Παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών...Με δεδομένα τα ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η απευθείας ανάθεση στην ανάδοχο Κοινοπραξία των εργασιών της 2ης Συμπληρωματικής Σύμβασης παρίσταται νόμιμη, ενόψει και της ήδη εγκριθείσας 2ης παράτασης του αρχικού συμβατικού χρόνου της μελέτης. Τούτο διότι αποδείχθηκε ότι οι ανατιθέμενες με το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης εργασίες αποτελούν συμπληρωματικές υπηρεσίες κατά την έννοια του εφαρμοστέου εν προκειμένου άρθρου 29 παρ. 1 του ν. 3316/2005, καθόσον: α) αφορούν σε τμήμα του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, ήτοι στη λειτουργία του Γραφείου Κτηματογράφησης και στην ενημέρωση της κτηματολογικής βάσης, δεν περιλαμβάνονται όμως σ’ αυτό κατ’ είδος, καθόσον αφορούν σε μεταγενέστερο της αρχικής σύμβασης χρονικό διάστημα και τιμολογούνται, ως εκ τούτου, διαφορετικά, είναι δε αναγκαίες για την ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου στους προαναφερόμενους δήμους, β) οφείλονται σε περιστάσεις που προέκυψαν εκ των υστέρων από γεγονότα μη δυνάμενα να προβλεφθούν από την αναθέτουσα αρχή κατά το χρόνο κατάρτισης των συμβατικών τευχών και της σύναψης τόσο της αρχικής όσο και της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης. Συγκεκριμένα, η παροχή πρόσθετων υπηρεσιών από την ημερομηνία υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης και μέχρι την παραταθείσα ημερομηνία λήξης του καθαρού χρόνου (2.4.2019), κατέστη αναγκαία, οφειλόταν δε στις καθυστερήσεις που έλαβαν χώρα κατά την εκτέλεση των εργασιών της αρχικής αλλά και της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης για τους λόγους που προεκτέθηκαν (σκέψη 4.v) και οι οποίοι δεν ανάγονται στη σφαίρα ευθύνης της αναθέτουσας αρχής και γ) αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της αρχικής σύμβασης και δεν μπορούν να διαχωριστούν, από τεχνική και οικονομική άποψη, από την εκτέλεση αυτής (της αρχικής σύμβασης), χωρίς να δημιουργηθούν μείζονα προβλήματα αναφορικά με την αδιάλειπτη λειτουργία της διαδικασίας Κτηματογράφησης. Τέλος, δοθέντος ότι η αξία των εργασιών της 2ης Συμπληρωματικής Σύμβασης, όπως τιμολογήθηκαν με βάση τα οριζόμενα στο άρθρο 3 του Κανονισμού Προεκτιμώμενων αμοιβών της ...., συνυπολογιζόμενης και της αντίστοιχης τιμής μονάδος της οικονομικής προσφοράς του αναδόχου, εκτιμάται σε 116.638,43 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), αθροιζόμενη δε με εκείνη που προϋπολογίστηκε κατά τη σύναψη της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης, ποσού 155.517,90 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης, το Κλιμάκιο, κρίνει ότι κατά την ελεγχόμενη διαδικασία δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης

Η Πράξη 229/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου εκδόθηκε για τον προσυμβατικό έλεγχο της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου του ΕΚΠΑ «Στατική ενίσχυση υπάρχοντος κτηρίου Β΄ ΦΕΠΑ ΕΚΠΑ και επέκτασή του με τη μέθοδο "Pro-GET-OnE", πλήρης ανακαίνιση και ενεργειακή αναβάθμισή του». Η συμπληρωματική σύμβαση, ύψους 2.411.033,79 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ και αναθεώρηση), κρίθηκε αναγκαία λόγω απρόβλεπτων βλαβών που αποκαλύφθηκαν κατά την εκτέλεση των εργασιών, όπως ενανθρακώσεις και αποσάθρωση σκυροδέματος, έκκεντρη διάταξη δοκών, και εισροή νερού στο υπόγειο από άγνωστο υπόγειο ρέμα. Το Κλιμάκιο αποφάσισε ότι οι συμπληρωματικές εργασίες είναι απολύτως αναγκαίες για την άρτια ολοκλήρωση του έργου, και ότι η συνολική αξία των συμπληρωματικών συμβάσεων (1ης και 2ης) παραμένει εντός του ορίου του 50% της αρχικής σύμβασης. Ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης του έργου «Επιβατικός και Εμπορικός Λιμένας … … – Α΄ Φάση», συμβατικής δαπάνης 2.049.708,37  ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. (2.398.158,79 ευρώ, με Φ.Π.Α. 17%).(....)Επομένως, συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις σύναψης της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης και ως προς τις εργασίες αυτές, δεδομένου ότι είναι απαραίτητες, προκειμένου το σύνολο του έργου να είναι λειτουργικό, ενώ κατέστησαν αναγκαίες εξαιτίας μη οφειλόμενων σε υπαιτιότητα της αναθέτουσας αρχής απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την τεχνική εκτέλεση του αρχικού έργου. Τέλος, η αξία των εργασιών του συνόλου της υπό έλεγχο 1ης συμπληρωματικής σύμβασης δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας των εργασιών της αρχικής σύμβασης.Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης του έργου «Επιβατικός και Εμπορικός Λιμένας … … – Α΄ Φάση».

Η Πράξη 431/2024 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κρίνει ως απαράδεκτη την εισαγωγή του σχεδίου τροποποίησης - 2ης συμπληρωματικής σύμβασης για το έργο «Κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας Αστικών Αποβλήτων στην Αλεξανδρούπολη». Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η τροποποίηση του άρθρου 3 της αρχικής σύμβασης, η οποία μειώνει την αμοιβή του αναδόχου κατά 132.776,54 ευρώ λόγω κατάργησης της 2ης Μηχανής Συμπαραγωγής Ενέργειας, δεν συνιστά ουσιώδη τροποποίηση και ως εκ τούτου δεν υπόκειται σε προσυμβατικό έλεγχο. Όσον αφορά τις εργασίες της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης, αξίας 699.463,30 ευρώ, αυτές είχαν ήδη εκτελεστεί. Καθώς δεν εφαρμόστηκε η διαδικασία κατεπειγουσών πρόσθετων εργασιών του άρθρου 155 του ν. 4412/2016, το Κλιμάκιο στερείται χρονικής αρμοδιότητας για τον έλεγχο νομιμότητας των εν λόγω εκτελεσθεισών εργασιών.

Νομιμότητα του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης της μελέτης με τίτλο «Μελέτη Κτηματογράφησης για την ολοκλήρωση δημιουργίας Εθνικού Κτηματολογίου....» Με τα δεδομένα αυτά, οι ελεγχόμενες συμπληρωματικές εργασίες μελετών, οι οποίες δεν περιελήφθησαν στην αρχική σύμβαση: α) είναι αναγκαίες για την ολοκλήρωση της αρχικής σύμβασης, καθώς αφενός οφείλονται στη διαπιστωμένη κατά την εκτέλεση των συμβάσεων έλλειψη υποβάθρων ορθοφωτοχαρτών πολύ μεγάλης κλίμακας χωρικής ανάλυσης 20 cm (VLSO) στις αστικές περιοχές, για τις οποίες δεν έχουν διατεθεί ούτε ψηφιακές ορθοφωτογραφίες διακριτικής ικανότητας έως 25 εκατοστών στο έδαφος ή καλύτερης (LSO25), αφετέρου αποσκοπούν στη δημιουργία κατάλληλου υποβάθρου κτηματογράφησης, βάσει του οποίου θα συνταχθούν τα προσωρινά κτηματολογικά διαγράμματα της ανάρτησης στις αστικές περιοχές των μελετών, με την εξασφάλιση της ορθότητας απεικόνισης των ορίων των γεωτεμαχίων, της γεωμετρικής ακρίβειας και της γεωμετρικής συμβατότητας αυτών, σύμφωνα με τις προβλεπόμενες από τις τεχνικές προδιαγραφές των μελετών κτηματογράφησης ακρίβειες, β) κατέστησαν αναγκαίες, λόγω απροβλέπτων περιστάσεων, αφού η «Ε.Κ.ΧΑ. Α.Ε.», ως αναθέτουσα αρχή, κατέβαλε κάθε δυνατή επιμέλεια κατά τον τεχνικό προσδιορισμό του έργου και στη φάση προκήρυξης του διαγωνισμού ανάθεσης είχε τη δικαιολογημένη πεποίθηση, κατά την εκτίμηση των υπό IV.Δ περιγραφομένων δυνατοτήτων (οι οποίες δεν είχαν ολοκληρωθεί κατά το κρίσιμο αυτό χρονικό σημείο), ότι τα χορηγούμενα στοιχεία (υπόβαθρα) θα κάλυπταν γενικά το σύνολο των περιοχών των μελετών κτηματογράφησης, ενώ οι σχετικές ελλείψεις σχετικά με την κάλυψη των απαιτούμενων ακριβειών δεν ήταν δυνατόν να εντοπιστούν παρά μόνο κατά το στάδιο εκτέλεσης της σύμβασης, γ) δεν μπορούν να διαχωριστούν από την εκτέλεση της αρχικής σύμβασης χωρίς να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή ως προς την έγκαιρη και ποιοτική ολοκλήρωση της μελέτης, και δ) το συνολικό ποσό τους (1,53% επί του αρχικού συμβατικού αντικειμένου) δεν υπερβαίνει το 50% της αρχικής συμβατικής αμοιβής. Επομένως, η προσφυγή στην ως άνω εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης συμπληρωματικών μελετών παρίσταται νόμιμη.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης για τη μελέτη με τίτλο «Μελέτη Κτηματογράφησης & Παροχή Υποστηρικτικών Υπηρεσιών για τη δημιουργία Εθνικού Κτηματολογίου στις υπόλοιπες περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Λασιθίου της Περιφέρειας Κρήτης»(....)Περαιτέρω, η αλλαγή αναδόχου της μελέτης δύναται να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή σχετικά με την αδιάλειπτη λειτουργία των Γραφείων Κτηματογράφησης, την πληρότητα και ποιότητα του παραδοτέου έργου και την τήρηση του σχετικού χρονοδιαγράμματος, σύμφωνα με τα ως άνω διαλαμβανόμενα. Εξάλλου, η αύξηση της συμβατικής δαπάνης που προκύπτει από την 1η συμπληρωματική σύμβαση δεν υπερβαίνει το 50% της δαπάνης της αρχικής σύμβασης.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν κωλύεται η σύναψη του ελεγχόμενου σχεδίου 1ης συμπληρωματικής σύμβασης.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/204/2017.

Η Πράξη 15/2025 του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης μεταξύ του «ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ» και της αναδόχου κοινοπραξίας για τη μελέτη κτηματογράφησης των Περιφερειακών Ενοτήτων Ιθάκης, Κεφαλληνίας και Ζακύνθου (ΚΤ5-16). Η σύμβαση, ποσού 194.582,85 ευρώ πλέον ΦΠΑ, κρίθηκε νόμιμη σύμφωνα με το άρθρο 132 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4412/2016, καθώς οι συμπληρωματικές υπηρεσίες (λειτουργία Γραφείου Κτηματογράφησης και τήρηση βάσης) ήταν αναγκαίες λόγω καθυστερήσεων που δεν οφείλονταν αποκλειστικά στον ανάδοχο, κρίνοντας ασύμφορη την αλλαγή αναδόχου. Επιπλέον, η σωρευτική αύξηση της δαπάνης (12,04%) δεν υπερβαίνει το νόμιμο όριο του 50% της αρχικής σύμβασης (ύψους 5.658.879,12 ευρώ). Κατά συνέπεια, η υπογραφή της σύμβασης δεν κωλύεται.

Σύμβαση ανάθεσης επιμέρους μελέτης , στο πλαίσιο της φερόμενης ως 2ης συμπληρωματικής σύμβασης επί της από 20.9.2006 «συμφωνίας - πλαισίου για την εκπόνηση μελετών επεξεργασίας και αξιοποίησης στερεών αποβλήτων.(...)Κατά συνέπεια και ανεξαρτήτως της νομιμότητας ή μη της επίμαχης σύμβασης, κατά τα λοιπά, επί της οποίας δεν διαφωνεί η Επίτροπος, η σύμβαση αυτή, η οποία δεν υπερβαίνει το ισχύον όριο των 200.000,00 ευρώ για την υπαγωγή στον προληπτικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ως τροποποιητική της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης και ανεξαρτήτως του αν εισάγει ουσιώδεις ή μη τροποποιήσεις, σε κάθε περίπτωση, νομίμως δεν υποβλήθηκε για προσυμβατικό έλεγχο, παρά τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα  από  την  Επίτροπο,  δοθέντος  ότι  η  ως  άνω  από  28.11.2008 1η συμπληρωματική σύμβαση, επί της οποίας επιφέρει τροποποίηση, δεν υπερέβαινε – αυτή καθεαυτή ή συναθροιζόμενη με την προϋπολογισθείσα δαπάνη της αρχικής συμφωνίας-πλαισίου – το ισχύσαν κατά τον κρίσιμο χρόνο όριο του 1.000.000,00 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) και για το λόγο αυτό δεν υπήχθη σε προσυμβατικό  έλεγχο,  ενώ ούτε η αρχική συμφωνία-πλαίσιο είχε υποβληθεί για έλεγχο, λόγω ποσού. Περαιτέρω, ο δεύτερος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου, σύμφωνα με τον οποίο μη νομίμως το άθροισμα των δύο συμπληρωματικών συμβάσεων υπερβαίνει το 50% της αρχικής συμβατικής αμοιβής, πρέπει να απορριφθεί ως ερειδόμενος επί εσφαλμένης προϋπόθεσης, δοθέντος ότι η επίμαχη σύμβαση, η οποία σε κάθε περίπτωση δεν επαυξάνει το οικονομικό αντικείμενο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης, δεν αποτελεί - κατά τα ανωτέρω αναφερόμενα - συμπληρωματική σύμβαση και, ως εκ τούτου, δεν εφαρμόζεται, εν προκειμένω, το άρθρο 29 παρ. 1 του ν. 3316/2005, που ορίζει ότι: «(…) Η συνολική αμοιβή των συμπληρωματικών συμβάσεων δεν μπορεί να υπερβεί αθροιστικά το πενήντα τοις εκατό (50%) της αρχικής συμβατικής αμοιβής».

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «…» για την μελέτη με τίτλο «Μελέτη Κτηματογράφησης για την ολοκλήρωση δημιουργίας Εθνικού Κτηματολογίου στην Περιφερειακή Ενότητα … της Περιφέρειας Θεσσαλίας και Παροχή Υποστηρικτικών Υπηρεσιών»(....)Περαιτέρω, η αύξηση της συμβατικής δαπάνης που προκύπτει από την 1η συμπληρωματική σύμβαση δεν υπερβαίνει το 50% της δαπάνης της αρχικής σύμβασης. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας τροποποίησης, με την υπογραφή του οικείου σχεδίου, πρέπει να δημοσιευθεί, σύμφωνα με τα άρθρα 132 παρ. 1 περ. β΄ και  65 του ν. 4412/2016, σχετική γνωστοποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.Δεν κωλύεται η σύναψη του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «…» για την μελέτη με τίτλο «Μελέτη Κτηματογράφησης για την ολοκλήρωση δημιουργίας Εθνικού Κτηματολογίου στην Περιφερειακή Ενότητα … της Περιφέρειας Θεσσαλίας και Παροχή Υποστηρικτικών Υπηρεσιών»

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/165/2016.

Η Πράξη 29/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον έλεγχο νομιμότητας της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου του Δήμου Ελευσίνας «Αποκατάσταση κτιριακού συγκροτήματος ΙΡΙΣ». Το συμβατικό τίμημα της συμπληρωματικής σύμβασης είναι 159.565,87 ευρώ, με τη συνολική σωρευτική υπέρβαση (μαζί με την 1η ΣΣ) να ανέρχεται σε 36,49% της αρχικής σύμβασης, ποσοστό που τηρεί το νόμιμο όριο του 50%. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι συμπληρωματικές εργασίες, που απαιτήθηκαν λόγω έντονης φθοράς, ρηγματώσεων και διάβρωσης στα δομικά στοιχεία των Κτιρίων 1 & 2, πληρούν τις προϋποθέσεις του ν.4412/2016. Για τεχνικούς λόγους δεν επιτρέπεται η αλλαγή αναδόχου. Κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η υπογραφή της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης, υπό τον όρο της παράτασης της διάρκειας της αρχικής σύμβασης.