Μη νόμιμη δαπάνη διότι ο 1ος Ανακεφαλαιωτικός Πίνακας Εργασιών (Α.Π.Ε.) με το 1° Πρωτόκολλο Κανονισμού Τιμών Μονάδων Νέων Εργασιών (Π.Κ.Τ.Μ.Ν.Ε.) και η συμπληρωματική σύμβαση εργασιών του έργου καταρτίστηκαν και εγκρίθηκαν μετά την εκπνοή της συμβατικής προθεσμίας περαίωσης του έργου.

Η Πράξη 158/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προληπτικό έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης για το έργο «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΟΔΟΥ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΜΙΝΑΚΙΑ» του Δήμου Αστυπάλαιας. Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι ο υποβληθείς φάκελος ήταν ελλιπής, καθώς έλειπαν πολλά κρίσιμα έγγραφα για τη διαμόρφωση ασφαλούς κρίσης. Μεταξύ των ζητούμενων στοιχείων ήταν το ίδιο το σχέδιο της 2ης σύμβασης, η αρχική σύμβαση, τα τεύχη δημοπράτησης, η 1η συμπληρωματική σύμβαση, αποφάσεις έγκρισης, καθώς και έγγραφες διευκρινίσεις για τη συνάφεια και την αναγκαιότητα των συμπληρωματικών εργασιών. Για τους λόγους αυτούς, το Κλιμάκιο ανέβαλε την έκδοση οριστικής Πράξης και διέταξε τη συμπλήρωση του φακέλου από την αναθέτουσα αρχή.

Η Πράξη 227/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου της Δ.Ε.Υ.Α. Πάτρας, με τίτλο «Κατασκευή - ανακατασκευή αγωγών αποχέτευσης και εξωτερικών διακλαδώσεων Δήμου Πατρέων - 2021». Η συμπληρωματική σύμβαση αφορά δαπάνη ύψους 420.626,38 ευρώ, αυξάνοντας τη συνολική συμβατική δαπάνη αθροιστικά με την 1η συμπληρωματική, κατά περίπου 47,27%. Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι ο φάκελος δεν ήταν πλήρης, καθώς έλειπαν κρίσιμα έγγραφα και στοιχεία. Ζητούνται μεταξύ άλλων οι Ανακεφαλαιωτικοί Πίνακες Εργασιών (Α.Π.Ε.), διευκρινίσεις για την ενεργοποίηση ή μη του δικαιώματος προαίρεσης, οι ακριβείς εργασίες της ελεγχόμενης σύμβασης και αποδεικτικά στοιχεία για την τεχνική ή οικονομική συνάφεια των εργασιών με το αρχικό έργο. Ως εκ τούτου, το Κλιμάκιο ανέβαλε την έκδοση οριστικής Πράξης και διέταξε τη συμπλήρωση του φακέλου.

Η Πράξη 308/2025 του Ε΄ Κλιμακίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της νομιμότητας του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης για το έργο του Δήμου Κορινθίων "ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΩΡΟΥ ΠΑΛΑΙΟΥ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΚΟΡΙΝΘΟΥ". Η συμπληρωματική σύμβαση αξίας 146.304,87 ευρώ αποτελεί αύξηση 18,49% του αρχικού συμβατικού ανταλλάγματος. Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι ο φάκελος δεν ήταν πλήρης, καθώς έλειπαν κρίσιμα έγγραφα όπως τα τεύχη δημοπράτησης, οι Ανακεφαλαιωτικοί Πίνακες Εργασιών (ΑΠΕ) και τα Πρωτόκολλα Κανονισμού Τιμών Μονάδας Νέων Εργασιών (ΠΚΤΜΝΕ). Ζητήθηκαν επίσης έγγραφες διευκρινίσεις για τη μεγάλη παράταση της προθεσμίας εκτέλεσης (που ξεπέρασε τους 32 μήνες) και βεβαίωση ότι οι εργασίες δεν έχουν εκτελεστεί. Ως εκ τούτου, το Κλιμάκιο αναβάλλει την έκδοση οριστικής πράξης και διατάσσει τη συμπλήρωση του φακέλου εντός 15 ημερών.

ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΔΗΜΟΥ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙΙ της παρούσας, οι αποφάσεις για την απευθείας ανάθεση των εργασιών αποκομιδής των απορριμμάτων από περιοχές αρμοδιότητας του Συνδέσμου ελήφθησαν αρμοδίως από την Εκτελεστική του Επιτροπή σύμφωνα με τις ισχύουσες κατά το χρόνο έκδοσης των ως άνω αποφάσεων διατάξεις  των άρθρων 266 παρ. 1 του π.δ. 410/1995 και 17 παρ. 2 του ν. 2539/1997, η δε προσβαλλόμενη καταλογιστική πράξη ερείδεται στην εσφαλμένη νομική προϋπόθεση ότι εφαρμοστέα εν προκειμένω είναι η διάταξη του άρθρου 9  παρ. 9 του ν. 2623/1998, δυνάμει της οποίας μεταβιβάστηκε η σχετική αρμοδιότητα απευθείας ανάθεσης εκτέλεσης εργασιών στο Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου, η οποία όμως δεν ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο. Για το λόγο αυτό, που, παρά την έλλειψη σχετικής αιτίασης στο δικόγραφο της έφεσης, εξετάζεται αυτεπαγγέλτως, καθόσον ανάγεται στο νόμω βάσιμο της προσβαλλόμενης πράξης (βλ. άρθρο 49 παρ. 1 του π.δ/τος 1225/1981), αυτή τυγχάνει ακυρωτέα καθ’ ό μέρος καταλογίστηκαν οι τρεις πρώτοι εκ των εκκαλούντων με το ποσό των 6.827.471 δραχμών ή 20.036,60 ευρώ. Περαιτέρω, ως προς τις δαπάνες κινητής τηλεφωνίας ο πρώτος εκκαλών, ο οποίος διετέλεσε Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου, οι 3ος, 4ος, 5ος, 6ος, 7ος και 8ος εκκαλούντες και ο ήδη αποβιώσας δικαιοπάροχος της 9ης εκκαλούσας .., οι οποίοι συμμετείχαν στην έκδοση της 56/1998 απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου, ενέκριναν τις πραγματοποιηθείσες δαπάνες κινητής τηλεφωνίας και, ως εκ τούτου, ενήργησαν πράξεις διαχείρισης της περιουσίας του ως άνω νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου και υπέχουν ευθύνη δημοσίου υπολόγου.(..)Κατ’ ακολουθία των προεκτεθέντων, η ένδικη έφεση πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή, να μεταρρυθμιστεί η προσβαλλόμενη πράξη και να περιοριστεί το καταλογισθέν σε βάρος των εκκαλούντων ποσό

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγινα δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι η εκτέλεση, με δαπάνες του Δήμου ....., των εργασιών διαμόρφωσης των πρασιών, οι οποίες ανήκουν κατά κυριότητα στους ιδιώτες ιδιοκτήτες των οικοπέδων του οικείου οικοδομικού τετραγώνου και αποτελούν τμήμα των οικοπέδων αυτών, δεν προβλέπεται ούτε από το άρθρο 75 του ν. 3463/2006 ούτε από άλλη διάταξη νόμου και δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι εξυπηρετεί τη λειτουργική του δραστηριότητα ή την αποτελεσματικότερη εκπλήρωση των σκοπών του Δήμου. Εξάλλου, το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος των πρασιών αυτών έχει δοθεί, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του Δήμου, στην κυκλοφορία του κοινού, δεν αρκεί για να καταστήσει τους χώρους αυτούς κοινόχρηστους, αφού, όπως προεκτέθηκε, μόνο κατά την έγκριση, επέκταση, αναθεώρηση ή τροποποίηση του οικείου ρυμοτομικού σχεδίου μπορεί να προβλέπεται, υπό προϋποθέσεις, η υποχρεωτική ενοποίηση των πρασιών ενός οικοδομικού τετραγώνου ή η δημιουργία κοινόχρηστων χώρων από τις πρασιές των οικοπέδων. Πλην όμως, το Τμήμα κρίνει, κατ΄ αποδοχή σχετικού ισχυρισμού του Δήμου, ο οποίος προβλήθηκε με το 10995/9.6.2010 (αριθμ. πρωτ. Ε.Σ. 31649/9.6.2010) έγγραφο του Δημάρχου αυτού, ότι πεπλανημένως πλην συγγνωστώς και άνευ πρόθεσης καταστρατήγησης των κειμένων διατάξεων τα αρμόδια όργανα του Δήμου ..... υπέλαβαν ότι η διενέργεια της δαπάνης αυτής είναι νόμιμη, ενόψει της θεώρησης κατά το παρελθόν των χρηματικών ενταλμάτων με τα οποία πληρώθηκαν ο 1ος, 2ος, και 3ος λογαριασμός του προαναφερόμενου έργου. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, όμως το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

Συντήρηση οδικού δικτύου...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι: (α) η διαδικασία σύναψης της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης είναι νομικώς πλημμελής, καθόσον, κατά παράβαση των προαναφερθεισών διατάξεων (βλ. σκ. 2.Β και Γ), δεν εγκρίθηκε ο ως άνω 1ος Α.Π.Ε. και το 1ο Π.Κ.Τ.Μ.Ν.Ε. από τον Προϊστάμενο της αρμόδιας Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων Περιφερειακών Ενοτήτων .... και, ως εκ τούτου, η …..2019 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας ...., με την οποία ανατέθηκε η υπό κρίση σύμβαση στην εταιρεία «….», είναι μη νόμιμη και (β) οι περιλαμβανόμενες στην ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση εργασίες, ανεξάρτητα από τη συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων, δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης στο αρχικό έργο. Τούτο δε διότι το ανατεθέν με την αρχική σύμβαση έργο, συνιστάμενο σε κατά τόπους εργασίες συστηματικής συντήρησης και βελτίωσης του οδικού δικτύου και αποκατάστασης βλαβών, είτε περιορισμένων, είτε εκτεταμένων, αντιστοιχεί σε μεμονωμένες επεμβάσεις στους προκαθορισμένους, ακόμα και ανεξάρτητους μεταξύ τους, οδικούς άξονες στη γεωγραφική περιοχή της Περιφερειακής Ενότητας .... της Περιφέρειας ...., ήτοι σε πλήθος μικρότερων έργων στερούμενων ενιαίας οικονομικής και τεχνικής λειτουργίας, εκτελούμενων ανάλογα με τις παρουσιαζόμενες φθορές, βλάβες και ανάγκες, ανεξάρτητα από την αιτία στην οποία οφείλονται (έντονα καιρικά φαινόμενα ή απλή φθορά), ανεξάρτητα και από την εκάστοτε ανάπτυξή τους σε μικρότερη ή ευρύτερη τοπική κλίμακα στους προκαθορισμένους οδικούς άξονες. Επομένως, ο σκοπός της αρχικής σύμβασης είναι διαρκής, καθόσον οι εργασίες που περιλαμβάνει αποσκοπούν στην πάγια και διαρκή ανάγκη να συντηρείται σταθερά το ανωτέρω οδικό δίκτυο και να αίρονται οι ανακύπτουσες βλάβες, ώστε να είναι αδιαλείπτως λειτουργικό και ασφαλές, και, συνεπώς, οι εργασίες αυτές, λόγω της επαναληπτικότητάς τους και της ανάγκης να εκτελούνται σε σταθερή βάση, προκειμένου να υφίσταται ασφαλές οδικό δίκτυο, είναι ασύμβατες με την έννοια της συμπληρωματικής σύμβασης, διότι ήδη αποτελούν το αρχικό φυσικό συμβατικό αντικείμενο, δεν συμπληρώνουν το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, αλλά αντιθέτως αφορούν στην εκτέλεση των αυτών – χρονικά επαναλαμβανόμενων και αδιαλείπτως εκτελεστέων - εργασιών σε διάδοχο χρόνο μετά τη λήξη του αρχικού έργου και την εξάντληση του συμβατικού αντικειμένου. Ως εκ τούτου, από τη φύση του αρχικού έργου δεν μπορεί να γίνει λόγος για ανάγκη που ανέκυψε κατά την τεχνική εκτέλεσή του και για τελειοποίηση της αρτιότητας και λειτουργικότητάς του με την ανάθεση των κρίσιμων εν προκειμένω συμπληρωματικών εργασιών, κατά την έννοια των αναφερόμενων στη σκέψη 2. Α διατάξεων, αφού ο σκοπός της κύριας σύμβασης είναι διαρκής και, ως εκ τούτου, δε νοείται η ολοκλήρωσή του (βλ. Ε.Σ. VI Τμ. 445, 458, 527, 1011/2018, 6064/2015, 285/2012, Ε΄ Κλ. 30, 64, 185, 518/2018, 191, 198, 530, 545/2017), ούτε, εξάλλου, ο διαχωρισμός των εν λόγω εργασιών από την κύρια σύμβαση θα δημιουργούσε μείζονα προβλήματα για την αναθέτουσα αρχή, τούτα δε ανεξαρτήτως του ότι δεν αποδεικνύεται η περαιτέρω επιβάρυνση του δικτύου αυτού λόγω των έκτακτων καιρικών συνθηκών της 29ης Σεπτεμβρίου 2018 (βλ. το προσκομισθέν φωτογραφικό υλικό, στο οποίο δεν καθορίζεται το ακριβές σημείο, ούτε η ημερομηνία λήψης εκάστης φωτογραφίας). Τέλος, το επείγον της εκτέλεσης των εν λόγω εργασιών δεν αποτελεί νόμιμη προϋπόθεση για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης και δεν δύναται να δικαιολογήσει την ανάθεση των εργασιών με τις διατάξεις περί συμπληρωματικών συμβάσεων (βλ. Ε.Σ. Ε΄ Κλ. 30/2018).

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:ζητείται η ανάκληση της 602/2018 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (υπό σκέψεις 6 - 8), το Τμήμα κρίνει ότι ορθώς απεφάνθη το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη του ότι στερείτο αρμοδιότητας να προβεί σε έλεγχο νομιμότητας του υποβληθέντος ενώπιόν του σχεδίου της προαναφερόμενης συμπληρωματικής σύμβασης και ότι αυτή εισήχθη, επομένως, ενώπιόν του απαραδέκτως. Και τούτο, διότι, ενώ μεν προσκομίζεται από την αναθέτουσα αρχή λεπτομερής φάκελος εγγράφων, που αφορούν στην εξέλιξη της εκτέλεσης του έργου ήδη από τη σύναψη και εκτέλεση της αρχικής σύμβασης, ωστόσο δεν έχει εκδοθεί εκτελεστή διοικητική πράξη, ήτοι απόφαση του αρμοδίου οργάνου της αναθέτουσας αρχής (και εν προκειμένω του Γενικού Γραμματέα Αγροτικής Πολιτικής και Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων), με την οποία εγκρίνεται ο 4ος Ανακεφαλαιωτικός Πίνακας Εργασιών και ανατίθεται η επίμαχη (1η) συμπληρωματική σύμβαση στην ανάδοχο του αρχικού έργου εργοληπτική επιχείρηση. Επομένως, δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία που απαιτείται κατά νόμο να προηγηθεί για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης και η οποία, ολοκληρούμενη σε μία και μοναδική φάση, περιλαμβάνει την έκδοση απόφασης ανάθεσης στον ανάδοχο της συμπληρωματικής σύμβασης και έγκρισης του σχετικού ανακεφαλαιωτικού πίνακα εργασιών. Για τον ίδιο λόγο, ότι δηλαδή για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης η διαδικασία ολοκληρώνεται σε μία και μοναδική φάση με τη λήψη της οικείας απόφασης, οι προπαρασκευαστικές ενέργειες που έλαβαν χώρα, προκειμένου να συναφθεί η επίμαχη συμπληρωματική σύμβαση, δε στοιχειοθετούν αυτοτελή επιμέρους φάση της διαδικασίας σύναψης αυτής, νομίμως υποβαλλόμενη προς άσκηση προσυμβατικού ελέγχου, όπως εσφαλμένως υποστηρίζουν οι αιτούντες. Τέλος, όλως αβασίμως επικαλούνται οι αιτούντες τις διατάξεις της ΥΑ 110427/ΕΥΘΥ/1020/ 20.10.2016 (Β΄ 3521), οι οποίες αφορούν στους διενεργούμενους από τις Αρχές Διαχείρισης και τους Ενδιάμεσους Φορείς ελέγχους νομιμότητας δημοσίων συμβάσεων συγχρηματοδοτούμενων πράξεων και από τις οποίες συνάγεται, κατά τους ισχυρισμούς τους, ερμηνευτικώς η βασιμότητα του μοναδικού λόγου ανάκλησης, ότι δηλ. για τη σύναψη της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης ο προσυμβατικός έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να διενεργηθεί πριν από την έκδοση της οικείας απόφασης του Γενικού Γραμματέα Αγροτικής Πολιτικής και Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων. Και τούτο, ειδικότερα, διότι στις μεν διατάξεις του άρθρου 39 της ως άνω επικαλούμενης Υ.Α. αναφέρεται όλως διηγηματικώς ότι, όταν μία δημόσια σύμβαση υπάγεται και στον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου ή της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων, έχουν την ευχέρεια οι ως άνω Διαχειριστικές Αρχές και οι Ενδιάμεσοι Φορείς να στηριχθούν στα αποτελέσματα των ελέγχων των φορέων αυτών και να μην επαναλάβουν τον έλεγχο, και δεν τίθεται, όπως καθ΄ερμηνεία του σχετικού λόγου υποστηρίζεται, κανόνας δικαίου, σύμφωνα με τον οποίο ο προσυμβατικός έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου προηγείται του ελέγχου νομιμότητας των ως άνω Διαχειριστικών Αρχών, η δε διάταξη της παρ. 7 του άρθρου 40 αναφέρεται ειδικώς στους ελέγχους, που διενεργούν τα ίδια ως άνω όργανα (Διαχειριστικές Αρχές και Ενδιάμεσοι Φορείς) επί συμπληρωματικών συμβάσεων συγχρηματοδοτούμενων πράξεων και ορίζεται με αυτήν ότι οι ως άνω έλεγχοι προηγούνται της εκδόσεως σχετικής απόφασης από τα αρμόδια διοικητικά όργανα για τη σύναψή τους, ρύθμιση, όμως, η οποία ουδεμία σχέση έχει με τον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Δεν ανακαλεί την 602/2018 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ.ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/276/2019.Δια ταύτα Δέχεται τις αιτήσεις αναθεώρησης. Αναθεωρεί την 1883/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 

ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΡΓΟΥ:..ζητείται, παραδεκτώς, σύμφωνα με το άρθρο 36 παρ. 5 του Κ.Ν.Ελ.Συν., η ανάκληση της 328/2014 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν (βλ. ανωτέρω σκέψη 4), ο ως άνω λόγος ανάκλησης της προσβαλλόμενης πράξης, στηριζόμενος στην πλημμελή εφαρμογή του νόμου στην κρινόμενη υπόθεση, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Τούτο διότι η σύναψη της ως άνω 2ης συμπληρωματικής σύμβασης δεν είναι νόμιμη, καθόσον, κατά παράβαση των μνημονευθεισών (ανωτέρω σκέψη 3) διατάξεων των άρθρων 28 περ. β΄ και 57 παρ. 1 του Κ.Δ.Ε., η αναθέτουσα αρχή δεν απέδειξε ότι οι συμπληρωματικές εργασίες που αποτελούν το αντικείμενό της (επιπλέον διαχείριση 9.200 τόνων απορριμμάτων) κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων. Ειδικότερα, οι επικαλούμενες, στην οικεία αιτιολογική έκθεση του κρίσιμου 7ου Α.Π.Ε. του έργου, απρόβλεπτες περιστάσεις, που κατέστησαν αναγκαία την διαχείριση από το υφιστάμενο κύτταρο Α΄ των πιο πάνω 9.200 τόνων απορριμμάτων, οφείλονται στην αύξηση του εισερχόμενου απορριμματικού φορτίου, εξαιτίας της τροποποίησης - μετά τη ματαίωση κατασκευής του Χ.Υ.Τ.Α. στην περιοχή της … και της Κεντρικής Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων στην περιοχή του … - του ΠΕ.Σ.Δ.Α. ...και της εξυπηρέτησης, πλέον, των αστικών στερεών αποβλήτων όχι μόνο της 6ης Διαχειριστικής Ενότητας αλλά και 7ης Διαχειριστικής Ενότητας. Οι απρόβλεπτες αυτές περιστάσεις, όμως, αποτέλεσαν την αιτιολογική βάση για τη σύναψη της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου, χωρίς να γίνεται επίκληση ούτε να αποδεικνύεται ότι μεσολάβησε, μετά τη σύναψη της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης, οποιαδήποτε μεταβολή των δεδομένων που να δικαιολογεί την κατάρτιση νέας συμπληρωματικής σύμβασης με το ίδιο αντικείμενο. Αντίθετα, όπως προκύπτει από τη χρονολογία των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης, η 5η εντολή εκτέλεσης επειγουσών πρόσθετων εργασιών, βάσει της οποίας εισήλθαν στον … οι ως άνω 9.200 τόνοι απορριμμάτων, εδόθη στις 6.4.2012 (με την 4/6.4.2012 απόφαση της Ε.Ε.), ήτοι πριν την έγκριση («επικύρωση») του οικείου 3ου Α.Π.Ε. στις 25.6.2012 (με την 28/25.6.2012 απόφαση της Ε.Ε.) και την υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης, στις 19.7.2012. Περαιτέρω, προκύπτει ότι η ανάγκη σύναψης της ελεγχόμενης 2ης συμπληρωματικής σύμβασης κατέστη αναγκαία διότι κατά τη σύνταξη του 4ου Α.Π.Ε., με τον οποίο θα ενσωματώνονταν στο έργο η 4η και 5η εντολή επειγουσών εργασιών, διαπιστώθηκε εκ των υστέρων ότι αναφορικά με τους ήδη ασφαλώς υγειονομικά διαχειρισθέντες 40.000 τόνους απορριμμάτων της 5ης εντολής μπορούσε να εγκριθεί η δαπάνη μόνο για 30.800 τόνους (δηλαδή για 9.200 λιγότερους), λόγω υπέρβασης του ποσοστού ανάλωσης των επί έλασσον δαπανών της σύμβασης, γεγονός που ανάγεται στην οικονομική διαχείριση της σύμβασης και, σε κάθε περίπτωση, δεν δύναται να δικαιολογήσει τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης. Συνακόλουθα, αλυσιτελώς προβάλλονται οι εκτεθέντες στην προηγούμενη σκέψη ισχυρισμοί που αφορούν στην αιτιολόγηση της καθυστέρησης έγκρισης της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης και στη μη ύπαρξης ευθύνης των οργάνων του αιτούντος για την εν λόγω καθυστέρηση, καθόσον δεν πλήττουν την προεκτεθείσα (ανωτέρω σκέψη 10) κρίση της προσβαλλόμενης πράξης ότι η ελεγχόμενη 2η συμπληρωματική σύμβαση είναι μη νόμιμη για το λόγο ότι οι επικαλούμενες για τη σύναψή της απρόβλεπτες περιστάσεις ανάγονται στο χρόνο κατάρτισης της προηγούμενης συμπληρωματικής σύμβασης. Τούτο δε ανεξαρτήτως του, σε κάθε περίπτωση, ουσία αβάσιμου των ως άνω ισχυρισμών, καθόσον η ανάγκη διαχείρισης επιπλέον απορριμματικού φορτίου είχε ανακύψει ήδη από το μήνα Απρίλιο του έτους 2009 (βλ. ανωτέρω σκέψη 6) και ο 3ος Α.Π.Ε. και η 1η συμπληρωματική σύμβαση του έργου εγκρίθηκαν, περίπου δυόμισι χρόνια μετά, το μήνα Νοέμβριο του έτους 2011 (με την 55/19.11.2011 απόφαση της Ε.Ε.), η δε διενέργεια, του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας των δημοσίων συμβάσεων προβλέπεται από το νόμο, διέπεται από συγκεκριμένες προθεσμίες και δεν συνιστά, σε καμία περίπτωση, απρόβλεπτη περίπτωση. Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο, με την προσβαλλόμενη πράξη ορθώς εφάρμοσε τις κρίσιμες διατάξεις των άρθρων 28 περ. β΄ και 57 παρ. 1 του Κ.Δ.Ε. και τα αντιθέτως προβαλλόμενα με την εξεταζόμενη αίτηση και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν...Δεν ανακαλεί την υπ' αριθ. 328/2014 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Επειδή, εν προκειμένω, όπως προκύπτει από την προσβαλλομένη απόφαση, με την από 4.8.2005 σύμβαση, η οποία συνήφθη κατόπιν μειοδοτικού διαγωνισμού, η αναιρεσείουσα τεχνική εταιρεία ανέλαβε την εκτέλεση του έργου «Οδοσήμανση Οδικού Επαρχιακού Δικτύου», σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 1418/1984 και του π.δ/τος 609/1985. Στις 30.6.2006 υπεγράφη η 1η συμπληρωματική σύμβαση, λόγω υπερβάσεως του συμβατικού αντικειμένου του έργου. Στα πλαίσια των ανωτέρω συμβάσεων, στις 29.9.2006 υποβλήθηκε ο 4ος λογαριασμός του έργου, ποσού 204.049,91 ευρώ. Στις 6.10.2006 εγκρίθηκε από τη διευθύνουσα υπηρεσία το ένα μόνον αντίγραφο του εν λόγω λογαριασμού, προς διευκόλυνση της αναιρεσειούσης, ώστε να προβεί σε ενεχυρίαση – εκχώρηση της απαιτήσεώς της από τον ως άνω λογαριασμό προς την «Εγνατία Τράπεζα Α.Ε.». Για την εν λόγω εκχώρηση συνήφθη η από 19.10.2006 σύμβαση μεταξύ της αναιρεσειούσης και της ως άνω Τραπέζης προς εξασφάλιση πιστώσεως με ανοικτό αλληλόχρεο λογαριασμό. Κατά τον ίδιο τρόπο, στις 17.1.2007 υποβλήθηκε ο 5ος λογαριασμός του έργου, ποσού 142.704,92 ευρώ, εγκρίθηκε στις 19.1.2007 το ένα μόνον αντίγραφο αυτού από τη διευθύνουσα υπηρεσία και με την από 2.2.2007 σύμβαση εκχωρήσεως λόγω ενεχύρου, μεταξύ της αναιρεσειούσης και της ίδιας Τραπέζης, ενεχυριάσθηκε η ως άνω απαίτηση του 5ου λογαριασμού, προς εξασφάλιση πιστώσεως με ανοικτό αλληλόχρεο λογαριασμό προς την αναιρεσείουσα. Με την αγωγή της η αναιρεσείουσα ζήτησε την αναγνώριση της καταβολής των ως άνω ποσών, προσαυξημένων με τον νόμιμο τόκο υπερημερίας από της επιδόσεως της αγωγής, υποστηρίζοντας ότι η απαίτησή της για την εξόφληση των δύο ανωτέρω λογαριασμών, συνολικού ποσού 346.754,83 ευρώ, είναι, μετά τη θεώρηση – έγκριση αυτών από τη διευθύνουσα υπηρεσία, βεβαία και εκκαθαρισμένη και, επομένως, έπρεπε οι εν λόγω λογαριασμοί να εξοφληθούν εντός διμήνου από την υποβολή τους ή εντός μηνός από την έγκριση και θεώρησή τους, ήτοι από τις 7.11.2006 και 20.2.2007, αντιστοίχως. Με τα ως άνω δεδομένα, το Διοικητικό Εφετείο δέχθηκε τα ακόλουθα: «Επειδή σε περίπτωση ενεχυριάσεως απαιτήσεως (προς εξασφάλιση απαιτήσεως ανωνύμου εταιρίας με αιτία αλληλόχρεο λογαριασμό), μετά την αναγγελία της εκχωρήσεως της απαιτήσεως στον οφειλέτη αποκόπτεται κάθε δεσμός του τελευταίου με τον εκχωρητή, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην 5η σκέψη. Όταν όμως υφίστανται οφειλές του εκχωρητή προς το ΙΚΑ, εκχώρηση της απαιτήσεως που συναρτάται με τις οφειλές αυτές δεν ισχύει, σύμφωνα με το τελευταίο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 39 του ν. 2065/1992. Εν προκειμένω, προκύπτει ότι η ενάγουσα ανώνυμη εταιρία, εκχώρησε τις απαιτήσεις της από τον 4ο και 5ο λογαριασμό προς την «Εγνατία Τράπεζα Α.Ε.», χωρίς να καταβάλει τις οφειλές της προς το ΙΚΑ, ή τουλάχιστον χωρίς να αποδεικνύει ότι δεν έχει σχετικές οφειλές, αφού δεν προσκομίζει αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας. Περαιτέρω, η καταβολή του ανωτέρω ποσού και πριν από την ενεχυρίαση της σχετικής απαιτήσεως και μετά, δεν μπορεί να γίνει χωρίς την προσκόμιση πιστοποιητικού ασφαλιστικής ενημερότητας. Επομένως, εφόσον δεν καθίσταται γνωστό στο δικαστήριο, εάν εχώρησε νόμιμη ή όχι εκχώρηση των ανωτέρω απαιτήσεων για καταβολή των ανωτέρω ποσών των δύο λογαριασμών (4ου και 5ου) και μόνο υπό την εκδοχή ότι η ενάγουσα νομιμοποιείται ενεργητικά για την άσκηση αγωγής, πρέπει η κρινόμενη αγωγή να απορριφθεί και ως προς την κύρια απαίτησή της, για καταβολή των ποσών των δύο πιο πάνω λογαριασμών, αφού πληρωμή λογαριασμών δεν χωρεί, χωρίς την εξόφληση των αντιστοιχουσών εισφορών και επιβαρύνσεων προς το Ίδρυμα, η δε ενάγουσα δεν απέδειξε ότι δεν υφίστανται οι παραπάνω οφειλές αυτής προς το Ίδρυμα. Τέλος, εφόσον η τελευταία δεν προσκομίζει το σχετικό αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας, δεν υφίσταται υπαιτιότητα του κυρίου του έργου –Νομαρχιακού Διαμερίσματος Ροδόπης– για τη μη πληρωμή του 4ου και 5ου λογαριασμού του παραπάνω έργου και κατά συνέπεια, δεν γεννάται υποχρέωση αυτού προς καταβολή τόκων υπερημερίας επί των καθυστερουμένων ποσών, καθ’ όλο το χρονικό διάστημα κατά το οποίο διαρκεί η παράλειψη της ενάγουσας αναδόχου να υποβάλλει την κατά τα ανωτέρω απόδειξη για καταβολή των υπέρ του ΙΚΑ ασφαλιστικών εισφορών». Επειδή, η αναιρεσείουσα προβάλλει, ειδικότερα, ότι η προπαρατεθείσα κρίση του δικάσαντος Διοικητικού Εφετείου είναι αναιρετέα, διότι, κατά την έννοια των ως άνω διατάξεων, η μη υποβολή εξαρχής από την ανάδοχο της ασφαλιστικής και φορολογικής της ενημερότητας δεν δύναται να θεμελιώσει υπαιτιότητά της για τη μη πληρωμή, αφού δεν προκύπτει από τις εν λόγω διατάξεις ότι η ανάδοχος είναι υποχρεωμένη να συνυποβάλει τις ως άνω ενημερότητες με τις σχετικές πιστοποιήσεις προς πληρωμή, αλλά τουναντίον η ανάδοχος έχει την ευχέρεια να τις υποβάλει μεταγενεστέρως και μάλιστα μετά την οριστικοποίηση των πληρωτέων ποσών, οπότε και θα γνωρίζει το ύψος των σχετικών ποσών που πρέπει να αποδοθούν στους τρίτους. Σύμφωνα, όμως, με τα γενόμενα δεκτά στην όγδοη σκέψη, εφόσον, κατά την ανέλεγκτη περί των πραγμάτων κρίση του δικαστηρίου της ουσίας, οι επίδικοι λογαριασμοί δεν συνοδεύονταν από τις, απαραίτητες κατά το νόμο για την πληρωμή τους, βεβαιώσεις ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας, δεν γεννήθηκε υποχρέωση της αναιρεσίβλητης προς πληρωμή τους. Πρέπει, συνεπώς, να απορριφθεί ο ως άνω λόγος ως αβάσιμος.