Το Ε΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου (Πράξη 68/2025) ενέκρινε τη νομιμότητα του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Κέας και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Η σύμβαση αφορά την υλοποίηση της πράξης «Δίκτυα Αποχέτευσης και Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας και Διάθεσης Λυμάτων Δήμου Κέας – Β΄ φάση», συνολικού προϋπολογισμού €5.156.595,36. Ο σκοπός της σύμβασης είναι η μεταβίβαση της αρμοδιότητας υλοποίησης του έργου από τον Δήμο στην Περιφέρεια, καθώς ο Δήμος δεν διαθέτει την απαιτούμενη τεχνική επάρκεια. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η σύμβαση συνιστά γνήσια συνεργασία μεταξύ δημόσιων φορέων (άρθρο 100 του ν.3852/2010) και περιέχει το ελάχιστο απαιτούμενο περιεχόμενο. Κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η υπογραφή της.

Η Πράξη 17/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης που πρόκειται να συναφθεί μεταξύ του Δήμου Σίφνου (Κύριος του Έργου) και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (Φορέας Υλοποίησης). Αντικείμενο της σύμβασης είναι η υλοποίηση της πράξης «Δίκτυα Αποχέτευσης και Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων (Ε.Ε.Λ.) Απολλωνίας και Αρτεμώνα Δήμου Σίφνου - Β΄ φάση», συνολικού προϋπολογισμού 7.014.200,00 ευρώ. Η Περιφέρεια αναλαμβάνει καθήκοντα δικαιούχου και Προϊσταμένης Αρχής λόγω έλλειψης τεχνικής επάρκειας του Δήμου. Το Κλιμάκιο αποφάνθηκε ότι η σύμβαση πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, καθώς συνιστά γνήσια συνεργασία δημόσιων φορέων και όχι δημόσια σύμβαση έργων. Επομένως, το σχέδιο σύμβασης κρίθηκε νόμιμο και δεν κωλύεται η υπογραφή του.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ  ΣΥΜΒΑΣΗ-Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων και Δίκτυα Αποχέτευσης Δήμου ... και Παραλίας..:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκέψη ΙΙ), το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση εγκαθιδρύει πραγματική συνεργασία μεταξύ των συμβαλλόμενων φορέων, με σκοπό, δια της συνένωσης των μέσων που διαθέτει ο καθένας από αυτούς, την από κοινού εκτέλεση της δημόσιας αποστολής τους, και ως τέτοια δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016, ενώ το γεγονός ότι η ένταξη της ως άνω Πράξης στο ΕΠ - Υ.ΜΕ.ΠΕΡ.Α.Α. 2014-2020 έχει ολοκληρωθεί σε χρόνο προγενέστερο της σύναψης της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα αυτής ... Εντούτοις, το σχέδιο της προγραμματικής αυτής σύμβασης δεν έχει το ελάχιστο αναγκαίο κατά νόμο περιεχόμενο, καθόσον σ’ αυτό δεν διαλαμβάνεται το απαιτούμενο από τις διατάξεις του άρθρου 100 παρ. 2 του ν. 3852/2010 χρονοδιάγραμμα εκτέλεσής της, το οποίο δεν μπορεί να ταυτίζεται ή να εξαντλείται στη διάρκεια αυτής, αλλά πρέπει να περιέχει αναλυτικό χρονικό προγραμματισμό των επί μέρους δράσεων που απαρτίζουν το αντικείμενο κάθε Υποέργου ξεχωριστά.Κατόπιν αυτών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, εξαιτίας της διαπιστωθείσας ως άνω ουσιώδους νομικής πλημμέλειας, κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου προγραμματικής σύμβασης.

Προμήθεια και εγκατάσταση ολοκληρωμένου συστήματος τηλεελέγχου – τηλεχειρισμού εξωτερικού δικτύου ύδρευσης και συστήματος ελέγχου κατανάλωσης και μείωσης διαρροών στα εσωτερικά δίκτυα διανομής νερού της ΔΕ Ελασσόνας του Δήμου Ελασσόνας.(...)Κατ’ ακολουθίαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι υφίστανται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου προγραμματικής σύμβασης.Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Ελασσόνας και της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης Ελασσόνας για την εκτέλεση της Πράξης «Προμήθεια και εγκατάσταση ολοκληρωμένου συστήματος τηλεελέγχου – τηλεχειρισμού εξωτερικού δικτύου ύδρευσης και συστήματος ελέγχου κατανάλωσης και μείωσης διαρροών στα εσωτερικά δίκτυα διανομής νερού της ΔΕ Ελασσόνας του Δήμου Ελασσόνας».

ΜΕΛΕΤΕΣ-ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 3ης τροποποίησης - παράτασης της από 13.7.2017 προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και του Δήμου …, με αντικείμενο τη «Μελέτη Αποχέτευσης Ακαθάρτων και Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων των οικισμών …, …, …, … και … Δήμου …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.416.164,35 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.).(...)Περαιτέρω, όμως, το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη ότι όλες οι προπαρασκευαστικές ενέργειες για την τροποποίηση της διάρκειας της από 13.7.2017 προγραμματικής σύμβασης εκκίνησαν εγκαίρως, αμέσως μετά την έγκριση της παράτασης της συνολικής προθεσμίας εκπόνησης της οριστικής μελέτης από τον ανάδοχο, και δη πριν τη λήξη της διάρκειας της εν λόγω σύμβασης ..., κρίνει ότι η ολιγοήμερη καθυστέρηση, αφενός μεν ανάρτησης στη «Διαύγεια» της .../13.12.2022 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Αττικής, αφετέρου δε έκδοσης και ανάρτησης στη «Διαύγεια» της .../21.12.2022 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου …, δεν συνιστά, εν προκειμένω, ουσιώδη νομική πλημμέλεια, όπως βασίμως προβάλλεται με την ένδικη προσφυγή.(...) Ανακαλεί την 143/2023 Πράξη του Ζ′ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Προγραμματική σύμβαση. Συμβαλλόμενα μέρη: Περιφέρεια, ΕΥΔΑΠ και Δήμος. Ο μέσω προγραμματικής σύμβασης ορισμός της Περιφέρειας ως φορέα κατασκευής του έργου αποχέτευσης και επεξεργασίας διάθεσης λυμάτων του Δήμου αντί του ορισθέντος με Υπουργική Απόφαση Δήμου δεν αποτελεί κατά την άποψη της πλειοψηφίας ουσιώδη νομική πλημμέλεια, που να κωλύει τη σύναψη της προγραμματικής σύμβασης, αφού, ενόψει των τεχνικών ιδιαιτεροτήτων του προς ανάθεση έργου, αλλά και του ύψους του προϋπολογισμού του (11.386.135 ευρώ) τα αρμόδια όργανα της Περιφέρειας διαθέτουν κατά τεκμήριο την απαιτούμενη γνώση και εμπειρία για τη δημοπράτηση ενός τέτοιου έργου. Μειοψηφία ενός μέλους ότι η πλημμέλεια είναι ουσιώδης. Κατά τα λοιπά διαπιστώθηκε η ύπαρξη του ελάχιστου κατά νόμο απαιτούμενου περιεχομένου.

Προγραμματική σύμβαση. Συμβαλλόμενα μέρη: Περιφέρεια, ΕΥΔΑΠ και Δήμος. Ο μέσω προγραμματικής σύμβασης ορισμός της Περιφέρειας ως φορέα κατασκευής του έργου αποχέτευσης και επεξεργασίας διάθεσης λυμάτων του Δήμου αντί του ορισθέντος με Υπουργική Απόφαση Δήμου δεν αποτελεί κατά την άποψη της πλειοψηφίας ουσιώδη νομική πλημμέλεια, που να κωλύει τη σύναψη της προγραμματικής σύμβασης, αφού, ενόψει των τεχνικών ιδιαιτεροτήτων του προς ανάθεση έργου, αλλά και του ύψους του προϋπολογισμού του (11.386.135 ευρώ) τα αρμόδια όργανα της Περιφέρειας διαθέτουν κατά τεκμήριο την απαιτούμενη γνώση και εμπειρία για τη δημοπράτηση ενός τέτοιου έργου. Μειοψηφία ενός μέλους ότι η πλημμέλεια είναι ουσιώδης. Κατά τα λοιπά διαπιστώθηκε η ύπαρξη του ελάχιστου κατά νόμο απαιτούμενου περιεχομένου.

Νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της από 14.4.2021 προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Μετεώρων και της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης Μετεώρων για την εκτέλεση της Πράξης «Υποδομές Ύδρευσης Δήμου Μετεώρων Τμηματική Αντικατάσταση Δικτύου Ύδρευσης Οικισμών Του Δήμου Μετεώρων».(...)Κατ’ ακολουθίαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι υφίστανται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στο ελεγχόμενο σχέδιο, οι οποίες κωλύουν την υπογραφή του. Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Μετεώρων και της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης Μετεώρων για την εκτέλεση της Πράξης «Προμήθεια και εγκατάσταση Τηλεμετρικού Συστήματος Εξασφάλισης και Επάρκειας των Δικτύων Ύδρευσης του Δήμου Μετεώρων», κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό. 

Η Πράξη 85/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Κιμώλου και της «Αναπτυξιακής Μονοπρόσωπης Ανώνυμης Εταιρείας Δήμου Φυλής» (Φορέας Υλοποίησης), για την υλοποίηση του έργου «Αναβάθμιση εγκατάστασης επεξεργασίας λυμάτων (ΕΕΛ) Δήμου Κιμώλου», προϋπολογισμού 1.942.700,00 ευρώ. Η σύμβαση συνάπτεται για την μεταβίβαση αρμοδιοτήτων υλοποίησης λόγω αδυναμίας του Δήμου Κιμώλου να εκτελέσει το έργο με ίδια μέσα. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η σύμβαση συνάπτεται νομίμως. Η εταιρεία πληροί τις προϋποθέσεις του οργανισμού δημοσίου δικαίου (αναθέτουσα αρχή) και εκτελεί λιγότερο από 20% των σχετικών δραστηριοτήτων στην ελεύθερη αγορά, οπότε εξαιρείται από τις διαγωνιστικές διαδικασίες του ν.4412/2016. Το Συνέδριο δεν κωλύει την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.

Η Πράξη 144/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου τροποποίησης και παράτασης της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Νισύρου και της Μ.Ο.Δ. Α.Ε. για την υλοποίηση του ενοποιημένου έργου: «Κατασκευή εσωτερικών και εξωτερικών δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης λυμάτων οικισμών Μανδρακίου και Πάλλων νήσου Νισύρου». Η τροποποίηση επήλθε λόγω της ενοποίησης δύο αρχικών υποέργων, αυξάνοντας τον συνολικό προϋπολογισμό σε 3.820.000,00 € (χωρίς ΦΠΑ), ποσό που καλύπτεται εν μέρει από ίδιους πόρους του Δήμου. Παράλληλα, η διάρκεια της σύμβασης παρατάθηκε από 40 σε 50 μήνες. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.