Καταβολή σε χρήμα της αξίας του δικαιούμενου από αυτούς γάλακτος, ως μέσου ατομικής προστασίας (...) Όσον αφορά στον πρώτο λόγο διαφωνίας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι αναφερόμενοι ανωτέρω (υπό στοιχ. α΄ έως και ε) υπάλληλοι του Δήμου ... δεν δικαιούνταν την παροχή γάλακτος κι, επομένως, και την αποτίμηση αυτού σε χρήμα, αφού δεν περιλαμβάνονται μεταξύ των δικαιούμενων ειδών ατομικής προστασίας, που ορίζονται περιοριστικώς στην προαναφερόμενη Κ.Υ.Α. 53361/2.10.2006, όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο, καθώς, δεδομένου ότι από τα προσκομιζόμενα από το Δήμο στοιχεία, δεν προκύπτει ότι αυτοί απασχολούνταν σε μόνιμη και καθημερινή βάση, καθ’ όλη τη διάρκεια του ωραρίου τους στις εργασίες και τους χώρους που αυτή προβλέπει, η τυχόν δε περιστασιακή απασχόλησή τους στους εν λόγω χώρους και εργασίες δεν αρκεί για να τους καταστήσει δικαιούχους. Η πρόβλεψη δε ορισμένων εκ των προαναφερθεισών κατηγοριών υπαλλήλων, ως δικαιούχων ειδών ατομικής προστασίας, κατά την προϊσχύουσα Κ.Υ.Α. 2/12542/0022/ 20.3.2003 (ΦΕΚ Β΄ 441), δεν μπορεί να καταστήσει τη δαπάνη νόμιμη για τους υπαλλήλους αυτούς, αφού η εν λόγω Κ.Υ.Α καταργήθηκε με τη μεταγενέστερη και ισχύουσα κατά τον κρίσιμο χρόνο Κ.Υ.Α. 53361/2.10.2006. Τέλος, η προηγούμενη γνώμη του τεχνικού ασφαλείας δεν αρκεί για να καταστήσει νόμιμη την παροχή ειδών ατομικής προστασίας και σε μη δικαιούχους, κατά την προαναφερόμενη Κ.Υ.Α. 53361/2.10.2006, σε κάθε δε περίπτωση δεν αποτελεί προϋπόθεση για τη χορήγηση γάλακτος στους υπαλλήλους των Ο.Τ.Α.. 

ΠΑΡΟΧΕΣ ΣΕ ΕΙΔΟΣ: Δαπάνες καταβολής, κατά το έτος 2014, σε χρήμα της αξίας  του δικαιούμενου γάλακτος, ως μέσου ατομικής προστασίας, στους εργαζόμενους Δήμου, αναδρομικά για το έτος 2012,  αφενός μεν, όσες αφορούν αξία παροχής που δεν υπερβαίνει κατ’ένταλμα το ποσό των 5.000 ευρώ, δεν υπόκεινται στον προληπτικό έλεγχο δαπανών, σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του π.δ.136/2011, αφετέρου δε, μη νόμιμες, καθόσον η καταβολή του αντιτίμου αυτού αναδρομικά και όχι σε χρόνο, που θα ανταποκρινόταν στην ανάγκη αγοράς και ημερήσιας κατανάλωσης της προβλεπόμενης ποσότητας γάλακτος, καταστρατηγεί το σκοπό για τον οποίο έχει θεσμοθετηθεί η παροχή αυτή, που συνίσταται στην προστασία της υγείας των εργαζομένων με την καθημερινή κατανάλωση γάλακτος ως είδους ατομικής προστασίας και όχι στην οικονομική τους ενίσχυση (53361/11.10.2006 ΚΥΑ, ΦΕΚ Β΄ 1503/2006). Περαιτέρω δεν προκύπτουν λόγοι που στοιχειοθετούν την αντικειμενική αδυναμία του Δήμου να κινήσει, εγκαίρως, τη διαδικασία ανάθεση της εν λόγω προμήθειας.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι μη νομίμως ο Ο.Ν.