα αρχή δεν διέθετε διακριτική ευχέρεια να επιβάλει στους διαγωνιζόμενους τις κρίσιμες πρόσθετες υποχρεώσεις ως προς την υπογραφή του Τ.Ε.Υ.Δ. αφού οι πρόσθετες αυτές υποχρεώσεις δεν εξυπηρετούν κανέναν δημόσιο σκοπό, κατά τούτο δε, ο σχετικός όρος της διακήρυξης ανεπιτρέπτως οδήγησε στην απόρριψη των προσφορών των υποψηφίων που δεν συμμορφώθηκαν σε αυτόν.  Ομοίως, ο ισχυρισμός του αιτούντος περί συγγνωστής πλάνης των οργάνων του, πέραν της αοριστίας του, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, ενόψει και της σαφούς διατύπωσης του άρθρου 79Α του ν. 4412/2016.  Τέλος, οι προβαλλόμενοι από το Δήμο λόγοι επείγοντος δημοσίου συμφέροντος, που συνδέονται με την ανάγκη άμεσης εκτέλεσης του έργου ενόψει της ανάδειξης της ... σε πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης για το έτος 2021, δεν συντρέχουν, εφόσον υπολείπεται επαρκής χρόνος για την διεξαγωγή νέας διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και την εκτέλεση του ελεγχόμενου έργου...Κατόπιν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί


ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/190/2018

Προμήθεια τροφίμων:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως ακυρώθηκε η προσφορά της εταιρείας «.......» για τα τμήματα 2, 4, 5 και 6 του Διαγωνισμού και εγκρίθηκε η κατακύρωσή τους στον δεύτερο κατά σειρά κατάταξης οικονομικό φορέα…., για το λόγο ότι το αρχικώς υποβληθέν και τα εν συνεχεία υποβληθέντα κατόπιν αιτήματος συμπλήρωσης των δικαιολογητικών κατακύρωσης πιστοποιητικά ποινικού μητρώου, που υποβλήθηκαν από την εταιρεία «.......», δεν πληρούν τους όρους της Διακήρυξης ως προς την ημερομηνία έκδοσής τους, που θα έπρεπε να είναι προγενέστερη (έκδοσης τελευταίου εξαμήνου) της ημερομηνίας υποβολής της προσφοράς της και συμπλήρωσης του Ε.Ε.Ε.Σ., ήτοι της 17.12.2017, δεδομένου ότι τα υποβληθέντα πιστοποιητικά ποινικού μητρώου ήταν σε ισχύ κατά το χρόνο που η εταιρεία αυτή ανεδείχθη προσωρινή μειοδότρια και ελέγχθηκαν από την Επιτροπή διενέργειας διαγωνισμού, της σχετικής απαίτησης του άρθρου 3.2.1 της Διακήρυξης μη ισχύουσας και μη λαμβανομένης υπόψη, ως αντίθετης προς τις σχετικές διατάξεις του ν.4412/2016 σύμφωνα με τα αναφερθέντα στη σκέψη ΙΙΙ της παρούσας. Ως εκ τούτου, η συνεπεία της, κατά τα ανωτέρω, μη νόμιμης ακύρωσης της προσφοράς της εταιρείας «.......», κατακύρωση των ειδών των τμημάτων 2, 4, 5 και 6, για τα οποία ανεδείχθη προσωρινή ανάδοχος, στον δεύτερο κατά σειρά μειοδοσίας οικονομικό φορέα ...... είναι μη νόμιμη.


