ΕλΣυνΤμ.6/862/2018
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Έργο- Συμπληρωματική σύμβαση:..ζητείται η ανάκληση της 135/2018 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου:Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι οι εργασίες κατεδάφισης παλαιών κτισμάτων σε εκτάσεις εκτός του οικοπέδου όπου κατασκευάζεται το Τέμενος, δεν είναι συμπληρωματικές της σύμβασης κατασκευής του Τεμένους, κατά την έννοια του άρθρου 57 του Κώδικα Δημοσίων Έργων, πρωτίστως διότι δεν παρουσιάζουν συνάφεια με το φυσικό αντικείμενο του έργου ούτε είναι αναγκαίες για την τεχνική τελειοποίησή του. Ειδικότερα, δεν εξυπηρετούν την κατασκευή του Τεμένους ούτε του περιβάλλοντος χώρου του αλλά τη διαμόρφωση των λοιπών οικοπέδων του σχετικού οικοδομικού τετραγώνου, επεκτείνοντας κατά τούτο ανεπίτρεπτα το φυσικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης. Εξάλλου, οι περιστάσεις που επικαλείται ως απρόβλεπτες η αναθέτουσα αρχή, και ειδικότερα οι μεταβολές που επέφεραν οι διατάξεις του άρθρου 35 του ν. 4414/2016, δεν συνδέονται με το τεχνικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης ούτε οδήγησαν σε μεταρρύθμιση της μελέτης του κατασκευαζόμενου κτιρίου. Τέλος, δεν συνιστούν απρόβλεπτα περιστατικά, δεδομένου ότι ο νόμος με τον οποίο θεσπίστηκαν δημοσιεύτηκε πριν την υπογραφή της σύμβασης ανάθεσης, όπου άλλωστε μνημονεύονται ρητώς. Περαιτέρω, ενόψει των περιστατικών της υπόθεσης, πρέπει να απορριφθεί και ο ισχυρισμός για ανάκληση της προσβαλλόμενης Πράξης λόγω συγγνωστής πλάνης. (..)Κατόπιν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί...Δεν ανακαλεί την 135/2018 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/1317/2018
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.4/6/2019
Κατασκευή έργων αντιπλημμυρικής προστασίας:..ζητείται η ανάκληση της 116/2018 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο παρόν Τμήμα..,Με τα παραπάνω δεδομένα, το Τμήμα κρίνει ότι οι επίμαχες εργασίες κατασκευής των παράπλευρων οδών του ρέματος "..." δεν μπορούν να θεωρηθούν, κατά την προαναφερόμενη έννοια του νόμου, συμπληρωματικές των εργασιών της αρχικής σύμβασης, καθώς δεν παρουσιάζουν αναγκαία συνάφεια με το αντικείμενο αυτής, που συνίσταται στη διευθέτηση της υφιστάμενης κοίτης του ρέματος, αλλά αφορούν στο διάφορο και αυτοτελές αντικείμενο της κατασκευής των ως άνω οδών, που ανήκουν στο δημοτικό οδικό δίκτυο και στην αρμοδιότητα του Δήμου ..., η δε κατασκευή τους προϋποθέτει την ολοκλήρωση των διαδικασιών κύρωσης της πράξης εφαρμογής της οικείας πολεοδομικής μελέτης. Σε κανένα μάλιστα σημείο της Τεχνικής Περιγραφής και της Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων δεν συσχετίζεται η εκτέλεση και πρόοδος των εργασιών της αρχικής σύμβασης με την προηγούμενη κατασκευή των επίμαχων παραρεμάτιων οδών. Αντιθέτως, η κατασκευή των εν λόγω οδών επρόκειτο να αποτελέσει αντικείμενο άλλης, ανεξάρτητης εργολαβίας, της οποίας ο χρόνος ανάθεσης ήταν άδηλος, αφού προϋπέθετε, όπως προαναφέρθηκε, την ολοκλήρωση των διαδικασιών κύρωσης της οικείας πράξης εφαρμογής, οι οποίες μάλιστα ακόμα δεν έχουν ολοκληρωθεί. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθούν οι υπό κρίση αιτήσεις της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «...» και δ.τ. «...» και της Περιφέρειας ... για ανάκληση της 116/2018 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο.
ΕλΣυν.Τμ.4(ΚΠΕ)182/2015
Υπηρεσίες φύλαξης:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Οργανισμό σε ανώνυμη εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης των κτιρίων του, σε εκτέλεση σύμβασης, καθόσον: α) μη νομίμως αποτέλεσε νομική βάση για τη σύναψη της ανωτέρω σύμβασης παροχής υπηρεσιών η διάταξη του άρθρου 25 παρ. 4 περ. β΄ του π.δ. 60/2007, προεχόντως για το λόγο ότι η διάταξη αυτή δεν τυγχάνει εφαρμογής, σύμφωνα με το άρθρο 20 του ίδιου π.δ., στις περιπτώσεις δημοσίων συμβάσεων με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών του Παραρτήματος IIΒ, όπως εν προκειμένω οι ανατεθείσες υπηρεσίες φύλαξης και β) μη νομίμως ανατέθηκαν οι ανωτέρω υπηρεσίες με την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς τη δημοσίευση προκήρυξης, διότι δεν προκύπτει ότι συντρέχει οποιαδήποτε προϋπόθεση του άρθρου 133 παρ. 3 εδ. στ΄ του ν. 4270/2014 (ΦΕΚ Α΄ 143/2014), δεδομένου ότι, ανεξαρτήτως του αν η διάταξη αυτή εφαρμόζεται στα ν.π.δ.δ., σε κάθε περίπτωση, οι ανατεθείσες υπηρεσίες φύλαξης δεν αποτελούν παρόμοιες υπηρεσίες στο πλαίσιο συνέχισης ή συμπλήρωσης της αρχικής σύμβασης, αλλά αντικείμενο μιας νέας σύμβασης.
ΕλΣυν/Κλ.5(ΚΠΕ)154/2015
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ :Κωλύεται η υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Συντηρήσεις – Διαμορφώσεις εσωτερικής οδοποιίας …», μεταξύ Δήμου και εργολήπτη, για τον λόγο ότι οι προαναφερόμενες εργασίες δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, καθόσον ούτε στην σχετική διακήρυξη ανοικτής δημοπρασίας, ούτε στο έγγραφο της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου, αλλά ούτε και στο κείμενο της αρχικής σύμβασης δεν προσδιορίζονται οι οδοί στις οποίες πρόκειται να γίνουν οι σχετικές παρεμβάσεις και συνεπώς δεν στοιχειοθετούνται οι επικαλούμενοι από την αναθέτουσα αρχή λόγοι, για τους οποίους καθίσταται αναγκαία η εκτέλεση των εργασιών που αποτελούν το αντικείμενο της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, οι οποίες εργασίες, ακόμη και αν οι λόγοι θεωρηθούν ότι συνιστούν γεγονός που δεν μπορούσε να προβλεφθεί, δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι καθίστανται αναγκαίες για την ολοκλήρωση και τελειοποίηση του αρχικού έργου, τουλάχιστο όπως αυτό είχε προσδιορισθεί.
ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/1317/2018
Έργο- Συμπληρωματική σύμβαση:..ζητείται η αναθεώρηση της 862/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, απορριπτικής της από 30.3.2018 αίτησης ανάκλησης της 135/2018 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της «1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης» Ενόψει των προεκτεθέντων, κατά την κρίση του παρόντος Τμήματος, η επίμαχη σύμβαση, με αντικείμενο την κατεδάφιση των παλαιών κτισμάτων στο ως άνω Ο.Τ. 25Α, συνιστά συμπληρωματική της αρχικής σύμβασης κατασκευής του κτιρίου του Τεμένους, όπως βασίμως προβάλλεται. Τούτο, διότι: α) Οι αλλαγές που επέφερε το άρθρο 35 του ν. 4414/2016, ήτοι η διαίρεση του Ο.Τ. 25 σε δύο οικοδομικά τετράγωνα, στο Ο.Τ. 25 και το Ο.Τ. 25Α, είχαν ως αποτέλεσμα την υπέρβαση των συντελεστών δόμησης και κάλυψης για το κρίσιμο Ο.Τ. 25Α και κατέστησαν αναγκαία την κατεδάφιση των υπολοίπων ήδη υπαρχόντων κτιρίων, προκειμένου να τηρηθεί η πολεοδομική νομιμότητα του υπό κατασκευή κτιρίου του Τεμένους. Υπάρχει, ως εκ τούτου, έμμεση επίδραση στη νομιμότητα του υπό κατασκευή κτιρίου, που θεμελιώνει την αναγκαία συνάφεια του αντικειμένου της συμπληρωματικής σύμβασης με την αρχική. Πέραν αυτού, η συνάφεια προκύπτει και από το γεγονός ότι οι εργασίες κατεδάφισης λαμβάνουν χώρα εντός του οικοπέδου κατασκευής του Τεμένους και όχι σε άλλα οικόπεδα εκτός αυτού, όπως εσφαλμένα υπολαμβάνει η προσβαλλομένη, κατά το μέτρο δε που διαμορφώνουν τον περιβάλλοντα χώρο του κτιρίου και εξυπηρετούν την κατασκευή και τη μετέπειτα λειτουργία του, περιλαμβάνονται στο αντικείμενο της οικοδομικής του άδειας και συμβάλλουν στην ασφαλή και ομαλή πρόσβαση προς το κτίριο. β) Η αλλαγή του νομοθετικού καθεστώτος κατέστησε αναγκαίες τις πρόσθετες εργασίες κατεδάφισης, όπως προαναφέρθηκε, οι εργασίες δε αυτές δεν είχαν προβλεφθεί στην αρχική μελέτη, η οποία προέβλεπε μόνο την κατεδάφιση (όχι τη μετασκευή όπως όριζαν οι τότε ισχύουσες διατάξεις του άρθρου 3 του ν. 3512/2006) του ήδη υπάρχοντος κτιρίου στο σημείο που επρόκειτο να κατασκευασθεί το Τέμενος (πρώην Κεντρικό Συνεργείο Αυτοκινήτων Ναυτικού), όχι όμως και την κατεδάφιση των λοιπών κτιρίων του Ο.Τ. 25Α, που αποτελεί το αντικείμενο της υπό κρίση συμπληρωματικής σύμβασης. Εξάλλου, η νομοθετική αυτή μεταβολή θεωρείται επιγενόμενη, καθώς κρίσιμος για τη σύναψη της σύμβασης χρόνος, σύμφωνα με το άρθρο 30 του ν. 3669/2008, δεν είναι ο χρόνος της υπογραφής της σύμβασης (10.10.2016), αλλά εκείνος της κατακυρωτικής απόφασης (27.1.2014), που είναι προγενέστερος της δημοσίευσης του ν. 4414/2016. Με βάση τα ανωτέρω, η επίμαχη νομοθετική μεταβολή συνιστά απρόβλεπτη περίσταση. γ) Οι παρεμβάσεις κρίνονται επιβεβλημένες για την τελειοποίηση του αρχικού έργου, καθώς στην έννοια της τελειοποίησης ενός δημοσίου έργου περιλαμβάνεται και η άρση των νομικών ελαττωμάτων, όπως αυτά που προαναφέρθηκαν, τα οποία θα επέβαλαν εν τοις πράγμασι παρεμβάσεις στο ίδιο το αντικείμενο του έργου, όπως π.χ. τη μείωση της οικοδομήσιμης έκτασης επί του οικοπέδου. Δεδομένου, όμως, ότι η κατεδάφιση των υπαρχόντων κτιρίων θα ελάμβανε χώρα υποχρεωτικά από το νόμο, τέτοιες παρεμβάσεις στο υπό κατασκευή κτίριο - το οποίο σημειωτέον έχει κατά 96% ολοκληρωθεί (βλ. το Δ21/185/ΤΚ500/15.2.2018 έγγραφο της Προϊσταμένης του Τμήματος Κατασκευής Έργων Αθήνας Δ.Κ.Υ) - θα έρχονταν σε αντίθεση με την αρχή της οικονομικότητας. δ) Η αξία των συμπληρωματικών εργασιών (346.500,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.) δεν υπερβαίνει το 50% του προϋπολογισθέντος ποσού της αρχικής σύμβασης (769.105,69 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.). Σύμφωνα με τα ανωτέρω, η υποβληθείσα σύμβαση νομίμως ανατίθεται ως συμπληρωματική στην ανάδοχο του αρχικού έργου κοινοπραξία και, συνακολούθως, κρίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της Αναθεωρεί την 862/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕλΣυνΚλ.Τμ.4/116/2018
Κατασκευή έργων αντιπλημμυρικής προστασίας:..Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι εργασίες κατασκευής των παράπλευρων οδών του ρέματος, δεν είναι συμπληρωματικές της σύμβασης κατασκευής έργων διευθέτησης της κοίτης του ρέματος "…" στο κατάντη τμήμα του μήκους 1557 m., κατά την έννοια του άρθρου 57 του Κώδικα Δημοσίων Έργων, πρωτίστως διότι δεν παρουσιάζουν συνάφεια με το φυσικό αντικείμενο του έργου, όπως αυτό περιγράφεται στα συμβατικά τεύχη αυτού ούτε είναι αναγκαίες για την τεχνική τελειοποίησή του. Ειδικότερα, οι εν λόγω εργασίες δεν εξυπηρετούν την οριοθέτηση και διευθέτηση της κοίτης του εν λόγω ρέματος και την εν γένει αντιπλημμυρική προστασία των παραρεμάτιων περιοχών της λεκάνης απορροής αυτού, αλλά την κατασκευή οδών παραπλεύρως του ρέματος, που ανήκουν στο δημοτικό οδικό δίκτυο του Δήμου και η χάραξη των οποίων προβλέφθηκε από την ένταξη με προεδρικό διάταγμα της παρακείμενης περιοχής Β΄κατοικίας "…" του εν λόγω Δήμου στο σχέδιο πόλεως μόλις τον Απρίλιο του 2012 (ΦΕΚ 111/ΑΑΠ/5.4.2012), επεκτείνοντας κατά τούτο ανεπίτρεπτα το φυσικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης και μάλιστα για εργασίες, η εκτέλεση των οποίων ανήκει στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Δήμου … .. Τούτο άλλωστε επιρρωνύεται και από το γεγονός ότι ήδη από το 2013 η Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου είχε ξεκινήσει τη διαδικασία εκπόνησης της σχετικής μελέτης για την κατασκευή τους ... Εξάλλου, οι περιστάσεις που επικαλείται ως απρόβλεπτες η αναθέτουσα Αρχή (Περιφέρεια …), και ειδικότερα η οικονομική αδυναμία, στην οποία περιήλθε ο Δήμος .. για την κατασκευή των παράπλευρων του ρέματος οδών που κείνται εντός των ορίων του και η μεταγενέστερη (μετά τη δημοπράτηση του έργου) περί τούτου ενημέρωση της Περιφέρειας .., αφορούν αποκλειστικά τον ανωτέρω Δήμο και ουδόλως συνδέονται με το τεχνικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης ούτε οδήγησαν σε μεταρρύθμιση της μελέτης του κατασκευαζόμενου έργου και ως εκ τούτου προβάλλονται αλυσιτελώς.(..)Κατά συνέπεια, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.
Δεν ανακλήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.4/6/2019
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/222/2019
Υπηρεσία καθαριότητας- οδοκαθαρισμού....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 2 και 3 που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το υποβληθέν σχέδιο σύμβασης δεν συνιστά συμπληρωματική της αρχικής .....2016 Σύμβασης, καθόσον δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, η δε αναθέτουσα αρχή δεν επικαλείται τη συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων που κατέστησαν αναγκαία τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης. Ειδικότερα, ανατίθενται οι ίδιες υπηρεσίες που είχαν ανατεθεί με την αρχική σύμβαση και απλώς παρατείνεται χρονικά η παροχή αυτών. Ενόψει δε της φύσης της σύμβασης (υπηρεσίες καθαριότητας οδοκαθαρισμού), το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης έχει εξαντληθεί χωρίς να καταλείπεται περιθώριο για συμπλήρωσή της με πρόσθετες υπηρεσίες (πρβλ. Ε.Σ. VI Τμ 12/2019, Ζ΄ Κλ. 114/2016, 67/2018, 393/2018). Επομένως, το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης φέρει τον χαρακτήρα νέας και αυτοτελούς απευθείας ανάθεσης υπηρεσιών, ανεξάρτητης της προηγούμενης συμβατικής σχέσης των μερών. Δεδομένου όμως ότι το συνολικό οικονομικό αντικείμενο της ανάθεσης αυτής ανέρχεται στο ποσό των 175.866,19 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., (218.074,08 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) και κατά συνέπεια, υπολείπεται του ποσού των 200.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., το εν λόγω σχέδιο σύμβασης εκφεύγει του προσυμβατικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Κατά συνέπεια, απαραδέκτως εισάγεται για έλεγχο το ως άνω σχέδιο σύμβασης.
