ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Για να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Εσωτερικών, του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Πρόνοιας και της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε. (Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε.), με αντικείμενο την υλοποίηση του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι»(....)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη, το Κλιμάκιο, θεωρώντας τα προαναφερθέντα στοιχεία ως αναγκαία για τον έλεγχο νομιμότητας του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης, κρίνει ότι πρέπει να αναβληθεί η έκδοση οριστικής κρίσης σχετικά με τη νομιμότητα αυτού, μέχρις ότου αυτά υποβληθούν από τους ανωτέρω αρμοδίους φορείς.

Δημοσιονομική διόρθωση ποσού..Με τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη το ύψος του καταλογισθέντος ποσού (176.729,61 ευρώ) σε συνδυασμό με το ύψος του ταμειακού υπολοίπου του αιτούντος (702.863,42 ευρώ) και τη μη προσκόμιση πέραν του ισολογισμού ουδενός άλλου στοιχείου που να αφορά τα έσοδα και τις δαπάνες αυτού, κρίνει ότι η άμεση εκτέλεση της … απόφασης δημοσιονομικής διόρθωσης, κατά το μέρος που υπερβαίνει το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000,00) ευρώ, δημιουργεί κίνδυνο οικονομικής βλάβης του αιτούντος δυσχερώς επανορθώσιμης σε περίπτωση ευδοκίμησης της ήδη εκκρεμούσας έφεσής του. Για το λόγο δε αυτό, πρέπει, κατά μερική παραδοχή της ένδικης αίτησης, να ανασταλεί η εκτέλεση της προσβαλλόμενης απόφασης κατά το μέρος που υπερβαίνει το ποσό των 30.000,00 ευρώ, μέχρις ότου περατωθεί ή καταργηθεί η επί της έφεσης του αιτούντος δίκη.

ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΟΥ :Κατόπιν τούτων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η συγκεκριμένη σύμβαση αγοράς ακινήτου υπό διαμόρφωση, με υποχρέωση του πωλητή να το παραδώσει πλήρως αποπερατωμένο, σύμφωνα με τις τεχνικές προδιαγραφές της διακήρυξης, παρίσταται μη νόμιμη, ως ενέχουσα προεχόντως, κατά τα κριθέντα με την προμνησθείσα (982/2023) απόφαση της Ολομέλειας του Δικαστηρίου, χαρακτήρα δημόσιας σύμβασης έργου, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του οποίου διενεργήθηκαν στο πλαίσιο της ως άνω μεικτής σύμβασης, υπό το εξαιρετικό καθεστώς που ρυθμίζει την αγορά ακινήτων, χωρίς να εφαρμοσθεί το διέπον την ανάθεση και εκτέλεση δημοσίων έργων νομοθετικό πλαίσιο του ν. 4412/2016 (ενδεικτικά, με την προβλεπόμενη στις διατάξεις αυτές μελέτη και καταγραφή των απαιτούμενων εργασιών, την τιμολόγηση αυτών, τη δημοπράτηση με τις διαδικασίες και τις απαιτούμενες διατυπώσεις δημοσιότητας, με κριτήρια ανάθεσης και επιλογής εργοληπτικών επιχειρήσεων, την εκτέλεση και πληρωμή τους με τη διαδικασία της πιστοποίησης και έκδοσης λογαριασμών, με τις εγγυήσεις και την κατανομή ευθυνών που διέπουν την εκτέλεση δημοσίων έργων). Ειδικότερα, κατά το στάδιο της κατάρτισης των όρων διενέργειας της σχετικής διαγωνιστικής διαδικασίας σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 715/1979, η αναθέτουσα αρχή παρέλειψε να θέσει όρια στην έκταση και την οικονομική αξία των τυχόν απαιτούμενων επεμβάσεων επί του υπό ανέγερση ή διαμόρφωση ακινήτου, σε συνάρτηση προς την αγοραία αξία του, προκειμένου να αποφευχθεί, σε περίπτωση εκτεταμένων εργασιών προσαρμογής του επιλεγέντος ακινήτου προς τις απαιτήσεις της αναθέτουσας αρχής, πιθανή ανισορροπία ανάμεσα στα αντικείμενα της μεικτής αυτής σύμβασης. Συνεπεία της παράλειψης αυτής, στη συγκεκριμένη δικαιοπραξία, όπου επελέγη ακίνητο με κτίσμα που βρισκόταν σε πρώιμο κατασκευαστικό στάδιο, ήταν η αξία του ακινήτου μετά του υφισταμένου κτιρίου να υπολείπεται σημαντικά του κόστους αποπεράτωσής του, γεγονός, που, πέραν της μεταβολής του χαρακτήρα της σύμβασης και των ως άνω ζητημάτων περιγραφής της νομοθεσίας εκτέλεσης δημοσίων έργων, εγείρει επιφυλάξεις ως προς την καταλληλότητα του ακινήτου, αλλά και της επιλογής της διαδικασίας απόκτησής του.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβληθεί η διατύπωση της οριστικής κρίσης του, έως ότου ο Δήμος ...... προσκομίσει τα ανωτέρω απαραίτητα για την άσκηση του ελέγχου στοιχεία.

Ερωτάται, αν δύναται ο e-Ε.Φ.Κ.Α., κατ’ εφαρμογή της περίπτωσης στ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 50 του ν. 4430/2016, να προβεί σε παραχώρηση της χρήσης με αντάλλαγμα ακινήτου ιδιοκτησίας του που βρίσκεται στη συμβολή των οδών Νεάρχου και Σολωμού στα Χανιά Κρήτης, στο Δήμο Χανίων, ο οποίος θα προβεί σε κατεδάφιση του υπάρχοντος κτίσματος και ανέγερση νέου, σύγχρονου βιοκλιματικού κτηρίου προκειμένου να στεγάσει σε αυτό Υπηρεσίες του.(...)Δύναται ο e-Ε.Φ.Κ.Α. σε εφαρμογή της περίπτωσης στ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 50 του ν. 4430/2016, να προβεί σε παραχώρηση με αντάλλαγμα της χρήσης του κτηρίου ιδιοκτησίας του, στη συμβολή των οδών Νεάρχου και Σολωμού στα Χανιά Κρήτης στο Δήμο Χανίων, ο οποίος θα προβεί σε κατεδάφιση του υπάρχοντος κτηρίου και ανέγερση νέου βιοκλιματικού κτηρίου για τη στέγαση των κοινωνικών υπηρεσιών του, σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις της σχετικής σύμβασης που θα καταρτισθεί (κατά πλειοψηφία).

Υπουργική απόφαση- Προστασία αρχαιολογικού χώρου:..Επειδή, οι λόγοι ακυρώσεως με τους οποίους προβάλλεται ότι λόγω της αποστάσεως του επίδικου ακινήτου από τα αρχαία μνημεία, που φθάνει τα 4,5 χιλιόμετρα και της συνακόλουθης έλλειψης επιπτώσεων του κτίσματος, του οποίου επιδιώκεται η ανέγερση, στον αρχαιολογικό χώρο δεν μπορούσε να εφαρμοσθεί το άρθρο 50 του Κ.Ν. 5351/1932, όπως εξειδικεύονται με το από 9.5.1996 υπόμνημα των αιτούντων, πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι. Διότι αυτή και μόνη η ένταξη του επίδικου ακινήτου στην Β' Ζώνη με την πιο πάνω Υπουργική απόφαση συνεπάγεται την υπαγωγή του σε ειδικό περιοριστικό καθεστώς για την προστασία του αρχαιολογικού χώρου που επιβάλλει την εφαρμογή του άρθρου 50 του Ν. 5351/1932, πριν από την επιχείρηση οποιουδήποτε δομικού έργου εφ' όσον δεν θεσπίσθηκαν ακόμη οι ειδικοί για τη ζώνη αυτή όροι δόμησης. Η έκταση δε του επίμαχου περιορισμού, που βρίσκει έρεισμα στο ως άνω άρθρο 50 του Ν. 5351, δικαιολογείται, σύμφωνα με τα ανωτέρω, εν όψει της νευραλγικής θέσεως του επίδικου ακινήτου, όπως αναλυτικά εκτέθηκε πιο πάνω.

Αγορά ακινήτου από Δήμο(....)Εξάλλου, στην ως άνω ... απόφαση αναφέρεται ότι  η διατήρηση του χαρακτηρισμού της έκτασης ως χώρου για την ανέγερση σχολείου είναι απαραίτητη όχι μόνο για τους μαθητές της πολεοδομικής ενότητας στην οποία ανήκει ο χώρος (Π.Ε.13), αλλά και στους μαθητές άλλων ελλειμματικών γειτονικών πολεοδομικών ενοτήτων, ενώ βεβαιώνεται ότι το ακίνητο είναι  το μόνο κατάλληλο για τη χρήση που προορίζεται.(....)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι προκύπτει τόσο η ωφέλεια του Δήμου … από την αγορά του ως άνω ακινήτου, όσο και η μοναδικότητα αυτού για την εκπλήρωση του επιδιωκόμενου δημοτικού σκοπού (ανέγερση σχολείου), που δικαιολογεί την χωρίς δημοπρασία απευθείας αγορά του ακινήτου.Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης

Σύναψη δανειακής σύμβασης Δήμου...Πέραν των ανωτέρω, σχετικά με τα αναφερόμενα στη σκέψη 8 της παρούσας, το Κλιμάκιο επισημαίνει προκαταρκτικώς ότι, εφόσον ο Δήμος επιδιώκει τη σύναψη δανειακής σύμβασης για τον συγκεκριμένο σκοπό της απόκτησης ακινήτου, απαραίτητη προϋπόθεση για την υπογραφή της οικείας σύμβασης δανείου -και την ένεκα αυτής επιβάρυνση του Δήμου με πληρωμή τοκοχρεωλυτικών δόσεων και παροχή εμπράγματων και λοιπών εγγυήσεων- είναι να έχει διαπιστωθεί προηγουμένως ότι υφίσταται η νομική δυνατότητα απόκτησης του ακινήτου. Εν προκειμένω, με τη λήψη του ελεγχόμενου δανείου επιδιώκεται η χρηματοδότηση της αγοράς τριών ακινήτων, οι όροι δε της δανειακής σύμβασης (ποσό δανείου, τοκοχρεωλυτικές δόσεις, εξασφαλίσεις και έξοδα) έχουν καταρτισθεί με γνώμονα αυτόν τον σκοπό. Ωστόσο, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι έχει διαπιστωθεί η νομική δυνατότητα απόκτησης μόνον των δύο ακινήτων -για το λόγο αυτό εξάλλου και έχει εγκριθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο .... η ολοκλήρωση της αγοράς μόνον αυτών-, ενώ μέχρι και τον χρόνο ελέγχου από το παρόν Κλιμάκιο, παρίσταται άδηλη η νομική δυνατότητα απόκτησης και του τρίτου ακινήτου (ιδιοκτησίας πρώην ...., για το οποίο δεν έχει καν διενεργηθεί έλεγχος τίτλων αυτού. Κατόπιν τούτων, ανεξαρτήτως των πλημμελειών που επισημάνθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας σχετικά με το ελεγχόμενο σχέδιο δανείου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται κατά τον παρόντα χρόνο η υπογραφή της δανειακής σύμβασης, ενόψει του άδηλου της απόκτησης και του τρίτου ακινήτου, οίκοθεν δε νοείται ότι ο διακωλυτικός αυτός λόγος της υπογραφής της σύμβασης θα αρθεί, εφόσον διαπιστωθεί η νομική δυνατότητα απόκτησης και του τρίτου ακινήτου και εγκριθεί η ολοκλήρωση της αγοράς του με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.

Δημοσιονομική διόρθωση ποσού..Υπό αυτές τις περιστάσεις, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στη σκέψη 4, πιθανολογείται επαρκώς, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, η ύπαρξη κινδύνου σοβαρής και δυσεπανόρθωτης βλάβης του αιτούντος από την άμεση εκτέλεση της προσβαλλόμενης πράξης λόγω α) του ύψους του προς ανάκτηση ποσού, β) του ύψους των υποχρεώσεων του αιτούντος που προκύπτουν από τον τελευταίο εγκριθέντα ισολογισμό χρήσης 2019 και γ) των μειωμένων εξαιτίας της ενσκύψασας πανδημίας εισοδημάτων του κατά τη χρήση 2020, όπως παρατίθενται στην προσκομιζόμενη μετ΄ επικλήσεως δήλωση περιουσιακής κατάστασης. Η πιθανολογούμενη βλάβη συνίσταται στη σοβαρή διακινδύνευση της εξυπηρέτησης των λειτουργικών αναγκών του αιτούντος και του εκτεθέντος στη σκέψη 8γ κοινωφελούς σκοπού του, όπως βασίμως προβάλλεται. Συνεκτιμώντας όμως και τους λόγους δημοσίου συμφέροντος που οδήγησαν στην έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης για την αποδιδόμενη στο αιτούν παράβαση, το Δικαστήριο κρίνει ότι η αιτούμενη αναστολή δεν πρέπει να γίνει δεκτή καθ΄ολοκληρία, αλλά μόνο για το ποσό που υπερβαίνει τις 3.000 ευρώ.Κατ΄ακολουθία, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή, να ανασταλεί η εκτέλεση της προσβαλλόμενης Απόφασης μέχρις ότου περατωθεί ή καταργηθεί η δίκη επί της από 7.12.2020 (Α.Β.Δ. 2222/2020) έφεσης του αιτούντος για το πέραν των 3.000,00 ευρώ ποσό, να οριστεί η επιστροφή στο αιτούν τόσο του αχρεωστήτως όσο και του νομίμως καταβληθέντος παραβόλου και να συμψηφιστούν τα δικαστικά έξοδα μεταξύ των διαδίκων μερών (άρθρο 314 παρ. 2 του ν. 4700/2020).

Μελέτη, προμήθεια και εγκατάσταση συστήματος υποβρυχίων και υπογείων καλωδίων :Λόγω της έλλειψης των ανωτέρω ουσιωδών στοιχείων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβληθεί η έκδοση οριστικής Πράξης του σχετικώς με τη νομιμότητα του υποβληθέντος προς έλεγχο Συμπληρώματος, προκειμένου, με επιμέλεια του φορέα, να προσκομισθούν, εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση της παρούσας Πράξης, τα προαναφερθέντα, αναγκαία για την άσκηση του ελέγχου, στοιχεία.