ΕΣ/ΚΛ.Ε/46/2018

Νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου του Δήμου Κομοτηνής «Συντηρήσεις – Διαμορφώσεις εσωτερικής οδοποιίας οικισμών Δήμου Κομοτηνής 2017»(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η παράλειψη αναγραφής του αριθμού της διακήρυξης στο σώμα της εγγυητικής επιστολής που κατέθεσε στο διαγωνισμό η πρώτη κατά σειρά μειοδοσίας εταιρία «.....» δεν αποτελεί ουσιώδη πλημμέλεια που καθιστά απαράδεκτη την προσφορά της, δεδομένου ότι από τα λοιπά μνημονευόμενα στην εν λόγω εγγυητική επιστολή στοιχεία (ιδίως την αναθέτουσα αρχή στην οποία απευθύνεται, τον τίτλο του επίμαχου έργου, την ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού και το ποσό της εγγύησης) προκύπτει, κατά τρόπο μη επιδεχόμενο εύλογη αμφιβολία, ότι η παρασχεθείσα εγγυητική επιστολή αφορά πράγματι στο έργο της συγκεκριμένης δημοπρασίας. Περαιτέρω, το Τ.Ε.Υ.Δ. που κατέθεσε η ως άνω ανώνυμη εταιρεία στο διαγωνισμό νομίμως υπογράφεται μόνον από το νόμιμο εκπρόσωπο αυτής, σύμφωνα με τη ρητή διάταξη του άρθρου 79Α του ν. 4412/2016, που προστέθηκε με την παρ. 13 του άρθρου 107 του ν. 4497/2017 και καταλαμβάνει και τις διαδικασίες σύναψης που ήταν σε εξέλιξη και ευρίσκοντο, κατά το χρόνο έναρξης ισχύος της (13.11.2017), στο στάδιο πριν από την κατακύρωση, όπως η ήδη ελεγχόμενη διαδικασία, που ολοκληρώθηκε με την έκδοση της 340/24.11.2017 κατακυρωτικής απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Κομοτηνής. Επομένως νομίμως, κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα, το αποτέλεσμα του ελεγχόμενου διαγωνισμού κατακυρώθηκε στην εταιρεία «.....». Ενόψει των ανωτέρω, δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής


ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/153/2018

Προμήθεια λιπαντικών και ειδών προστασίας κινητήρων των οχημάτων: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγινα δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι: Α) Μη νομίμως αποκλείστηκαν από το διαγωνισμό οι εταιρείες …..., για το λόγο ότι τα αναφερόμενα στο πρακτικό αποσφράγισης δικαιολογητικών κατακύρωσης δικαιολογητικά δεν ανατρέχουν στην ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού, δεδομένου ότι αυτά ήταν σε ισχύ κατά το χρόνο που οι εταιρείες αυτές ανεδείχθησαν προσωρινοί μειοδότες και ελέγχου τους από την Επιτροπή διενέργειας διαγωνισμού, της σχετικής απαίτησης του άρθρου 21 της διακήρυξης μη ισχύουσας και λαμβανομένης υπόψη, ως αντίθετης προς τις σχετικές διατάξεις του ν.4412/2016. Ως εκ τούτου, η συνεπεία του μη νόμιμου αποκλεισμού τους κατακύρωση των ειδών για τα οποία αναδείχθηκαν προσωρινοί ανάδοχοι με α/α 1,4 (η δεύτερη), 8 και 19 (η πρώτη) στην εταιρεία … είναι μη νόμιμη. Β) Δεν είναι νόμιμη η κατακύρωση στην εταιρεία …. των ειδών με α/α 11 και 22, διότι η προσφορά της είχε κριθεί τεχνικά μη αποδεκτή για τα είδη αυτά. Γ) Δεν είναι νόμιμη η κατακύρωση στην εταιρεία … των ειδών με α/α 5 και 12 διότι η οικονομική της προσφορά για τα είδη αυτά δίνεται για συσκευασία διαφορετική από την προβλεπόμενη στην οικεία μελέτη και, ειδικότερα, για το είδος με α/α 12 μεγαλύτερη του επιτρεπόμενου από αυτή (μελέτη) ποσοστού 20% (βλ. και άρθρο 15 διακήρυξης). Το γεγονός δε ότι έχει καταθέσει με τα δικαιολογητικά της δήλωση ότι, κατά την παράδοση, οι συσκευασίες όλων των ειδών που προσφέρει θα είναι σύμφωνες με τις απαιτήσεις της μελέτης, δεν καθιστά την οικονομική προσφορά της νόμιμη, καθώς αυτό θα αποτελούσε ανεπίτρεπτη, ως παραβιάζουσα τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων, τροποποίηση της οικονομικής της προσφοράς μετά το άνοιγμα αυτής. Σε κάθε δε περίπτωση η κατακύρωση των προσφερόμενων ειδών στην εταιρεία αυτή, ενώ απορρίφθηκε η προσφορά της εταιρείας … για το είδος με α/α 22, με την αιτιολογία ότι προσέφερε γι αυτό συσκευασία μεγαλύτερη από το 20% της προβλεπόμενης στη μελέτη, αποτελεί παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων. Τέλος, επισημαίνεται ότι όσον αφορά στην προβλεπόμενη στο άρθρο 20 της διακήρυξης ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής να κατακυρώνει μεγαλύτερη ποσότητα σε ποσοστό μέχρι και 15%, εφόσον η αναθέτουσα αρχή αποφασίσει να την ασκήσει κατά την κατακύρωση, πρέπει να προσδιορίζει το συγκεκριμένο ποσοστό (και μέχρι 15%) κατακύρωσης μεγαλύτερης ποσότητας. Δεδομένου όμως ότι στα ελεγχόμενα σχέδια συμβάσεων για όλα τα είδη αναγράφεται ποσότητα ανά είδος προσαυξημένη κατά 15% και συμβατική αξία στην οποία συνυπολογίζεται  η προσαυξημένη κατά το ανωτέρω ποσοστό ποσότητα, παρά τη διατύπωση στην 484/6.12.2017 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής ότι εγκρίνει την κατακύρωση της σύμβασης για μεγαλύτερη ποσότητα όχι σε συγκεκριμένο σε ποσοστό αλλά μέχρι και 15%, το Κλιμάκιο κρίνει ότι με την ανωτέρω απόφασή της η Επιτροπή ενέκρινε κατακύρωση μεγαλύτερης ποσότητας κατά συγκεκριμένο ποσοστό ανερχόμενο σε 15% κι, επομένως, δεν συντρέχει εν προκειμένω, για το λόγο αυτό νομική πλημμέλεια, ώστε να πρέπει να διαγραφεί από τα ελεγχόμενα σχέδια συμβάσεων η προσαυξημένη κατά 15% ποσότητα ανά είδος και η αυξημένη, λόγω της ως άνω ποσοτικής προσαύξησης, συμβατική τιμή.


ΣΤΕ/2141/2019

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Επειδή, η εταιρεία «.. Α.Ε.» με την υπ' αριθμ. ... απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της, ενέκρινε τη διενέργεια διεθνούς διαγωνισμού με κλειστή διαδικασία (προεπιλογή), για την ανάθεση της εκτελέσεως του έργου «Γραμμή 4 - Τμήμα Α΄, ΑΛΣΟΣ ΒΕΪΚΟΥ - ΓΟΥΔΗ», ενδεικτικού προϋπολογισμού 1.450.000.000 ευρώ πλέον Φ.Π.Α.(...)Επειδή, η αιτούσα ένωση προβάλλει, περαιτέρω, ότι μη νομίμως δεν έγιναν δεκτά από τα αρμόδια όργανα του διαγωνισμού ορισμένα από τα πιστοποιητικά που είχε προσκομίσει για την απόδειξη της αξιουμένης κατά το άρθρο 11.3 της Προσκλήσεως ειδικής εμπειρίας στη θέση σε λειτουργία συστήματος σηματοδότησης Μετρό, καθώς και στη θέση σε λειτουργία συρμών Μετρό χωρίς οδηγό. Εφ’ όσον, όμως, ακόμη και παρά τη μη αποδοχή των εν λόγω πιστοποιητικών, τελικώς κρίθηκε ότι από τα λοιπά έργα που είχε επικαλεσθεί η αιτούσα ένωση απεδεικνύετο ότι διαθέτει την απαιτούμενη κατά το άρθρο 11.3 της Προσκλήσεως ειδική εμπειρία, οι ως άνω λόγοι προβάλλονται αλυσιτελώς, δεδομένου ότι ούτε η αιτούσα εξειδικεύει σε τι συνίσταται το έννομο συμφέρον της για την εξέταση αυτών.Απορρίπτει την υπό κρίση αίτηση.


ΕΣ/ΤΜ.6/132/2020

Ενεργειακή αναβάθμιση οδοφωτισμού Δήμου..ζητείται η ανάκληση της 372/2019 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Επιπλέον, ο έλεγχος αυτός, για τη διαπίστωση της αντικειμενικής νομιμότητας της εν λόγω σύμβασης, εκτείνεται, όπως ορθά έπραξε το Κλιμάκιο, στο σύνολο της διαδικασίας σύναψής της, ανεξαρτήτως της 593/2019 απόφασης της ΑΕΠΠ, η οποία εκδόθηκε στο πλαίσιο της ασκηθείσας από την ένωση εταιρειών ... προδικαστικής προσφυγής και των προβαλλόμενων σε αυτή ισχυρισμών περί μη νόμιμου αποκλεισμού της ιδίας (βλ. Ε.Σ. Τμ. VI 1254/2019). Τα δε προβαλλόμενα από τις αιτούσες εταιρείες ότι η προσφορά της «...» είναι απορριπτέα για σειρά λόγων που αναφέρονται στο υπό κρίση δικόγραφό τους, πρέπει να απορριφθούν, δεδομένου ότι με αυτά δεν προσβάλλεται, για πλάνη περί τα πράγματα ή το νόμο, συγκεκριμένη κρίση του Κλιμακίου (βλ. άρθρο 36 παρ. 5 του Κώδικα Νόμων για το Ε.Σ.). Εξάλλου, ο ισχυρισμός του αιτούντος Δήμου ότι συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος για τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης, προβάλλοντας ότι η τυχόν επαναφορά του διαγωνισμού θα επιφέρει μεγάλη οικονομική ζημία στο Δήμο τόσο για την εκ νέου διενέργειά του, όσο και εξαιτίας της καθυστέρησης εκτέλεσης του αντικειμένου του, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δοθέντος ότι το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας στις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων (Ε.Σ. Τμ. Μείζ. – Επταμ. Συνθ. 763/2019, VI Τμ. 1605, 2227/2016, 668/2017, 482/2018, 824, 979, 1254/2019). Περαιτέρω, ο ισχυρισμός περί συνδρομής συγγνωστής πλάνης των οργάνων του Δήμου, τα οποία έδρασαν, κατά τα υποστηριζόμενα, συμμορφούμενα με την απόφαση της ΑΕΠΠ, όπως είχαν υποχρέωση (άρθρο 367 παρ. 3 ν. 4412/2016), κατά το μέρος που προβάλλεται από τις αιτούσες εταιρείες είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος, καθόσον σε επίκληση της συγγνωστής πλάνης νομιμοποιείται μόνο η αναθέτουσα αρχή (βλ. Ε.Σ. VI Τμ. 1334/2018, 1254/2019), ενώ κατά το μέρος που προβάλλεται από τον αιτούντα Δήμο είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δεδομένου ότι η απόφαση της ΑΕΠΠ είναι μεν δεσμευτική για την αναθέτουσα αρχή, ωστόσο η σύναψη της σύμβασης τελεί υπό την αίρεση της ολοκλήρωσης επιτυχώς του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί του συνόλου της οικείας διαγωνιστικής διαδικασίας, ο οποίος ασκείται, κατά τα ανωτέρω, ως συνταγματικά κατοχυρωμένη αρμοδιότητα, από το Ελεγκτικό Συνέδριο (βλ. άρθρο 105 παρ. 3 β΄ του ν. 4412/2016). Ομοίως ο ισχυρισμός του Δήμου περί συγγνωστής πλάνης των οργάνων του, τα οποία, στο στάδιο της εξέτασης των προσφορών, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, είχαν την πεποίθηση, όπως υποστηρίζεται, ότι εφαρμόζουν ορθά τους όρους της διακήρυξης περί προσκόμισης των απαιτούμενων δικαιολογητικών, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, ενόψει της σαφήνειας του εφαρμοστέου εν προκειμένω νομοθετικού πλαισίου, καθώς και της πάγιας νομολογίας του Δικαστηρίου επί των τεθέντων ζητημάτων (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ.- Επταμ. Συνθ. 1354/2018, 1264/2019, VI Τμ. 824/2019 κ.α.).Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει οι συνεκδικαζόμενες αιτήσεις ανάκλησης να απορριφθούν και να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη 372/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου. Μετά δε την απόρριψη της αίτησης της ένωσης εταιρειών με την επωνυμία «...» και των εταιρειών από τις οποίες η ένωση αυτή αποτελείται α) «....» και β) «...», πρέπει να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος για την άσκησή της παραβόλου υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου (άρθρο 73 παρ. 4 του Κώδικα Νόμων για το Ε.Σ.).να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη 372/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/1210/2020