ΕΣ/ΚΛ.ΤΜ.7/270/2018
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Προμήθεια ρυθμιστικών πινακίδων σήμανσης και κυκλοφορίας:Με δεδομένα τα ανωτέρω, η προσφορά της «.....-....» ήταν, κατά δεσμία αρμοδιότητα της αναθέτουσας αρχής, απορριπτέα, διότι δεν συνοδευόταν από πιστοποιητικά συστήματος «ISO 14001:2004 “Πρότυπο περιβαλλοντικής διαχείρισης”» και «BS OHSAS 18001:2007 “Σύστημα διαχείρισης υγείας και ασφάλειας στην εργασία”», γεγονός που επιβεβαίωσε και η ίδια με το από 26.10.2017 έγγραφό της, ενώ τα εν λόγω πιστοποιητικά περιλαμβάνονται μεταξύ των υποβληθέντων από τον έτερο συμμετέχοντα στο διαγωνισμό. Τούτο, διότι, τα εν λόγω πιστοποιητικά περιελήφθησαν μεταξύ των απαιτουμένων από τη διακήρυξη του διαγωνισμού (άρθρα 6 παρ. 2 και 8 παρ. 4 της διακήρυξης, 82 του ν. 4412/2016 – Φ.Ε.Κ. Α΄, 147 – πρβλ. Ελ.Συν. Πρ. VII Τμ. 53/2015, Στ΄ Κλ. 68/2019, 12/2018) - η οποία δεσμεύει τους υποψήφιους αναδόχους και την ίδια την αναθέτουσα αρχή - καθώς και μεταξύ των προδιαγραφών της 237/2017 μελέτης της εν λόγω προµήθειας – όπου, μάλιστα ορίστηκε σαφώς ότι πρέπει να προσκομιστούν οι πιστοποιήσεις και της εταιρείας παραγωγής και της εταιρείας προμήθειας –άλλως η σχετική προσφορά θα καθίστατο απορριπτέα, προϋπόθεση, η οποία καθιστά αποκλειστέες προσφορές μη περιλαμβάνουσες τις εν λόγω πιστοποιήσεις, καθώς και, αφενός, απορριπτέα ως αβάσιμα τα υποστηριζόμενα, με το 40867/6.9.2018 έγγραφο του Δήμου Κορδελιού-Ευόσμου (και 36447/30.7.2018 έγγραφο του Προέδρου της Επιτροπής Διαγωνισμού), περί μη υποχρεωτικότητας των ανωτέρω τεθέντων, από την ίδια την αναθέτουσα αρχή, όρων και, αφετέρου, απορριπτέα ως αλυσιτελή τα προβαλλόμενα, με το ίδιο έγγραφο, περί θεώρησης από ηλεκτρονικό έγγραφο της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων των προϋποθέσεων σύναψης δημόσιας σύμβασης του άρθρου 73 του ν. 4412/2016 ως ελαχίστων αναγκαίων. Επίσης αλυσιτελώς προβάλλονται τα περί εκδόσεως των προαναφερθεισών πράξεων του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και της Επιτροπής του άρθρου 152 του ν. 3463/2006, με τις οποίες δεν ανεδείχθη η ανωτέρω πλημμέλεια ως λόγος μη νομιμότητας των σχετικών δαπανών, δεδομένου ότι από τις πράξεις αυτές δεν παράγεται τεκμήριο νομιμότητας που να δεσμεύει το παρόν Κλιμάκιο κατά τη διενέργεια του προληπτικού ελέγχου δαπανών κατά τα άρθρα 98 του ισχύοντος Συντάγματος, 28, 30, 32 και 33 του ν. 4129/2013 (ΦΕΚ Α΄, 52), 69 του ν. 4270/2014 (ΦΕΚ Α΄, 143) και του π.δ. 136/2011 (ΦΕΚ Α΄, 267 – πρβλ. ενδ. Ελ.Σ. Απόφ. VII Τμ. 2016/2017, Πρ. VII Τμ. 130, 29/2012, Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 166/2018, 175/2017, Κ.Π.Ε.Δ. Ι Τμ. 47/2019, 327, 321/2018). Το Κλιμάκιο, όμως, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι τα ελλείποντα πιστοποιητικά προσκομίστηκαν ως έγγραφα πιστοποίησης της παράγουσας τα εν λόγω υλικά βιομηχανίας χρωμάτων «…..», από τη φερόμενο ως δικαιούχο του υπό κρίση χρηματικού εντάλματος, κατόπιν υποβολής σχετικών εξηγήσεων περί της αδυναμίας προσκόμισης αυτών από την ίδια και με παράλληλη προσκόμιση από αυτήν του πιστοποιητικού «ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2008 (Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας) με πεδίο εφαρμογής ΠΑΡΑΓΩΓΗ & ΕΜΠΟΡΙΑ ΕΙΔΩΝ ΟΔΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ & ΣΗΜΑΝΣΗΣ», ότι ο διαγωνισμός ολοκληρώθηκε με την κατακύρωση των ειδών στη χαμηλότερη για καθένα τιμή και κατά τη διενέργειά του δεν υποβλήθηκαν ενστάσεις και ότι, όπως προβάλλεται με το προαναφερθέν 40867/6.9.2018 έγγραφο του Δήμου, τα αρμόδια όργανα ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των εφαρµοστέων διατάξεων, αλλά με πρόθεση ανάπτυξης υγιούς ανταγωνισμού, άγεται στην κρίση ότι το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί, λόγω συγγνωστής πλάνης της αναθέτουσας αρχής ως προς την αναγκαιότητα συνδρομής των προαναφερθεισών προϋποθέσεων στο πρόσωπο του ίδιου του διαγωνιζόμενου και ως προς το ουσιώδες της εν λόγω παράλειψης (πρβλ. και άρθρο 12 παρ. 5 της διακήρυξης του διαγωνισμού).
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/710/2022
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η ανάκληση της 30/2022 Πράξης του E΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με την 30/2022 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (στο εξής: προσβαλλόμενη Πράξη) έγινε δεκτό ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … Ημαθίας και της αναδόχου ένωσης εργοληπτικών επιχειρήσεων με την επωνυμία «… – …», που αφορά στην εκτέλεση του έργου «Ανάπλαση πλατείας Ελευθερίας Δήμου …»(....)Εν προκειμένω, οι εργοληπτικές επιχειρήσεις-μέλη του παρεμβαίνοντος 2ου μειοδότη δήλωσαν ότι διαθέτουν τα εν λόγω πιστοποιητικά του προαναφερόμενου Κεφαλαίου Δ του Μέρους IV, πληρούσες έτσι τις απαιτήσεις της διακήρυξης κατά το στάδιο κατάθεσης των δικαιολογητικών συμμετοχής, ενώ, επιπλέον, στο συγκεντρωτικό έγγραφο που συνοδεύει την προσφορά τους, στο οποίο αναφέρονται τα υποβαλλόμενα δικαιολογητικά συμμετοχής και περιλαμβάνεται πίνακας με δήλωσή τους ότι πληρούν τις απαιτήσεις της Διακήρυξης και ότι διαθέτουν τα απαιτούμενα πιστοποιητικά διασφάλισης ποιότητας. Κατόπιν τούτων, ορθώς έγινε δεκτό με την προσβαλλόμενη Πράξη ότι για το παραδεκτό της προσφοράς του παρεμβαίνοντος 2ο μειοδότη, ως προς την προαπόδειξη της δυνατότητας προσκόμισης των απαιτούμενων από τη Διακήρυξη πιστοποιητικών διασφάλισης ποιότητας, δεν υπήρχε υποχρέωση προσκόμισης των εν λόγω πιστοποιητικών κατά το στάδιο υποβολής των δικαιολογητικών συμμετοχής, απορριπτόμενων όσων περί του αντιθέτου προβάλλονται με την κρινόμενη προσφυγή. Απορρίπτει την προσφυγή ανάκλησης.
ΕΣ/ΤΜ.6/1636/2020
Προμήθεια κρεάτων...Η προσφεύγουσα ζητεί την ανάκληση της προσβαλλόμενης πράξης, ισχυριζόμενη ότι τα με αρ. 300598 και 30555 πιστοποιητικά εκδόθηκαν από τον Διαπιστευμένο Φορέα LL-C (Certification), ο οποίος εδρεύει στην Τσεχία τόσο στην ελληνική όσο και στην αγγλική γλώσσα κατόπιν συμφωνίας της προσφεύγουσας με τον ως άνω φορέα. Προσθέτει δε ότι θα μπορούσαν να είχαν υποβληθεί μόνο τα πιστοποιητικά που εκδόθηκαν εξαρχής στην ελληνική γλώσσα (τα οποία είναι αυτοτελή έγγραφα και όχι μετάφραση των αντίστοιχων εγγράφων της αγγλικής), η υποβολή δε και εκείνων που συντάχθηκαν στην αγγλική γλώσσα έγινε εκ περισσού. Εντούτοις, ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθόσον η σύνταξη των πιστοποιητικών αυτών στην ελληνική γλώσσα από τον αλλοδαπό φορέα διαπίστευσης δεν αναιρεί την ιδιότητα αυτών ως αλλοδαπών ιδιωτικών εγγράφων, καθόσον έγγραφο το οποίο συντάσσεται στην ελληνική γλώσσα από αλλοδαπό φορέα μπορεί να νοηθεί μόνο ως μετάφραση στην ελληνική ξενόγλωσσου κειμένου. Επομένως, δεν νοείται «έγγραφο συνταχθέν στην ελληνική γλώσσα σε πρωτότυπη μορφή» από αλλοδαπό φορέα, αφού κριτήριο για να θεωρηθεί ένα έγγραφο ως ελληνικό δεν αποτελεί η γλώσσα σύνταξής του, αλλά ο εκδότης του εγγράφου, δηλαδή αν έχει εκδοθεί από ημεδαπή διοικητική αρχή/ιδιωτικό φορέα ή αλλοδαπή διοικητική αρχή/ιδιωτικό φορέα. Περαιτέρω, αλυσιτελώς η προσφεύγουσα επικαλείται την από 30.07.2019 υπεύθυνη δήλωση του νόμιμου εκπροσώπου της, κατά το περιεχόμενο της οποίας βεβαιώνεται ότι όλα τα έγγραφα που έχουν υποβληθεί στα πλαίσια της παρούσας προκήρυξης είναι αληθή και ακριβή, καθόσον η δήλωση αυτή δεν δύναται, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 92 παρ. 8 του Ν. 4412/2016, να θεραπεύσει την ως άνω πλημμέλεια των επίμαχων εγγράφων, αφού η εν λόγω διάταξη τυγχάνει εφαρμογής για να θεραπεύσει την έλλειψη επικύρωσης προσκομισθέντων αντιγράφων, και όχι την έλλειψη μετάφρασης ενός ξενόγλωσσου εγγράφου. Κατ’ ακολουθία, η κρινόμενη προσφυγή πρέπει να απορριφθεί και να καταπέσει υπέρ του Δημοσίου το καταβληθέν παράβολο, ενώ πρέπει να γίνει δεκτή η παρέμβαση του Δήμου ....
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/262/2018
Εκτέλεση εργασιών αποκατάστασης πεζοδρομίων:Με τα δεδομένα αυτά, η επίμαχη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι ο ανάδοχος δεν είχε προσκομίσει απόσπασμα ποινικού μητρώου και πιστοποιητικά φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας κατά το χρόνο έκδοσης της απόφασης περί απευθείας ανάθεσης σε αυτόν της παροχής των επίμαχων υπηρεσιών. Όμως, τα αρμόδια όργανα του ΔΛΤ …. δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων, αλλά πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς, υπέλαβαν ότι αρκούσε η μεταγενέστερη προσκομιδή των εν λόγω αποδεικτικών μέσων (ΚΠΕΔ στο VII Τμ. πράξη 155/2018).
ΑΕΠΠ/148/2020
Προμήθεια ειδών τροφίμων...Επειδή ο ισχυρισμός του προσφεύγοντος ότι η αναφορά στη Διακήρυξη ότι τα πιστοποιητικά μπορεί να είναι στην αγγλική γλώσσα χωρίς να συνοδεύονται από μετάφραση στην ελληνική χωρίς καμία ρητή αναφορά για το αν τα αντίγραφα αυτά πρέπει να είναι επικυρωμένα τυγχάνει απορριπτέος καθώς το οικείο άρθρο αναφέρεται στην υποχρέωση ή μη υποβολής επικυρωμένης μετάφρασης και όχι στην υποχρέωση υποβολής επικυρωμένων ή μη αντιγράφων ιδιωτικών εγγράφων, τα οποία υποβάλλονται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 2.4.2.5 σε απλή φωτοτυπία μόνο εφόσον συνοδεύονται από υπεύθυνη δήλωση στην οποία βεβαιώνεται η ακρίβειά τους και η οποία φέρει υπογραφή μετά την έναρξη της διαδικασίας σύναψης της παρούσας σύμβασης. Περαιτέρω, ενόψει, προεχόντως της αυτοτέλειας κάθε διαγωνισμού (ΣτΕ ΕΑ 200, 72/2015, 269/2014, 416, 215- 216/2013 κ.ά.), πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτος και ο προβαλλόμενος από τον προσφεύγοντα ισχυρισμός ότι σε έτερους διαγωνισμούς η αναθέτουσα αρχή έκανε δεκτά Πιστοποιητικά ISO σε απλά αντίγραφα χωρίς επικύρωση. Επομένως, ορθώς η αναθέτουσα αρχή και κατά δέσμια αρμοδιότητα απέκλεισε τον προσφεύγοντα για τις Ομάδες ΣΤ΄ και Ζ΄, σύμφωνα με τις αρχές της τυπικότητας, της ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας. Ως εκ τούτου, ο μοναδικός λόγος της προσφυγής πρέπει να απορριφθεί.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/45/2021
Ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας...Με δεδομένα όσα προεκτέθηκαν και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής:Α) Ο όρος της διακήρυξης (2.2.6), σύμφωνα με τον οποίο οι οικονομικοί φορείς απαιτείται σωρευτικά να έχουν εκτελέσει τουλάχιστον μια (1) παρόμοια σύμβαση ανά έτος κατά την τελευταία τριετία (2017, 2018, 2019) και επιπλέον να διαθέτουν τουλάχιστον τρεις (3) παρόμοιες συμβάσεις σε ισχύ, περιόρισε ουσιωδώς τον κύκλο των δυνητικών προσφερόντων στον διαγωνισμό, χωρίς ο περιορισμός αυτός να σχετίζεται με το αντικείμενο της σύμβασης και να δικαιολογείται από οποιοδήποτε επιτακτικό λόγο δημοσίου συμφέροντος, εφόσον κατά τα λοιπά οι προσφέροντες ανταποκρίνονται στα στοιχεία της ίδιας απαίτησης (πρβλ. Ελ.Σ. Έβδομο Τμ. 2649/2020). Ούτε άλλωστε προκύπτει ότι ο σκοπός, για τον οποίο τέθηκε ο εν λόγω περιορισμός, δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί με άλλα λιγότερο περιοριστικά μέτρα, όπως, όλως ενδεικτικώς, με την πρόβλεψη περί παράλληλης εκτέλεσης πλειόνων συμβάσεων οποτεδήποτε μέσα στην τελευταία τριετία. Πρόκειται, συνεπώς, για έναν μη εύλογο και δυσανάλογα περιοριστικό όρο, όπως άλλωστε μαρτυρείται από τη συμμετοχή στον διαγωνισμό μόλις τριών οικονομικών φορέων, οι δύο εκ των οποίων μάλιστα αποκλείσθηκαν προτού καν διαπιστωθεί εάν πληρούν τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής. Ειδικώς δε ως προς τον ειδικότερο όρο οι οικονομικοί φορείς να διαθέτουν τουλάχιστον τρεις παρόμοιες συμβάσεις σε ισχύ, ο τελευταίος είναι παράνομος και για τον πρόσθετο λόγο ότι συμπεριλήφθηκε στη διακήρυξη χωρίς να έχει προηγουμένως εγκριθεί από το Δ.Σ. της αναθέτουσας αρχής, καθόσον δεν περιλαμβανόταν στις τεχνικές προδιαγραφές για την ανάθεση της υπηρεσίας που εγκρίθηκαν κατά την από 24.7.2020 24η συνεδρίαση αυτού...Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος, με το 4/4.1.2021 έγγραφο της Διευθύντριας της Οικονομικής Υπηρεσίας του Κ.Κ.Π.-Π.Κ.Μ., σχεδίου σύμβασης με αντικείμενο την ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας των χώρων των παραρτημάτων του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας ....
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/603/2021
ΑΕΠΠ/6/2021
Προμήθεια και εγκατάσταση οδοντιατρικών συγκροτημάτων....Επειδή, σε κάθε περίπτωση, αβασίμως υποστηρίζει η προσφεύγουσα ότι αυθαίρετα η αναθέτουσα αρχή απαιτεί πιστοποιητικά διασφάλισης ποιότητας από τους προμηθευτές καθώς έχει τη διακριτική ευχέρεια να απαιτεί πρότυπα διασφάλισης ποιότητας τα οποία κρίνονται με βάση το αντικείμενο της σύμβασης και την αρχή της αναλογικότητας, ως κριτήρια επιλογής. Εξάλλου, βασίμως υποστηρίζει η προσφεύγουσα ότι το ISO 9001:2015 είναι γενικότερης εφαρμογής ενώ το ISO 13485:2016 αφορά στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα, ωστόσο, είναι δυνατόν να απαιτηθούν και τα δύο (βλ.https://www.iso.org/obp/ui#iso:std:iso:13485:ed-3:v1:en:sec:B). Περαιτέρω, ο ισχυρισμός της προσφεύγουσας ότι εφόσον τα προϊόντα διαθέτουν CE και κριτήριο ανάθεσης αποτελεί η χαμηλότερη τιμή η αναθέτουσα αρχή δεν δύναται να απαιτεί περαιτέρω τεχνικές προδιαγραφές καθώς και ότι μόνο το CE και οι αρχές και κατευθυντήριες γραμμές για την ορθή πρακτική διανομής ιατροτεχνολογικών προίόντων είναι υποχρεωτικές, ερείδεται επί της εσφαλμένης προϋπόθεσης ότι η αναθέτουσα αρχή δεν δύναται βάσει του θεσμικού πλαισίου να απαιτεί πρότυπα διασφάλισης ποιότητας από τον προμηθευτή και κατασκευαστή ιατροτεχνολογικών προϊόντων και, ως εκ τούτου, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Σύμφωνα δε με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 82 του Ν.4412/2016, οι αναθέτουσες αρχές δύνανται να απαιτούν πιστοποιητικά διασφάλισης ποιότητας που, ανεξαρτήτως των όσων προβλέπει η Διακήρυξη, αποτελούν κριτήρια επιλογής των οικονομικών φορέων που καταδεικνύουν την τεχνική ικανότητα του οικονομικού φορέα να εκτελέσει τη σύμβαση και όχι επιπλέον τεχνικές προδιαγραφές σχετικά με τα απαιτούμενα είδη (βλ. Δημήτριος Γ. Ράικος, Ευαγγελία Γ. Βλάχου, Ευανθία Κ. Σαββίδη, Δημόσιες Συμβάσεις Ν. 4412/2016 Ερμηνεία κατ΄ άρθρο. Σχετικές διατάξεις – Νομολογία, σελ. 805-506, Ε. Βλάχου και απόφαση ΑΕΠΠ 863/2018).
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/169/2019
Παροχή υπηρεσιών ψεκασμού περιβάλλοντος...:Με τα δεδομένα αυτά, οι υπό κρίση δαπάνες δεν είναι νόμιμες, διότι οι ανωτέρω υπηρεσίες, ως εκ της φύσης και της λειτουργικότητάς τους, εντάσσονται σε παρεμφερείς κατηγορίες εργασιών (απολύμανση - εντομοκτονία - μυοκτονία), οι οποίες αποβλέπουν στην αντιμετώπιση μορφών ρύπανσης (και με τη μορφή οσμών) και, ακολούθως, των ρυπογόνων οργανισμών, δια της χρήσης ειδικών σκευασμάτων από ειδικευμένους προς τούτο επαγγελματίες, και δια της εφαρμογής χημικών και φυσικών (ηλεκτρονικών ή άλλων) μεθόδων. Περαιτέρω, οι εν λόγω δαπάνες αφορούν στον ίδιο κύκλο επαγγελματιών (πρβλ. Ελ.Συν. V Τμ. 8/2013, 15, 13, 1/2010, IV Τμ. 82/2008, Κ.Π.Ε.Δ. IV Τμ. 117/2014, πρβλ. και Ελ.Συν. VII Τμ. 129, 47/2010), δηλαδή σε επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στην παροχή υπηρεσιών «απολύμανσης και εξολόθρευσης» και διαθέτουν την ίδια ή παραπλήσια τεχνογνωσία, όπως ο φερόμενος ως δικαιούχος των ενταλμάτων, ενώ οι προϋπολογιζόμενες δαπάνες τους, αθροιζόμενες, ανέρχονται στο ποσό των 59.979 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. (20.000 + 19.980 + 19.999) και, επομένως, υπερβαίνουν το ποσό των 20.000 ευρώ, πέραν του οποίου δεν επιτρέπεται απευθείας ανάθεση. Ωστόσο, λαμβανομένων υπόψη της μη ταύτισης του τρόπου παροχής των ανωτέρω υπηρεσιών, της εκπόνησης διαφορετικής μελέτης και της έκδοσης διαφορετικής πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος για καθένα από αυτά (περιλαμβάνουσας μη ταυτιζόμενα επιμέρους χαρακτηριστικά), συνάγεται ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου δεν ενήργησαν, εν προκειμένω, με πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων, αλλά πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς, θεώρησαν ότι αυτές εντάσσονται σε διαφορετικές κατηγορίες που δύνανται, ως εκ τούτου, να ανατεθούν απευθείας (πρβλ. ενδ. Ελ.Συν. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 277, 248, 117/2019, 151, 76/2018, 306/2017, Κ.Π.Ε.Δ. V Τμ. 2/2016).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης.
