Παροχή Υπηρεσιών:Ζητείται η ανάκληση της 2/2022 Πράξης του Αναπληρωτή Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου στην Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμπληρωματικής – τροποποιητικής σύμβασης ανάμεσα στην προσφεύγουσα Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Μείζονος Περιοχής …. (…) και την παρεμβαίνουσα σύμπραξη μελετητικών γραφείων με αντικείμενο «Τεχνικός Σύμβουλος για την υποβοήθηση της υπηρεσίας στην επίβλεψη του χρηματοδοτούμενου υποέργου: Επέκταση Ε.Ε.Λ. για την υποδοχή των λυμάτων των οικισμών Γ΄ προτεραιότητας Αγριάς και Ν. Αγχιάλου», δαπάνης 94.053,96 ευρώ (εκτός ΦΠΑ), διότι οι ανατιθέμενες με αυτή υπηρεσίες καλύπτονται από το αντικείμενο της αρχικής και κύριας σύμβασης, ως εκ τούτου επέρχεται παραβίαση της αρχής της οικονομικότητας και διότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 337, παράγραφος 1 περίπτωση γ του ν. 4412/2016.(....)Όμως, λαμβάνοντας υπόψη ότι η απασχόληση του συντονιστή και κατά τον τελευταίο μήνα της αρχικής σύμβασης (Μάρτιο 2022) και καθόλη τη διάρκεια της συμπληρωματικής σύμβασης ανέρχεται σε 22 ημέρες (ανθρωποημέρες) μηνιαίως, δηλαδή στον ανώτατο επιτρεπόμενο αριθμό κατ’ άρθρο 187 παρ. 4 του ν. 4412/2016, η αύξηση της απασχόλησης του συντονιστή μηχανικού, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 132 ημέρες (22 ημέρες * 6 μήνες), ως εκ τούτου, προφανώς εκ παραδρομής, εσφαλμένως στο αντικείμενο της συμπληρωματικής σύμβασης υπολογίζονται 140 ανθρωποημέρες αντί του ορθού των 132. Αυτές οι οκτώ (8) ημέρες (ανθρωποημέρες) απασχόλησης που δεν δικαιολογούνται ως αντικείμενο της συμπληρωματικής – τροποποιητικής σύμβασης πρέπει να αφαιρεθούν και να διορθωθεί αντίστοιχα το οικονομικό αντικείμενό της.Προκειμένου να διενεργηθεί ο προβλεπόμενος από το άρθρο 98 του Σ. και ασκούμενος κατά τα άρθρα 324 και επ. του ν. 4700/2020 προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ο υπόχρεος φορέας υποβάλλει τον οικείο φάκελο σύμβασης. Το εύρος του ελέγχου συνάπτεται προς τις προϋποθέσεις νομιμότητας που απαιτείται να συντρέχουν για τη σύναψη της σύμβασης. Ο υπόχρεος φορέας υποχρεούται να συμπληρώνει τα στοιχεία που είναι αναγκαία για την πληρότητα του ελέγχου κατά την κρίση του αρμόδιου να ασκήσει τον έλεγχο. Εν προκειμένω, αν και η προσφεύγουσα δεν υπέβαλε τα ζητηθέντα κατά τον έλεγχο στοιχεία, με την προσβαλλόμενη πράξη δεν διαπιστώθηκε έτερος λόγος, πλην των προεκτιθέμενων, για τον οποίο κωλύεται η υπογραφή της εν λόγω συμπληρωματικής σύμβασης, ως εκ τούτου οι ισχυρισμοί αναφορικά προς τα μη υποβληθέντα στοιχεία προβάλλονται αλυσιτελώς και πρέπει να απορριφθούν. Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής παρέμβαση.Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης.

Ανάδειξη αναδόχου σε δημόσιο έργο:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση δεν συντρέχουν σωρευτικώς οι προϋποθέσεις της διάταξης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 για την προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, χωρίς δημοσίευση προκήρυξης.Τούτο διότι η αναθέτουσα αρχή δεν δύναται, επικαλούμενη ως απρόβλεπτο γεγονός την  ακραία κακοκαιρία και την καταστροφική πλημμύρα της 15/11/2017,  να καταφεύγει στην εξαιρετική και παρεκκλίνουσα από τις αρχές της διαφάνειας διαδικασία του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ για να υλοποιεί έργα που ήδη είχαν δρομολογηθεί προτού καν συμβεί το γεγονός αυτό. Όσον αφορά το Τμήμα Α του έργου, σημειώνεται ότι οι μελέτες του έργου (18070/01-02-2017 Απόφαση του Τμήματος Οδοποιίας και Μηχανημάτων Έργων της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων με την οποία εγκρίθηκε η οριστική μελέτη οδοποιίας καθώς και η αντίστοιχη μελέτη αποστράγγισης Χ.Θ. 0+000 – 9+854,05 και η 180870/01-02-2017 Απόφαση ΔΤΕΠΑ με την οποία εγκρίνεται η επικαιροποίηση της μελέτης του έργου «Βελτίωση χάραξης και διαπλάτυνση της Π.Ε.Ο. ... στο τμήμα ... Από Χ.Θ. 0+000 έως Χ.Θ. 17+727,09) είχαν εκπονηθεί σε προηγούμενο χρόνο. Επομένως, η  χάραξη και διαπλάτυνση της Π.Ε.Ο. ... στο τμήμα ... είναι ένα έργο που σχεδιαζόταν σε προηγούμενο χρόνο του ως άνω απρόβλεπτου γεγονότος και δεν αποτελεί έργο απότοκο της  ακραίας κακοκαιρίας  της 15/11/2017, όπως ενδεχομένως θα χαρακτηρίζονταν τα αντιπλημμυρικά έργα στην πληγείσα από πλημμύρες περιοχή, όπως τα έργα διευθέτησης υδατορευμάτων, ευθυγράμμισης της ροής στα υδατορεύματα, κατασκευής αντιπλημμυρικών κατασκευών στα πεδινά κάθε λεκάνης απορροής κ.τ.λ.Επομένως, στην υπό κρίση περίπτωση, η βελτίωση της χάραξης και η διαπλάτυνση της Π.Ε.Ο. ... δεν αποκαθιστά τις καταστροφές που προκάλεσε η κακοκαιρία της 15.11.2017, αλλά αποτελεί ένα έργο οδοποιίας, το οποίο είχε προγραμματιστεί να δημοπρατηθεί, πριν από αυτήν.(...)Ανεξαρτήτως των ανωτέρω, δεν αποδεικνύεται η επικαλούμενη από τον αναθέτουσα αρχή αδυναμία τήρησης των διαδικασιών του ανοικτού διαγωνισμού για την ανάθεση του ελεγχόμενου έργου.(...)Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης του έργου «Βελτίωση χάραξης και διαπλάτυνση της Π.Ε.Ο. ... στο τμήμα ... (Από Χ.Θ. 0+000 έως Χ.Θ. 5+085,61) & Αποκατάσταση των φθορών της υφιστάμενης Π.Ε.Ο. στο τμήμα από ... έως .... (Από Χ.Θ. 5+500 έως Χ.Θ. 9+000)».

