ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ(...)Με δεδομένα αυτά, και λαμβανομένης περαιτέρω υπόψη της Δ1/Β/6922/1564/31.3.2017 βεβαίωσης του Διοικητή της Υ.Π.Α. ότι κατά της ως άνω διαδικασίας δεν εκκρεμούν άλλες ενστάσεις ή ένδικα βοηθήματα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι:Α. Δεν κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων σύμβασης μεταξύ: 1. του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών και της εταιρείας «....» με αντικείμενο την αποκλειστική εκμετάλλευση των αεροπορικών γραμμών: «... ..», «.. ...» και «..... .», που υποβλήθηκαν με το με αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 15803/13.3.2017 έγγραφο του Διοικητή της Υ.Π.Α. και των οποίων αντίγραφο τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου, υπό τις ακόλουθες επισημάνσεις: α) αναφορικά με τον προβλεπόμενο στο άρθρο 4 παρ. 3 του σχεδίου σύμβασης όρο, που προβλέπει ότι το ανώτατο ύψος του δυνάμενου να καταβληθεί οικονομικού αντισταθμίσματος μπορεί να αναθεωρηθεί από τον πρώτο συμβαλλόμενο (Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών) μόνο σε περίπτωση απρόοπτης μεταβολής των συνθηκών εκμετάλλευσης, επισημαίνεται ότι βάσει αυτού χωρεί μόνον η μείωση και όχι η αύξηση του συνομολογηθέντος ανώτατου οικονομικού αντισταθμίσματος και β) αναφορικά με τον προβλεπόμενο στο άρθρο 11 παρ. 2 του σχεδίου σύμβασης όρο, που προβλέπει τη δυνατότητα τροποποίησης της σύμβασης, επισημαίνεται ότι βάσει αυτού χωρεί μόνο η τροποποίηση επιμέρους συμβατικών όρων που δεν είναι ουσιώδεις και όχι η επαύξηση του φυσικού και οικονομικού της αντικειμένου. Τέλος, επισημαίνεται ότι σε προσυμβατικό έλεγχο υπόκεινται και οι ουσιώδεις τροποποιήσεις όρων σύμβασης που έχει ελεγχθεί, ανεξάρτητα από το αν προκαλούν αύξηση του οικονομικού της αντικείμενου πέραν του κατώτατου χρηματικού ορίου υπαγωγής στον έλεγχο, δοθέντος ότι οι τροποποιητικές συμβάσεις δεν έχουν τον χαρακτήρα αυτοτελών συμβάσεων με ιδιαίτερο οικονομικό αντικείμενο, αλλά αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο με την αρχική, στην οποία ενσωματώνονται και της οποίας οι ουσιώδεις μεταβολές απαιτείται να ελεγχθούν ως προς τη νομιμότητά τους (Ε.Σ. Ζ΄ Κλ. 289/2016, 41/2015). Το δε ουσιώδες ή μη της τροποποίησης όρων σύμβασης εναπόκειται στην κρίση του ελέγχοντος την τροποποιητική σύμβαση Κλιμακίου.Β. Πρέπει να αναβληθεί η έκδοση οριστικής πράξης, όσον αφορά στην υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του ανωτέρω Υπουργού και της εταιρείας «....», με αντικείμενο την αποκλειστική εκμετάλλευση της αεροπορικής γραμμής «......», προκειμένου να προσκομισθεί από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, που θα εκδοθεί επί της προαναφερθείσας αίτησης ασφαλιστικών μέτρων (Α.Β.Δ. 82/13.4.2017) της εταιρείας «....» (βλ. Ε.Σ. Ολ. Πρακτ. 16ης Γεν. Συν./ 19.12.2012 Θέμα Γ΄).

«Σχέδιο Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ)/Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) Δήμου ......»(…) Ειδικότερα, για τη νόμιμη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης μελέτης με τον ανάδοχο της αρχικής σύμβασης πρέπει να υπάρχουν επιπρόσθετες εργασίες που κατέστησαν αναγκαίες κατά την εκτέλεση της σύμβασης και είτε δεν ήταν δυνατόν να διαχωριστούν από τεχνική και οικονομική άποψη από την κύρια σύμβαση είτε ήταν αναγκαίες για την ολοκλήρωση και την τελειοποίησή της, ενώ περαιτέρω οι εργασίες αυτές πρέπει να οφείλονται σε περιστάσεις, που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν κατά την σύναψη της αρχικής σύμβασης. Κατά την πάγια νομολογία δε του Δικαστηρίου τούτου (βλ. αποφάσεις Τμ. Μείζονος-Επταμελούς Σύνθεσης 3210, 2489/2011, πράξεις VII Τμ. Ελ.Συν. 412, 296/2010, 279, 277/2008) ως απρόβλεπτες περιστάσεις θεωρούνται τα πραγματικά περιστατικά, τα οποία δεν ανάγονται στο χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης και αντικειμενικά δεν μπορούσαν να προβλεφθούν σύμφωνα με τους κανόνες επιμέλειας του μέσου συνετού ανθρώπου του οικείου κλάδου. Η αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού του αρχικού συμβατικού αντικειμένου ή η διαφορά στην αμοιβή της αναδόχου που προκαλείται συνεπεία αυτού, δεν αφορά σε μελέτες πρόσθετες ή νέες που δύνανται να περιληφθούν σε συμπληρωματική σύμβαση.  Με αυτόν τον τρόπο επιδιώκεται απλώς η αύξηση του προϋπολογισμού του αρχικού αντικειμένου ώστε να καλυφθούν οι διαφορές στην κοστολόγηση, οι οποίες προέκυψαν κατά την εκτέλεσή του και, ως εκ τούτου, δεν μπορούν να ενταχθούν σε συμπληρωματική σύμβαση (απόφαση VI Τμήματος 2503/2009). Εξάλλου, η συνολική αμοιβή των συμπληρωματικών εργασιών δεν πρέπει να υπερβαίνει το 50% της αρχικής συμβατικής αμοιβής, σε κάθε περίπτωση δε οι συμπληρωματικές αυτές εργασίες εκτελούνται μόνο μετά την σύνταξη συγκριτικού πίνακα που τις περιλαμβάνει, ο οποίος εγκρίνεται πριν εξαντληθεί η συνολική προθεσμία για την περαίωση του μελετητικού έργου (βλ. πράξεις VII Τμήματος 182/2009, 279/2008).(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως συνήφθη η 1η Συμπληρωματική Σύμβαση της κρίσιμης μελέτης, διότι η μεν αλλαγή του τρόπου υπολογισμού της αμοιβής των γεωλογικών μελετών δεν μπορεί να περιληφθεί, ως αυτοτελές κονδύλιο σε συμπληρωματική σύμβαση, καθόσον δεν αφορά σε πρόσθετες ή νέες μελέτες που χρειάζεται να εκπονηθούν εξαιτίας της συνδρομής απρόβλεπτων περιστάσεων, οι δε ρυθμίσεις της Υ.Α. οικ.37691/12.9.2007, με τις οποίες μεταβλήθηκαν οι προδιαγραφές και η διαδικασία εκπόνησης των γεωλογικών μελετών Γ.Π.Σ./Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π., αφενός δεν συνιστούν περίσταση που δεν μπορούσε να προβλεφθεί κατά τη σύναψη της αρχικής σύμβασης, καθώς είχαν ήδη τεθεί σε ισχύ σε χρονικό διάστημα προγενέστερο της υπογραφής αυτής (στις 14.9.2007, ενώ η αρχική σύμβαση υπεγράφη στις 16.1.2008), αφετέρου, σύμφωνα με το άρθρο 9 της από 10.7.2006 διακήρυξης του διαγωνισμού, έπρεπε να αποτελούν το θεσμικό πλαίσιο εκπόνησης των μελετών της αρχικής σύμβασης, ενώ για την πρόσθετη αμοιβή των μελετητών από το ενδεχόμενο της τροποποίησης του ισχύοντος κατά το χρόνο δημοσίευσης της προκήρυξης θεσμικού πλαισίου (της Υ.Α. ΥΠΕΧΩΔΕ 9572/1845/2000), που αφορούσε το σκέλος της γεωλογικής διερεύνησης της μελέτης, είχε προβλεφθεί μέρος του ποσού των 30.000,00 ευρώ, το οποίο είχε προστεθεί στην προεκτιμώμενη αμοιβή της αρχικής σύμβασης. Επιπλέον, μη νομίμως, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 περ. β΄ της Υ.Α. 37691/12.9.2007, η ανάδοχος εταιρεία δεν διέθετε πτυχίο στην κατηγορία 20 του Μητρώου μελετητών Δημοσίων Έργων, έλλειψη η οποία δεν καλύπτεται από το πτυχίο του ειδικού συνεργάτη της μελετητή, καθώς οι επικαλούμενες μεταβατικές διατάξεις της ως άνω Υ.Α. δεν εφαρμόζονται εν προκειμένω, εφόσον ρυθμίζουν περιπτώσεις μελετών που κατά το χρόνο ισχύος των κρίσιμων διατάξεων (στις 14.9.2007) ήδη βρίσκονταν σε εξέλιξη και όχι μεταγενεστέρως ανατεθεισών μελετών(…)

Αμοιβή για σύνταξη οικονομικών καταστάσεων.Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο, μη νομίμως ανατέθηκε στη φερόμενη ως δικαιούχο του εντάλματος εταιρεία η επίμαχη υπηρεσία σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων του Νοσοκομείου, δεδομένου ότι αυτή αφορά σε εργασίες εμπίπτουσες στα καθήκοντα του προσωπικού του Τμήματος Οικονομικού του Νοσοκομείου, επιπλέον, δε, δεν προκύπτει έλλειψη προσωπικού σε τέτοια έκταση, ούτως ώστε να καθίσταται αδύνατη η εξυπηρέτηση της συγκεκριμένης λειτουργικής δραστηριότητας του Νοσοκομείου με ίδια μέσα. Ειδικότερα, βάσει των βεβαιωθέντων από το ίδιο το Νοσοκομείο, στο Οικονομικό Τμήμα αυτού υπηρετούν 4 υπάλληλοι ΠΕ Διοικητικού – Οικονομικού, 7 υπάλληλοι ΤΕ λογιστικής, 1 υπάλληλος Διοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας, μάλιστα δε ένας εξ αυτών έχει και άδεια λογιστή – φοροτέχνη Α΄ Τάξης, με αποτέλεσμα η στελέχωσή του να παρίσταται επαρκής για την εκτέλεση των επίμαχων εργασιών...Σε κάθε περίπτωση, το Νοσοκομείο, το οποίο φέρει την ευθύνη της ορθολογικής και με βάση τις συγκεκριμένες ανάγκες του αξιοποίησης και κατανομής του υπηρετούντος προσωπικού του, δεν εξηγεί γιατί, ενώ η σχετική υποχρέωση για την εφαρμογή του Κλαδικού Λογιστικού Σχεδίου δεν είναι χρονικά πρόσφατη και, ως εκ τούτου έκτακτη, αλλά εκκινεί προοδευτικά από το έτος 2003, δεν μπορεί με ίδια μέσα να συντάξει τις οικονομικές του καταστάσεις, πολλώ δε μάλλον που στα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου είχε ήδη επισημανθεί προ της σύναψης της οικείας σύμβασης η μη νομιμότητα των άνευ ετέρου αναθέσεων σε εξωτερικούς συνεργάτες, με τις 189, 196, 197 και 214/2015 πράξεις του παρόντος Κλιμακίου, με τις οποίες κρίθηκαν μη νόμιμες οι εντελλόμενες δαπάνες και κατ’ εξαίρεση θεωρητέα λόγω συγγνωστής πλάνης τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα....Τέλος, η διάταξη του άρθρου 38 του ν. 4461/2017 καταλαμβάνει δαπάνες για υπηρεσίες παρασχεθείσες εντός του χρονικού διαστήματος από 1.1.2015 έως 28.3.2017, η χρονικής της δε ισχύς δεν έχει παραταθεί, παρά τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα, δυνάμει του άρθρου 15 του ν. 4498/2017 (Α΄ 172), αφού τούτο παρατείνει την χρονική ισχύ έτερων διατάξεων και όχι της ανωτέρω. Συνεπώς, δεν δύναται να τύχει εφαρμογής στην κρινόμενη περίπτωση, διότι η επίμαχη δαπάνη απορρέει από υπηρεσίες οι οποίες παρασχέθηκαν σε εκτέλεση της από 22.6.2017 σύμβασης, ήτοι σε χρόνο που εκφεύγει του ρυθμιστικού περιεχομένου της διάταξης αυτής. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί

Επισκευές σε σχολεία...Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, εφόσον το αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης συνίσταται στην επισκευή τριών αυτοτελών και απομακρυσμένων μεταξύ τους κτιριακών συγκροτημάτων, έκαστο των οποίων απαιτεί ξεχωριστές εργασίες επισκευής (όπως αυτές περιγράφονται λεπτομερώς στο τεύχος δημοπράτησης «Τεχνική Περιγραφή»), οι οποίες δύνανται ευχερώς να εκτελεστούν από χωριστά συνεργεία, χωρίς εμπλοκή ή εξάρτιση μεταξύ τους, η επιλογή της αναθέτουσας αρχής, και μάλιστα χωρίς καμία αιτιολογία, να μην υποδιαιρέσει τη σύμβαση σε περισσότερα τμήματα αλλά να δημοπρατήσει ως ενιαίο τμήμα τα τρία αυτά διακριτά έργα, αντίκειται τόσο στο γράμμα όσο και στο σκοπό των διατάξεων του άρθρου 59 του ν. 4412/2016. Και τούτο διότι οδήγησε αφενός μεν στον καθορισμό με τη διακήρυξη αυξημένων (συγκριτικά) απαιτήσεων τεχνικής ικανότητας, περιορίζοντας κατά τούτο τη συμμετοχή των δυνάμενων να συμμετέχουν επιχειρήσεων, αφετέρου δε, στον αποκλεισμό της δυνατότητας να επωφεληθούν της δημοπρασίας –αναλαμβάνοντας διαφορετικό τμήμα του αντικειμένου της σύμβασης– περισσότερες της μιας μικρομεσαίες εργοληπτικές επιχειρήσεις. Η πλημμέλεια αυτή είναι ουσιώδης, ανεξαρτήτως του μικρού αντικειμένου της σύμβασης, και παρά το γεγονός ότι αναπτύχθηκε ανταγωνισμός, αφού οι κρίσιμες διατάξεις του άρθρου 59 του ν 4412/2016 αποσκοπούν στην εξυπηρέτηση διαφορετικών δημοσίων σκοπών, και όχι απλώς στην επίτευξη της οικονομικότερης για τις αναθέτουσες αρχές προσφοράς.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: α) Κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον διαφωνούντα Αναπληρωτή Επίτροπο, οι επίμαχες υπηρεσίες μη νομίμως ανατέθηκαν στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης. Ειδικότερα, δοθέντος ότι η εκτιμώμενη αξία των εν λόγω υπηρεσιών, οι οποίες καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες του Νοσοκομείου, υπολογιζόμενη σε βάση δωδεκαμήνου, σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις της διάταξης του άρθρου 6 παρ. 11 του νόμου 4412/2016 για τις συμβάσεις υπηρεσιών περιοδικού χαρακτήρα (βλ. σκ. ΙΙ), υπερβαίνει το ποσό των 209.000 ευρώ (βλ. σκ. ΙV), προϋπόθεση για την προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης ...Στην προκειμένη όμως περίπτωση, δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων, οι οποίες κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια και την ολοκλήρωση διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των παγίων και διαρκών αναγκών του Νοσοκομείου για υπηρεσίες καθαριότητας...Περαιτέρω, όπως βασίμως προβάλλεται με τον δεύτερο λόγο διαφωνίας, τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου, όφειλαν, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 68 παρ. 2 περ. β΄ του ν. 3863/2010, να υποβάλουν γραπτό αίτημα προς τη Διεύθυνση Προγραμματισμού και Συντονισμού του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας για τη χορήγηση πιστοποιητικού, από το οποίο να προκύπτουν όλες οι πράξεις επιβολής προστίμου που είχαν εκδοθεί σε βάρος της φερομένης ως δικαιούχου, εν συνεχεία, δε, λαμβανομένου υπ’ όψιν του γεγονότος ότι εντός χρονικού διαστήματος δύο ετών πριν από την υποβολή της προσφοράς της εν λόγω εταιρείας είχαν επιβληθεί σε βάρος της τουλάχιστον τρεις (3) πράξεις επιβολής προστίμου «υψηλής» ή «πολύ υψηλής σοβαρότητας», σύμφωνα με την υπουργική απόφαση 2063/Δ1632/2011 (ΦΕΚ Β΄ 266), οι οποίες προέκυψαν αθροιστικά, από τρεις (3) τουλάχιστον διενεργηθέντες ελέγχους ...Τέλος, αβασίμως το Νοσοκομείο επικαλείται τις διατάξεις του άρθρου 15 του ν. 4498/2017, με τις οποίες παρατάθηκε η ισχύς, μεταξύ άλλων, των νομιμοποιητικών διατάξεων των άρθρων 37 του ν. 4238/2014 (Α΄ 38) και 17 παρ. 2 του ν. 4332/2015...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.4/1/2019.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ. Νομιμότητα συμπληρωματικής σύμβασης. (..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη ΙΙ σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι προαναφερόμενες εργασίες δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης. Και τούτο διότι οι μεν εργασίες που αφορούν σε αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών συντήρησης, βελτίωσης και επισκευής υποδομών οδοποιίας στις περιοχές Γ1 και Γ2 αρμοδιότητας .... (βλ. ανωτέρω εργασίες υπό στοιχ. Ε, ΣΤ και Ζ) εμπίπτουν στο αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, στο οποίο -ενόψει της γενικής περιγραφής αυτού και του μη προσδιορισμού των ποσοτήτων (έστω και κατ' εκτίμηση) των επιμέρους εργασιών και των συγκεκριμένων περιοχών αρμοδιότητας ...., στις οποίες αυτές θα πραγματοποιηθούν, καθώς και του ότι οι εργασίες θα καθορίζονται, κατά περίπτωση και ειδικά για κάθε χώρο (με Α.Π.Ε.), με βάση τις προκύπτουσες κάθε φορά ανάγκες και προτεραιότητες λειτουργίας της .... Α.Ε. και μετά από σχετική εντολή εκτέλεσής τους που θα δίνεται στον ανάδοχο- εμπίπτει κάθε εργασία συντήρησης, βελτίωσης και επισκευής υποδομών οδοποιίας, που θα προκύψει ή θα καταστεί αναγκαία σε οποιοδήποτε περιοχή αρμοδιότητας ...., και μέχρι εξάντλησης του συμβατικού ποσού. Όσον δε αφορά στις λοιπές εργασίες που αποτελούν αντικείμενο της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης (βλ. ανωτέρω εργασίες υπό στοιχ. Α, Β, Γ, Δ και Η), αυτές αφορούν σε εργασίες κατηγορίας οικοδομικών (οι δε εργασίες υπό στοιχ. Γ' αφορούν και σε υδραυλικές και ηλεκτρομηχανολογικές εργασίες) και, επομένως, δεν είναι συναφείς προς τις εργασίες που αποτελούν αντικείμενο της αρχικής σύμβασης και συνίστανται σε εργασίες κατηγορίας οδοποιίας, και για το λόγο αυτό δεν μπορούν ν' αποτελέσουν νομίμως αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης. (..) Κωλύεται η υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου...(Μη ανακλητέα με την 285/2012 πράξη του VI΄ Τμ. του Ελεγκτικού Συνεδρίου)

Λήξη ή μη της ισχύος της 75547/2014 σύμβασης υλοποίησης του έργου «Πιλοτική εφαρμογή της λειτουργίας του θεσμού ηλεκτρονικής επιτήρησης υποδίκων, κατάδικων και κρατουμένων σε άδεια». Χρόνος λήξης της σύμβασης και δυνατότητα πληρωμής του αναδόχου για υπηρεσίες του μετά τη λήξη της. Νόμιμος τρόπος συνέχισης της λειτουργίας του θεσμού της ηλεκτρονικής επιτήρησης, ενόψει της φύσεως του σκοπού που εξυπηρετεί, της ανάγκης που υπάρχει καθώς και για λόγους δημοσίου συμφέροντος.(,,,,)Η ισχύς της 75547/2014 σύμβασης υλοποίησης του έργου «Πιλοτική εφαρμογή της λειτουργίας του θεσμού ηλεκτρονικής επιτήρησης υποδίκων, κατάδικων και κρατουμένων σε άδεια» έληξε, σύμφωνα με τη συμβατική πρόβλεψη, όταν εξαντλήθηκαν οι διαθέσιμες πιστώσεις της. Η πληρωμή του αναδόχου για τις υπηρεσίες του μετά τη λήξη της σύμβασης είναι δυνατή, είτε με δικαστική απόφαση, κατόπιν άσκησης σχετικής αγωγής, είτε εξωδίκως με πρακτικό του Ν.Σ.Κ., υπό τις προϋποθέσεις του νόμου. Η Υπηρεσία δύναται, έως ότου εκκινήσει και ολοκληρώσει τις διαγωνιστικές διαδικασίες για τη σύναψη νέας σύμβασης, να προσφύγει στις, προβλεπόμενες στον ισχύοντα ν. 4412/2016 (άρθρα 32 και 118), διαδικασίες για τις επείγουσες περιπτώσεις, τηρώντας τις προϋποθέσεις του νόμου (κατά πλειοψηφία).

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και συνακόλουθα δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, που υποβλήθηκε με το με αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 284/4.1.2017 έγγραφο του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και του οποίου αντίγραφο τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου, με τις ακόλουθες επισημάνσεις: α) ο, προβλεπόμενος στο άρθρο 6ο εδάφιο γ΄ της σύμβασης, όρος περί ανάθεσης συμπληρωματικών εργασιών διέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 25 παρ. 4 περ. α΄ του π.δ.60/2007 – το οποίο εξακολουθεί να εφαρμόζεται και μετά την έναρξη ισχύος του ν.4412/2016 (Α΄ 147/8.8.2016) επί συμπληρωματικών συμβάσεων, εφόσον η αρχική σύμβαση συνήφθη υπό το καθεστώς αυτού του π.δ. (βλ. Ε.Σ. Ε΄ Κλ. 433/2016) - και όχι από εκείνες των άρθρων 22 του π.δ.118/2007 και 2 παρ. 3 του ν.2286/1995 και, κατά τούτο, ο σχετικός όρος πρέπει να διορθωθεί. Εξάλλου, σε περίπτωση ενεργοποίησης αυτής της δυνατότητας, το σχέδιο της συμπληρωματικής σύμβασης πρέπει, ως παρακολούθημα της αρχικής, να υποβληθεί στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου (Ε.Σ. Ζ΄ Κλ. 25/2015), β) αναφορικά με τον, προβλεπόμενο στο άρθρο 8ο εδάφιο γ΄ της σύμβασης, όρο περί τροποποίησής της, επισημαίνεται ότι βάσει αυτού χωρεί μόνο η τροποποίηση επιμέρους συμβατικών όρων που δεν είναι ουσιώδεις και όχι η επαύξηση του φυσικού και οικονομικού της αντικειμένου, το δε ουσιώδες ή μη της τροποποίησης δύναται να κριθεί μόνο από το Κλιμάκιο κατά τη διενέργεια του προσυμβατικού ελέγχου της τροποποιητικής σύμβασης. Εξάλλου, επισημαίνεται ότι σε προσυμβατικό έλεγχο υπόκεινται και οι ουσιώδεις τροποποιήσεις όρων σύμβασης που έχει ελεγχθεί, ανεξάρτητα από το αν προκαλούν αύξηση του οικονομικού της αντικείμενου πέραν του κατώτατου χρηματικού ορίου υπαγωγής στον έλεγχο, δοθέντος ότι οι τροποποιητικές συμβάσεις δεν έχουν τον χαρακτήρα αυτ...λών συμβάσεων με ιδιαίτερο οικονομικό αντικείμενο, αλλά απ...λούν ένα ενιαίο σύνολο με την αρχική, στην οποία ενσωματώνονται και της οποίας οι ουσιώδεις μεταβολές απαιτείται να ελεγχθούν ως προς τη νομιμότητά τους (Ε.Σ. Ζ΄ Κλιμ. 41, 25/2015).

ΜΕΛΕΤΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά, οι ελεγχόμενες συμπληρωματικές εργασίες μελετών, οι οποίες δεν περιελήφθησαν στην αρχική σύμβαση,: α) παρουσιάζουν αναγκαία συνάφεια με το αρχικό συμβατικό αντικείμενο, εφόσον αφορούν σε επιπλέον, των προεκτιμώμενων και περιλαμβανόμενων στην κύρια σύμβαση, εγγραπτέα δικαιώματα και είναι απολύτως αναγκαίες για την ολοκλήρωσή του, με στόχο τη δημιουργία Εθνικού Κτηματολογίου στους δήμους που αφορά, β) κατέστησαν αναγκαίες λόγω απροβλέπτων περιστάσεων, αφού η «….», ως αναθέτουσα αρχή, κατέβαλε κάθε δυνατή επιμέλεια κατά τον τεχνικό προσδιορισμό του έργου για την ακριβή προεκτίμηση των ποσοτήτων των εγγραπτέων δικαιωμάτων, εφαρμόζοντας πρόσφορες και παραδεδεγμένες επιστημονικές μεθόδους, οι οποίες ωστόσο δεν της παρείχαν ασφαλή πρόβλεψη ως προς την πραγματική απόκλιση της εκτίμησης από την πραγματικότητα, γ) δεν μπορούν να διαχωριστούν από την εκτέλεση της αρχικής σύμβασης χωρίς να δημιουργήσουν προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή ως προς την έγκαιρη και ποιοτική ολοκλήρωση της μελέτης, και δ) το συνολικό ποσό τους (16,78% επί του αρχικού συμβατικού αντικειμένου) δεν υπερβαίνει το 50% της αρχικής συμβατικής αμοιβής. Επομένως, η προσφυγή στην ως άνω εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης συμπληρωματικών μελετών παρίσταται νόμιμη.

Ηλεκτρολογικές εργασίες αντλιοστασίου. Με δεδομένα όσα εκτέθηκαν γίνονται δεκτά τα ακόλουθα: Οι ανατεθείσες με την από 20.11.2017 σύμβαση υπηρεσίες, κατά το μέρος αυτών που αφορά στις εργασίες επισκευής των αντλιών, αντικατάστασης των καλωδίων των κινητήρων, συντήρησης των πινάκων ΧΤ και ΜΤ και καθαρισμού του δικτύου στο συγκεκριμένο αντλιοστάσιο, συμπίπτουν με τις προηγουμένως ανατεθείσες στον ίδιο ανάδοχο με την από 26.5.2017 σύμβαση, αντικείμενο της οποίας ήταν η συντήρηση και επισκευή βλαβών στο σύνολο των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων στην περιφέρεια αρμοδιότητας της Δ.Ε.Υ.Α...., συνεπώς και εκείνων του αντλιοστασίου ... (καθόσον δεν αμφισβητείται ότι και αυτό εμπίπτει στην περιοχή αρμοδιότητας της Επιχείρησης), η διάρκεια της οποίας δεν είχε παρέλθει κατά τον χρόνο υπογραφής της δεύτερης σύμβασης. Στην κρίση αυτή συνηγορεί και το γεγονός ότι οι παρασχεθείσες υπηρεσίες, για την πληρωμή των οποίων εκδόθηκε το ήδη ελεγχόμενο πρώτο χρηματικό ένταλμα στο πλαίσιο εκτέλεσης της επίμαχης σύμβασης, αφορούν εργασίες χειρισμού και παρακολούθησης του αντλιοστασίου, όχι εκείνες της επισκευής και συντήρησης του τεχνικού εξοπλισμού του, οι οποίες, κατά λογική αναγκαιότητα, προηγούνται της παρακολούθησης λειτουργίας του. (..)Συνεπώς, κατά παράβαση της αρχής της οικονομικότητας η Δ.Ε.Υ.Α.... επιβαρύνθηκε εν τοις πράγμασι δύο φορές με τη δαπάνη εκτέλεσης των εργασιών επισκευής και συντήρησης του τεχνικού εξοπλισμού του εν λόγω αντλιοστασίου. (..)Περαιτέρω, δοθέντος ότι το Γραφείο Άντλησης νερού – ποιοτικού ελέγχου και Βιολογικού Καθαρισμού του Τμήματος Τεχνικών Υπηρεσιών της Δ.Ε.Υ.Α.... είναι βάσει του Ο.Ε.Υ. αυτής επιφορτισμένο με την παρακολούθηση της λειτουργίας των αντλιοστασίων, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και κατά το μέρος αυτής, με το οποίο ανατέθηκαν εργασίες παρακολούθησης και χειρισμού του εν λόγω αντλιοστασίου επί τόπου, αφού αυτές εμπίπτουν προδήλως στα συνήθη καθήκοντα του υπηρετούντος προσωπικού, εφόσον ήθελε δε υποτεθεί ότι με τη σύναψη της επίμαχης σύμβασης επιχειρείται η κάλυψη των αναγκών στελέχωσης της Δ.Ε.Υ.Α.... με το απαραίτητο προσωπικό, επισημαίνεται ότι η ενδεδειγμένη για τούτο διαδικασία είναι η προβλεπόμενη από τις διατάξεις του, διέποντος και τις Δ.Ε.Υ.Α. ως επιχειρήσεις των δήμων, άρθρου 21 του ν. 2190/1994, όχι η ανάθεση σε τρίτο μέσω της σύναψης σύμβασης παροχής υπηρεσιών. Αντιθέτως, δοθέντος ότι κατά την επανυποβολή του χρηματικού εντάλματος είχε εγκριθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο της Δ.Ε.Υ.Α.... το συνταχθέν Πρωτόκολλο Παραλαβής των παρασχεθεισών υπηρεσιών, δεν συνέτρεχε ο σχετικός λόγος μη θεώρησης, δοθέντος, άλλωστε, ότι σύμφωνα με το άρθρο 219 παρ. 5 του ήδη εφαρμοστέου ν. 4412/2016 (Α΄ 147) μετά την άπρακτη παρέλευση τριακονθημέρου από την ημερομηνία υποβολής του Πρωτοκόλλου οριστικής παραλαβής, θεωρείται ότι η παραλαβή έχει συντελεσθεί αυτοδίκαια… Κατ’ ακολουθία όσων ανωτέρω εκτέθηκαν, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.