ΕΣ.ΚΠΕ.ΤΜ.7/59/2019
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΟΥ:Με δεδομένα αυτά, η από 4.12.2017 Έκθεση Εκτίμησης Αγοραίας Αξίας του ακινήτου από τον Πιστοποιημένο Ορκωτό Εκτιμητή είναι νόμιμα αιτιολογημένη, καθόσον περιλαμβάνει, κατά τα ανωτέρω, διαφορετικές, συνδυαστικά εφαρμοζόμενες μεθόδους εκτίμησης της αγοραίας αξίας του, με αναλυτικά επιμέρους στοιχεία και αναφορές εντός του ισχύοντος πλαισίου προγραμματικών και οικονομικών συνθηκών κτηματαγοράς. Επιπλέον, η πιστοποιημένη εκτίμηση της αξίας (2.785 ευρώ/τ.μ.) είναι κατά πολύ χαμηλότερη από την απόφαση προσδιορισμού οριστικής τιμής μονάδας αποζημίωσης για απαλλοτρίωση λόγω ρυμοτομίας που είχε ορισθεί σε 4.000 ευρώ/τ.μ. με την 4917/2013 απόφαση του Εφετείου Αθηνών. Ως εκ τούτου, ο Δήμος ..... αιτιολογημένα ενέκρινε την απευθείας αγορά του ακινήτου, σταθμίζοντας τόσο την αντικειμενική αξία του στο 1.335.579,28 ευρώ (ήτοι 1.770,59 ανά τ.μ.) και την από πιστοποιημένο εκτιμητή αξία του στα 2.100.000 ευρώ (ήτοι 2.785 ευρώ ανά τ.μ.) όσο και τη δικαστικώς ορισθείσα τιμή μονάδας αποζημίωσης για αυτό ανερχόμενη στα 3.017.240 ευρώ (ήτοι 4.000 ευρώ ανά τ.μ.) και συνεκτιμώντας ότι η αξία αυτή συναρτάται με το γεγονός ότι το ακίνητο είναι το μόνο κατάλληλο προς αγορά στη συγκεκριμένη περιοχή για την εξυπηρέτηση των παιδιών του γειτονικού δημοτικού παιδικού σταθμού. Συνεπώς στοιχειοθέτησε επαρκώς τον συμφέροντα χαρακτήρα του τελικώς επιτευχθέντος τιμήματος. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, επομένως, τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα πληρωμής θα μπορούσαν να θεωρηθούν, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του οποίου αυτά βαρύνουν.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΔΕΔ/Αθ/165/2025
Η απόφαση της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών 165/2025 απορρίπτει την ενδικοφανή προσφυγή δύο συγκυρίων (αδελφών) κατά πράξεων προσδιορισμού Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτου (ΦΜΑ) και Φόρου Δωρεάς της Δ.Ο.Υ. Πύργου, που εκδόθηκαν λόγω διανομής κοινού οικοπέδου. Οι προσφεύγοντες ζήτησαν την ακύρωση των πράξεων, υποστηρίζοντας ότι η αντικειμενική αξία του οικοπέδου (336 €/τ.μ.) είναι υπερβολική και αντικειμενικά άδικη, επικαλούμενοι δικαστικές αποφάσεις για ΕΝΦΙΑ προηγούμενων ετών που προσδιόρισαν την αγοραία αξία στα 60 €/τ.μ. και έκθεση πιστοποιημένου εκτιμητή. Η ΔΕΔ απέρριψε τους ισχυρισμούς, κρίνοντας ότι δεν υπάρχει δεδικασμένο για τον ΦΜΑ του έτους ενδιαφέροντος και ότι η Διοίκηση είναι υποχρεωμένη να εφαρμόζει τις νέες αντικειμενικές αξίες του 2022. Επιπλέον, τόνισε ότι η αμφισβήτηση της αντικειμενικής έναντι της αγοραίας αξίας ανήκει αποκλειστικά στην αρμοδιότητα του Διοικητικού Πρωτοδικείου. Ως εκ τούτου, επικυρώθηκε ο καταλογισθείς φόρος συνολικού ύψους 8.544,25 ευρώ.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/359/2022
ΕΚΜΙΣΘΩΣΗ ΑΚΙΝΗΤΟΥ:απευθείας εκμίσθωση, από την ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «… ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» («…. Α.Ε.»), τμήματος του ακινήτου με Αριθμό Βιβλίου Καταγραφής (ΑΒΚ) 43 προς το Δήμο Σητείας, για χρονικό διάστημα τριάντα (30) ετών με δυνατότητα παράτασης για επιπλέον δέκα (10) έτη, έναντι συνολικού ποσού 576.000,00 ευρώ.(...)δεν τηρήθηκε εν προκειμένω η νόμιμη, σαφώς προκύπτουσα από τις διατάξεις του άρθρου 3 του Κανονισμού Εκμισθώσεων, Μισθώσεων, Παραχωρήσεων, Εκποιήσεων, Ανταλλαγών, Αγορών και Αντιπαροχών της «…. Α.Ε.», διαδικασία για την απευθείας εκμίσθωση του συγκεκριμένου διώροφου κτίσματος, αντικειμενικής αξίας ύψους 280.883,23 ευρώ, η οποία εκκινεί από τη σύνταξη Έκθεσης για την εκτίμηση της αξίας του προς εκμίσθωση ακινήτου από ανεξάρτητο πιστοποιημένο εκτιμητή, προκειμένου η προσδιορισθείσα μισθωτική αξία αυτού να αποτελέσει την ελάχιστη αποδεκτή για τη σύναψη της σχετικής σύμβασης. Αντιθέτως, όπως ως άνω αναφέρεται, το μηνιαίο μίσθωμα συμφωνήθηκε τελικώς από τα συμβαλλόμενα μέρη στα (14.400,00 : 12 =) 1.200,00 ευρώ, ήτοι σε ποσό μικρότερο του κατά τα ανωτέρω εξαρχής εκτιμηθέντος μηνιαίου μισθώματος των 1.585,00 ευρώ, η δε από 5.5.2021 νεώτερη αντίστοιχη έκθεση συντάχθηκε από εσωτερικό εκτιμητή του Τομέα Εκτιμήσεων της «…. Α.Ε.». Συνεπώς και δεδομένου ότι, ακόμη και μετά τον υπολογισμό της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου και υποβολής των σχετικών στοιχείων προς κρίση, το αρμόδιο αποφασίζον όργανο της «…. Α.Ε.» σε κάθε περίπτωση παρέλειψε να τηρήσει τη νόμιμη διαδικασία εκτίμησης του ελάχιστου αποδεκτού μισθώματος για αυτό, κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της σύμβασης απευθείας εκμίσθωσης.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/510/2022.
ΝΣΚ/5/2022
1) Αν ο Ηλεκτρονικός Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ) μπορεί να αποδεχθεί αίτημα παράτασης μίσθωσης ακινήτου του από τη μισθώτρια εταιρεία, βάσει του άρθρου 41 του ν. 4605/2019, πριν τη λήξη της τρέχουσας παράτασης, 2) αν απαιτείται, στη συγκεκριμένη περίπτωση, η υποβολή νέας αίτησης, από τη μισθώτρια εταιρεία, προκειμένου το Δ.Σ. του e-ΕΦΚΑ να εξετάσει το αίτημά της για παράταση της μίσθωσης και 3) ποιος είναι ο χρόνος εκτίμησης της μισθωτικής αξίας του ακινήτου από πιστοποιημένο εκτιμητή, σε περίπτωση που εγκριθεί 12ετής παράταση πριν τη λήξη της τρέχουσας μίσθωσης.(...)1) Ο Ηλεκτρονικός Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ) δύναται να συμφωνήσει παράταση της υφιστάμενης μίσθωσης, βάσει των διατάξεων του άρθρου 41 του ν. 4615/2019 και με τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στην εν λόγω διάταξη, νωρίτερα από τη λήξη της, χωρίς κανένα περιορισμό ως προς τον χρόνο κατάρτισης της σύμβασης παράτασης της μίσθωσης. 2) Δεν απαιτείται η υποβολή νέας αίτησης, προκειμένου το Διοικητικό Συμβούλιο του e-ΕΦΚΑ να εξετάσει το αίτημα της μισθώτριας εταιρείας περί συμφωνίας παράτασης της μίσθωσης. 3) Σε περίπτωση που η συμφωνία για παράταση της μίσθωσης λάβει χώρα σε χρόνο που απέχει κατά πολύ από τον χρόνο λήξης της υφιστάμενης σύμβασης, η επιβαλλόμενη εκ του νόμου (άρθρο 15 παρ. 13 του ν. 4013/2011, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 41 του ν. 4605/2019) μελέτη για την εκτίμηση της μισθωτικής αξίας του μίσθιου και τον καθορισμό του μισθώματος, από πιστοποιημένο εκτιμητή, πρέπει να εκπονηθεί κατά τον χρόνο κατάρτισης της Σύμβασης Παράτασης, με ρητό όρο στη σύμβαση για επανεκτίμηση της μισθωτικής αξίας του μισθίου και επανακαθορισμό του μισθώματος, κατόπιν νέας εκτίμησης από πιστοποιημένο εκτιμητή, σε χρόνο πλησίον της έναρξης της παράτασης (πιθανόν λίγους μήνες πριν την έναρξη του χρόνου της παραταθείσας διάρκειας) (ομόφωνα).
ΔΕΔ/Αθ/164/2025
Η Απόφαση 164/2025 της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) απορρίπτει την ενδικοφανή προσφυγή δύο συγκυρίων κατά πράξεων Διοικητικού Προσδιορισμού Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτου (ΦΜΑ) της Δ.Ο.Υ. Πύργου, συνολικού ύψους 8.544,25 ευρώ, που αφορούν τη διανομή ενός αδόμητου οικοπέδου. Οι προσφεύγοντες ζήτησαν τη μείωση της καθορισθείσας αντικειμενικής αξίας (336 ευρώ/τ.μ.) προβάλλοντας ότι είναι υπερβολική και αντισυνταγματική, επικαλούμενοι δικαστικές αποφάσεις για ΕΝΦΙΑ και Τέλος Ακίνητης Περιουσίας προηγούμενων ετών, στις οποίες η αξία είχε προσδιοριστεί στα 60 ευρώ/τ.μ. Η ΔΕΔ απέρριψε τους ισχυρισμούς, κρίνοντας ότι δεν υφίσταται δεδικασμένο για τον ΦΜΑ και ότι η Διοίκηση είναι υποχρεωμένη να εφαρμόσει τις νέες αντικειμενικές αξίες (ισχύουσες από 01/01/2022). Επισήμανε επίσης ότι η αμφισβήτηση της προκαθορισμένης αντικειμενικής αξίας έναντι της αγοραίας, σύμφωνα με το άρθρο 41 του ν.1249/1982, εμπίπτει στην αρμοδιότητα των Διοικητικών Δικαστηρίων και όχι της Διοίκησης.
ΔΕΔ/Αθ/285/2025
Η απόφαση 285 της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών απορρίπτει την ενδικοφανή προσφυγή ενός φορολογούμενου κατά της Πράξης Διορθωτικού Προσδιορισμού Φόρου Κληρονομιάς της Δ.Ο.Υ. Πατρών. Ο προσφεύγων αμφισβητούσε την οφειλόμενη διαφορά φόρου ύψους 3.383,07 ευρώ, προβάλλοντας ισχυρισμούς περί παραγραφής του δικαιώματος ελέγχου (δεκαετία), παραβίασης της αρχής της χρηστής διοίκησης και εσφαλμένης εκτίμησης της αγοραίας αξίας κληρονομιαίου οικοπέδου. Η ΔΕΔ απέρριψε τον ισχυρισμό της παραγραφής, καθώς η πράξη εκδόθηκε εντός της νόμιμης δεκαετίας (20.09.2024 για δήλωση του 2014). Αποδέχθηκε επίσης τον τρόπο προσδιορισμού της αξίας του ακινήτου από τον έλεγχο, ο οποίος εφάρμοσε τις οδηγίες της Διοίκησης (ΠΟΛ.1129/2004) λαμβάνοντας υπόψη τόσο συγκριτικά στοιχεία όσο και την αντικειμενική αξία (μέσος όρος), επικυρώνοντας έτσι τη συνολική οφειλή ύψους 7.442,75 ευρώ.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1115/2023
Σχέδιο συμβολαίου αγοράς ακινήτου για τη στέγαση του 2ου βρεφονηπιακού σταθμού …, του Δήμου … – …, αξίας 1.100.000 ευρώ μεταξύ του ως άνω προσφεύγοντος Δήμου και της ήδη παρεμβαίνουσας εταιρείας με την επωνυμία «… ΜΟΝ/ΣΩΠΗ Α.Ε.».(....)Περαιτέρω, το Τμήμα λαμβάνοντας υπόψη ότι α) στο πρακτικό της από 27 Ιουνίου 2022 συνεδρίασης της ως άνω Επιτροπής Εκτίμησης Ακινήτων, αναφέρεται ότι αφού λήφθηκε υπόψη το πόρισμα μηχανικού της Τεχνικής Υπηρεσίας, το οποίο αυτός συνέταξε κατόπιν διενέργειας αυτοψίας στο ακίνητο κατά το στάδιο αξιολόγησης των προσφορών, οι οποίες κατατέθηκαν σε συνέχεια της ... διακήρυξης, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το ακίνητο πληροί τις προδιαγραφές της διακήρυξης και συναφώς του π.δ.99/2017 και β) στο ... έγγραφο της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών περί της λειτουργικότητας του εν λόγω κτηρίου, το κτήριο είναι άμεσα λειτουργικό για την εγκατάσταση και λειτουργία παιδικού - βρεφικού σταθμού, εκτός από την σύνδεση με δίκτυο τηλεφωνίας και ίντερνετ, κρίνει ότι το συγκεκριμένο ακίνητο πληροί τις απαιτούμενες τόσο από την οικεία διακήρυξη όσο και από το π.δ. 99/2017 προδιαγραφές. Σε κάθε περίπτωση άλλωστε, τόσο οι εκτιμήσεις του πιστοποιημένου εκτιμητή περί της ακολουθητέας μεθόδου εύρεσης του κατασκευαστικού κόστους του ακινήτου, όσο και η βεβαίωση του Προϊσταμένου της Δ/νσης των Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου περί πλήρωσης των απαιτήσεων του π.δ. 99/2017, δεν μπορούν να αμφισβητηθούν στην ουσία τους, διότι το Δικαστήριο θα υπεισερχόταν ανεπίτρεπτα στις τεχνικές κρίσης της εκτίμησης .... Επομένως, ούτε ο τρίτος και ο τέταρτος διακωλυτικός λόγος συντρέχουν, διότι κατά τα γενόμενα δεκτά το ύψος της αγοραίας αξίας του προσφερόμενου ακινήτου αιτιολογείται επαρκώς, οι δε προδιαγραφές της ... διακήρυξης και του π.δ. 99/2017 βεβαιώνεται ότι πληρούνται στο σύνολό τους, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα σχετικά από τον προσφεύγοντα και την παρεμβαίνουσα.(....)Ανακαλεί την 29/2023 πράξη της Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Δήμο Αγίας Παρασκευής.
ΕλΣυνΤμ.7/79/2010
Μίσθωση ακινήτων από Δήμους:..Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα μη νόμιμα εντέλλεται η δαπάνη καταβολής του μισθώματος μηνός Οκτωβρίου, καθόσον η διαδικασία επιλογής του προς μίσθωση ακινήτου είναι πλημμελής για τους βασίμως προβαλλόμενους από την Επίτροπο λόγους. Συγκεκριμένα, στο πρακτικό της Επιτροπής Εκτίμησης Ακινήτων δεν αναφέρεται ότι είναι ακατάλληλο κανένα από τα προσφερόμενα ακίνητα, με συνέπεια να παρίσταται αυθαίρετη η επιλογή του Δήμου να καλέσει στη β΄ φάση της διαδικασίας μόνο τον ιδιοκτήτη του επιλεγέντος ακινήτου, η δε έλλειψη της αιτιολογίας του πρακτικού αυτού δεν καλύπτεται ούτε με το, κατά πολύ μεταγενέστερο της αρχικής της κρίσης και μετά την εκδήλωση της άρνησης θεώρησης από την Επίτροπο, αρ.πρυτ. 32ΕΕΑ/10.12.2009 «διευκρινιστικό» έγγραφο της επιτροπής αυτής, με το οποίο τελικώς εξηγεί τους λόγους ακαταλληλότητας των λοιπών ακινήτων...Λαμβάνοντας, όμως, υπόψη ότι το τελικώς επιλεγέν ακίνητο είναι βιομηχανικό, με αυξημένη μέγιστη αντοχή φορτίου έναντι των λοιπών προσφερθέντων ακινήτων, ικανή να καλύψει τις ανάγκες δημιουργίας επ’ αυτού χώρου αρχείου, το δε επιτευχθέν τίμημα των 10,00 ευρώ ανά τ.μ. δεν είναι υψηλότερο από το αναγραφόμενο στη διακήρυξη των 8,00 ευρώ ανά τ.μ. για τους υπόγειους και 12,00 ευρώ για τους λοιπούς χώρους του ακινήτου τίμημα, το Τμήμα κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου ... δεν ενήργησαν με σκοπό καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά διότι συγγνωστώς υπέλαβαν ότι το συγκεκριμένο ακίνητο πληρούσε τους όρους της διακήρυξης..(συγγνωστή πλάνη)
