Στο πλαίσιο του ελέγχου, της εκκαθάρισης και της εντολής πληρωμής των δαπανών των Ν.Α. ο αρμόδιος υπάλληλος της Υ.Δ.Ε., ο οικείος Τμηματάρχης και ο Προϊστάμενος αυτής ενεργούν πράξεις διαχείρισης των χρημάτων της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης αφού η καταβολή του εντελλόμενου ποσού και η εκταμίευση του είναι αναγκαία συνέπεια της διαχειριστικής εντολής τους, χωρίς την παρεμβολή άλλου οργάνου, αποκτώντες εντεύθεν την ιδιότητα του δημοσίου υπολόγου.

Ενίσχυση της διαφάνειας του Κρατικού Προϋπολογισμού, έλεγχος των δημοσίων δαπανών, μέτρα φορολογικής δικαιοσύνης και άλλες διατάξεις.

ΘΕΜΑ : Κοινοποίηση των π . δ / των με αριθμ . 136, 138 & 151/98.-Προπληρωμές,αναλήψεις υποχρεώσεων,εκκαθάριση δαπανών.

Διαδικασία ελέγχου δαπανών από τις Υ.Δ.Ε.

ΘΕΜΑ : Διαδικασία ελέγχου δαπανών από τις Υ . Δ . Ε .

Πληρωμή συμπληρωματικών εργασιών, οι οποίες ανατέθηκαν χωρίς να συντρέχουν οι προβλεπόμενες από το τέταρτο άρθρο του ν. 2372/1996- προϋποθέσεις ανάθεσης συμπληρωματικών εργασιών, αφού οι άνω εργασίες δεν κατέστησαν κατά την εκτέλεση του έργου αναγκαίες λόγω απροβλέπτων περιστάσεων. Ο Προϊστάμενος της Υ.Δ.Ε. και οι συνυπογράφοντες την εκκαθάριση και τα Χ.Ε. ευθύνονται σε ολόκληρο έναντι του Δημοσίου μαζί με τους αχρεωστήτως λαβόντες, για κάθε θετική ζημία που προκαλείται από ενέργεια ή παράλειψη τους κατά τον έλεγχο, την εκκαθάριση και την έκδοση των σχετικών ενταλμάτων, εφ' όσον αυτή οφείλεται σε δόλο ή βαρεία αμέλεια. Παράλληλα υπέχουν ποινική και πειθαρχική ευθύνη σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. 3. Αν προκύψει διαφωνία μεταξύ των συναρμοδίων οργάνων ως προς τη νομιμότητα και την κανονικότητα της δαπάνης, αυτή διατυπώνεται εγγράφως. Για την άρση της διαφωνίας αποφαίνεται ο προϊστάμενος της Υ.Δ.Ε. επί του αυτού ή ξεχωριστού εγγράφου το οποίο παραμένει στο αρχείο του σχετικού Χ.Ε. ή σε ειδικό φάκελο της υπηρεσίας. Ο προϊστάμενος της Υ.Δ.Ε. μπορεί να προκαλέσει τη γνώμη της αρμόδιας κεντρικής υπηρεσίας του Γ.Λ.Κ με ερώτημά του». Από τις προεκτιθέμενες διατάξεις συνάγεται ότι στο στάδιο της εκκαθάρισης μιας δημόσιας δαπάνης, πριν την ενταλματοποίηση αυτής, υφίστανται δύο διακριτές διαδικασίες για την άρση των διαφωνιών που δύνανται να ανακύψουν επί της νομιμότητας της: Η πρώτη, που είναι εσωτερική διαδικασία, καθορίζεται στο άρθρο 11 και ακολουθείται όταν ανακύψει διαφωνία μεταξύ των οργάνων της Υ.Δ.Ε., τα οποία είναι αρμόδια για τον έλεγχο, την εκκαθάριση των δημοσίων δαπανών και την έκδοση του οικείου εντάλματος (βλ. άρθρα 11 παρ. 1 και 2 παρ. 1 του ιδίου διατάγματος). Για την άρση της ενλόγω διαφωνίας, η οποία πρέπει να διατυπώνεται εγγράφως, αποφαίνεται ο προϊστάμενος της ΥΔΕ, ο οποίος δύναται να προκαλέσει περαιτέρω τη γνώμη της κεντρικής υπηρεσίας του Γ.Λ.Κ. Σκοπός της τήρησης της διαδικασίας αυτής είναι, όπως συνάγεται από τις προεκτεθείσες διατάξεις, ο προσδιορισμός ή η απαλλαγή από την ευθύνη των συνευθυνομένων κατά την προεκτεθείσα παρ. 2 του άρθρου 11 οργάνων. Για το λόγο αυτό, η πλημμελής τήρηση της ενλόγω διαδικασίας δεν επιδρά στο κύρος του εκδιδομένου εντάλματος και συνακόλουθα στη νομιμότητα της δαπάνης. Με τη δεύτερη διαδικασία, που περιγράφεται στην παρ. 4 του άρθρου 1 του ως άνω διατάγματος, παρέχεται η δυνατότητα στην Υ.Δ.Ε. σε περίπτωση διαφωνίας της ως άνω υπηρεσίας με τον διατάκτη να επιστρέψει τα σχετικά δικαιολογητικά στον εκδότη τους. Η διαδικασία αυτή δύναται να απολήξει είτε στην έκδοση του εντάλματος, αν συμπέσουν τελικά οι απόψεις, είτε σε περικοπή ή απόρριψη της δαπάνης. Το ένταλμα εκδίδεται, κατά το άρθρο 2 παρ. 1 του ιδίου π.δ/τος, με τη σύνταξη πράξεως εκκαθάρισης, η οποία απαιτείται να μονογράφεται από τον υπάλληλο που ήλεγξε τη δαπάνη και να υπογράφεται από τον προϊστάμενο του αρμοδίου Τμήματος και τον προϊστάμενο της Υ.Δ.Ε.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις προεκτεθείσες νομικές σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι η διατύπωση της ως άνω επιφύλαξης συνδέεται μόνο με τον επιμερισμό της ευθύνης μεταξύ των οργάνων που υπέγραψαν την οικεία πράξη εκκαθαρίσεως, και δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της διαδικασίας εκδόσεως του εντάλματος και συνακόλουθα στην εκκαθαριζόμενη δαπάνη.

Ενόψει των άρθρων 23 παρ,3 ν.2362/1995 και 26 παρ.4 ν.3274/2004, οι υπάλληλοι των ΥΔΕ, στις ΝΑ, που κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους εκκαθαρίζουν και εντέλλονται την πληρωμή των δαπανών των ΝΑ, έχουν την ιδιότητα του δημοσίου υπολόγου, της διατάξεως της παρ. 4 του άρθρου 26 του ν.3274/2004 ούσης ανίσχυρου, ως αντιθέτου στην ως άνω συνταγματική διάταξη.

Διαδικασία ελέγχου, εκκαθάρισης και εντολής πληρωμής των δαπανών του Δημοσίου

(Τροποποιήθηκε με τις διατάξεις της παραγρ.1 του άρθρου 37 του ν. 3763/22.5.2009-ΦΕΚ A 80/27.5.2009 και με τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 1 του Π.Δ.155/2013 -ΦΕΚ 245/Α/7.11.2013 )

-Ν.4446/2016,ΦΕΚ-240/Α/22.12.2016 άρθρο 91: Άρθρο 91 Καταργούμενες διατάξεις Οι διατάξεις των προεδρικών διαταγμάτων 151/1998 (Α΄116) και 155/2013 (Α΄245) καταργούνται. Έναρξη ισχύος  Η ισχύς των διατάξεων των άρθρων 76-93 αρχίζει από 1.1.2017, ενώ των άρθρων 94-96 αρχίζει από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου.  

Η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος «ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ» και η Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Συγχρηματοδοτούμενων Ενεργειών από το ΕΚΤ, που έχουν συσταθεί και λειτουργούν στο Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, πρέπει να υποβάλλουν στην αρμόδια Υπηρεσία Δημοσιονομικού Ελέγχου, στο πλαίσιο ελέγχου των δικαιολογητικών δαπανών, πρωτότυπα έγγραφα, εκτός εάν συντρέχει περίπτωση για την κατ’ εξαίρεση, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1 παρ. 2 του ΠΔ 151/1998, υποβολή επικυρωμένων αντιγράφων. (ομοφ.) 2) Οι ως άνω Υπηρεσίες είναι αρμόδιες για την επικύρωση αντιγράφων των εγγράφων που εκδίδουν. (πλειοψ.)

Με τις υπό ανάκληση πράξεις, έγινε δεκτό ότι το άρθρο 4 του π.δ/τος 151/1998, όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο, ερμηνευόμενο ενόψει αφενός του επιδιωκόμενου σκοπού της διενέργειας ελέγχου της νομιμότητας και κανονικότητας των εντελλόμενων δαπανών σε περισσότερα στάδια και από διαφορετικά διοικητικά όργανα, αφετέρου της γενικής αρχής του διοικητικού δικαίου που επιβάλλει και στον Προϊστάμενο της Υ.Δ.Ε., ως διοικητικό όργανο, να παρέχει εγγυήσεις αμερόληπτης κρίσης, υπό την έννοια ότι, κατά την άσκηση των καθηκόντων του δεν πρέπει να έχει ήδη σχηματισμένη και, συνεπώς, προειλημμένη γνώμη για τη νομιμότητα ή μη της εντελλόμενης δαπάνης, δεν επιτρέπει, κατά τη διαδικασία έκδοσης του τακτικού χρηματικού εντάλματος, την παράλληλη εμπλοκή προσώπου με τη διττή ιδιότητα του Προϊσταμένου Τμήματος και του αναπληρωτή Προϊσταμένου Υ.Δ.Ε., αφού ο τελευταίος ελέγχει κατ’ ουσία την πράξη του προηγούμενου.  Για το λόγο αυτόν έκρινε μη θεωρητέα τα ανωτέρω και αναφερόμενα στις προσβαλλόμενες πράξεις χρηματικά εντάλματα πληρωμής που εκδόθηκαν από την Υ.Δ.Ε. στο Νομό Θεσσαλονίκης, καθόσον υπογράφονταν από την υπάλληλο της Υ.Δ.Ε….., υπό την διττή ιδιότητα της Προϊσταμένης του Τμήματος που συνέπραξε στον έλεγχο και την εκκαθάριση της δαπάνης, και της αναπληρώτριας Προϊσταμένης. Όμως, ύστερα από τη νέα νομοθετική ρύθμιση σύμφωνα με την οποία επιτρέπεται, η υπογραφή  χρηματικού εντάλματος από τον αναπληρωτή Προϊστάμενο της Υ.Δ.Ε., όταν αυτός ταυτίζεται με τον συνυπογράφοντα το ένταλμα Προϊστάμενο του αρμοδίου Τμήματος, οι δαπάνες που εντέλλονται με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα νομίμως υπογράφονται από τον αναπληρωτή προϊστάμενο της ΥΔΕ. και, ως εκ τούτου,  θα μπορούσαν τα εντάλματα αυτά να θεωρηθούν αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν.