Ελεγχος νομιμότητας σχεδίου προγραμματικής σύμβασης.(..) Με βάση τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η υπό έλεγχο προγραμματική σύμβαση για την αγορά και εγκατάσταση νέων φωτιστικών σωμάτων στο οδικό δίκτυο και τα κτήρια του Δήμου ... δεν αποτελεί δημόσια σύμβαση έργου, καθόσον δεν αποσκοπεί στην επίτευξη ενός συνολικού αποτελέσματος οικοδομικών εργασιών ή εργασιών μηχανικού που θα προϋπέθετε την εφαρμογή μελέτης με τη χρήση τεχνικών γνώσεων και μεθόδων, αλλά σύμβαση για την ανάθεση προμήθειας και, ως εκ τούτου, αρμόδιο να επιληφθεί του ελέγχου της νομιμότητάς της είναι το ΣΤ΄ Κλιμάκιο του Δικαστηρίου τούτου, στο οποίο και πρέπει να παραπεμφθεί ο φάκελος.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Ολοκλήρωση κατασκευής κόμβου Κ1 των συνδέσεων της Ευρείας Παράκαμψης Πατρών (Ε.Π.Π.) με τη Ν.Ε.Ο. και την Π.Ε.Ο. Κορίνθου – Πατρών(...)Με τα δεδομένα αυτά ..., το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι, ανεξαρτήτως εάν η αρχική σύμβαση του ως άνω έργου υποβλήθηκε σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία που απαιτείται κατά νόμο να προηγηθεί για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης και η οποία, ολοκληρούμενη σε μία και μοναδική φάση, περιλαμβάνει την έκδοση απόφασης ανάθεσης στον ανάδοχο συμπληρωματικών εργασιών και έγκρισης του οικείου Α.Π.Ε., ενώ ουδέν σχέδιο σύμβασης υποβάλλεται προς έλεγχο. το Κλιμάκιο κρίνει ότι σε κάθε περίπτωση η επίμαχη δαπάνη δεν αφορά στην ανάθεση, στον ανάδοχο, συμπληρωματικών εργασιών άμεσα συνεχόμενων με εκείνες του αρχικού έργου, η ανάγκη εκτέλεσης των οποίων ανέκυψε λόγω της συνδρομής απρόβλεπτων περιστάσεων, αλλά η εν λόγω δαπάνη αντιστοιχεί στο εργολαβικό αντάλλαγμα του αναδόχου για εκτελεσθείσες εργασίες του περατωθέντος ήδη από το έτος 2004 έργου, την οποία η αναθέτουσα αρχή επιδιώκει να καταβάλει σε εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων. Συνεπώς, ο φάκελος της οικείας διαδικασίας απαραδέκτως υποβάλλεται στον έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Σύμβαση παραχώρησης δημόσιου έργου...ζητείται η ανάκληση της 564/2019 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Ενόψει των ανωτέρω, υποχρεωτικών για το Τμήμα τούτο, κρίσεων, γενομένων δεκτών των σχετικών ισχυρισμών, η αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η 564/2019 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία το Κλιμάκιο απείχε του ελέγχου του «Συμφωνητικού Τροποποίησης της Σύμβασης Παραχώρησης για τη χορήγηση αποκλειστικού δικαιώματος διοργάνωσης και διεξαγωγής αμοιβαίου ιπποδρομιακού στοιχήματος στην Ελλάδα για περίοδο είκοσι ετών» και να αναπεμφθεί ο φάκελος της υπόθεσης στο ίδιο Κλιμάκιο για την άσκηση ελέγχου νομιμότητας επί του ως άνω σχεδίου σύμβασης.Ανακαλεί την 564/2019 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου

ΕΡΓΑ.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις Ι και ΙΙ, στην προκειμένη περίπτωση δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία που προηγείται της σύναψης της εν λόγω σύμβασης, ήτοι δεν στοιχειοθετείται ούτε επιμέρους φάση της ελεγχόμενης από το Ελεγκτικό Συνέδριο διαδικασίας. Συνεπώς, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας να αποφανθεί για τη νομιμότητα της διαδικασίας σύναψης της σύμβασης αυτής, ο φάκελος της οποίας απαραδέκτως εισάγεται για προσυμβατικό έλεγχο.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ήδη, ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου υποβάλλεται προς έλεγχο νομιμότητας σχέδιο τροποποίησης της από 28.3.2022 προγραμματικής σύμβασης, στο οποίο περιλαμβάνονται οι τροποποιήσεις της τελευταίας, που επήλθαν με τις από 7.9.2022 και από 14.12.2022 υπογραφείσες τροποποιητικές συμβάσεις. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην πρώτη σκέψη, η εν λόγω υποβληθείσα προς έλεγχο τροποποιητική προγραμματική σύμβαση, που έχει ήδη συναφθεί μεταξύ των ανωτέρω συμβαλλόμενων μερών, απαραδέκτως εισάγεται στο Κλιμάκιο τούτο για άσκηση ελέγχου νομιμότητας.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ:«Παραχώρηση υπηρεσιών συλλογής και διαχείρισης υγρών αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου των πλοίων που καταπλέουν στη θαλάσσια περιοχή αρμοδιότητας της …. Α.Ε.»(...)Ενόψει των ανωτέρω και δοθέντος ότι η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης, ο φάκελος με τα στοιχεία της οποίας υποβλήθηκε για έλεγχο, ανέρχεται σε 480.000,00 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), ήτοι υπολείπεται του ορίου του ενός εκατομμυρίου ευρώ χωρίς ΦΠΑ, η εν λόγω σύμβαση εκφεύγει του προσυμβατικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Κατά συνέπεια, απαραδέκτως εισάγεται για έλεγχο ο φάκελος με τα στοιχεία και το οικείο σχέδιο σύμβασης.

«Εγκατάσταση Μονάδος Αφαλάτωσης Δήμου …..» Νομίμως προκηρύχθηκε με τις διατάξεις περί Δημοσίων έργων παρότι αξία των εργασιών που περιλαμβάνονται στην σύμβαση καθώς και η παροχή υπηρεσιών υπολείπονται ουσιωδώς της αξίας των μηχανημάτων που συνθέτουν το σύστημα αφαλάτωσης (τα οποία πάντως δεν μπορούν να λειτουργήσουν αυτόνομα, χωρίς δηλαδή να γίνουν ειδικές εργασίες τοποθέτησης), διότι ο προέχων χαρακτήρας της συμβάσεως αυτής δεν είναι η προμήθεια μηχανημάτων αφαλάτωσης ούτε η παροχή των συναφών υπηρεσιών, οι οποίες έχουν παρεπόμενο χαρακτήρα, αλλά η κατασκευή ενός πλήρους λειτουργικού έργου, το οποίο επιτελεί μία τεχνική λειτουργία ως προϊόν των εργασιών που θα εκτελεσθούν και οι οποίες θα συνθέσουν ένα ολοκληρωμένο σύστημα αφαλατώσεως που όταν εκτελεσθεί η σύμβαση, και τεθεί σε παραγωγική λειτουργία, θα μπορεί να παράγει πόσιμο νερό από την θάλασσα.

Συμπληρωματική σύμβαση έργου- εγκατάσταση αφαλάτωσης..Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η σύναψη της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης στερείται νομίμου ερείσματος, διότι: α) οι συμπληρωματικές εργασίες δεν παρίστανται αναγκαίες για την εκτέλεση του αρχικού έργου, αλλά αποτελούν επέκταση του τεχνικού και φυσικού αντικειμένου του, η οποία δεν περιλαμβανόταν στα συμβατικά τεύχη για την ανάθεση της κύριας σύμβασης, και β) δεν διαπιστώνεται, στη συγκεκριμένη περίπτωση, ότι εξαιτίας απρόβλεπτων περιστάσεων κατέστη αναγκαία, για την τεχνική εκτέλεση του υπό κατασκευή δημοπρατηθέντος έργου, η εκτέλεση συμπληρωματικών εργασιών, καθόσον για την επέκταση της δυναμικότητας της μονάδας αφαλάτωσης προβλεπόταν στα συμβατικά τεύχη νέα ανάθεση (Β΄ Φάση), άλλως η σημαντική αύξηση της τουριστικής - εποχικής κίνησης της περιοχής, αλλά και η βαθμιαία υποβάθμιση της ποιότητας του νερού των γεωτρήσεων (πίνακας παρακολούθησης .... 2008-2018 στη σελ. 12 της αιτιολογικής έκθεσης) ήταν γνωστή τουλάχιστον από τα έτη 2013- 2014, πριν τη δημοπράτηση του έργου, ο σχεδιασμός του οποίου πραγματοποιήθηκε με μεγάλη χρονική απόσταση, βάσει δεδομένων των προηγούμενων ετών σε σχέση με το χρόνο σύνταξης της προμελέτης (2011), επομένως δεν συντρέχει καμία από τις σωρευτικά απαιτούμενες προϋποθέσεις βάσει των άρθρων 28 και 57 του ν.3669/2008, η συνδρομή των οποίων μπορούσε να παρέχει νόμιμο έρεισμα για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης.Κατόπιν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Εγκατάσταση αφαλάτωσης - Θέση ...Δήμου ...».

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/122/2020

Δημόσια έργα-έλεγχος νομιμότητας: Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το σχέδιο σύμβασης εισάγεται απαραδέκτως για την άσκηση ελέγχου νομιμότητας, καθόσον αφορά σε έργο με προϋπολογιζόμενη δαπάνη κατώτερη του ποσού των 10.000.000 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. Συνεπώς, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου επ’ αυτού και πρέπει να απόσχει.

Συμπληρωματική σύμβαση .Η συμπληρωματική σύμβαση συνοδεύεται από τον «Ανακεφαλαιωτικό Πίνακα Εργασιών» (νεότερη ονομασία του «Συγκριτικού Πίνακα») στον οποίο περιλαμβάνονται οι εργασίες, οι τιμές μονάδος αυτών, τα μεγέθη των ποσοτήτων και ο προϋπολογισμός του αρχικού έργου, της αμέσως προηγούμενης συμβάσεως και της προς κατάρτιση καινούριας συμβάσεως, η έγκριση δε του πίνακα αυτού (και συνεπώς η οριστικοποίησή του) έχει συνέπειες μόνο ως προς το είδος και την ποσότητα των προς εκτέλεση εργασιών και δεν επιδρά στους όρους και τις προϋποθέσεις εγκυρότητας και νομιμότητας της συμπληρωματικής συμβάσεως. Περαιτέρω, κατά τον προληπτικό έλεγχο νομιμότητας των χρηματικών ενταλμάτων πληρωμής δαπανών το Δικαστήριο δεν υπεισέρχεται στις συμβατικές υποχρεώσεις του φορέα που διενεργεί τη δαπάνη και επομένως δεν ανακύπτει κατά τούτο ζήτημα τηρήσεως των αρχών της καλής πίστεως και των συναλλακτικών ηθών, οι οποίες, σύμφωνα με το νόμο δεσμεύουν μόνο τους συμβαλλομένους στις συμβάσεις που αποτέλεσαν την αιτία της δαπάνης και μόνον εφόσον αυτές πληρούν τους όρους εγκυρότητας και νομιμότητας.