Αναστολή της υποχρεωτικής εφαρμογής των ακόλουθων Ελληνικών Τεχνικών Προδιαγραφών: ΕΛΟΤ ΤΠ1501/05/07/01/00:2009,Υποδομήοδοφωτισμού. ΕΛΟΤ ΤΠ 1501/05/07/02/00:2009, Ιστοί οδοφωτισμού και φωτιστικά σώματα.  ΕΛΟΤ ΤΠ 1501/04/09/02/00:2009, Εγκατάσταση  χαλύβδινων λεβήτων. 

Αναστολή της υποχρεωτικής εφαρμογής των ακόλουθων Ελληνικών Τεχνικών Προδιαγραφών: ΕΛΟΤ ΤΠ 1501−08−02−02−00:2009 Λιθορριπές επί γεωυφασμάτων για την προστασία κοίτης και πρανών ΕΛΟΤ ΤΠ 1501−08−03−03−00:2009 Γεωυφάσματα στραγγιστηρίων  ΕΛΟΤ ΤΠ 1501−08−03−06−00:2009 Αποστραγγίσεις επιφανειών με γεωσυνθετικά φύλλα ΕΛΟΤ ΤΠ 1501−08−05−03−03:2009 Επίστρωση προστασίας/στρώση φίλτρου συνθετικών μεμβρανών στεγανοποίησης με αμμοχαλικώδες διαβαθμισμένο υλικό ΕΛΟΤ ΤΠ 1501−08−05−03−04:2009 Επένδυση λιμνοδεξαμενών και ΧΥΤΑ με μεμβράνες πολυαιθυλενίου (HDPE).

Εκτέλεση χωματουργικών εργασιών  ως συνοδό έργο για τη λειτουργία του ΧΥΤΑ..Με δεδομένα  αυτά και σύμφωνα με όσα  έγιναν  προηγουμένως δεκτά,  το Τμήμα κρίνει κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τις εξεταζόμενες αιτήσεις ότι οι αναφερόμενες ανωτέρω εργασίες στοχεύουν στην προπαρασκευή και θεμελίωση του χώρου επέκτασης του ΧΥΤΑ ........,  εκτιμώμενες δε ως ενιαίο σύνολο,  συνιστούν πρόδρομο και συνοδό τεχνικό έργο,  κατά την έννοια του άρθρου 1 παρ. 3 του ν. 3669/2008, εκείνου που αφορά στη «Διευθέτηση του υφιστάμενου ΧΥΤΑ και επέκταση κυττάρου στη θέση Νευρόπολη του Δήμου ........». Και τούτο, διότι το κύριο αντικείμενό τους, βάσει του οποίου  διαρθρώνεται η υπό κρίση σύμβαση  και το  τελικό τεχνικό αποτέλεσμά τους, μετά την αποκομιδή των υφιστάμενων στο χώρο  απορριμμάτων και μέρους της φυτικής γης, αφορά σε εκσκαφές για τη διαμόρφωση της λεκάνης υποδοχής  του νέου κυττάρου του ΧΥΤΑ και την  κατασκευή  της  εξυγιαντικής  στρώσης  αυτού  (ειδικότερα,  δε,  σε              γενικές εκσκαφές βραχωδών εδαφών, εκσκαφές τάφρων,  μόρφωση  πρανών και του πυθμένα τους, εκσκαφές για τη δημιουργία αναβαθμών και  τριγωνικών τάφρων, εκσκαφές οχετών,  εκσκαφές τεχνικών cut & cover,  καθαίρεση κατασκευών από άοπλο σκυρόδεμα,  αντιστήριξη των πρανών εκσκαφής, επανεπίχωση θεμελίων και τάφρων,  κατασκευή επιχωμάτων,  μόρφωση και συμπύκνωση του εδάφους έδρασης των επιχωμάτων,  κατασκευή της στρώσης έδρασης οδοστρώματος, συμπύκνωση της λωρίδας εδάφους  εκατέρωθεν των ποδών του επιχώματος, προμήθεια και μεταφορά δανείων υλικών κατηγοράς  Ε1 έως Ε4)  και, ως εκ τούτου,   συνδέεται με το έδαφος κατά τρόπο διαρκή και σταθερό. Εξάλλου, για την εκτέλεσή τους, συγκεκριμένα, δε, για την εκτέλεση εργασιών  εκσκαφής σε βάθος  9,5 μέτρων,  για την  μόρφωση των πρανών και του πυθμένα τους, για τη δημιουργία των αναβαθμών και των τριγωνικών τάφρων, την  αντιστήριξη των πρανών, τη συμπύκνωση της σκάφης των ορυγμάτων, την επανεπίχωση των θεμελίων και των τάφρων, την κατασκευή, την διαπλάτυνση και  την ανύψωση των επιχωμάτων, την  κατασκευή της στρώσης έδρασης του οδοστρώματος και τη χρήση των εκρηκτικών υλών,  απαιτούνται ειδικές τεχνικές γνώσεις και μέθοδοι, καθώς και η  χρήση ειδικών τεχνικών μέσων, ήτοι χωματουργικών  και ανυψωτικών μηχανημάτων, μηχανημάτων διακίνησης υλικών, εκσκαπτικών και εκρηκτικών μέσων και λοιπού τεχνικού εξοπλισμού.Ανακαλεί την  18/2014 Πράξη της Αναπληρώτριας  Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου  στο Νομό 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η ανάκληση της 234/2017 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι οι εργασίες οδοποιίας - οδοστρωσίας (αποξήλωση πλακοστρώσεων πεζοδρομίων, αποκατάσταση επίστρωσης πεζοδρομίου νησίδας ή πλατείας στις θέσεις ορυγμάτων υπογείων δικτύων, αποκατάσταση ασφαλτικών οδοστρωμάτων στις θέσεις ορυγμάτων υπογείων δικτύων ‘αναλογική τιμή σε μια στρώση ασφαλτοτάπητα’, ασφαλτική ισοπεδωτική στρώση μεταβλητού πάχους και ανακατασκευή, επαναφορά οδού από άοπλο σκυρόδεμα πάχους 10 cm) ανέκυψαν, όπως εξάλλου αναφέρεται στα συμπεράσματα της αιτιολογικής έκθεσης που συνοδεύει τον 3ο ΑΠΕ και τεκμηριώνεται από τα λοιπά στοιχεία που προσκομίσθηκαν σχετικώς, από τα πλημμυρικά φαινόμενα και τη μεταβαλλόμενη στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα που διαπιστώθηκαν στο παράλιο μέτωπο των οικισμών ..... και…. του Δήμου ….κατά το χρονικό διάστημα από 7.12.2014 έως 13.6.2017. Ειδικότερα, τα γεγονότα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα την πρόκληση κατολισθήσεων με καταπτώσεις χωματισμών, τη διεύρυνση του πλάτους των ορυγμάτων εντός των οποίων τοποθετούνται οι αγωγοί και εν τέλει την καταστροφή του οδοστρώματος σε πλάτος μεγαλύτερο του αρχικώς προβλεπόμενου. Άλλωστε, η εργασία με ΝΤ2 «Αποκατάσταση ασφαλτικών οδοστρωμάτων στις θέσεις ορυγμάτων υπογείων δικτύων», η οποία είχε ήδη περιληφθεί στον 1ο Α.Π.Ε. και συνεπώς δεν συνιστά εργασία που περιλαμβάνεται το πρώτον στην 1η συμπληρωματική σύμβαση, ήταν οικονομικότερη λόγω του πάχους της χρησιμοποιούμενης στρώσης ασφαλτοτάπητα από την αρχικώς προβλεφθείσα «Αποκατάσταση ασφαλτικών οδοστρωμάτων στις θέσεις ορυγμάτων δικτύων» με ΑΤ 19, δεδομένου ότι προέκυψε μετά από αναλογική μείωση της τιμής του ως άνω άρθρου. Τέλος, όλες οι ανωτέρω εργασίες είναι απολύτως αναγκαίες για την αποκατάσταση του οδοστρώματος, ώστε το έργο «Kατασκευή εσωτερικών δικτύων αποχέτευσης, αντλιοστασίων και καταθλιπτικών αγωγών των οικισμών ….και…. του Δήμου …» να ολοκληρωθεί με ασφάλεια για τους χρήστες του οδικού δικτύου των δυο ως άνω παράλιων οικισμών. Συνεπώς, συντρέχουν και για την ως άνω κατηγορία εργασιών απρόβλεπτες περιστάσεις που δικαιολογούν την κατάρτιση συμπληρωματικής σύμβασης.Ανακαλεί την 234/2017 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.​

Δεν δύνανται να θεωρηθούν ως νομίμως εκτελεσθείσες συμπληρωματικές εργασίες που αφορούν σε επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του αρχικού έργου ή στη βελτίωση της ποιότητας του χωρίς, όμως, να γίνεται επίκληση στην σχετική απόφαση της αρμόδιας αρχής και να προκύπτει η συνδρομή των ως άνω απρόβλεπτων περιστάσεων που κατέστησαν αναγκαία τη σύναψη της οικείας σύμβασης εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών.Νόμιμη η αναδρομικότητα των αποφάσεως παράτασης εκτέλεσης για εύλογο χρονικό διάστημα που δεν δύναται να υπερβαίνει τους 3 μήνες

Μη νόμιμα και κατά παράβαση των οικείων διατάξεων ανατέθηκε η εκτέλεση συμπληρωματικών εργασιών στον αρχικό ανάδοχο του έργου, αφού δεν συντρέχουν οι από την παράγραφο 1 του άρθρου 8 απαιτούμενες προϋποθέσεις και ειδικότερα δεν αποδεικνύεται ότι οι εν λόγω συμπληρωματικές εργασίες κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων.

Αποκατάσταση αναχώματος- συμπληρωματική σύμβαση..Με δεδομένα τα ανωτέρω, τα προσκομιζόμενα έγγραφα, την από 9.11.2016 βεβαίωση της Προϊσταμένης του Τμήματος Δομών Περιβάλλοντος της Περιφέρειας ότι οι εργασίες που περιλαμβάνονται στην 1η Σ.Σ.Ε δεν έχουν εκτελεστεί και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νομίμως περιλήφθησαν στην ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση οι εργασίες, που αναλυτικά αναφέρονται στον 1ο Α.Π.Ε. Τούτο διότι, οι ως άνω εργασίες αφορούν σε περαιτέρω εκτεταμένες ζημιές, που προκλήθηκαν στα αναχώματα της ως άνω εργολαβίας, κατόπιν έναρξης ισχύος της αρχικής σύμβασης, οι οποίες δεν περιλαμβάνονταν στις εργασίες αποκατάστασης των ζημιών, που προβλέφθηκαν στο πλαίσιο της εργολαβίας αυτής, αλλά κατέστησαν αναγκαίες μεταγενέστερα λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την εκτέλεση του έργου και συγκεκριμένα λόγω των ως άνω νέων πλημμυρών που προκλήθηκαν, εξαιτίας των οποίων, παρατάθηκε η κήρυξη του νομού ... σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η αποκατάστασή τους, δε, είναι απολύτως αναγκαία για την ολοκλήρωση του έργου «Αποκατάσταση του κυρίως και υπερβλητού αναχώματος …» (βλ. πρ. Ελ Κλιμ. 201/2015 και απόφ. VI Τμημ. 3688/2012).

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην 4η σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η αναθέτουσα αρχή δεν απέδειξε ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης των φερόμενων ως συμπληρωματικών εργασιών, αφού από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή των απρόβλεπτων περιστάσεων που κατέστησαν την εκτέλεσή τους επιβεβλημένη. Ειδικότερα,  δεν στοιχειοθετείται η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων για τον Δήμο ......, εκ του γεγονότος και μόνο ότι η αρχική μελέτη που εκπόνησε δεν ήταν τεχνικά άρτια, ώστε να ανακύψει εκ των υστέρων η ανάγκη εκπόνησης νέας γεωτεχνικής μελέτης και εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών για την αντιμετώπιση των ιδίων προβλημάτων και των αυτών επικινδυνοτήτων της πλαζ Βοτσαλάκια. Ως εκ τούτου, δεν συνιστά απρόβλεπτη περίσταση, που δικαιολογεί την κατάρτιση συμπληρωματικής σύμβασης, η αστοχία της αρχικής μελέτης, ενώ δεν αποδεικνύεται ούτε η αναθέτουσα αρχή επικαλείται ότι συντρέχει άλλος λόγος που επέβαλε τη εκτέλεση των συμπληρωματικών εργασιών, αναγόμενος σε πραγματικά περιστατικά που δεν μπορούσαν εξαρχής να προβλεφθούν, η δε επικαλούμενη «επιδείνωση της κατάστασης λόγω της παρόδου πολλών ετών από τη διαπίστωση των προβλημάτων», σε καμία περίπτωση δεν στοιχειοθετεί τέτοια περίσταση.ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1294/2018

Εντελλόμενη δαπάνη αφορούσε στην πληρωμή συμπληρωματικών εργασιών, που δεν περιλαμβάνονταν στην αρχική σύμβαση του έργου και οι οποίες ανατέθηκαν με την εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, χωρίς να συντρέχουν οι νόμιμες προς τούτο προϋποθέσεις, χωρίς, δηλαδή, να πρόκειται για εργασίες που κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την εκτέλεση του έργου

Συμπληρωματικές εργασίες που δεν περιλαμβάνοντο στο αρχικό αντικείμενο του έργου, ανατέθηκαν, με διαπραγμάτευση, στην ανάδοχο αυτού κοινοπραξία, χωρίς να συντρέχουν οι νόμιμες προς τούτο προϋποθέσεις (άρθρα 8 παρ. 1 του ν.1418/1984 και 8 παρ.3(δ) του π.δ/τος 23/1993), καθόσον δεν επρόκειτο για εργασίες που καταστάθηκαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων