ΕΣ/Ε ΚΛΙΜΑΚΙΟ/527/2024
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Η Πράξη 527/2024 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης για το έργο «Δεξαμενισμός – Συντήρηση Πλωτής Γέφυρας Λευκάδας "ΑΓΙΑ ΜΑΥΡΑ" 2018-2021». Η αρχική σύμβαση είχε συνολικό συμβατικό τίμημα 1.305.447,09 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ και αναθεώρηση). Η ανάγκη για συμπληρωματικές εργασίες, κυρίως λόγω παράτασης της προθεσμίας και αποκατάστασης βλάβης στο σύστημα περιστροφής, οδήγησε σε αύξηση δαπάνης 102.624,62 ευρώ. Δεδομένου ότι η επαύξηση αυτή αντιπροσωπεύει το 7,86% της αξίας της αρχικής σύμβασης, υπολειπόμενη του ορίου του 15% που ορίζει ο ν. 4412/2016, η τροποποίηση χαρακτηρίζεται ως «de minimis» (ήσσονος σημασίας). Ως εκ τούτου, η εν λόγω συμπληρωματική σύμβαση εξαιρείται από τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας και υποβάλλεται απαραδέκτως στο Κλιμάκιο, σύμφωνα με το άρθρο 324 παρ. 5 περ. α΄ του ν. 4700/2020.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΑΕΠΠ/859/2018
Με την Προδικαστική Προσφυγή, ο αιτών επιδιώκει: α) να γίνει δεκτή η υπό εξέταση προδικαστική προσφυγή, β) να ακυρωθεί η με αριθ. πρωτ. 705-35/01-08-2018 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της αναθέτουσας αρχής, με την οποία εγκρίθηκε το από 26-07-2018 Πρακτικό ΙΙ της αρμόδιας Επιτροπής Αξιολόγησης (ΑΔΑ:6Ζ1Φ7ΛΕ-ΛΡΓ), το ως άνω Πρακτικό και κάθε βλαπτική συναφής πράξη ή παράλειψη, γ) να αποκλειστεί η προσωρινή ανάδοχος εταιρεία με την επωνυμία «… … … .» και δ) την επιταγή της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων προς συμμόρφωσή της στα σκεπτικό και διατακτικό της απόφασης της ΑΕΠΠ επί της προσφυγής. Αντικείμενο της σύμβασης είναι η κατασκευή του έργου: «∆εξαμενισμός - Συντήρηση Πλωτής Γέφυρας Λευκάδας "ΑΓΙΑ ΜΑΥΡΑ" 2018-2021» εκτιμώμενης αξίας 2.016.129,03 ευρώ πλέον ΦΠΑ.
ΕΣ/Ε ΚΛΙΜΑΚΙΟ/179/2024
Το Ε' Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου εξέτασε το σχέδιο σύμβασης για το έργο του Δήμου Λευκάδας με τίτλο «Επέκταση δικτύων αποχέτευσης Δ.Ε Λευκάδας, Νυδρίου και Βασιλικής», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 4.491.436,62 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. Το έργο συγχρηματοδοτείται από ενωσιακούς πόρους (ΕΣΠΑ 2014-2020 και Ταμείο Συνοχής). Η Πράξη έκρινε ότι, σύμφωνα με το άρθρο 324 παρ. 3 του ν.4700/2020, ο υποχρεωτικός έλεγχος νομιμότητας από Κλιμάκιο για συγχρηματοδοτούμενες συμβάσεις ΟΤΑ διενεργείται μόνο αν η προϋπολογιζόμενη δαπάνη υπερβαίνει τα 5.000.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. Καθώς η δαπάνη του συγκεκριμένου έργου υπολείπεται του ορίου αυτού, αποφασίστηκε ότι το σχέδιο σύμβασης απαραδέκτως εισάγεται ενώπιον του Κλιμακίου για προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας.
ΕΣ/Ε ΚΛΙΜΑΚΙΟ/179/2024
Η Πράξη 179/2024 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης για το έργο του Δήμου Λευκάδας, με τίτλο «Επέκταση δικτύων αποχέτευσης Δ.Ε Λευκάδας, Νυδρίου και Βασιλικής». Το έργο, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 4.491.436,62 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), συγχρηματοδοτείται από ενωσιακούς πόρους (ΕΣΠΑ 2014-2020 και Ταμείο Συνοχής). Το Κλιμάκιο αποφάσισε ότι το σχέδιο σύμβασης απαραδέκτως εισάγεται ενώπιόν του. Σύμφωνα με το άρθρο 324 του ν.4700/2020, ο υποχρεωτικός έλεγχος νομιμότητας από Κλιμάκιο για συγχρηματοδοτούμενα έργα ΟΤΑ απαιτεί ο προϋπολογισμός, μη συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, να υπερβαίνει το όριο των 5.000.000 ευρώ, όριο το οποίο το συγκεκριμένο έργο δεν ξεπερνά.
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΣΤ/236/2025
Η Πράξη 236/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας σχεδίου τροποποίησης της σύμβασης 7811/24.2.2023 μεταξύ του Δήμου Νίκαιας – Αγ. Ιωάννη Ρέντη και ενός οικονομικού φορέα, για την προμήθεια ειδών παντοπωλείου. Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι η προτεινόμενη τροποποίηση αφορούσε μόνο αλλαγές στις ποσότητες των ειδών και εσωτερική ανακατανομή μεταξύ των δομών του Δήμου, χωρίς να αλλάζει η τιμή μονάδας ή η συνολική φύση της σύμβασης. Η οικονομική μεταβολή ήταν μειωτική (κατά 17.655,41 ευρώ), υπολειπόμενη τόσο του 10% της αρχικής αξίας της σύμβασης (506.870,97 ευρώ) όσο και των κατώτατων ορίων. Ως εκ τούτου, η τροποποίηση κρίθηκε ήσσονος σημασίας βάσει του άρθρου 132 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και απαραδέκτως υποβλήθηκε για προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΣΤ/146/2025
Η Πράξη 146/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας σχεδίων συμβάσεων για την «Προμήθεια εξοπλισμού εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας και Drones», η οποία υλοποιείται από τον ΕΛΚΕ/ΕΚΠΑ και συγχρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Το δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η προμήθεια υποβλήθηκε απαραδέκτως για προσυμβατικό έλεγχο, διότι η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη της ανέρχεται σε 185.309,60 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), υπολειπόμενη κατά πολύ του νομίμου ορίου των 5.000.000 ευρώ. Σύμφωνα με τον Ν. 4700/2020, οι συγχρηματοδοτούμενες συμβάσεις προμήθειας υπάγονται σε υποχρεωτικό έλεγχο μόνο εφόσον υπερβαίνουν το εν λόγω όριο. Ως εκ τούτου, το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν έχει εκ του νόμου αρμοδιότητα για τη διενέργεια του συγκεκριμένου προσυμβατικού ελέγχου.
ΕλΣυν/Ε Κλιμ/451/2010
Συμπληρωματική σύμβαση. Η σύμβαση αυτή αφορά σε εργασίες, οι οποίες είχαν αρχίσει να εκτελούνται σε χρόνο προγενέστερο της υποβολής της σε προσυμβατικό έλεγχο. Το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας ελέγχου της νομιμότητας της σύμβασης αυτής. Με την 265/2011 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου κρίθηκε ότι ο Δήμος έλαβε γνώση αρμοδίως στις 19.10.2010 της 707/2010 απόφασης του Τμήματος, με την οποία μεταβλήθηκε η προηγούμενη πάγια αντίθετη νομολογία και πλέον οι συμπληρωματικές συμβάσεις υπάγονται στον προσυμβατικό έλεγχο ανεξαρτήτως ποσού, ενώ διέδραμε μικρό χρονικό διάστημα από τη δημοσίευση της απόφασης αυτής μέχρι την υπογραφή της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης, οπότε το Τμήμα έκρινε ότι δεν πρέπει ο Δήμος να επιβαρυνθεί με τις συνέπειες της πρόσφατης αλλαγής της νομολογίας καθώς, υπό τις ανωτέρω περιστάσεις, είχε την εύλογη πεποίθηση ότι η συμπληρωματική αυτή σύμβαση, υπολειπόμενη του ποσού του 1.000.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, δεν υπαγόταν λόγω ποσού στον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Επομένως, στην προκειμένη περίπτωση, πρέπει, όλως εξαιρετικώς, να γίνει δεκτό ότι συντρέχει νόμιμος λόγος άσκησης από το Ελεγκτικό Συνέδριο της αρμοδιότητάς του για τη διενέργεια ελέγχου νομιμότητας της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του ανωτέρω έργου. Αναβλήθηκε η έκδοση οριστικής κρίσης, προκειμένου να προσκομισθούν στοιχεία που θεμελιώνουν τη συνδρομή των προϋποθέσεων σύναψης της κρινόμενης συμπληρωματικής σύμβασης
ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/796/2011
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΣΤ/141/2025
Η Πράξη 141/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας σχεδίων συμβάσεων για την «Προμήθεια εργαστηριακού εξοπλισμού για την Σχολή Θετικών Επιστημών», την οποία προκηρύσσει ο ΕΛΚΕ/Ε.Κ.Π.Α. Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι η προμήθεια συγχρηματοδοτείται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Δεδομένου ότι η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της προμήθειας ανέρχεται σε 1.866.041,65 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), το ποσό αυτό υπολείπεται καταφανώς του ορίου των 5.000.000 ευρώ, το οποίο απαιτείται για τον υποχρεωτικό προσυμβατικό έλεγχο συγχρηματοδοτούμενων συμβάσεων. Ως εκ τούτου, έκρινε ότι απαραδέκτως υποβλήθηκαν τα σχέδια συμβάσεων για έλεγχο νομιμότητας.
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ζ/446/2024
Η Πράξη 446/2024 του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας σχεδίου δανειακής σύμβασης, ύψους 129.416,80 ευρώ, μεταξύ της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων. Σκοπός της σύμβασης ήταν η χρηματοδότηση του «Συμπληρωματικού επενδυτικού σχεδίου» στο πλαίσιο του Προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης». Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η εν λόγω σύμβαση συνιστά νέα, αυτοτελή δανειακή σύμβαση. Δεδομένου ότι η αξία της υπολείπεται του κατώτατου ορίου των 300.000,00 ευρώ για την υπαγωγή στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου (σύμφωνα με τον ν. 4700/2020), το σχέδιο σύμβασης εισάγεται απαραδέκτως προς έλεγχο.
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ε/151/2025
Η Πράξη 151/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Κέας και της ανώνυμης εταιρείας μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα «… Α.Ε.» για την υλοποίηση του έργου «ΑΝΕΓΕΡΣΗ ΝΕΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΕΑΣ», προϋπολογισμού 2.226.071,77 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.). Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι, παρόλο που το έργο συγχρηματοδοτείται από ευρωπαϊκούς πόρους (ΕΤΠΑ), δεν πληροί το κριτήριο υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Σύμφωνα με τον ν. 4700/2020, το όριο για τον έλεγχο είναι τα 5.000.000 ευρώ (άνευ Φ.Π.Α.). Δεδομένου ότι ο προϋπολογισμός είναι σημαντικά μικρότερος, η σύμβαση κρίνεται απαραδέκτως εισαγόμενη για έλεγχο νομιμότητας.
ΕλΣυν/Κλ.Ζ/226/2010
Όπως έχει δε ήδη κριθεί, στον ως άνω προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας υπάγονται και οι τροποποιήσεις όρων σύμβασης υποβληθείσας στον ανωτέρω έλεγχο, όταν οι τροποποιήσεις αυτές λαμβάνουν χώρα μετά τη σύναψη και κατά το στάδιο εκτέλεσης της τροποποιούμενης σύμβασης, στις περιπτώσεις που τούτο επιτρέπεται, και προκαλούν αύξηση του οικονομικού της αντικειμένου τέτοια που να υπερβαίνει το εκάστοτε θεσπιζόμενο από τις ισχύουσες διατάξεις χρηματικό όριο υπαγωγής στον έλεγχο νομιμότητας (βλ. σχετ. 39/2008 πράξη VI ΤμΕλΣυν, 111/2010, 373/2009, 310, 309, 304, 251, 216, 152, 107 και 100/2008 πράξεις του Ζ΄ ΚλιμΕλΣυν). Επομένως, σχέδιο σύμβασης που αφορά στην τροποποίηση, μετά τη σύναψή της, υποβληθείσας στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας δημόσιας σύμβασης, με την οποία (τροποποίηση) δεν προκαλείται καμία αύξηση του οικονομικού αντικειμένου της τροποποιούμενης σύμβασης, απαραδέκτως υποβάλλεται στο Ελεγκτικό Συνέδριο για έλεγχο νομιμότητας και το αρμόδιο Κλιμάκιο, στο οποίο έχει εισαχθεί η υπόθεση, οφείλει να απόσχει του ελέγχου.