Ανακλήθηκε με την ΕλΣυνΤμ.6/1326/2018

Καθορισμός και μεταβολή των ορίων ταχύτητας στα τμήματα του οδικού δικτύου: TMHMA A1: - Δεξιός παράπλευρος (DSR) του αυτ/ μου ΠΑΘΕ από Ασωπό ποταμό (πέρας των διοικητικών ορίων Περιφέρειας Αττικής στη Χ.Θ. αυτ/ μου ΠΑΘΕ≈57+00) έως τον Α.Κ. Ριτσώνας στην Χ.Θ. αυτ/μου ΠΑΘΕ≈78+845, μήκους 22,85 χλμ. - Αριστερός παράπλευρος (ΑSR) του αυτ/μου ΠΑΘΕ από Ασωπό ποταμό (πέρας των διοικητικών ορίων Περιφέρειας Αττικής στη Χ.Θ. αυτ/μου ΠΑΘΕ≈57+250) έως τον Α.Κ. Ριτσώνας στην Χ.Θ. αυτ/μου ΠΑΘΕ≈75+700, μήκους 18,86 χλμ. TMHMA A2: - Αριστερός παράπλευρος (ΑSR4) του αυτ/μου ΠΑΘΕ από την περιοχή του Α.Κ. Μαλεσίνας στη Χ.Θ. αυτ/μου ΠΑΘΕ≈129+150 έως την διασταύρωση με την οδό προς Προσκυνά, μήκους 2,8 χλμ. - Οδός προς Προσκυνά από τον ισόπεδο κόμβο με τον αριστερό παράπλευρο (ΑSR4) του αυτ/μου ΠΑΘΕ έως τα όρια του οικισμού Προσκυνά, μήκους 850 μ. - Αριστερός παράπλευρος (ΑSR5) του αυτ/μου ΠΑΘΕ από την περιοχή του Ι.Κ. προς Προσκυνά στη Χ.Θ. αυτ/μου ΠΑΘΕ≈133+500 έως την περιοχή Τραγάνας, στη Χ.Θ. αυτ/μου ΠΑΘΕ≈137+000, μήκους 3,4 χλμ. TMHMA A3: - Αριστερός και Δεξιός παράπλευρος (SR) στη Χ.Θ. αυτ/μου ΠΑΘΕ≈151+750 έως 152+250 στην περιοχή της Κάτω Διάβασης που συνδέει τους εκατέρωθεν παράπλευρους ASR6 και DSR7, στην περιοχή Λιβανάτες

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με την προσφυγή αυτή επιδιώκεται η ανάκληση της 22/2022 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(....)Με την προσβαλλόμενη πράξη κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Έργα αντιπλημμυρικής προστασίας του Δήμου …» μεταξύ του προσφεύγοντος Δήμου … … και της αναδόχου εταιρείας «… ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 61.000,68 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.).(....)Περαιτέρω, το Δικαστήριο κρίνει ότι, εν προκειμένω, συντρέχουν οι τιθέμενες με τις διατάξεις των άρθρων 132 παρ. 1 περ. β΄ και 156 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4412/2016, ως ισχύουν, προϋποθέσεις σύναψης τροποποιητικής σύμβασης για την εκτέλεση συμπληρωματικών εργασιών, σύμφωνα με όσα εκτίθενται ανωτέρω (βλ. σκ. 8), δεδομένου ότι (α) οι επίμαχες συμπληρωματικές εργασίες για την κατασκευή της παρακαμπτήριας οδού δεν περιλαμβάνονται στην αρχική σύμβαση, πλην όμως είναι απαραίτητες για την εκτέλεση του αντικειμένου αυτής, αφού η διευθέτηση της κυκλοφορίας των οχημάτων στην περιοχή του έργου μέσω της παρακαμπτήριας οδού αποτελεί προϋπόθεση για την έναρξη των εργασιών του βασικού αντιπλημμυρικού έργου, οι εργασίες δε αυτές κατέστησαν αναγκαίες μετά την σύναψη της αρχικής σύμβασης, όταν πλέον εγκρίθηκαν από τα αρμόδια όργανα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης οι απαραίτητες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις, με τις οποίες οριστικοποιήθηκε ο τρόπος κατασκευής της παρακαμπτήριας οδού(....)Ανακαλεί την 22/2022 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:(....)να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, με τίτλο «Έργα αντιμετώπισης των κατολισθητικών φαινομένων επί του Β.Ο.Α.Κ. στην ευρύτερη περιοχή Σισών – Φόδελε (χ.θ. 93+000 – χ.θ. 111+000)», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 3.588.709,68 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. (4.450.000,00 ευρώ, με Φ.Π.Α.), και συμβατικής δαπάνης 3.194.501,62 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. (3.961.182,01 ευρώ, με Φ.Π.Α.).(....)Τέλος, η επιλογή της εν λόγω διαδικασίας ανάθεσης, ήτοι της διαδικασίας με διαπραγμάτευση, έναντι της διενέργειας ανοικτής διαγωνιστικής διαδικασίας, παρίσταται δικαιολογημένη και για τον επιπρόσθετο λόγο ότι η διαδικασία αυτή επέτρεψε την υποβολή και αξιολόγηση των προσφορών και των απαιτούμενων δικαιολογητικών των περισσότερων, άλλωστε, του ενός συμμετεχόντων φορέων (γεγονός που επέτρεψε την ανάπτυξη, έστω και περιορισμένου, ανταγωνισμού) και την ανάθεση του ελεγχόμενου έργου σε μικρότερο χρονικό διάστημα από αυτό που θα απαιτείτο σε περίπτωση διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού, σύμφωνα και με τα διδάγματα της κοινής πείρας. Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Κρήτης και της εργοληπτικής επιχείρησης «… ΑΤΕ», για την εκτέλεση του έργου «Έργα αντιμετώπισης των κατολισθητικών φαινομένων επί του Β.Ο.Α.Κ. στην ευρύτερη περιοχή Σισών – Φόδελε (χ.θ. 93+000 – χ.θ. 111+000)».

