ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΟΥ:Με δεδομένα αυτά, η από 4.12.2017 Έκθεση Εκτίμησης Αγοραίας Αξίας του ακινήτου από τον Πιστοποιημένο Ορκωτό Εκτιμητή είναι νόμιμα αιτιολογημένη, καθόσον περιλαμβάνει, κατά τα ανωτέρω, διαφορετικές, συνδυαστικά εφαρμοζόμενες μεθόδους εκτίμησης της αγοραίας αξίας του, με αναλυτικά επιμέρους στοιχεία και αναφορές εντός του ισχύοντος πλαισίου προγραμματικών και οικονομικών συνθηκών κτηματαγοράς. Επιπλέον, η πιστοποιημένη εκτίμηση της αξίας (2.785 ευρώ/τ.μ.) είναι κατά πολύ χαμηλότερη από την απόφαση προσδιορισμού οριστικής τιμής μονάδας αποζημίωσης για απαλλοτρίωση λόγω ρυμοτομίας που είχε ορισθεί σε 4.000 ευρώ/τ.μ. με την 4917/2013 απόφαση του Εφετείου Αθηνών. Ως εκ τούτου, ο Δήμος ..... αιτιολογημένα ενέκρινε την απευθείας αγορά του ακινήτου, σταθμίζοντας τόσο την αντικειμενική αξία του στο 1.335.579,28 ευρώ (ήτοι 1.770,59 ανά τ.μ.) και την από πιστοποιημένο εκτιμητή αξία του στα 2.100.000 ευρώ (ήτοι 2.785 ευρώ ανά τ.μ.) όσο και τη δικαστικώς ορισθείσα τιμή μονάδας αποζημίωσης για αυτό ανερχόμενη στα 3.017.240 ευρώ (ήτοι 4.000 ευρώ ανά τ.μ.) και συνεκτιμώντας ότι η αξία αυτή συναρτάται με το γεγονός ότι το ακίνητο είναι το μόνο κατάλληλο προς αγορά στη συγκεκριμένη περιοχή για την εξυπηρέτηση των παιδιών του γειτονικού δημοτικού παιδικού σταθμού. Συνεπώς στοιχειοθέτησε επαρκώς τον συμφέροντα χαρακτήρα του τελικώς επιτευχθέντος τιμήματος. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, επομένως, τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα πληρωμής θα μπορούσαν να θεωρηθούν, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του οποίου αυτά βαρύνουν.

Απευθείας αγορά ακινήτων (...)η απόφαση του Δήμου να επιλέξει τη διαδικασία της απευθείας αγοράς του ακινήτου έναντι εκείνης της συνέχισης της επανεπιβολής απαλλοτρίωσης στα συγκεκριμένα ακίνητα αφενός δεν είναι δυνατόν να ελεγχθεί, ως αναγόμενη στη σκοπιμότητα της δαπάνης, η οποία εκφεύγει του ασκούμενου από το Ελεγκτικό Συνέδριο προληπτικού ελέγχου των δαπανών, κατά το άρθρο 21 του π.δ/τος 774/1980, αφετέρου δε δεν προκύπτει από την επιλογή αυτή αδικαιολόγητη επιβάρυνση του Δήμου, καθώς η προβλεπόμενη στην απόφαση πρότασης επανεπιβολής της απαλλοτρίωσης τιμή των 868,00 ευρώ/τ.μ. είναι αμφίβολο ότι θα ήταν και η τελικώς προσδιορισθείσα, ενώ επιπροσθέτως ο Δήμος ακολουθώντας εν προκειμένω την αντικειμενική διαδικασία προσδιορισμού του τιμήματος από το Σώμα Ορκωτών Λογιστών πέτυχε τελικώς και για τα δύο ακίνητα μικρότερο τίμημα από το εκτιμηθέν με την έκθεση αυτών. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι νόμιμες και τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν.