ΣτΕ/2229/2010
Διαγωνιζόμενος, ο οποίος καταθέτει πιστοποιητικό 13485:2003 ως μεταγενέστερο του ISO 9001, οφείλει, για την πληρότητα και, ως εκ τούτου, για το παραδεκτό της προσφοράς του, να συνυποβάλει μ΄ αυτήν στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει ότι το 13485:2003 πιστοποιητικό του υπερκαλύπτει, από απόψεως περιεχομένου, την απαίτηση να κατατίθεται και μεταγενέστερο του ISO 9001 πιστοποιητικό. Συνεπώς, κατά τη γνώμη αυτή, εφ’όσον εν προκειμένω η αιτούσα κατέθεσε τα εν λόγω στοιχεία (ήτοι «έγγραφο από την ιστοσελίδα της εταιρείας πιστοποίησης AQS» και «επιστολή της TUV Ηellas») όχι με την προσφορά της αλλά σε χρονικό σημείο μεταγενέστερο, ήτοι το πρώτον με την προδικαστική προσφυγή της, η προσφορά της ήταν, εν πάση περιπτώσει, απορριπτέα, ορθώς δε, αν και με διαφορετική αιτιολογία, απερρίφθη αυτή από την αναθέτουσα αρχή
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/194/2019
Αμοιβή για την εκτέλεση έργου..:Με τα δεδομένα αυτά, το εν λόγω έργο, ανεξαρτήτως του αν συνέτρεξε κατεπείγουσα ανάγκη οφειλόμενη σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή και αν ήταν δικαιολογημένη η καθυστέρηση υπογραφής της σχετικής σύμβασης, ήταν δυνατόν, ως εκ του ύψους της εκτιμώμενης αξίας του που υπολειπόταν των 20.000 ευρώ, να ανατεθεί απευθείας κατά τη διαδικασία του άρθρου 118 του ν. 4412/2016. Ωστόσο, η ελεγχόμενη δαπάνη κατέστη μη νόμιμη ως εκ του γεγονότος ότι δεν προκύπτει η διενέργεια κλήρωσης για την επιλογή του αναδόχου. Εντούτοις, λαμβανομένων υπόψη των περιστάσεων υπό τις οποίες ανετέθη το εν λόγω έργο και τις οποίες η αναθέτουσα αρχή υπέλαβε ως ικανό λόγο προκειμένου να ακολουθήσει την εν λόγω διαδικασία ανάθεσης, του γεγονότος ότι προσκομίζεται βεβαίωση περί καλής εκτέλεσής του, καθώς και του ότι με το με το άρθρο 377 παρ. 1 περ. (67) του ν. 4412/2016 καταργούνται ρητά μόνο τα άρθρα 9, 10, 14, 16 και 17 του π.δ. 171/1987, συνάγεται ότι πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς, τα όργανα του Δήμου υπέλαβαν ότι μπορούσαν νόμιμα να αναθέσουν το ανωτέρω μικρό έργο στον προαναφερόμενο, κατά την κρίση τους κατάλληλο εμπειροτέχνη, χωρίς την προηγούμενη διενέργεια δημόσιας ηλεκτρονικής κλήρωσης (πρβλ. Ελ.Συν. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 296/2019, 79, 57, 56/2018). Περαιτέρω, η νομιμό-τητα της ελεγχόμενης δαπάνης δεν επλήγη ως εκ της καθυστέρησης ανάρτησης στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. της προαναφερθείσας 14/13.2.2018 απόφασης περί απευθείας ανάθεσης, δεδομένης της θεσπισθείσας, με την παρ. 9 του άρθρ. 57 του ν. 4568/ 2018, αναδρομικής επέλευσης εννόμων αποτελεσμάτων από το χρόνο έκδοσης της απόφασης αυτής (πρβλ. ενδ. Ελ.Συν. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 155/2019, Κ.Π.Ε.Δ. ΙV Τμ. 129, 111/2019).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/618/2018
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με δεδομένα τα ανωτέρω και σε συνδυασμό με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:1. Νομίμως κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στον οικονομικό φορέα «.........». Και τούτο, διότι, σύμφωνα και με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙΙΑ της παρούσας, από την οικεία πρόσκληση προς διαπραγμάτευση δεν προέκυπτε κατά τρόπο αδιαμφισβήτητο η υποχρέωση των διαγωνιζόμενων οικονομικών φορέων να υποβάλουν, ηλεκτρονικά, αντίγραφα επικυρωμένων πιστοποιητικών συμμόρφωσης στα πρότυπα EN ISO 9001 και EN ISO 14001, τα οποία στην ειδικότερη περίπτωση της ως άνω εταιρείας έχουν εκδοθεί από φορέα πιστοποίησης που έχει διαπιστευθεί από το ν.π.ι.δ. με την επωνυμία «Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης» (δ.τ. Ε.ΣΥ.Δ.), το οποίο αποτελεί τον Εθνικό Οργανισμό Διαπίστευσης κατά την έννοια των διατάξεων του Κανονισμού (ΕΚ) αριθμ. 765/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 9ης Ιουλίου 2008 (L 218/30) (βλ. σχετ. ν.4468/2017, Α΄ 61, καθώς και τον αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Ε.Σ.Υ.Δ. κατάλογο διαπιστευμένων φορέων και εργαστηρίων), παράλληλα δε η γνησιότητα αυτών μπορούσε να εξακριβωθεί με την απλή αναζήτηση αυτών στη δωρεάν και ευχερώς προσβάσιμη βάση δεδομένων του φορέα πιστοποίησης. Υπό τις περιστάσεις συνεπώς της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, προεχόντως δε λόγω της ως άνω ασάφειας της οικείας πρόσκλησης προς διαπραγμάτευση, η οποία ενισχύεται, αφενός εκ του ότι, κατά τα ρητώς προβλεπόμενα στην πρόσκληση, οι οικονομικοί φορείς που υπέβαλαν ηλεκτρονικά αντίγραφο της εγγυητικής επιστολής καλούνταν να προσκομίσουν εντός τριημέρου από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των προσφορών μόνο το πρωτότυπο αυτής, αφετέρου εκ του γεγονότος ότι τρεις εκ των έξι συμμετασχόντων υπέβαλαν ηλεκτρονικά αντίγραφα των επίμαχων πιστοποιητικών, τα οποία δεν έφεραν θεώρηση από τις υπηρεσίες και τους φορείς της περίπτωσης α΄ του άρθρου 1 του ν.4250/2014, ούτε επικύρωση από δικηγόρο, η αναθέτουσα αρχή, κατά παράβαση των αρχών της χρηστής διοίκησης και της αναλογικότητας, δεν έλαβε υπόψη τα έγγραφα που προσκόμισε στις 20.4.2018 ο ως άνω οικονομικός φορέας. Συνακόλουθα, ορθώς κατ’ αποτέλεσμα κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στον οικονομικό φορέα «.........», ο οποίος αρχικώς είχε καταταγεί δεύτερος στη σειρά μειοδοσίας.2. Περαιτέρω, αναφορικά με το θέμα της ύπαρξης ή μη κατάστασης σύγκρουσης συμφερόντων, διαπιστώνεται ότι η συγγενική σχέση μεταξύ του Προέδρου του Δ.Σ. του οικονομικού φορέα «........ Α.Ε.», ο οποίος είχε αρχικώς καταταγεί πρώτος στη σειρά μειοδοσίας, και του Προϊσταμένου του Τμήματος Συγκοινωνιακών Έργων της Δ.Τ.Ε. Π.Ε. ........, ο οποίος, όπως προαναφέρθηκε, κληρώθηκε και ως μέλος της Επιτροπής Διενέργειας του Διαγωνισμού, εμπίπτει στο υποκειμενικό πεδίο της παρ. 3 του άρθρου 24 του ν.4412/2016. Διαπιστώνεται, περαιτέρω, το μεν ότι ο εν λόγω οικονομικός φορέας στο σχετικό χωρίο του ΤΕΥΔ περί ύπαρξης ή μη κατάστασης σύγκρουσης συμφερόντων απάντησε αρνητικά, το δε ότι ο ηλεκτρονικός διαγωνισμός διεξήχθη στις 15.3.2018 και ο ως άνω Προϊστάμενος υπέβαλε μετά την πάροδο δεκαεννέα (19) ημερών από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής προσφορών, συγκεκριμένα στις 3.4.2018, ενώπιον της Επιτροπής Διενέργειας του Διαγωνισμού υπεύθυνη δήλωση. Επιπροσθέτως, ότι η πλειοψηφούσα γνώμη της Επιτροπής Διενέργειας του Διαγωνισμού, η οποία υιοθετήθηκε από την Οικονομική Επιτροπή, και, ως εκ τούτου, συνιστά την διατυπωθείσα εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής κρίση ως προς τη μη ύπαρξη κατάστασης σύγκρουσης συμφερόντων, βασίστηκε στην υπεύθυνη δήλωση του Προϊσταμένου του Τμήματος Συγκοινωνιακών Έργων, χωρίς περαιτέρω αιτιολογία. Συνεκτιμωμένων των προεκτεθέντων, κρίνεται ότι ορθώς, κατ’ αποτέλεσμα, αποκλείστηκε ο οικονομικός φορέας «........ Α.Ε.» εξ αυτού του λόγου. Ειδικότερα, πέραν του ότι η αναθέτουσα αρχή δεν εξέτασε, και, ως εκ τούτου, δεν συνεκτίμησε το γεγονός ότι ο ανωτέρω δήλωσε στο οικείο χωρίο του ΤΕΥΔ ότι δεν υφίσταται κατάσταση σύγκρουσης συμφερόντων, παραβιάζοντας κατά τούτο την υποχρέωσή της να ελέγχει αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του στοιχείου ζ΄ της παρ. 4 του άρθρου 73 του ν.4412/2016 (πρβ. προπαρατεθείσα απόφ. Γ.Δ. Τ-292/15 σκ. 119), παραβίασε το καθήκον της να προβεί σε αιτιολογημένη, βάσει συγκεκριμένων στοιχείων και παραμέτρων, κρίση ως προς την ύπαρξη ή μη κατάστασης σύγκρουσης συμφερόντων. Αντίθετα, από τα διαλαμβανόμενα στο επίμαχο Πρακτικό της Επιτροπής Διενέργειας του Διαγωνισμού, προκύπτει ότι ουδόλως εκτιμήθηκε αν συγκεκριμένες παράμετροι της υποκείμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, όπως επί παραδείγματι η προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση διακήρυξης, καθώς και η όλως συνοπτική περιγραφή των προς εκτέλεση εργασιών στην οικεία Τεχνική Περιγραφή, παρέχουν πλεονέκτημα στον εν λόγω οικονομικό φορέα. Επιπροσθέτως, η κρίση της Επιτροπής ως προς το μη αποκλεισμό του εν λόγω οικονομικού φορέα βασίζεται, αφενός στα όσα αναφέρονται στην υπεύθυνη δήλωση του Προϊσταμένου του Τμήματος Συγκοινωνιακών Έργων, αφετέρου στο ότι «δεν είναι δυνατόν να αποδειχθεί ότι η κατάσταση αυτή οδήγησε σε στρέβλωση του ανταγωνισμού μεταξύ των διαγωνιζομένων» (πρβ. προπαρατεθείσα απόφ. Γ.Δ. Τ-292/15 σκ. 129- επ.). Από το σύνολο των προεκτεθέντων προκύπτει ότι, υπό τις περιστάσεις της υπό κρίση υπόθεσης, η αναθέτουσα αρχή, παραλείποντας να προβεί σε πραγματικό έλεγχο ως προς τη στοιχειοθέτηση ή μη στο πρόσωπο του εν λόγω οικονομικού φορέα μη επιτρεπτής κατάστασης σύγκρουσης συμφερόντων, συνακόλουθα παραλείποντας να διεξαγάγει έρευνα, προκειμένου να αποδείξει μετά βεβαιότητας ότι η συμμετοχή του ως άνω Προϊσταμένου στη διαδικασία κατάρτισης των τευχών δημοπράτησης δεν συνεπαγόταν σύγκρουση συμφερόντων, υπέπεσε σε πλημμέλεια, αφού τίθεται εν αμβιβόλω η διασφάλιση των αρχών της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των συμμετασχόντων, αλλά, και της διασφάλισης συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού. Συνεπώς, υπό τις περιστάσεις της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας κρίνεται ότι ο αποκλεισμός του οικονομικού φορέα «........ Α.Ε.», ο οποίος, όπως προαναφέρθηκε, στο σχετικό χωρίο του ΤΕΥΔ απάντησε αρνητικά ως προς την ύπαρξη κατάστασης σύγκρουσης συμφερόντων, συνιστούσε αναγκαίο και πρόσφορο μέτρο, αφού, συνεκτιμώμενου του επείγοντος χαρακτήρα της εκτέλεσης των δημοπρατηθεισών εργασιών και του χρόνου διαπίστωσης της συγγενικής σχέσης μεταξύ του Προέδρου του Δ.Σ. του προαναφερθέντος οικονομικού φορέα και του Προϊσταμένου του Τμήματος Συγκοινωνιακών Έργων, ήτοι μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής προσφορών, δεν ήταν δυνατή η λήψη οιουδήποτε προληπτικού μέτρου.VΙ. Κατόπιν αυτών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποληθέντος σχεδίου σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής, με την επισήμανση, όμως, ότι, πριν από την υπογραφή του, θα πρέπει, ενόψει της κατάργησης, με την ΠΝΠ της 29.6.2018 (Α΄115), του μειωμένου συντελεστή Φ.Π.Α., μεταξύ άλλων, και για τα νησιά