Προμήθεια – Εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία Εξοπλισμού Κυτταρομετρίας Ροής για το Ερευνητικό Κέντρο Βιοϊατρικών Επιστημών «...» (...)Από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι οι συγχρηματοδοτούμενες από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμβάσεις προμήθειας αγαθών που συνάπτουν οι οργανισμοί δημοσίου δικαίου υπάγονται στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους, χωρίς ΦΠΑ, υπερβαίνει το χρηματικό όριο των 5.000.000 ευρώ. Το αυξημένο αυτό όριο θεσμοθετήθηκε ειδικώς στην κατηγορία αυτή συμβάσεων προς επίτευξη του δημοσίου συμφέροντος σκοπού της επιτάχυνσης της διαδικασίας απορρόφησης των σχετικών κονδυλίων. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι απαραδέκτως υποβλήθηκαν για έλεγχο νομιμότητας τα σχέδια σύμβασης με τίτλο «Προμήθεια – Εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία Εξοπλισμού Κυτταρομετρίας Ροής».

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάθεσης και του σχεδίου σύμβασης για την προμήθεια «Συστημάτων τηλεμετρίας διαρροών και εξοικονόμησης νερού και ενέργειας δικτύου άρδευσης Δήμου …»(....)Επομένως, δεν υπάγονται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο οι συμβάσεις προμηθειών των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ Βαθμού, ήτοι των Δήμων, που συγχρηματοδοτούνται από ενωσιακούς πόρους (πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης) και η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους δεν υπερβαίνει τα 5.000.000,00 ευρώ χωρίς ΦΠΑ (....)Αποφαίνεται ότι απαραδέκτως υποβλήθηκε για έλεγχο νομιμότητας το σχέδιο σύμβασης για την προμήθεια «Συστημάτων τηλεμετρίας διαρροών και εξοικονόμησης νερού και ενέργειας δικτύου άρδευσης Δήμου …».

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης της Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας απαραδέκτως υποβάλλεται στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τη διενέργεια ελέγχου νομιμότητας, διότι αφορά σε συγχρηματοδοτούμενο από ενωσιακούς πόρους έργο, του οποίου η προϋπολογιζόμενη δαπάνη, χωρίς Φ.Π.Α., υπολείπεται του ορίου των 5.000.000 ευρώ. 

Προμήθεια τεσσάρων (4) απορριματοφόρων: Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 1, τα τέσσερα (4) σχέδια σύμβασης που αφορούν στην ανωτέρω συγχρηματοδοτούμενη από ενωσιακούς πόρους προμήθεια του Δήμου Χαλανδρίου, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της οποίας δεν υπερβαίνει τα 5.000.000,00 ευρώ χωρίς ΦΠΑ (είναι 1.036.220,97 ευρώ χωρίς ΦΠΑ), απαραδέκτως υποβλήθηκαν στο Κλιμάκιο για έλεγχο νομιμότητας.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη των υποέργων στα οποία αφορά η συνεργασία των ανωτέρω φορέων μέσω της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης ανέρχεται σε ποσό 2.590.000,00 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, και πρόκειται να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Κατά συνέπεια, το ελεγχόμενο σχέδιο απαραδέκτως εισάγεται για έλεγχο νομιμότητας, δεδομένου ότι το οικονομικό αντικείμενό του υπολείπεται του ποσού των 5.000.000 ευρώ, ορίου υπαγωγής σε προσυμβατικό έλεγχο κατ’ άρθρο 324 παρ. 3 του ν. 4700/2020, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 135 παρ. 1 του ν. 4926/2022 (βλ. Πράξη 472/2022 Ε΄ Κλιμ., πρβλ. Πράξη 412/2022 Ε΄ Κλ. ΕλΣυν).

Τούτων δοθέντων, η υποβληθείσα προς άσκηση προσυμβατικού ελέγχου σύμβαση, η οποία αποτελεί μέρος της συγχρηματοδοτούμενης από ενωσιακούς πόρους (ΕΤΠΑ) Πράξης «ΕΠΙΣΚΕΥΗ - ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΦΕΡΟΝΤΑ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ», απαραδέκτως υποβάλλεται στον έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, δεδομένου ότι η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη αυτής υπολείπεται του ποσού των 5.000.000,00 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), που συνιστά το προβλεπόμενο στην παράγραφο 3 του άρθρου 324 του ν. 4700/2020 κατώτατο όριο για την άσκηση προληπτικού ελέγχου νομιμότητας επί της οικείας διαδικασίας. 

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη του υποέργου στο οποίο αφορά η συνεργασία των ανωτέρω φορέων μέσω της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης ανέρχεται σε ποσό 2.690.000,00 ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, και πρόκειται να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Κατά συνέπεια, το ελεγχόμενο σχέδιο απαραδέκτως εισάγεται για έλεγχο νομιμότητας, δεδομένου ότι το οικονομικό αντικείμενό του υπολείπεται του ποσού των 5.000.000 ευρώ, ορίου υπαγωγής σε προσυμβατικό έλεγχο  κατ’ άρθρο 324 παρ. 3 του ν. 4700/2020, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 135 παρ. 1 του ν. 4926/2022 (βλ. Πράξη 472/2022 Ε΄ Κλιμ., πρβλ. Πράξη 412/2022 Ε΄ Κλ. ΕλΣυν).