Επισκευή συνθετικού τάπητα.ζητείται ανάκληση της 16/2020 Πράξης του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα ......Ανεξαρτήτως των ανωτέρω ασαφειών επί καίριων στοιχείων του φυσικού αντικειμένου των αρχικών και των συμπληρωματικών εργασιών, και ενόψει όσων αναπτύσσονται στην  σκέψη 5, το Τμήμα κρίνει ότι ο εντοπισμός σοβαρών προβλημάτων του υφιστάμενου συνθετικού τάπητα στις διαδρομές 7 και 8 του στίβου και στην περιοχή έως τα κάγκελα, κατά τη διενέργεια διερευνητικών τομών από την ανάδοχο της κύριας σύμβασης μετά την υπογραφή αυτής, δεν πληροί την προϋπόθεση του απροβλέπτου που τίθεται από το άρθρο 156 του ν. 4412/2026 ως μία από τις σωρευτικώς απαιτούμενες προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης. Τούτο διότι όπως προκύπτει από το προπαρατεθέν περιεχόμενο της 71/2018 μελέτης και της Τεχνικής Περιγραφής η ως άνω περιοχή του συνθετικού τάπητα είχε ήδη εντοπισθεί ως αναμενόμενη να παρουσιάσει μεγαλύτερες φθορές, γεγονός που οδηγεί, κατά λογική αναγκαιότητα, στο συμπέρασμα, ότι οι φθορές αυτές δεν ήταν ούτε απρόβλεπτες, ούτε απλώς προβλέψιμες, αλλά είχαν ήδη προβλεφθεί από την αναθέτουσα Αρχή κατά την αρχική δημοπράτηση. Το συμπέρασμα αυτό ενισχύεται και από το γεγονός ότι συμπεριλήφθηκαν στην αρχική ανάθεση και εργασίες αποξήλωσης των σαθρών τμημάτων του τάπητα, αποκάλυψης της ασφαλτικής υπόβασης και επισκευής αυτού, όπου κριθεί αναγκαίο(βλ. ανωτέρω σκ. 8). Επιρρωνύεται δε περαιτέρω από την αιτιολογική έκθεση της σύναψης της συμπληρωματικής σύμβασης, στην οποία γίνεται μνεία του προϋπάρχοντος και από μακρού γνωστού ιστορικού των κακοτεχνιών κατασκευής και των συνακόλουθων φθορών του ελαστικού τάπητα στην περιοχή αυτή, με το σχόλιο ότι πολύ σύντομα, μετά το 2003, σύμφωνα πάντα με μαρτυρίες των προπονητών και των αθλητών του στίβου, σταμάτησε η χρήση των διαδρομών 7 και 8 και ιδιαίτερα το καλοκαίρι που η ρευστότητα του τάπητα αυξανόταν (βλ. ανωτέρω σκ. 11). Ενόψει των προεκτεθέντων, θα ήταν ευλόγως αναμενόμενο από μία επιμελή αναθέτουσα Αρχή να προβεί σε λεπτομερή έλεγχο και σε πλήρη μελέτη της υφιστάμενης κατάστασης του τάπητα κατά την προετοιμασία της αρχικής ανάθεσης, προκειμένου να διασφαλιστούν η αρτιότητα του κατασκευαστικού σχεδιασμού του έργου, η αποτελεσματικότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας ανάθεσης, η χρηστή διαχείριση της διατιθέμενης προς τον σκοπό αυτό χρηματοδότησης και να αποφευχθούν, αντίστοιχα, επιγενόμενες τεχνικές δυσχέρειες ολοκλήρωσης του έργου και υπέρβαση  κατά 49,99% της συμβατικής αξίας κατά την εκτέλεσή του. Ιδιαίτερη