ΔΕΔ/Θεσ/993/2025
Η απόφαση 993/2025 της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών απορρίπτει την ενδικοφανή προσφυγή κατά της πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου κληρονομιάς της Δ.Ο.Υ. ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ. Ο κληρονόμος αμφισβήτησε τον προσδιορισμό της αγοραίας αξίας κληρονομούμενου οικοπέδου στα 150€/τ.μ., καθώς και την επιβολή προστίμου 50%. Η ΔΕΔ επικύρωσε την αξία του ακινήτου, καθώς εξέτασε ότι αυτή είχε γίνει αποδεκτή σε προηγούμενες δηλώσεις φόρου μεταβίβασης ακινήτων. Όσον αφορά το πρόστιμο, κρίθηκε ορθό, διότι η διαφορά φόρου (€8.900,52) υπερέβαινε το 50% του αρχικά δηλωθέντος φόρου (€9.398,93), δικαιολογώντας την επιβολή προστίμου 50% (€4.450,26). Το συνολικό καταλογιζόμενο ποσό επικυρώθηκε στα €13.350,78.
ΔΕΔ/Αθ/23/2025
Η απόφαση της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών απορρίπτει την ενδικοφανή προσφυγή κατά Πράξης Διορθωτικού Προσδιορισμού Φόρου Κληρονομιάς, ύψους 75.140,15 ευρώ, που καταλογίστηκε βάσει της αντικειμενικής αξίας ενός αγροτεμαχίου (751.401,56 ευρώ). Ο προσφεύγων αμφισβητούσε τον χαρακτηρισμό της πράξης και ισχυρίστηκε ότι η αντικειμενική αξία υπερβαίνει την αγοραία, προσκομίζοντας εκθέσεις εκτιμητών. Η ΔΕΔ έκρινε ορθό τον προσδιορισμό του φόρου με βάση την αντικειμενική αξία, καθώς το ακίνητο υπάγεται στο αντικειμενικό σύστημα. Τέλος, σημείωσε ότι η αμφισβήτηση της αξίας ως μεγαλύτερης της αγοραίας, υπάγεται στην αρμοδιότητα του αρμόδιου Διοικητικού Πρωτοδικείου, επικυρώνοντας έτσι την προσβαλλόμενη πράξη.
ΔΕΔ/Θεσ/994/2025
Η απόφαση 994/2025 της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών απορρίπτει την ενδικοφανή προσφυγή της κληρονόμου κατά της πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου κληρονομιάς της Δ.Ο.Υ. ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ. Η φορολογική αρχή είχε επαναπροσδιορίσει τη φορολογητέα αξία κληρονομηθέντος ακινήτου (οικόπεδο εκτός σχεδίου) από 158.989,34€ σε 247.994,52€, οδηγώντας σε διαφορά φόρου 8.900,52€ και πρόστιμο 4.450,26€. Η προσφεύγουσα ισχυρίστηκε εσφαλμένο προσδιορισμό της αγοραίας αξίας και λανθασμένη επιβολή προστίμου 50%. Η ΔΕΔ έκρινε ότι ο προσδιορισμός της αξίας στα 150€/τ.μ. ήταν ορθός, καθώς στηρίχθηκε σε προγενέστερη αποδεκτή προεκτίμηση του ίδιου ακινήτου. Επίσης, επιβεβαίωσε την ορθότητα του προστίμου 50%, καθώς η διαφορά φόρου υπερέβαινε το 50% του αρχικά δηλωθέντος φόρου, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 94,7%.