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διενεργηθείσας από τον Δήμο … διαγωνιστικής διαδικασίας, καθώς και ενός (1) σχεδίου σύμβασης, για την «επέκταση συστήματος τηλεμετρίας και ελέγχου διαρροών για την παρακολούθηση των εγκαταστάσεων ύδρευσης» του Δήμου αυτού, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.209.415,09 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.)(....)Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει του ότι ο προϋπολογισμός της επίμαχης προμήθειας υπολείπεται του ορίου των 5.000.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., που προβλέπεται, κατά τη νομική σκέψη Ι, για τις συγχρηματοδοτούμενες από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμβάσεις, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας να ελέγξει τη νομιμότητα του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης και της προηγηθείσας αυτού διαγωνιστικής διαδικασίας. Απέχει του ελέγχου νομιμότητας της διενεργηθείσας, από τον Δήμο …, διαγωνιστικής διαδικασίας και του οικείου σχεδίου σύμβασης, με αντικείμενο την «επέκταση συστήματος τηλεμετρίας και ελέγχου διαρροών για την παρακολούθηση των εγκαταστάσεων ύδρευσης» του Δήμου αυτού.

ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ - Προμήθεια και εγκατάσταση ψηφιακών υδρομετρητών και ολοκληρωμένου συστήματος τηλεμετρίας (...) η έννοια της «ουσιώδους» τροποποίησης της περ. α΄ της παρ. 5 του άρθρου 324 του ν. 4700/2020, που οριοθετεί τις τροποποιητικές συμβάσεις που υπάγονται στον προσυμβατικό έλεγχο, έχει οιονεί δικονομικό χαρακτήρα και ερμηνεύεται μεν αυτόνομα, πλην όμως υπό το φως των κατευθύνσεων της παρ. 6 του άρθρου 337 του ν. 4412/2016, κατά τρόπο ώστε στον προσυμβατικό έλεγχο να υπάγονται οι τροποποιήσεις συμβάσεων που είχαν αρχικά υπαχθεί στον προσυμβατικό έλεγχο και α) έχουν οικονομικό αντικείμενο, με την εξαίρεση των ήσσονος σημασίας τροποποιήσεων (de minimis) της παρ. 2 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 ή β) συνεπάγονται τροποποίηση ουσιωδών όρων (essentialia negotii) της αρχικής σύμβασης, όπως, ενδεικτικά, του αντικειμένου της σύμβασης, του προσώπου ενός των αντισυμβαλλομένων, του συμβατικού τιμήματος, του τρόπου υπολογισμού και του χρόνου καταβολής αυτού, καθώς και των προβλεπόμενων στη σύμβαση εγγυήσεων καλής εκτέλεσης.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι η ανωτέρω αρμοδίως εγκριθείσα τροποποίηση της 2337/26.7.2022 αρχικής σύμβασης αφορά σε μεταβολή (μείωση) του φυσικού της αντικειμένου, που προέκυψε κατά την εκτέλεσή της, καθώς και σε συνακόλουθη μεταβολή (μείωση) του οικονομικού αντικειμένου αυτής κατά το ποσό των 41.225,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Με τα δεδομένα αυτά και εν όψει του ότι η κατά το ποσό των 41.225,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. μεταβολή του οικονομικού αντικειμένου της ως άνω αρχικής σύμβασης είναι κατώτερη του 10% του αρχικού τιμήματος αυτής που ανερχόταν στο ποσό των 3.074.725,45 ευρώ πλέον ΦΠΑ και υπολείπεται και του κατώτατου ορίου, ύψους 209.000,00 ευρώ, που θέτει το άρθρο 5 του ν. 4412/2016 για τις δημόσιες συμβάσεις προμηθειών που ανατίθενται από μη κεντρικές κυβερνητικές αρχές, ενώ, περαιτέρω και η προπαρατεθείσα τροποποίηση του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης δεν μεταβάλλει τη συνολική φύση της, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το υποβληθέν για έλεγχο σχέδιο τροποποίησης της 2337/26.7.2022 αρχικής και ελεγχθείσας από αυτό σύμβασης δεν μεταβάλλει ουσιώδεις όρους της, ήτοι δεν εισάγει σ’ αυτήν ουσιώδεις τροποποιήσεις, ως εκ τούτου, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 3 και 4, δεν υπάγεται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο και απαραδέκτως υποβλήθηκε για έλεγχο στο παρόν Κλιμάκιο.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 1, η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση δεν υπάγεται στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου και, συνεπώς, απαραδέκτως εισάγεται ενώπιον του Κλιμακίου, αφού αντικείμενό της είναι αμιγώς η μεταβίβαση της αρμοδιότητας υλοποίησης συγχρηματοδοτούμενου από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έργου, με προϋπολογισμό κατώτερο του ποσού των 5.000.000 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α..