Η Πράξη 259/2024 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης για το έργο «ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΣΤΑΓΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΜΟΝΩΣΗΣ ΚΤΙΡΙΩΝ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ» (ΕΚΠΑ), ύψους 872.528,29 ευρώ. Η ανάγκη για τη σύμβαση προέκυψε λόγω απρόβλεπτων αστοχιών υγρομόνωσης σε κτίρια (όπως μετά την κακοκαιρία Daniel). Το Κλιμάκιο, κατά πλειοψηφία, έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης. Η αιτιολογία ήταν ότι πρόκειται για ανεπίτρεπτη εκ των υστέρων επέκταση του τεχνικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης σε χώρους που δεν είχαν συμπεριληφθεί αρχικά, και δεν συνιστά αναγκαία προϋπόθεση για την έντεχνη ολοκλήρωση του αρχικού έργου, παραβιάζοντας έτσι τις αρχές της διαφάνειας και του ανόθευτου ανταγωνισμού.

Η Πράξη 06/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Κατασκευή έργων αποχέτευσης ομβρίων... στην περιοχή Πάτημα Βριλησσίων», συμβατικής δαπάνης 564.000,00 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι πρόσθετες απολογιστικές εργασίες, οι οποίες κατέστησαν αναγκαίες μετά την έναρξη του έργου και εξάντλησαν το αρχικό κονδύλι, πληρούν τις νόμιμες προϋποθέσεις των άρθρων 132 και 156 του ν.4412/2016. Οι εργασίες αφορούν τη μισθοδοσία αρχαιολόγων (52.000€), τη διαχείριση αποβλήτων Α.Ε.Κ.Κ. (467.000€) – το κόστος των οποίων ήταν άγνωστο κατά τη σύνταξη της αρχικής σύμβασης λόγω της απρόβλεπτης φύσης των υλικών – και τις εργασίες μετατόπισης Ο.Κ.Ω. (45.000€). Δεδομένου ότι οι εργασίες δεν μπορούν να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση και η συνολική αξία των συμπληρωματικών συμβάσεων δεν υπερβαίνει το 50% της αρχικής, δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης.

Η Πράξη 431/2024 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κρίνει ως απαράδεκτη την εισαγωγή του σχεδίου τροποποίησης - 2ης συμπληρωματικής σύμβασης για το έργο «Κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας Αστικών Αποβλήτων στην Αλεξανδρούπολη». Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η τροποποίηση του άρθρου 3 της αρχικής σύμβασης, η οποία μειώνει την αμοιβή του αναδόχου κατά 132.776,54 ευρώ λόγω κατάργησης της 2ης Μηχανής Συμπαραγωγής Ενέργειας, δεν συνιστά ουσιώδη τροποποίηση και ως εκ τούτου δεν υπόκειται σε προσυμβατικό έλεγχο. Όσον αφορά τις εργασίες της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης, αξίας 699.463,30 ευρώ, αυτές είχαν ήδη εκτελεστεί. Καθώς δεν εφαρμόστηκε η διαδικασία κατεπειγουσών πρόσθετων εργασιών του άρθρου 155 του ν. 4412/2016, το Κλιμάκιο στερείται χρονικής αρμοδιότητας για τον έλεγχο νομιμότητας των εν λόγω εκτελεσθεισών εργασιών.

Η Πράξη 29/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον έλεγχο νομιμότητας της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου του Δήμου Ελευσίνας «Αποκατάσταση κτιριακού συγκροτήματος ΙΡΙΣ». Το συμβατικό τίμημα της συμπληρωματικής σύμβασης είναι 159.565,87 ευρώ, με τη συνολική σωρευτική υπέρβαση (μαζί με την 1η ΣΣ) να ανέρχεται σε 36,49% της αρχικής σύμβασης, ποσοστό που τηρεί το νόμιμο όριο του 50%. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι συμπληρωματικές εργασίες, που απαιτήθηκαν λόγω έντονης φθοράς, ρηγματώσεων και διάβρωσης στα δομικά στοιχεία των Κτιρίων 1 & 2, πληρούν τις προϋποθέσεις του ν.4412/2016. Για τεχνικούς λόγους δεν επιτρέπεται η αλλαγή αναδόχου. Κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η υπογραφή της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης, υπό τον όρο της παράτασης της διάρκειας της αρχικής σύμβασης.

Υπογραφή σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης:..Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου του Ειδικού Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Νομού ... «Εργασίες Διαμόρφωσης Κυττάρων Β΄ Φάσης», το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/622/2020

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 456/2010 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία αυτό απείχε του ελέγχου νομιμότητας του σχεδίου της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Οικοδομικές και η/μ εργασίες αναβάθμισης του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Ολυμπίας-επισκευής του κτιρίου ΣΠΑΠ και διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου», διότι οι εργασίες που αποτελούν το αντικείμενό της είχαν εκτελεστεί προ της υποβολής του οικείου σχεδίου για έλεγχο νομιμότητας, με αποτέλεσμα το Κλιμάκιο να στερείται της χρονικής αρμοδιότητας να προβεί στον εν λόγω έλεγχο.(....)Περαιτέρω στην προκειμένη περίπτωση, όπως προαναφέρθηκε, προσκομίστηκε σε σχέδιο η απόφαση έγκρισης της σύναψης της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης, χωρίς να έχει εκδοθεί τέτοια απόφαση που να εγκρίνει τη σύναψή της (και χωρίς επίσης να προκύπτει ότι έχει εκδοθεί απόφαση έγκρισης του 2ου ΑΠΕ, που περιλάμβανε τη δαπάνη της εν λόγω 2ης συμπληρωματικής σύμβασης). Συνεπώς, δεν έχει ολοκληρωθεί, με την έκδοση εκτελεστής διοικητικής πράξης, η οικεία διαδικασία ανάθεσης και επομένως και εξ’ αυτού του λόγου δεν συνέτρεχε αρμοδιότητα του Κλιμακίου για τον έλεγχο του επίμαχου σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης.Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης.

Η Πράξη 254/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου της Περιφέρειας Πελοποννήσου «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΔΟΥ ‘ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑ – ΦΙΛΙΑΤΡΑ – ΠΥΛΟΣ – ΜΕΘΩΝΗ’, ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΙΑΤΡΑ - ΓΑΡΓΑΛΙΑΝΟΙ». Η σύμβαση, συμβατικής δαπάνης 4.162.363,94 ευρώ πλέον ΦΠΑ, κρίθηκε παραδεκτή προς εξέταση. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι προτεινόμενες εργασίες πληρούν τις προϋποθέσεις του ν. 4412/2016. Συγκεκριμένα, οι συμπληρωματικές εργασίες κατέστησαν αναγκαίες κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης της αρχικής σύμβασης λόγω απρόβλεπτων γεγονότων (π.χ., απαγόρευση καθαίρεσης γέφυρας από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και ανάγκη ανακατασκευής παρακαμπτήριων οδών λόγω εκτροπής κυκλοφορίας). Επίσης, η αλλαγή αναδόχου θα δημιουργούσε μείζονα τεχνικά προβλήματα και η αξία της σύμβασης δεν υπερβαίνει το 50% της αρχικής. Κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η υπογραφή της υποβληθείσας 2ης συμπληρωματικής σύμβασης.

Η Πράξη 312/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης για το έργο «Εργασίες έργου Παράκαμψης Νικόπολης – Συγκοινωνιακά έργα...» της Περιφέρειας Ηπείρου, με συμβατική δαπάνη 1.172.978,90 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.). Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι, μολονότι προηγήθηκε αναβλητική Πράξη (246/2025) που έκρινε παραδεκτή την εισαγωγή του σχεδίου, η διαδικασία σύναψης δεν είχε ολοκληρωθεί. Συγκεκριμένα, δεν είχε εκδοθεί η απόφαση της Περιφερειακής Επιτροπής περί ανάθεσης των εργασιών και έγκρισης του 3ου Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Εργασιών (ΑΠΕ) και του 3ου Πρωτοκόλλου Κανονισμού Τιμών Μονάδας Νέων Εργασιών (ΠΚΤΜΝΕ). Λόγω της προγενέστερης κρίσης του Κλιμακίου, αναβλήθηκε εκ νέου η έκδοση οριστικής Πράξης και διατάχθηκε η Περιφέρεια να προσκομίσει την απόφαση έγκρισης της Περιφερειακής Επιτροπής και τυχόν απόφαση χρηματοδότησης της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Κωλύεται η υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης εργασιών του έργου «Κατασκευή βρεφονηπιακού σταθμού Δημοτικού Διαμερίσματος Δήμου … (αίθουσα πολλαπλών χρήσεων & βοηθητικών χώρων υπόγειο)», συμβατικού ποσού 161.900,24 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.), διότι οι περιστάσεις που επικαλείται ο Δήμος για την εκτέλεση των επίμαχων εργασιών δεν είναι απρόβλεπτες και, ως εκ τούτου, δεν δύνανται να δικαιολογήσουν τη σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης με τον ανάδοχο του αρχικού έργου. Οι εργασίες της ελεγχόμενης σύμβασης, οι οποίες οφείλονται στη διαπίστωση ότι οι συμβατικές ποσότητες υπολείπονται των πραγματικά απαιτούμενων, δεν υπαγορεύθηκαν από τη συνδρομή αιφνίδιων πραγματικών γεγονότων, τα οποία αντικειμενικά δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν και κατά συνέπεια, η ανάγκη εκτέλεσης των ως άνω εργασιών της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης οφείλεται σε αστοχία της μελέτης, η οποία θα είχε αποφευχθεί, εάν είχε καταβληθεί η δέουσα επιμέλεια κατά την εκπόνηση αυτής και όχι στη συνδρομή περιστάσεων που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν, Επομένως οι σχετικές δαπάνες μπορούν να καλυφθούν μόνο από το κονδύλιο των απροβλέπτων της αρχικής σύμβασης.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με την προσβαλλόμενη 18/2022 πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα … κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Αποχέτευση οικισμών ... ... της Δ.Ε. … – Φάση 1», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 144.482,95 ευρώ χωρίς ΦΠΑ (179.158,86 ευρώ με ΦΠΑ).(....)Καίτοι η αποκάλυψη της βλάβης του προϋφιστάμενου προσαγωγού έλαβε χώρα στις 5.10.2020, ότε με έγγραφο της Αναπληρώτριας Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων ενημερώθηκε, μεταξύ άλλων και ο αναθέτων φορέας, το μέγεθος και η έκταση των ζημιών κατέστησαν γνωστές όταν, στο πλαίσιο κατασκευής του προσαγωγού των οικισμών … και … κατεβλήθη προσπάθεια σύνδεσής του με αυτόν (προϋφιστάμενο προσαγωγό).Συνεπώς, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη σκ. 8, και δοθέντος  ότι ως προς τη συνδρομή των λοιπών προϋποθέσεων κατάρτισης της 2ης τροποποιητικής (συμπληρωματικής) σύμβασης δεν προβάλλεται οιαδήποτε πλημμέλεια από τον Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου,  ο ως άνω λόγος πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος.Ανακαλεί την 18/2022  πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα ….Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η σύναψη της 2ης τροποποιητικής (συμπληρωματικής) σύμβασης μεταξύ της ΔΕΥΑ… και της εργοληπτικής επιχείρησης «… Α.Ε.» για την υλοποίηση του έργου «Αποχέτευση Οικισμών … – … της Δ.Ε. … – Φάση 1».

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ε/483/2019.