Α. ενέκρινε την καταβολή σε χρήμα της αξίας του οφειλόμενου γάλακτος στους δικαιούχους εργαζομένους του για τα έτη 2007 και 2008, ολοκληρώνοντας μάλιστα τη σχετική διαδικασία ετεροχρονισμένα, ήτοι περί τις αρχές του έτους 2010, με συνέπεια την καταστρατήγηση των ως άνω διατάξεων, που αποκλειστικό σκοπό έχουν την πρόληψη και προστασία της υγείας των δικαιούχων εργαζομένων, με την πρόβλεψη χορήγησης γάλακτος σε ημερήσια βάση ή, εναλλακτικά, της αξίας αυτού σε χρήμα, ενώ από τα συνοδευτικά του χρηματικού εντάλματος δικαιολογητικά, δεν αποδεικνύονται οι λόγοι της επικαλούμενης αντικειμενικής αδυναμίας εκ μέρους του Οργανισμού να χορηγήσει εγκαίρως είτε την προβλεπόμενη ποσότητα γάλακτος ημερησίως είτε την αξία αυτού σε χρήμα. Οι ισχυρισμοί του Ο.Ν.Α. ότι ούτε η καθημερινή διανομή φρέσκου γάλακτος στους χώρους εργασίας των δικαιούχων ήταν δυνατή από πλευράς των εταιρειών – προμηθευτριών γάλακτος ούτε η χορήγηση γάλακτος εβαπορέ για τα έτη 2007 και 2008 ήταν πρόσφορη λόγω της μεγάλης ποσότητας που αναλογούσε σε κάθε εργαζόμενο (168 κουτιά για τις ανάγκες ενός έτους), προβάλλονται αλυσιτελώς, καθώς και αληθείς υποτιθέμενοι δεν αιτιολογούν γιατί ο Οργανισμός, στο μέτρο που αδυνατούσε να προβεί σε διανομή γάλακτος σε ημερήσια βάση κατά τη διάρκεια των ετών 2007 και 2008, δεν προέβη εγκαίρως στην καταβολή της αξίας αυτού σε χρήμα στους εργαζόμενους, προκειμένου να προμηθεύονται οι ίδιοι το είδος αυτό καθημερινά. Αντιθέτως, το γεγονός ότι οι καταστάσεις των δικαιούχων των ειδών ατομικής προστασίας συντάχθηκαν για πρώτη φορά το έτος 2009, η δε σχετική διαδικασία για την απόδοση της αξίας του οφειλόμενου γάλακτος των ετών 2007 και 2008 σε χρήμα ξεκίνησε με μεγάλη καθυστέρηση, ήτοι περί τα μέσα του έτους 2009, καταδεικνύουν ότι η επικαλούμενη εκ μέρους του Ο.Ν.Α. αδυναμία οφείλεται στην έλλειψη οργάνωσης και προγραμματισμού των αρμοδίων υπηρεσιών του Οργανισμού να λάβουν εγκαίρως όλα τα απαραίτητα μέτρα, προκειμένου να συμμορφωθούν στις επιταγές των ανωτέρω διατάξεων, σκοπός των οποίων είναι η προστασία της υγείας των εργαζομένων και όχι η οικονομική τους ενίσχυση. Εξάλλου, ο ισχυρισμός του Ο.Ν.Α. ότι η πρόσληψη ιατρού εργασίας και τεχνικού ασφαλείας το Δεκέμβριο του έτους 2007 για το νεοσύστατο αυτοτελές γραφείο υγιεινής και ασφάλειας προσωπικού είχε ως συνέπεια την καθυστερημένη διατύπωση γνώμης εκ μέρους τους σχετικά με την προμήθεια γάλακτος, ερείδεται επί εσφαλμένης προϋπόθεσης, δεδομένου ότι για τη χορήγηση του γάλακτος δεν απαιτείται, σύμφωνα με τις εφαρμοζόμενες διατάξεις, προηγούμενη γνώμη του τεχνικού ασφαλείας ή και του γιατρού εργασίας. Περαιτέρω, η εν λόγω δαπάνη είναι μη νόμιμη για ορισμένες κατηγορίες υπαλλήλων (πολιτικούς μηχανικούς, αρχιτέκτονες, σχεδιαστές, τοπογράφους, κλητήρες), για τον πρόσθετο λόγο ότι δεν περιλαμβάνονται μεταξύ των δικαιούχων των ειδών ατομικής προστασίας της Κ.Υ.Α. 53361/2.10.2006, αφού δεν απασχολούνται κατ΄ αποκλειστικότητα στις αναφερόμενες στην ανωτέρω Κ.Υ.Α. εργασίες ή χώρους και συνεπώς, δεν δικαιούνται ούτε της παροχής του αντιτίμου της αξίας του γάλακτος.

Προμήθεια γάλακτος...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, το Τμήμα κρίνει ότι μη νόμιμα ο Δήμος ... ενέκρινε τη χορήγηση γάλακτος τύπου «εβαπορέ» αντί για φρέσκο στους δικαιούχους υπαλλήλους του για το έτος 2009, ολοκληρώνοντας μάλιστα τη διαδικασία της προμήθειας ετεροχρονισμένα, ήτοι περί το τέλος του έτους αυτού, με συνέπεια την καταστρατήγηση των ως άνω διατάξεων, που αποκλειστικό σκοπό έχουν την πρόληψη και προστασία της υγείας των δικαιούχων εργαζομένων, με την πρόβλεψη χορήγησης γάλακτος σε ημερήσια βάση. Εξάλλου, η απουσία ιατρού εργασίας δεν συνιστά λόγο αντικειμενικής αδυναμίας που δικαιολογεί την επικαλούμενη από το Δήμο αδυναμία χορήγησης εγκαίρως ενός λίτρου φρέσκου γάλακτος ημερησίως στους δικαιούχους αυτού και τούτο, διότι ούτε από τις προαναφερόμενες διατάξεις της Κ.Υ.Α. 53361/2006 ούτε από άλλη διάταξη της κείμενης νομοθεσίας τίθεται ως προϋπόθεση για τη χορήγηση γάλακτος στους εργαζόμενους η προηγούμενη γνώμη του ιατρού εργασίας.Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, η εντελλόμενη με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνη δεν είναι νόμιμη και συνεπώς, τα εντάλματα αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Παροχή γάλακτος σε χρήμα :Με δεδομένα αυτά και ενόψει του ότι η τασσόμενη στο άρθρο 97 του   ν. 4483/2017 προθεσμία των 4 μηνών δεν ορίζεται ως αποκλειστική, νομίμως με την ως άνω 509/22.11.2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ...., που αναρτήθηκε στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» μετά τις 30.11.2017, αποφασίστηκε η χορήγηση του γάλακτος των ετών 2012 και 2013 σε χρήμα. Περαιτέρω και ενόψει του ότι η τιμή ανά λίτρο φρέσκου γάλακτος στο διαγωνισμό που προκηρύχθηκε το έτος 2012 για την προμήθεια γάλακτος ορίστηκε στο ποσό του 1,17 ευρώ με τον Φ.Π.Α. (709/2012 μελέτη), νομίμως για την αποτίμηση του μη χορηγηθέντος γάλακτος σε χρήμα το Δ.Σ. του Δήμου υπολόγισε την τιμή του λίτρου στο 1,17 ευρώ με τον Φ.Π.Α. καθόσον αυτή αποτελούσε «την τιμή διαγωνισμού που προκηρύχθηκε» κατά τον κρίσιμο χρόνο. Αντίθετα, μη νομίμως εγγράφηκε η σχετική δαπάνη στον Κ.Α.Ε. 20.6011, καθόσον αυτή δεν αφορά σε αποδοχές μονίμων υπαλλήλων ούτε μόνο σε υπαλλήλους της Υπηρεσίας Καθαριότητας και Ηλεκτροφωτισμού ούτε σε άλλες αμοιβές προσωπικού που δεν εντάσσονται σε συγκεκριμένους κωδικούς, αλλά πρόκειται για δαπάνη που εμπίπτει στον Κ.Α. 606 «Παρεπόμενες παροχές και έξοδα προσωπικού», στον οποίο εγγράφονται τα πρόσθετα έξοδα για το προσωπικό όλων των κατηγοριών καθώς και η δαπάνη για την προμήθεια γάλακτος (ΥΑ 23976/2016, Β΄ 2311). Τέλος, ομοίως μη νομίμως περιλαμβάνονται στους δικαιούχους υπαλλήλους και ΔΕ Επόπτες Πρασίνου και ΔΕ Επόπτες Φυλάκων, διότι αφενός οι ως άνω ειδικό-τητες Εποπτών δεν συμπεριλαμβάνονται στην ως άνω 53361/2.10.2006 Υ.Α. και αφετέρου διότι οι Επόπτες δεν ασχολούνται με τις εργασίες που αναφέρονται στην ίδια Υπουργική Απόφαση υπό την έννοια της αποκλειστικής απασχόλησης σε μόνιμη και καθημερινή βάση καθ’ όλη τη διάρκεια του ωραρίου τους, αλλά   τα καθήκοντά τους αφορούν στην εποπτεία - έλεγχο του προσωπικού που ασχολείται με τις εργασίες αυτές.

Καταβολή στους φερόμενους ως δικαιούχους υπαλλήλους, της αξίας του γάλακτος, το οποίο αυτοί δικαιούνταν για το έτος 2015(...)Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν θεμελιώνεται αντικειμενική αδυναμία του Δημοτικού Βρεφοκομείου ..... να χορηγήσει στους δικαιούχους  εργαζομένους γάλα τύπου εβαπορέ ή μακράς διαρκείας. Τούτο διότι, η αδυναμία αυτή του ..... δεν είναι αντικειμενική αλλά οφείλεται στην έλλειψη προγραμματισμού από την πλευρά του και ειδικότερα στην έλλειψη έγκαιρης μέριμνας να εκκινήσει τη σχετική διαδικασία ανάθεσης προμήθειας γάλακτος  μακράς διαρκείας ή τύπου εβαπορέ εντός του έτους 2014, ώστε από 1.1.2015 οπότε και δημιουργήθηκε η σχετική υποχρέωση να είναι σε θέση να εκπληρώσει την παροχή του ως άνω είδους ατομικής προστασίας. Αντίθετα η έγκριση της διαγωνιστικής διαδικασίας τον Αύγουστο  του έτους 2014 καταδεικνύει ότι η  καθυστέρηση στην εκπλήρωση της παροχής οφείλεται αποκλειστικά σε υπαιτιότητα των αρμοδίων για τη διενέργεια των διαγωνισμών, διοικητικών οργάνων, τα οποία παρέλειψαν να εκκινήσουν εγκαίρως, τις σχετικές διαδικασίες. (...)Κατ' ακολουθία αυτών, η εντελλόμενη με το  υπό κρίση χρηματικό ένταλμα, δαπάνη είναι μη νόμιμη και συνεπώς, αυτό, δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Καταβολή επιδόματος...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη το Τμήμα κρίνει ότι, μη προβλεπομένης από τις οικείες διατάξεις δυνατότητας αποτίμησης της παροχής γάλακτος σε χρήμα προς το σκοπό της καταβολής αυτού αντί του γάλακτος, η καταβολή του ως άνω ποσού στους φερόμενους ως δικαιούχους υπαλλήλους δεν είναι νόμιμη, αλυσιτελώς δε προβάλλεται από το Δήμο ... η διενέργεια άγονων διαγωνισμών, δεδομένης της δυνατότητας έγκαιρης απευθείας αναθέσεως. Κατόπιν αυτών, οι εντελλόμενες με τα κρινόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και ως εκ τούτου αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Προμήθεια κουτιών γάλακτος...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη νομική σκέψη που προηγήθηκε μη νόμιμα ο Δήμος ενέκρινε τη χορήγηση γάλακτος ΕΒΑΠΟΡΕ αντί για φρέσκο στους υπαλλήλους του (καθαριότητας, τεχνικών έργων, σχολικών φυλάκων, υπηρεσίας πρασίνου, υπηρεσίας νεκροταφείου και εποχικού προσωπικού) για το έτος 2009, καθόσον, από τα συνημμένα στα ως άνω χρηματικά εντάλματα δικαιολογητικά δεν αποδεικνύεται η αντικειμενική αδυναμία του Δήμου να χορηγήσει σε καθημερινή βάση 1 λίτρο φρέσκου γάλακτος. Οι ισχυρισμοί του Δήμου στην αριθ. πρωτ. 2715/20.2.2009 απόφαση του Δημάρχου του ότι δεν υπάρχει η κατάλληλη κτιριακή υποδομή για την καθημερινή εστίαση των υπαλλήλων, ούτε το απαραίτητο προσωπικό για τη φύλαξη και διανομή του φρέσκου γάλακτος κρίνονται ανεπαρκείς, καθόσον, δεδομένης της βούλησης του Νομοθέτη από το έτος 2003 για καθημερινή παροχή ενός λίτρου γάλακτος για λόγους ατομικής προστασίας και υγιεινής, η έλλειψη των ως άνω ελαχίστων προδιαγραφών (αν θεωρηθεί ότι αναγκαίως απαιτούνται), οφείλεται αποκλειστικά σε υπαιτιότητα της δημοτικής αρχής, με αποτέλεσμα να καταστρατηγούνται στην ουσία τους οι ως άνω διατάξεις, που αποκλειστικό σκοπό έχουν την πρόληψη και προστασία της υγείας συγκεκριμένης ευπαθούς μερίδας εργαζομένων. Περαιτέρω, αν και προσκομίστηκε κατάσταση των φερόμενων ως δικαιούχων υπαλλήλων, από τα συνημμένα στα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δικαιολογητικά, δεν προκύπτει ο πραγματικός χρόνος παράδοσης στους δικαιούχους υπαλλήλους της αναλογούσας ποσότητας γάλακτος (υπάρχει μόνο γενική αναφορά για παροχή μαζικής ποσότητας σε κάθε υπάλληλο εντός δύο χρονικών περιόδων, από 16.3.09 έως 19.11.09 και από 20.11.09 έως 31.12.09), ούτε ο τρόπος διάθεσης (σε καθημερινή βάση ή όχι), ώστε να βρίσκει εφαρμογή η σχετική εκ της ως άνω ΚΥΑ υποχρέωση του Δήμου για καθημερινή παροχή 1 λίτρου γάλακτος στους εργαζόμενους. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες κι επομένως αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Προμήθεια γάλακτος..:Με δεδομένα τα ανωτέρω μη νομίμως στους δικαιούχους του γάλακτος περιλαμβάνεται ο υπάλληλος ΔΕ Εποπτών Καθαριότητας, αφενός διότι η ειδικότητα Εποπτών δεν συμπεριλαμβάνεται στην ως άνω 53361/2.10.2006 Υ.Α. και αφετέρου διότι οι Επόπτες δεν ασχολούνται με τις εργασίες που αναφέρονται στην ίδια Υπουργική Απόφαση υπό την έννοια της αποκλειστικής απασχόλησης σε μόνιμη και καθημερινή βάση καθ’ όλη τη διάρκεια του ωραρίου τους, αλλά τα καθήκοντά τους αφορούν σε εποπτεία και έλεγχο του προσωπικού που ασχολείται με αυτές (βλ. σχετ. Πρ. ΚΠΕΔ στο VII Τμ. 189/2018). Περαιτέρω και ενόψει του ότι στην ως άνω βεβαίωση ρητά αναγράφονται οι εργαζόμενοι με ειδικότητα ΔΕ Εργατών Καθαριότητας ή Ταφών - Εκταφών, η χορήγηση γάλακτος στον ως άνω ΥΕ Εργάτη, που, σαφώς αντιδιαστέλεται προς τους λοιπούς εργάτες, είναι μη νόμιμη αφενός διότι δεν περιλαμβάνεται στις ειδικότητες που ρητά αναφέρονται στην ως άνω Κ.Υ.Α. και αφετέρου διότι δεν προκύπτει ότι απασχολείται σε μόνιμη και καθημερινή βάση και καθ’ όλη τη διάρκεια του ωραρίου του στους χώρους, που αναφέρονται στην Κ.Υ.Α, αλλά αντίθετα, στην ως άνω γνωμοδότηση αναφέρεται ότι απασχολείται σε χώρους που «η Κ.Υ.Α. δεν προβλέπει ειδικά». Τέλος, μη νομίμως στους δικαιούχους του γάλακτος περιλαμβάνεται και ένας (όχι δύο, όπως αναφέρεται στη διαφωνία) ΔΕ Οδηγός, αφενός διότι μόνον ο Οδηγός απορριμματοφόρων περιλαμβάνεται στις ειδικότητες που ρητά αναφέρονται στην ως άνω Κ.Υ.Α. και αφετέρου διότι δεν εκτελεί τα καθήκοντά του σε μόνιμη και καθημερινή βάση καθ’ όλη τη διάρκεια του ωραρίου του στους χώρους που αναφέρονται σ’ αυτήν. Περαιτέρω και ανεξαρτήτως του αν κατά τον υπολογισμό της υπό ανάθεση προμήθειας ελήφθησαν υπόψη μεγαλύτερες ποσότητες γάλακτος από αυτές που πράγματι δικαιούνται οι εργαζόμενοι του Συνδέσμου, σύμφωνα με τις ειδικότητες και τις ημέρες εργασίας εκάστου τούτων, η εντελλόμενη δαπάνη δεν πλήττεται από την αιτία αυτή, καθόσον αφορά στη χορήγηση γάλακτος για εργάσιμες μόνο ημέρες.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω η εντελλόμενη δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη, κατά το μέρος αυτής που αφορά στην προμήθεια γάλακτος στους ανωτέρω 3 υπαλλήλους του Συνδέσμου και ως εκ τούτου το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Προμήθεια  γάλακτος:Με δεδομένα αυτά η εντελλόμενη δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη, καθόσον αφορά σε εξόφληση τιμήματος για τη χορήγηση γάλακτος και σε μη δικαιούχους υπαλλήλους της ...... Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από την ως άνω μισθοδοτική κατάσταση, 13 από τους υπαλλήλους που αναφέρονται στην από 12.7.2018 βεβαίωση δεν λαμβάνουν το επίδομα ανθυγιεινής εργασίας και ως εκ τούτου δεν δικαιούνται και γάλα, είναι δε αδιάφορο αν αυτοί ενέπιπταν στους δικαιούχους του επιδόματος της παρ. 10 του άρθρου 5 της από 28.5.2009 Σ.Σ.Ε, καθόσον οι δικαιούχοι του ορίζονται πλέον αποκλειστικά από το άρθρο 98 του ν. 4483/2017.