ΕΣ/ΤΜ.6/1011/2018
ΕΡΓΑ-Συμπληρωματική Σύμβαση.(..) ζητείται η ανάκληση της 185/2018 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης του έργου...Με την προσβαλλόμενη Πράξη το Ε΄ Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν είναι νόμιμη η ανάθεση των επίμαχων εργασιών ως συμπληρωματικών, καθόσον ενόψει του διαρκούς σκοπού της αρχικής σύμβασης, που αφορά στην κάλυψη παγίων και διαρκών αναγκών συντήρησης υποδομών προς διασφάλιση της λειτουργικότητας και ασφάλειάς τους, δεν μπορεί να γίνει λόγος για τελειοποίηση αυτής ούτε για ολοκλήρωση του αντικειμένου της.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ το Τμήμα κρίνει ότι, κατά τα ορθώς αναφερόμενα στην προσβαλλόμενη Πράξη, δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι προϋποθέσεις σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης.(..)Τούτων δοθέντων, οι εργασίες της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης είναι αυτοτελείς και η σύμβαση αυτή δεν συμπληρώνει το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, αλλά αντιθέτως αφορά στην εκτέλεση των αυτών – χρονικά επαναλαμβανόμενων και αδιαλείπτως εκτελεστέων - εργασιών σε διάδοχο χρόνο μετά τη λήξη του αρχικού έργου και την εξάντληση του συμβατικού του αντικειμένου...Ενόψει των ανωτέρω, βασίμως αναδείχθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη η εν λόγω πλημμέλεια και ο προβαλλόμενος με τις υπό κρίση αιτήσεις ισχυρισμός ότι η ανάγκη εκτέλεσης των εργασιών της συμπληρωματικής σύμβασης οφείλονται σε απρόβλεπτες περιστάσεις, ήτοι στις εκτεταμένες βλάβες που προκλήθηκαν από τα ισχυρότατα πλημμυρικά φαινόμενα της 15ης Νοεμβρίου 2017 στην περιοχή της Δυτικής ... πρέπει να απορριφθεί προεχόντως ως αλυσιτελής, καθόσον για τη νόμιμη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης δεν αρκεί μόνο η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων αλλά απαιτείται να συντρέχουν σωρευτικά όλες οι εκ του νόμου προβλεπόμενες προϋποθέσεις....Απορρίπτει τις συνεκδικαζόμενες αιτήσεις ανάκλησης...Δεν ανακαλεί την 185/2018 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/108/2018
ΕΡΓΑ.(Συμπληρωματική σύμβαση.)Με τα δεδομένα αυτά, η 1η συμπληρωματική σύμβαση έργου μεταξύ του Δήμου ... και της εργοληπτικής επιχείρησης «...» έπρεπε, ως παρακολούθημα της 10682/22.2.2016 αρχικής και ήδη ελεγχθείσας σύμβασης, να υποβληθεί σε προληπτικό έλεγχο νομιμότητας από το αρμόδιο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Από τον έλεγχο όμως της σχετικής διαδικασίας της σύμβασης αυτής, διαπιστώνεται ότι συνέτρεχαν οι νόμιμες προϋποθέσεις για τη σύναψή της. Ειδικότερα, οι πρόσθετες εργασίες αποκατάστασης συγκεκριμένων οδών, που περιλαμβάνονται στην τεχνική περιγραφή της αρχικής σύμβασης, είναι απαραίτητες για την άρτια ολοκλήρωση του αντικειμένου της, το κόστος τους δεν υπερβαίνει σε ποσοστό το 50% του ποσού της αρχικής σύμβασης (14,27% της αρχικής συμβατικής δαπάνης), η δε ανάγκη δε εκτέλεσής τους συνδέεται με ευρήματα κατά την εκτέλεση της αρχικής σύμβασης, η εμφάνιση των οποίων δεν μπορούσε να προβλεφθεί. Εν όψει αυτών, τα αρμόδια όργανα παρέλειψαν να υποβάλουν την εν λόγω σύμβαση στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά από πλάνη η οποία, ενόψει και της νομιμότητας της διαδικασίας που προηγήθηκε της σύναψης της σύμβασης, κρίνεται συγγνωστή (Ε.Σ. Πρ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. 99/2018, 294, 212, 198/2017)... Κατόπιν αυτών, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω πλάνης.
ΕλΣυν.Τμ.7(ΚΠΕ)/62/2016
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνει δεκτό ότι εν προκειμένω δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για τη νόμιμη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης. Τούτο διότι ούτε από την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τον 1ο Α.Π.Ε. και την επίμαχη συμπληρωματική σύμβαση, ούτε από την εγκριτική της σύμβασης απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου αλλά ούτε και από το σώμα της σύμβασης προκύπτει η συνδρομή των απρόβλεπτων εκείνων περιστάσεων, οι οποίες θα καθιστούσαν αναγκαία την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της ανάθεσης συμπληρωματικών εργασιών, προϋπόθεση η οποία είναι πρωταρχικής σημασίας για τη νόμιμη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης και πρέπει να συντρέχει σωρευτικά με τις λοιπές προϋποθέσεις που αναφέρονται στην οικεία νομική σκέψη. Άλλωστε, η στατική και κατασκευαστική ανεπάρκεια του εξώστη του κτιρίου δεν δύνανται να θεωρηθούν απρόβλεπτα γεγονότα κατά την έννοια του νόμου, ικανά να δικαιολογήσουν την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης, διότι με την καταβολή της ενδεδειγμένης επιμέλειας του μέσου συνετού ανθρώπου του οικείου κλάδου κατά την κοινή πείρα, τα δομικά αυτά προβλήματα θα μπορούσαν να έχουν αναδειχθεί κατά το στάδιο της αρχικής μελέτης, η οποία αφορούσε σε εργασίες ανακατασκευής του κτιρίου. Πέραν τούτου, το κατασκευαστικό πρόβλημα του εξώστη προϋπήρχε και δεν προέκυψε σε χρονικό σημείο μεταγενέστερο της αρχικής μελέτης και της αρχικής σύμβασης, συνεπώς το γεγονός της διαπίστωσης απλώς του προβλήματος, κατά την εκτέλεση άλλων εργασιών επί του κτιρίου, δεν δύναται να θεραπεύσει τις ως άνω πλημμέλειες
ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ.ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/276/2019
Έργο- Συμπληρωματική σύμβαση:..επιδιώκεται η αναθεώρηση της 1883/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με τα ανωτέρω δεδομένα, το Τμήμα κρίνει ότι νομίμως ανατίθενται οι ως άνω εργασίες με συμπληρωματική σύμβαση στον ανάδοχο της κύριας σύμβασης, διότι α) αν και δεν περιλαμβάνονται στην αρχικώς συναφθείσα σύμβαση, το αντικείμενό τους συνάπτεται αναγκαίως με το αντικείμενο αυτής, αφού αφορούν στο σύνολό τους την κατασκευή της λιμενοδεξαμενής και των συνοδών έργων, β) κατέστησαν αναγκαίες κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου αφενός λόγω της διαδοχικής τροποποίησης επί το δυσμενέστερο των περιβαλλοντικών όρων, αφετέρου λόγω της ακυρωτικής απόφασης του ΣτΕ. Οι περιστάσεις αυτές δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν κατά την εκπόνηση της αρχικής μελέτης του έργου, βάσει εγκεκριμένης τότε Μ.Π.Ε. και αρμοδίως καθορισμένων περιβαλλοντικών όρων, οι οποίοι αργότερα τροποποιήθηκαν, άνευ υπαιτιότητας της αναθέτουσας αρχής, δημιουργώντας μάλιστα σε αυτήν υποχρέωση συμμόρφωσης μέσω της εκτέλεσης των επίμαχων συμπληρωματικών εργασιών. Ούτε άλλωστε ήταν δυνατόν να προβλεφθεί η εκφερθείσα με την απόφαση του ΣτΕ κρίση και οι τροποποιήσεις που αυτή με τη σειρά της επέφερε στην εκτέλεση του έργου. γ) Οι επίμαχες συμπληρωματικές εργασίες είναι απαραίτητες για την ολοκλήρωση του έργου, καθόσον δεν είναι δυνατή η κατασκευή του χωρίς να τηρηθούν οι δεσμευτικοί περιβαλλοντικοί όροι, δ) ο προϋπολογισμός της συμπληρωματικής σύμβασης (1.860.438,32 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) δεν υπερβαίνει το 50% του ποσού της αρχικής σύμβασης (3.725.110,87 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ).Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης κατασκευής του έργου «Λιμενοδεξαμενή ... και δίκτυα άρδευσης». Περαιτέρω, πρέπει να επιστραφεί το καταβληθέν για την αίτηση αναθεώρησης παράβολο στην αιτούσα εταιρεία με την επωνυμία «...».Δια ταύτα Δέχεται τις αιτήσεις αναθεώρησης. Αναθεωρεί την 1883/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.