Νομιμότητα σχεδίων σύμβασης προμήθειας τροφίμων.(..) Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει αφενός του γεγονότος ότι η επίμαχη προμήθεια ανατέθηκε στο πλαίσιο αυτοτελούς διαδικασίας, ήτοι με απευθείας ανάθεση μετά τη ματαίωση δύο διαδικασιών (μιας ανοικτής και μιας με διαπραγμάτευση) και αφετέρου ότι η προϋπολογιζόμενη δαπάνη των υπό προμήθεια ειδών υπολείπεται του ποσού των 200.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., τα υποβληθέντα ενώπιον του Κλιμακίου δύο  (2) σχέδια σύμβασης δεν υπόκεινται, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, στον προληπτικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου. ..Απέχει του ελέγχου των υποβληθέντων δύο (2) σχεδίων σύμβασης, με αντικείμενο την προμήθεια τροφίμων για τις ανάγκες του Δήμου ....

Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής σε εργαζόμενους Δημοτικού Βρεφοκομείου σε εκτέλεση συμβάσεων παροχής υπηρεσιών, οι οποίες καταρτίστηκαν κατ’ εφαρμογή του άρθρου 209 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του Ν. 3463/2006 (ΦΕΚ Α΄ 114) Κ.Δ.Κ., καθόσον με τις συναφθείσες συμβάσεις καλύπτονται πάγιες και διαρκείς ανάγκες, διότι το αντικείμενο των εν λόγω συμβάσεων, δεν είναι ποσοτικά και χρονικά περιορισμένο, αλλά ανακύπτει σε μόνιμη βάση και για το σύνολο του σχολικού έτους, οι δε ανατιθέμενες στους εργαζόμενους εργασίες ανάγονται στη συνήθη λειτουργική δραστηριότητα του Τμήματος Βρεφονηπιακού – Παιδικού Σταθμού. Επιπλέον, ο αριθμός των σχετικώς συναφθεισών συμβάσεων (21), υπερβαίνει κατά πολύ τον αριθμό των προβλεπόμενων στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας μη καλυφθεισών οργανικών θέσεων (6), αλλά και τον αριθμό των συμβάσεων έργου, η έγκριση των οποίων ζητήθηκε και τελικώς καταρτίσθηκαν, παρά την προηγούμενη σύναψη των εν λόγω συμβάσεων παροχής υπηρεσιών, με αποτέλεσμα να φέρονται ότι απασχολούνται στο Βρεφοκομείο 33 άτομα.  

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ.ζητείται η ανάκληση της 104/2018 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου συμφωνίας – πλαίσιο, τριετούς διάρκειας με δυνατότητα παράτασης ενός έτους, με αντικείμενο την προμήθεια τροφίμων για τις ανάγκες των υπηρεσιών του Δήμου ... Ενόψει αυτών και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη (υπό στοιχείο ΙΙ), η αιτούσα εταιρεία δεν θεμελιώνει σπουδαίο έννομο συμφέρον για την ανάκληση της προσβαλλόμενης Πράξης κατά το χρόνο συζήτησης της αίτησής της, καθόσον από την ευδοκίμηση αυτής δεν αποκομίζει καμία ωφέλεια. Ειδικότερα, εφόσον με τις προαναφερόμενες αποφάσεις της Οικονομικής Επιτροπής και του Δημοτικού Συμβουλίου αποφασίστηκε η ματαίωση του εν λόγω διαγωνισμού (με αριθμ. πρωτ. 28042/23.6.2017), η τυχόν, κατά παραδοχή της αίτησης, ανάκληση της προσβαλλόμενης Πράξης δεν θα επέφερε ευμενή μεταβολή στη νομική και πραγματική κατάσταση της αιτούσας. Κατόπιν αυτών, η κρινόμενη είναι απορριπτέα ως απαράδεκτη....

ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ.Παράλειψη Υποβολής προς Έλεγχο:Μη νόμιμη η πληρωμή μέρους της αμοιβής για τη φύλαξη των κτιριακών εγκαταστάσεων Τ.Ε.Ι. σε δύο εταιρείες κατά τα χρονικά διαστήματα από 17.4.2015 έως 17.5.2015 και από 25.4.2015 έως 30.4.2015 αντίστοιχα, καθόσον οι οικείες συμβάσεις πάσχουν ακυρότητας, διότι όπως ρητώς ορίζεται στις διατάξεις, για τον υποχρεωτικά διενεργούμενο προληπτικό έλεγχο νομιμότητας των ανωτέρω δημοσίων συμβάσεων, το όριο των 500.000 ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου του αναλογούντος ΦΠΑ, αναφέρεται στην προϋπολογιζόμενη από την αναθέτουσα αρχή δαπάνη της οικείας διακήρυξης, η οποία, στην κρινόμενη περίπτωση, ανέρχονταν στο ποσό των 585.366 ευρώ (πλέον ΦΠΑ) και, συνεπώς, απαιτείτο, επί ποινή ακυρότητας των συμβάσεων αυτών η προηγούμενη διενέργεια προληπτικού ελέγχου νομιμότητας από τον Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που είναι αρμόδιος για τον προληπτικό έλεγχο των δαπανών του ανωτέρω Τ.Ε.Ι..(συγγνωστή πλάνη)

Εθνικό Κτηματολόγιο. Συμβάσεις – αναθέσεις μελετών και υπηρεσιών. Δυνατότητα πληρωμής τους.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Όλες οι πρόσθετες συμβάσεις – αναθέσεις μελετών και υπηρεσιών που καταρτίσθηκαν στα πλαίσια του εθνικού κτηματολογίου από τον ΟΚΧΕ και την ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΕ με διάφορους αναδόχους, έστω και κατά παράβαση – ενδεχομένως – της κοινοτικής νομοθεσίας, η οποία διέπει τη διαδικασία που προηγήθηκε της σύναψης αυτών, παράγουν, κατ αρχήν, έννομες συνέπειες και είναι εκτελεστές από τα μέρη κατά το περιεχόμενο και τους όρους τους. Ακόμα και στην περίπτωση μελλοντικής ακύρωσής τους, η αμοιβή στους αναδόχους για το μέρος της σύμβασης που έχουν εκτελέσει οφείλεται, κατ αρχήν κατά τις περί αδικαιολογήτου πλουτισμού διατάξεις (ομόφωνα).

Καταβολή αμοιβής των δικαιούχων, για συμμετοχή σε ιδιωτικές κατασκηνώσεις:.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: α) Κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 98 παρ. 1 περ. β΄ του Συντάγματος και 35 παρ. 1 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, οι συναφθείσες μεταξύ του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. και των φερομένων ως δικαιούχων συμβάσεις, με τις οποίες τροποποιήθηκε το αντικείμενο των αρχικώς συναφθεισών συμβάσεων με την προσθήκη νέου αντικειμένου (πρόσθετου αριθμού παιδιών), δεν υπήχθησαν στον προσυμβατικό έλεγχο του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ειδικότερα, δοθέντος ότι οι αρχικώς συναφθείσες συμβάσεις μεταξύ των ανωτέρω μερών είχαν υποβληθεί στον κατά τα ανωτέρω προσυμβατικό έλεγχο, λόγω του ότι η συνολική  εκτιμώμενη δαπάνη της διενεργηθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας υπερέβαινε το ποσό του 1.000.000 ευρώ, έπρεπε να υποβληθούν στον έλεγχο αυτό και οι επίμαχες τροποποιητικές συμβάσεις. Τούτο, δε, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι η αξία των εν λόγω συμβάσεων δεν υπερβαίνει αυτοτελώς το ανωτέρω όριο, αφού σε περίπτωση διενέργειας προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί των αρχικών συμβάσεων, στον έλεγχο αυτό υπάγονται, ως παρακολούθημά τους, και οι τροποποιήσεις αυτών, και μάλιστα ανεξαρτήτως ποσού.β) Η ΑΑΥ Μ369/19.8.2016 απόφαση αναλήψεως υποχρεώσεως, μη νομίμως εκδόθηκε μετά την έναρξη του κατασκηνωτικού προγράμματος, τον Ιούνιο του 2016, και την εν όλω ή εν μέρει παροχή των επίμαχων υπηρεσιών. (..)το Κλιμάκιο κρίνει ότι εν προκειμένω τα αρμόδια όργανα του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. (και ήδη Ε.Φ.Κ.Α.) δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατηγήσεως των κειμένων διατάξεων, αλλά επειδή πίστεψαν πεπλανημένως, πλην όμως συγγνωστώς, αφενός μεν ότι για την υπογραφή των επίμαχων τροποποιητικών συμβάσεων δεν επιβαλλόταν η προηγούμενη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο, αφετέρου δε, ότι αρκούσε για την εκπλήρωση των νομίμων υποχρεώσεών τους η ανάληψη της σχετικής υποχρεώσεως αμέσως μόλις τέθηκαν στη διάθεσή τους οι αναγκαίες πιστώσεις. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες, πλην όμως, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής θα μπορούσαν να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2017, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν.

Καταβολή του τιμήματος των ειδών ένδυσης που προμηθεύτηκε από αυτή ο Δήμος για τις ανάγκες του εργατοτεχνικού και ένστολου προσωπικού του.(...)Η προμήθεια όμως των ειδών αυτών ατομικής προστασίας έγινε χωρίς να έχει προηγηθεί γνώμη τεχνικού ασφαλείας, ενώ δεν προκύπτει ότι προηγήθηκε διαβούλευση με τους εργαζομένους ή τους εκπροσώπους τους, για την επιλογή του κατάλληλου εξοπλισμού και, ως εκ τούτου, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη. Ωστόσο, το Τμήμα κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, αλλά ενόψει του γεγονότος ότι επί σειρά ετών αντίστοιχες δαπάνες προμήθειας ειδών ένδυσης εργατοτεχνικού προσωπικού εγκρίνονταν παρά την έλλειψη προηγούμενης γνωμοδότησης τεχνικού ασφαλείας, συγγνωστώς και με την πεποίθηση ότι δρούσαν νομίμως, υπέλαβαν ότι μπορούσαν να προβούν στη διενέργεια της οικείας δαπάνης χωρίς την τήρηση των διατάξεων των άρθρων 5 και 9 του π.δ/τος 396/1994 και της Κ.Υ.Α. 53361/2006. 

Καταβολή αμοιβής  δικηγόρου :Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει όσων έγιναν δεκτά στην προηγούμενη νομική σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι προβληθέντες από τον Επίτροπο λόγοι διαφωνίας παρίστανται βάσιμοι. Ειδικότερα, η εντελλόμενη με το υπό έλεγχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νομίμως εκκαθαρισμένη, καθόσον – ανεξαρτήτως της πλήρους έλλειψης αιτιολογίας των αποφάσεων της Οικονομικής Επιτροπής για την ανάθεση των δικηγορικών υπηρεσιών στον φερόμενο ως δικαιούχο του εντάλματος – δεν υφίστανται έγκυρες συμβάσεις παροχής δικηγορικών υπηρεσιών, καθόσον δεν προηγήθηκε αιτιολογημένη κρίση του αποκλειστικώς αρμόδιου Δημοτικού Συμβουλίου σχετικά με τον προσδιορισμό των αμοιβών του φερομένου ως δικαιούχου δικηγόρου, η οποία να συνιστά το προϊόν διαβούλευσης των συμβαλλομένων μερών. Επί της παραδοχής αυτής ουδεμία επιρροή ασκεί η κατάθεση των από 25.5.2018 και 25.6.2018 πινάκων αμοιβών και εξόδων του φερόμενου ως δικαιούχου δικηγόρου, αφού τα έγγραφα αυτά, ακόμα και υπό την εκδοχή ότι συνιστούν έγγραφες προτάσεις κατατέθηκαν μετά την παροχή των επίμαχων νομικών υπηρεσιών, καθώς και ενώπιον της οικονομικής υπηρεσίας του Δήμου για την εκκαθάριση και ενταλματοποίηση της οικείας δαπάνης. Για τον ίδιο δε ακριβώς λόγο, της εκ των υστέρων σύνταξης αυτών, δεν είναι ληπτέα υπόψη και τα προσκομισθέντα ιδιωτικά συμφωνητικά μεταξύ του Δημάρχου και του ανωτέρω δικηγόρου. Επισημαίνεται ότι, ενόψει όσων ανωτέρω (στην σκέψη ΙΙ.1.Β της παρούσας) έγιναν δεκτά, η πρόβλεψη του Κώδικα Δικηγόρων ότι στην περίπτωση που δεν προκύπτει η ύπαρξη έγκυρης έγγραφης συμφωνίας περί αμοιβής για την παροχή δικηγορικών υπηρεσιών, ισχύουν οι οριζόμενες νόμιμες αμοιβές, έχει την έννοια ότι οι οριζόμενες νόμιμες αμοιβές ισχύουν όταν η αμοιβή για την παροχή δικηγορικών υπηρεσιών έχει εγκριθεί από το διοικητικό όργανο, αλλά η σχετική απόφαση και η σε εκτέλεση αυτής συμφωνία είναι νομικώς πλημμελής για άλλον λόγο και όχι στην περίπτωση που το στάδιο της διαπραγμάτευσης της αμοιβής απέβη ατελέσφορο, δηλαδή δεν προέκυψε συμφωνία των αντισυμβαλλόμενων ως προς το ουσιώδες στοιχείο της αμοιβής με την τήρηση της προσήκουσας διοικητικής διαδικασίας. Πέραν τούτων, η εντελλόμενη δαπάνη είναι και μη κανονική, καθόσον οι σχετικές αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης λήφθηκαν σε χρονικό σημείο (30.7.2018) μεταγενέστερο της παροχής των επίμαχων νομικών υπηρεσιών, κατά τους μήνες Οκτώβριο 2017 και Απρίλιο 2018, αντιστοίχως, ενώ, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, στην υπό στοιχείο ΙΙ.2 νομική σκέψη, η απόφαση αυτή έπρεπε να προηγείται χρονικά οποιασδήποτε σχετικής με την εν λόγω δαπάνη διοικητικής πράξης ή υλικής ενέργειας, δεδομένου ότι με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται ο σκοπός του νόμου που συνίσταται στην, εκ των προτέρων, δέσμευση των αναγκαίων πιστώσεων και στην αποτροπή της διενέργειας δαπανών καθ’ υπέρβαση αυτών.

Καταβολή αμοιβής τους για την μίσθωση μηχανημάτων ειδικών οχημάτων για την αντιμετώπιση των έκτακτων αναγκών (...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγινα δεκτά στις ανωτέρω σκέψεις, εφόσον οι συμβάσεις υπηρεσιών των Δήμων δεν ισχύουν πριν τη δημοσίευση στο «Πρόγραμμα Διαύγεια» των οικείων αποφάσεων ή πράξεων κατακύρωσης και ανάθεσης, η δε σύναψή τους πρέπει να προηγείται της παροχής των συγκεκριμένων υπηρεσιών, τυχόν μεταγενέστερη σύναψη συμβάσεων, χωρίς να συντρέχει κάποια από τις προαναφερθείσες εξαιρέσεις αναδρομικότητας, καθιστά, τόσο τις συμβάσεις όσο και τις ερειδόμενες σε αυτές δαπάνες, για το προγενέστερο χρονικό διάστημα μη νόμιμες. Ως εκ τούτου, μη νομίμως εντέλλονται οι σχετικές δαπάνες για το διάστημα πριν από τις 18.10.2016 με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο λόγο διαφωνίας της Αναπληρώτριας Επιτρόπου. Ωστόσο, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος της θεομηνίας, την κήρυξη του Δήμου σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, τη σημασία των εργασιών για την αποκατάσταση των εκτεταμένων ζημιών, τη βεβαίωση των εργασιών καλής εκτέλεσης από την αρμόδια Επιτροπή του Δήμου ..., το εξαιρετικά επείγον της και την αναγκαιότητα άμεσης εκτέλεσης των ανωτέρω εργασιών, κρίνει ότι καθυστερημένη ανάρτηση της ανωτέρω απόφασης στο «Πρόγραμμα Διαύγεια» δεν οφείλεται σε πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων από τα όργανα του Δήμου, αλλά σε συγγνωστή πλάνη αυτών . 

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη Ι της παρούσας, το υποβληθέν σχέδιο συμπληρωματικής σύμβασης δεν υπάγεται στον έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς αφορά στην εκτέλεση συμπληρωματικών εργασιών για την ολοκλήρωση συγχρηματοδοτουμένου από την Ευρωπαϊκή Ένωση έργου, το οποίο νομίμως δεν υπεβλήθη στο Ελεγκτικό Συνέδριο για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου. Και τούτο, διότι η προϋπολογιζόμενη δαπάνη του εν λόγω (αρχικού) έργου υπολειπόταν του ορίου υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο των συγχρηματοδοτούμενων έργων, ήτοι του ποσού των δέκα εκατομμυρίων ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 35 παρ. 3 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο που κυρώθηκε με τοάρθρο πρώτο του ν. 4129/2013. Περαιτέρω δε, η συμβατική αξία της υποβληθείσας προς έλεγχο συμπληρωματικής σύμβασης (397.804,42 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α ), συναθροιζόμενη με την προϋπολογιζόμενη δαπάνη της αρχικής σύμβασης (1.975.609,76 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.), δεν υπερβαίνει το ως άνω όριο υπαγωγής στον έλεγχο (10.000.000 ευρώ). Κατά συνέπεια, απαραδέκτως υποβλήθηκε για έλεγχο ενώπιον του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ο οποίος, ελλείψει αρμοδιότητας, όφειλε να απέχει αυτού, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα και από τους αιτούντες.