δε προσοχή όφειλε αν επιδειχθεί στην επίμαχη περιοχή των διαδρομών 7 και 8 έως τα κάγκελα, η έκταση της οποίας αντιπροσωπεύει ένα μεγάλο μέρος, ήτοι περίπου το 40% της προς επισκευή επιφάνειας του συνθετικού τάπητα. (βλ. ανωτέρω σκ. 11). Εξ ετέρου, οι ενδιαφερόμενοι να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό εργολήπτες όφειλαν, σύμφωνα με την Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων, να αξιολογήσουν διεξοδικά τις συνθήκες του έργου και να υποβάλουν προσφορές με βάση τα ποιοτικά και ποσοτικά κριτήρια των ζητούμενων εργασιών, ενέργεια η οποία συνεπάγεται και τη δυνατότητά τους να ζητήσουν εκ προοιμίου από την αναθέτουσα Αρχή ακόμη και στοχευμένες διερευνητικές τομές στον ελαστικό τάπητα από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου, ή υπό την επίβλεψή τους, εάν μόνο έτσι ήταν δυνατό να διασφαλίσουν τον ασφαλή προσδιορισμό του ύψους της προσφοράς τους. Τούτο, κατά σφόδρα πιθανολογούμενο τρόπο, δεν θα δημιουργούσε μείζονα προβλήματα στη λειτουργικότητα του στίβου εάν οι τομές γινόταν με τη δέουσα προσοχή, και σε κάθε περίπτωση, αυτό ισχύει για τις διαδρομές 7 και 8, η χρήση των οποίων, κατά τα διαλαμβανόμενα στην αιτιολογική έκθεση (βλ. ανωτέρω σκέψη 11), είχε ουσιαστικά σταματήσει λόγω των εμφανών προβλημάτων του τάπητα. Συμπληρωματικά, τα συμβαλλόμενα μέρη όφειλαν, έστω και κατά την επί τόπου συνάντηση της επιβλέπουσας Υπηρεσίας με την ανάδοχο μετά την υπογραφή της σύμβασης (βλ. ανωτέρω σκέψη 8) και ακολούθως δια της μελέτης εφαρμογής (βλ. ανωτέρω σκ.9), να επαληθεύσουν σε πρώιμο στάδιο εάν μπορούν να επιτευχθούν τα απαιτούμενα από τη σύμβαση ώστε να αποφευχθούν καθυστερήσεις και συμπληρωματικές, υπερσυμβατικές εργασίες. Συνεπώς, ο προσφεύγων Δήμος και η παρεμβαίνουσα ανάδοχος δεν απέδειξαν κατά τρόπο πειστικό, αντικρούοντας τις διαπιστώσεις της προσβαλλόμενης Πράξης του Επιτρόπου ότι συνέτρεξε γεγονός μη δυνάμενο να προβλεφθεί. Περαιτέρω, επί του λόγου ανακλήσεως που αντλείται από τις τεχνικές αλληλεξαρτήσεις των εργασιών και τις δυσκολίες ανάθεσης σε άλλον ανάδοχο πέραν αυτού του εν εξελίξει έργου, το Τμήμα αδυνατεί μεν να αποφανθεί επί της ουσιαστικής ορθότητας της τεχνικής αυτής εκτίμησης, κρίνει όμως ότι οι δυσκολίες αυτές δεν παρίστανται ανυπέρβλητες, εφόσον από το ίδιο το ιστορικό κατασκευής του τάπητα προκύπτει μεταγενέστερη προσθήκη σε αυτόν δύο διαδρομών και εν πάση περιπτώσει, δεν αρκούν από μόνες τους να δικαιολογήσουν τη σύναψη της συμπληρωματικής σύμβασης κατά το άρθρο 156 του ν. 4412/2026. Ως προς το ζήτημα της διακύβευσης της ποιότητας του