ΜΙΣΘΩΣΕΙΣ - ΜΙΣΘΩΜΑΤΑ Ακινήτων:Μη νόμιμη η εξόφληση του 1ου λογαριασμού του έργου «Διαμόρφωση μισθωμένου χώρου για τη λειτουργία του Κέντρου Συμβουλευτικής Υποστήριξης Γυναικών Θυμάτων Βίας», καθόσον: α) η μετά τη μίσθωση του ακινήτου ανάθεση της εκτέλεσης του έργου δε βρίσκει έρεισμα, ούτε στη διακήρυξη, ούτε στην απόφαση μίσθωσης του ακινήτου, καθώς ούτε στο οικείο συμφωνητικό μίσθωσης αυτού, ενώ αντιθέτως συνάγεται ότι το ακίνητο που μισθώθηκε δε διέθετε τις προβλεπόμενες από τη διακήρυξη προδιαγραφές και ως εκ τούτου δεν ήταν κατάλληλο για την στέγαση του Κέντρου Συμβουλευτικής Υποστήριξης, η δε μεταγενέστερη ανάθεση της εκτέλεσης του έργου της διαμόρφωσης του ως άνω μισθίου σε χώρο κατάλληλο για την στέγαση του ανωτέρω Κέντρου, δεδομένου ότι η διάρκεια της μίσθωσης είναι μόλις 28 μήνες, αντίκειται στις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας και β) η δαπάνη που αντιστοιχεί στο μηνιαίο μίσθωμα είναι πολύ υψηλή για μίσθωση ισογείου διαμερίσματος 90 τ. μ. και αντίκειται στην απόφαση απευθείας μίσθωσης του ακινήτου, όπου ορίζεται μηνιαίο μίσθωμα 388 ευρώ, χωρίς να προβλέπεται η δυνατότητα του Δήμου να διενεργήσει πρόσθετες δαπάνες για την ανακαίνιση του διαμερίσματος (άρθρο 194 του ΔΚΚ, π.δ. 270/1981, ΦΕΚ Α' 77/1981 και άρθρο 17 του ν.3130/2003, ΦΕΚ Α' 76/2003).

Οι μισθώσεις ακινήτων για τη στέγαση υπηρεσιών των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων διέπονται αποκλειστικώς από το ΠΔ 242/1996. Δεν είναι νόμιμη η υπεισέλευση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης σε υφιστάμενη μεταξύ ιδιωτών μίσθωση ακινήτου. Δεν είναι νόμιμη η χωρίς δημοπρασία μίσθωση από τη Ν.Α. ακινήτου που ανήκει στο Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ. και Ο.Τ.Α.

Αγορά ακινήτου από Δήμο(....)Εξάλλου, στην ως άνω ... απόφαση αναφέρεται ότι  η διατήρηση του χαρακτηρισμού της έκτασης ως χώρου για την ανέγερση σχολείου είναι απαραίτητη όχι μόνο για τους μαθητές της πολεοδομικής ενότητας στην οποία ανήκει ο χώρος (Π.Ε.13), αλλά και στους μαθητές άλλων ελλειμματικών γειτονικών πολεοδομικών ενοτήτων, ενώ βεβαιώνεται ότι το ακίνητο είναι  το μόνο κατάλληλο για τη χρήση που προορίζεται.(....)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι προκύπτει τόσο η ωφέλεια του Δήμου … από την αγορά του ως άνω ακινήτου, όσο και η μοναδικότητα αυτού για την εκπλήρωση του επιδιωκόμενου δημοτικού σκοπού (ανέγερση σχολείου), που δικαιολογεί την χωρίς δημοπρασία απευθείας αγορά του ακινήτου.Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης

ΜΙΣΘΩΣΕΙΣ – ΜΙΣΘΩΜΑΤΑ:Mη νόμιμη η καταβολή ποσού από Δήμο στην ανώνυμη Εταιρεία Ακινήτων  Δημοσίου (ΕΤΑΔ ΑΕ) που αφορά στην πληρωμή μισθωμάτων 14 ετών για τη μίσθωση από αυτή ενός ακινήτου του Δημοσίου, καθόσον η μίσθωση από Δήμο αλλότριου ακινήτου με σκοπό την ανέγερση επ’ αυτού, με δαπάνες του, σχολικής μονάδας δεν προβλέπεται από καμία διάταξη νόμου, δεν είναι λειτουργική και δεν συντελεί άμεσα ή έμμεσα στην αποτελεσματικότερη εκπλήρωση των σκοπών του (άρθρα 75 και 186 παρ. 5 του ν. 3463/2006, ΦΕΚ Α΄ 114/2006).

Σχέδιο συμβολαίου αγοράς ακινήτου για τη στέγαση του 2ου βρεφονηπιακού σταθμού …, του Δήμου … – …, αξίας 1.100.000 ευρώ μεταξύ του ως άνω προσφεύγοντος Δήμου και της ήδη παρεμβαίνουσας εταιρείας με την επωνυμία «… ΜΟΝ/ΣΩΠΗ Α.Ε.».(....)Περαιτέρω, το Τμήμα λαμβάνοντας υπόψη ότι α) στο πρακτικό της από 27 Ιουνίου 2022 συνεδρίασης της ως άνω Επιτροπής Εκτίμησης Ακινήτων, αναφέρεται ότι αφού λήφθηκε υπόψη το πόρισμα μηχανικού της Τεχνικής Υπηρεσίας, το οποίο αυτός συνέταξε κατόπιν διενέργειας αυτοψίας στο ακίνητο κατά το στάδιο αξιολόγησης των προσφορών, οι οποίες κατατέθηκαν σε συνέχεια της ... διακήρυξης, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το ακίνητο πληροί τις προδιαγραφές της διακήρυξης και συναφώς του π.δ.99/2017 και β) στο ... έγγραφο της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών περί της λειτουργικότητας του εν λόγω κτηρίου, το κτήριο είναι άμεσα λειτουργικό για την εγκατάσταση και λειτουργία παιδικού - βρεφικού σταθμού, εκτός από την σύνδεση με δίκτυο τηλεφωνίας και ίντερνετ, κρίνει ότι το συγκεκριμένο ακίνητο πληροί τις απαιτούμενες τόσο από την οικεία διακήρυξη όσο και από το π.δ. 99/2017  προδιαγραφές. Σε κάθε περίπτωση άλλωστε, τόσο οι εκτιμήσεις του πιστοποιημένου εκτιμητή περί της ακολουθητέας μεθόδου εύρεσης του κατασκευαστικού κόστους του ακινήτου, όσο και η βεβαίωση του Προϊσταμένου της Δ/νσης των Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου περί πλήρωσης των απαιτήσεων του π.δ. 99/2017, δεν μπορούν να αμφισβητηθούν στην ουσία τους, διότι το Δικαστήριο θα υπεισερχόταν ανεπίτρεπτα στις τεχνικές κρίσης της εκτίμησης .... Επομένως, ούτε ο τρίτος και ο τέταρτος διακωλυτικός λόγος συντρέχουν, διότι κατά τα γενόμενα δεκτά το ύψος της αγοραίας αξίας του προσφερόμενου ακινήτου αιτιολογείται επαρκώς, οι δε προδιαγραφές της ... διακήρυξης και του π.δ. 99/2017 βεβαιώνεται ότι πληρούνται στο σύνολό τους, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα σχετικά από τον προσφεύγοντα και την παρεμβαίνουσα.(....)Ανακαλεί την 29/2023 πράξη της Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Δήμο Αγίας Παρασκευής.

Αγορά ακινήτου.Από τις διατάξεις αυτές(3463/2006,270/1981) προκύπτει ότι για την αγορά ιδιωτικών ακινήτων εκ μέρους των Δήμων και των Κοινοτήτων διενεργείται κατά κανόνα δημοπρασία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα και εκείνες του π.δ/τος 270/1981, ώστε να καθίσταται δυνατή η διασφάλιση των συμφερόντων αυτών με την επιλογή του καταλληλότερου και συμφερότερου από οικονομική άποψη ακινήτου. Ότι κατ’ εξαίρεση είναι δυνατή, με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, η απευθείας (χωρίς διαγωνισμό) αγορά ακινήτου από Δήμο ή Κοινότητα, μετά από προηγούμενη έκδοση ειδικά αιτιολογημένης όμοιας απόφασης που προσδιορίζει τους λόγους, για τους οποίους το ακίνητο είναι το μόνο κατάλληλο για την εκπλήρωση του δημοτικού ή κοινοτικού σκοπού για τον οποίο προορίζεται. Ότι η απόφαση αυτή, προκειμένου περί αγοράς ακινήτου, όπου ως προϋπόθεση για την κατάρτιση της σύμβασης μεταβίβασης της κυριότητας, απαιτείται η εκτίμηση της αγοραίας αξίας του από το Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών, λαμβάνεται με την πλειοψηφία του συνόλου των μελών του και με την πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) αυτών σε κάθε άλλη περίπτωση. Ότι σε περίπτωση αγοράς ακινήτου, είτε με δημοπρασία, είτε απευθείας, δεν αποκλείεται η προηγούμενη έρευνα της τοπικής αγοράς προκειμένου να διαπιστωθεί η ύπαρξη κατάλληλων και πρόσφορων ακινήτων, χωρίς να απαιτείται προς τούτο η τήρηση ορισμένης διαδικασίας, σε περίπτωση δε που κρίνονται κατάλληλα περισσότερα του ενός από αυτά, δεν αποκλείεται, περαιτέρω, κατά τη διαδικασία της απευθείας αγοράς, η εκτίμηση της αξίας τους από τα εσωτερικά όργανα αυτού, η συγκριτική αξιολόγησή τους, τόσο από την άποψη της καταλληλότητας τους, όσο και από την άποψη της προκαλούμενης οικονομικής επιβάρυνσης του οικείου Ο.Τ.Α. σε περίπτωση αγορά τους. Ότι η εκτίμηση της αγοραίας αξίας του ακινήτου από το Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών απαιτείται σε κάθε περίπτωση αγοράς ιδιωτικού ακινήτου, η αγοραία αξία του οποίου υπερβαίνει το ποσό των 58.694,06 ευρώ (βλ. και Πράξεις VII Τμ. 17, 16/2010, 54/2009 και 247/2007). Τέλος, ότι σε περίπτωση απευθείας αγοράς ακινήτου, το μεν δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του π.δ/τος 270/1981 και, ως εκ τούτου, δεν απαιτείται η προηγούμενη έκδοση και δημοσίευση διακήρυξης (άρθρο 3 και 4 του π.δ/τος 270/1981), η σύσταση εκτιμητικής επιτροπής και επιτροπής δημοπρασίας (άρθρο 7 του π.δ/τος 270/1981) και η τήρηση εν γένει της διαγραφόμενης από αυτές διαδικασίας, το δε δεν απαιτείται να επισυνάπτεται στα δικαιολογητικά του χρηματικού εντάλματος, που εκδίδεται για την καταβολή του τιμήματος, βεβαίωση του Δημοσίου Ταμείου (οικείας Δ.Ο.Υ.) ότι δεν έχει κοινοποιηθεί εκχώρηση ή επίσχεση του τιμήματος, καθόσον το δικαιολογητικό αυτό, σύμφωνα με την 81/1986 (αριθμ. πρωτ. 59774/1986) εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών, η βεβαίωση αυτή απαιτείται σε περίπτωση αγοράς ακινήτου με δημοπρασία.

ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΟΥ:(...)Με δεδομένα αυτά, η από 7.3.2016 έκθεση εκτίμησης της αξίας του ανωτέρω ακινήτου, η οποία εγκρίθηκε με την 76/2016 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, είναι νόμιμα αιτιολογημένη, καθόσον περιλαμβάνει συγκριτικά στοιχεία αγοράς των όμορων ακινήτων, ενώ συνεκτίμησε και το ότι η αξία του συγκεκριμένου ακινήτου συναρτάται με το γεγονός ότι είναι το μόνο  κατάλληλο  προς  αγορά ακίνητο για την επέκταση του δημοτικού χώρου στάθμευσης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και, επομένως, το χρηματικό ένταλμα αυτό πρέπει να θεωρηθεί.

Σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι νομίμως αποφάσισε το Δημοτικό Συμβούλιο την αγορά του ακινήτου έναντι του συγκεκριμένου τιμήματος αποκλίνοντας αιτιολογημένα από τη μη δεσμευτική εκτίμηση της αγοραίας αξίας αυτού από το Σ.Ο.Ε., ενόψει του ότι το συμβατικό τίμημα αυτό ορίστηκε καταβλητέο τμηματικά σε τριάντα άτοκες μηνιαίες δόσεις και συνεπώς δεν ευσταθεί ο πρώτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου. Εξάλλου, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος και ο δεύτερος λόγος διαφωνίας, διότι κατ’ αρχήν, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, δεν αποκλείεται η απευθείας αγορά από το Δήμο, κατά τα ως άνω άρθρα, ακινήτων που έχουν ρυμοτομηθεί από το σχέδιο πόλης για τη δημιουργία κοινοχρήστων χώρων, με σκοπό την εφαρμογή του σχεδίου αυτού και την αποζημίωση των θιγόμενων ιδιοκτητών, ακόμη και αν ο Δήμος έχει προβεί ο ίδιος αυτοτελώς, κατ’ εφαρμογή των άρθρων 211 και 212 του ίδιου ως άνω Κώδικα, σε κήρυξη ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης των συγκεκριμένων ακινήτων με σκοπό τη μετάσταση της κυριότητάς τους σε αυτόν και μέχρι πάντως να εκδοθεί η δικαστική απόφαση καθορισμού της αποζημίωσης αυτής.