έργου και της πιστοποίησής του, το οποίο θέτει η ανάδοχος με την παρέμβασή της, το Τμήμα κρίνει ότι παρέχεται η δυνατότητα στην αναθέτουσα να ορίσει, όπως το έκανε ήδη στην αρχική δημοπράτηση, ότι ο συνθετικός τάπητας που θα χρησιμοποιηθεί στο εναπομένον τμήμα, θα πρέπει να είναι της ίδιας κατηγορίας, να έχει τις ίδιες ιδιότητες με τον ήδη υπάρχοντα και κατασκευαστεί κατά τρόπο σύμφωνο με τις προδιαγραφές της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού «Προδιαγραφές συνθετικών ταπήτων». Τέλος, ενόψει της σταθερότητας του νομικού πλαισίου και της πάγιας νομολογίας προς τις προϋποθέσεις κατάρτισης συμπληρωματικών συμβάσεων που υπομνήσθηκε στη σκέψη 5, το αίτημα αναγνώρισης συγγνωστής πλάνης υπέρ του Δήμου ... πρέπει να απορριφθεί.ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜ/1072/2021 

Συντήρηση δημοτικών οδών...Με δεδομένα τα ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις τροποποίησης της αρχικής – κύριας σύμβασης του έργου «Συντήρηση δημοτικών οδών Δ.Κ. ..., Τ.Κ. ... και Τ.Κ. ... Δ.Ε. ... Δήμου ...» και ανάθεσης των συμπληρωματικών εργασιών. Τούτο, διότι οι ανωτέρω εργασίες δεν προέκυψαν από περιστάσεις τις οποίες τα αρμόδια όργανα του Δήμου δεν μπορούσαν να προβλέψουν με επιμελή δράση. Ειδικότερα: Α) Ως προς το βοτσαλωτό δάπεδο της προαναφερόμενης πλατείας, επικαλούνται τη γνώμη που εκφράστηκε από το αρμόδιο όργανο (Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής), στο πλαίσιο του έργου διαμόρφωσης της πλατείας. Τη διαφοροποίηση του αρμόδιου Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής από το περιεχόμενο της μελέτης του έργου μπορούσε να έχει προβλέψει η αναθέτουσα αρχή ως ενδεχόμενο, κατά συνέπεια τα αρμόδια όργανα όφειλαν να προβούν εγκαίρως στις ενέργειες που θα επέτρεπαν να ληφθεί υπόψη τέτοια γνώμη, από την οποία, άλλωστε, δεσμεύονταν, κατά την κατάστρωση της αρχικής μελέτης του κυρίως εν προκειμένω έργου. Β) Ως προς τις εργασίες αποχέτευσης ομβρίων, με την εκτέλεση των οποίων σκοπείται να αποφευχθεί η εισροή υδάτων στα οικήματα της προαναφερόμενης οδού, δεν γίνεται επίκληση κανενός απρόβλεπτου παράγοντα. Αντίθετα, η εκτέλεσή τους συνδέεται με την ανάγκη να ανταποκριθεί οψίμως και με βραδύτητα η αναθέτουσα αρχή στις συχνές οχλήσεις, έγγραφες και προφορικές, των θιγόμενων σε περίπτωση βροχόπτωσης παρόδιων ιδιοκτητών οικημάτων. Περίπτωση διατύπωσης των οχλήσεων σε χρόνο μεταγενέστερο της σύνταξης της αρχικής μελέτης, αποδιδόμενη σε απρόοπτη μεταβολή των βροχοπτώσεων, ως φυσικού φαινομένου, σε βαθμό που το υφιστάμενο δίκτυο δεν επαρκούσε για την απορροή των υδάτων, δεν προκύπτει. Με στοιχειώδη προνοητικότητα, επιμελώς ενεργώντας τα όργανα της αναθέτουσας αρχής και αυτεπαγγέλτως, πολλώ μάλλον που οχλούσαν οι παρόδιοι ιδιοκτήτες, όφειλαν, κατά τη σύνταξη της αρχικής μελέτης οδοποιίας του κυρίως έργου να αξιολογήσουν την κατάσταση του δικτύου απορροής ομβρίων, ώστε σε περίπτωση ανεπάρκειας να μεριμνήσουν για τη διασφάλιση της πλήρους και επαρκούς λειτουργικότητάς του, συμπεριλαμβάνοντας τις σχετικές εργασίες είτε στη μελέτη του κυρίως εν προκειμένω έργου, είτε στο πλαίσιο διαχωρισμένου έργου, για την προστασία των προσώπων και της περιουσίας τους και της δημόσιας υποδομής. Γ) Ως προς τις εργασίες φρεζαρίσματος σε βάθος 8 εκ., αυτές γενικά είναι συνυφασμένες με τα έργα οδοποιίας, άλλωστε, συμπεριλήφθηκαν σε μικρότερο βάθος (4 εκ.) και στην αρχική μελέτη, δεν προκύπτει ότι εκτείνονται σε σπάνιο βάθος, και δεν γίνεται επίκληση κανενός παράγοντα που τις επέβαλε κατά τρόπο απρόβλεπτο. Τέλος, οι εργασίες ασφαλτόστρωσης δρόμων που δεν περιλαμβάνονταν στο αρχικό έργο, όμως προέκυψε ανάγκη να αποκατασταθούν μετά από την εκτέλεση έργων ύδρευσης και αποχέτευσης σε αυτούς, δεν παρουσιάζουν οποιαδήποτε συνάφεια με το φυσικό αντικείμενο του αρχικού - κυρίως έργου, συνιστούν επέκτασή του, ούτε είναι αναγκαίες, και μάλιστα απόλυτα, για την τελειοποίησή του, και, προφανώς, ανάγονται στην εκτέλεση διαφορετικού έργου. Εξάλλου, από το σύνολο των προαναφερόμενων, που αναφέρονται σε αποσπασματικό αντικείμενο επιμέρους εργασιών, συνάγεται ότι δεν συντρέχει ούτε η περίπτωση ανάθεσης συμπληρωματικού έργου, με τις προϋποθέσεις του άρθρου 132 παρ. 1 περ. β.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης για τη μελέτη με τίτλο «Μελέτη Κτηματογράφησης & Παροχή Υποστηρικτικών Υπηρεσιών για τη δημιουργία Εθνικού Κτηματολογίου στις υπόλοιπες περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Λασιθίου της Περιφέρειας Κρήτης»(....)Περαιτέρω, η αλλαγή αναδόχου της μελέτης δύναται να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή σχετικά με την αδιάλειπτη λειτουργία των Γραφείων Κτηματογράφησης, την πληρότητα και ποιότητα του παραδοτέου έργου και την τήρηση του σχετικού χρονοδιαγράμματος, σύμφωνα με τα ως άνω διαλαμβανόμενα. Εξάλλου, η αύξηση της συμβατικής δαπάνης που προκύπτει από την 1η συμπληρωματική σύμβαση δεν υπερβαίνει το 50% της δαπάνης της αρχικής σύμβασης.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν κωλύεται η σύναψη του ελεγχόμενου σχεδίου 1ης συμπληρωματικής σύμβασης.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/204/2017.

Μελέτη κτηματογράφησης - συμπληρωματική σύμβαση...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το από 11.3.2021 ιδιωτικό συμφωνητικό, στο οποίο αποτυπώνεται η τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, με νέα παράταση της διάρκειάς της, ερείδεται σε σαφή όρο (ρήτρα) των εγγράφων της σύμβασης (βλ. σκέψη 11 της παρούσας). Ως εκ τούτου, το ανωτέρω ιδιωτικό συμφωνητικό δεν υπαγόταν σε έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο πριν την υπογραφή του, σύμφωνα με το άρθρο 132 παρ. 1 περ. α΄ και 6 περ. β΄ του ν. 4412/2016. Εξάλλου, η μεταβολή της σύνθεσης της αναδόχου κοινοπραξίας με αποχώρηση κάποιων εκ των μελών της, χωρίς, ωστόσο, να επηρεάζεται η ομάδα μελέτης που είχε δηλωθεί στην προσφορά της αναδόχου, κρίνεται ως μη ουσιώδης τροποποίηση της σύμβασης. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νόμιμα προσέφυγε η αναθέτουσα αρχή στην ανάθεση της ελεγχόμενης 3ης συμπληρωματικής σύμβασης, η οποία, κατ` ορθό νομικό χαρακτηρισμό της, διέπεται από τις διατάξεις των άρθρων 132 παρ. 1 περ. β΄ και 186 παρ. 1 και 2 του ν. 4412/2016 και όχι από τις κατ` επίκληση διατάξεις του άρθρου 29 παρ. 1 του ν. 3316/2005. Τούτο, διότι οι υπηρεσίες της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης δεν περιλαμβάνονταν στην αρχική σύμβαση, κατέστησαν όμως αναγκαίες για την ολοκλήρωση του αντικειμένου της, η δε αλλαγή του αναδόχου της μελέτης δύναται να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή σχετικά με την αδιάλειπτη λειτουργία του Γραφείου Κτηματογράφησης, την πληρότητα και ποιότητα του παραδοτέου έργου και την τήρηση του σχετικού χρονοδιαγράμματος. Εξάλλου, η συνολική αύξηση της συμβατικής δαπάνης που προκύπτει αθροιστικά από την 1η  συμπληρωματική σύμβαση [όπως τροποποιείται ως προς το τίμημά της βάσει της τελικής επιμέτρησης των ποσοτήτων φυσικού αντικειμένου, δυνάμει του άρθρου 8 της αρχικής σύμβασης (βλ. 3ο Συγκριτικό Πίνακα)], τη 2η και την 3η προς υπογραφή συμπληρωματική σύμβαση δεν υπερβαίνει το 50% της δαπάνης της αρχικής σύμβασης (αύξηση περίπου 39%).Κατ` ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν κωλύεται η σύναψη του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Και τούτο, καθόσον οι αποτελούσες το αντικείμενο της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης εργασίες δεν περιλαμβάνονται στο αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, αλλά συνέχονται, ως πρόσθετες, με το τεχνικό αντικείμενο αυτής, χωρίς να αλλάζουν τη φύση της. Περαιτέρω, λόγω του αντικειμένου του έργου ... και της φύσης των ως άνω συμπληρωματικών εργασιών, υφίστανται τεχνικοί λόγοι που δεν επιτρέπουν την αλλαγή αναδόχου χωρίς να δημιουργηθούν μείζονα προβλήματα στην άρτια και έγκαιρη εκτέλεση του έργου, δεδομένου ότι η ανάθεσή τους σε ανάδοχο διαφορετικό από εκείνον της αρχικής σύμβασης θα προκαλούσε σημαντικές τεχνικές δυσχέρειες, αφού θα απαιτούσε τον συντονισμό και την επίβλεψη, από την αναθέτουσα αρχή, διαφορετικών συνεργείων στον τόπο εκτέλεσης του έργου. Επιπλέον, συντρέχουν απρόβλεπτες περιστάσεις ως προς τη δεύτερη εργασία της Σ.Σ.Ε.(...)Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Αποκαταστάσεις – Ανακατασκευές – Αναπλάσεις Κοινοχρήστων Χώρων του Δήμου Αθηναίων».