ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΟΥ :Κατόπιν τούτων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η συγκεκριμένη σύμβαση αγοράς ακινήτου υπό διαμόρφωση, με υποχρέωση του πωλητή να το παραδώσει πλήρως αποπερατωμένο, σύμφωνα με τις τεχνικές προδιαγραφές της διακήρυξης, παρίσταται μη νόμιμη, ως ενέχουσα προεχόντως, κατά τα κριθέντα με την προμνησθείσα (982/2023) απόφαση της Ολομέλειας του Δικαστηρίου, χαρακτήρα δημόσιας σύμβασης έργου, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του οποίου διενεργήθηκαν στο πλαίσιο της ως άνω μεικτής σύμβασης, υπό το εξαιρετικό καθεστώς που ρυθμίζει την αγορά ακινήτων, χωρίς να εφαρμοσθεί το διέπον την ανάθεση και εκτέλεση δημοσίων έργων νομοθετικό πλαίσιο του ν. 4412/2016 (ενδεικτικά, με την προβλεπόμενη στις διατάξεις αυτές μελέτη και καταγραφή των απαιτούμενων εργασιών, την τιμολόγηση αυτών, τη δημοπράτηση με τις διαδικασίες και τις απαιτούμενες διατυπώσεις δημοσιότητας, με κριτήρια ανάθεσης και επιλογής εργοληπτικών επιχειρήσεων, την εκτέλεση και πληρωμή τους με τη διαδικασία της πιστοποίησης και έκδοσης λογαριασμών, με τις εγγυήσεις και την κατανομή ευθυνών που διέπουν την εκτέλεση δημοσίων έργων). Ειδικότερα, κατά το στάδιο της κατάρτισης των όρων διενέργειας της σχετικής διαγωνιστικής διαδικασίας σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 715/1979, η αναθέτουσα αρχή παρέλειψε να θέσει όρια στην έκταση και την οικονομική αξία των τυχόν απαιτούμενων επεμβάσεων επί του υπό ανέγερση ή διαμόρφωση ακινήτου, σε συνάρτηση προς την αγοραία αξία του, προκειμένου να αποφευχθεί, σε περίπτωση εκτεταμένων εργασιών προσαρμογής του επιλεγέντος ακινήτου προς τις απαιτήσεις της αναθέτουσας αρχής, πιθανή ανισορροπία ανάμεσα στα αντικείμενα της μεικτής αυτής σύμβασης. Συνεπεία της παράλειψης αυτής, στη συγκεκριμένη δικαιοπραξία, όπου επελέγη ακίνητο με κτίσμα που βρισκόταν σε πρώιμο κατασκευαστικό στάδιο, ήταν η αξία του ακινήτου μετά του υφισταμένου κτιρίου να υπολείπεται σημαντικά του κόστους αποπεράτωσής του, γεγονός, που, πέραν της μεταβολής του χαρακτήρα της σύμβασης και των ως άνω ζητημάτων περιγραφής της νομοθεσίας εκτέλεσης δημοσίων έργων, εγείρει επιφυλάξεις ως προς την καταλληλότητα του ακινήτου, αλλά και της επιλογής της διαδικασίας απόκτησής του.

ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΟΥ:Με τα δεδομένα αυτά, οι υποβληθείσες προς έλεγχο συμβάσεις αφορούν σε αγορά ακινήτων και για το λόγο αυτό, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκ. III), δεν υπόκεινται σε έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο, αφού δεν εμπίπτουν στην έννοια των συμβάσεων προμήθειας αγαθών, παροχής υπηρεσιών και εκτέλεσης έργων, που καταλαμβάνονται από τις ρυθμίσεις των προαναφερόμενων διατάξεων. Επομένως, απαραδέκτως υποβάλλονται προς έλεγχο νομιμότητας τα εν λόγω σχέδια σύμβασης.

Επισκευή και συντήρηση πλωτών εγκαταστάσεων:..Με αυτά τα δεδομένα προέχων χαρακτήρας της συναφθείσας σύμβασης είναι αυτός των υπηρεσιών/εργασιών και δεν πρόκειται για σύμβαση έργου κατά τους ορισμούς του άρθρου 2 του ν. 4412/2016. Τούτο διότι οι ανατεθείσες εργασίες είναι απλές, δεν απαιτούν ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και μεθόδους, το δε εξειδικευμένο προσωπικό (δύτης) που ανέλαβε τη διεκπεραίωσή τους δεν εφάρμοσε ειδική τεχνική μελέτη, η σύνταξη και εφαρμογή της οποίας απαιτείται πριν από την εκτέλεση δημόσιου έργου. Άλλωστε την ύπαρξη σύμβασης υπηρεσιών / εργασιών καταδεικνύει εν προκειμένω και η ύπαρξη μιας απλής τεχνικής περιγραφής των προς εκτέλεση εργασιών (πρβλ. Πρ. 56/2017 Ε΄ Κλιμ.). Συνακόλουθα, η … δεν υποχρεούνταν να τηρήσει τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 118 παρ. 5 του ν. 4412/2016 για τις απευθείας αναθέσεις των δημοσίων έργων.

Αντικαταστάσεις, επισκευές δικτύων ύδρευσης, αποχέτευσης, ομβρίων υδάτων.(...)	Με τα δεδομένα αυτά και κατόπιν αντικειμενικής εκτίμησης του συνόλου των ποιοτικών χαρακτηριστικών της σύμβασης, όπως περιγράφονται στο τιμολόγιο δημοπράτησης και στην τεχνική περιγραφή, πρόκειται για μεικτή σύμβαση εκτέλεσης τεχνικών εργασιών και υπηρεσιών, με προέχοντα χαρακτήρα αυτόν της σύμβασης έργου. Και τούτο διότι το κύριο αντικείμενο της σύμβασης αποσκοπεί στην επισκευή και αντικατάσταση των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης ομβρίων υδάτων της αρμοδιότητας της Δ.Ε.Υ.Α. Γρεβενών, μέσα από μια σειρά από εντοπισμένες, άγνωστες εκ των προτέρων, επιμέρους παρεμβάσεις. Οι εν λόγω παρεμβάσεις περιλαμβάνουν αφενός την εκτέλεση υδραυλικών έργων και έργων οδοποιίας, οι οποίες συντελούν στην επίτευξη του επιδιωκόμενου αυτοτελούς λειτουργικά και τεχνικά αποτελέσματος μέσω της αντιμετώπισης των εκάστοτε βλαβών και αντικατάστασης των δικτύων ύδρευσης, αποχέτευσης ομβρίων υδάτων, και αφετέρου την εκτέλεση ενός συνόλου επιμέρους εργασιών με παρεπόμενο χαρακτήρα, ως αναγκαίο συμπλήρωμα του έργου, εντασσόμενες στο ενιαίο σύνολο των εργασιών που προϋποθέτει η παραγωγή του. Οι ως άνω προβλεπόμενες στα τεύχη της ελεγχόμενης σύμβασης (διακήρυξη, τεχνική περιγραφή-μελέτη, γενική και ειδική συγγραφή υποχρεώσεων) υδραυλικές και οικοδομικές εργασίες συνιστούν εξειδικευμένες εργασίες που αποσκοπούν στην αναβάθμιση και στον εν γένει εκσυγχρονισμό του δικτύου ύδρευσης, ενώ για την εκτέλεσή τους απαιτείται πλήρης εργοταξιακή ανάπτυξη και επίβλεψη από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό για την ορθή εκτέλεση και εφαρμογή της μελέτης. Εν προκειμένω δε, κύριο χαρακτηριστικό της σύμβασης είναι η εκτέλεση επιμέρους εργασιών άμεσης επέμβασης αποκατάστασης βλαβών και προβλημάτων που θα ανακύπτουν στο δίκτυο ύδρευσης, αποχέτευσης ομβρίων υδάτων, ήτοι εργασιών αποκατάστασης, επισκευής και συντήρησης, που δεν είναι εκ των προτέρων, κατά την ανάθεση του έργου, γνωστές και προσδιορισμένες και οι οποίες δεν κατατείνουν στην εκτέλεση ενός και μόνου αυτοτελούς έργου, με ενιαία οικονομική ή τεχνική λειτουργία, αλλά συνιστούν περισσότερα, μικρότερα έργα. Ουσιαστικά δηλαδή πρόκειται για σποραδικές και μεμονωμένες επεμβάσεις του αναδόχου για την αντιμετώπιση μελλοντικών πιθανών και απρόβλεπτων προβλημάτων, κατόπιν εντολής της αναθέτουσας αρχής, ενώ επειδή δεν είναι δυνατόν να προβλεφθούν επακριβώς ο τόπος, το αντικείμενο και η ποσότητα των απαιτούμενων επεμβάσεων, επιτρεπτώς ανατίθεται το εν λόγω έργο παρά την έλλειψη του στοιχείου του προσδιορισμού συγκεκριμένων εργασιών σε συγκεκριμένες θέσεις του δικτύου, οι οποίες προσδιορίζονται εκ των υστέρων από την αναθέτουσα αρχή.	(...)Δέχεται την προσφυγή.Ανακαλεί την 8/2025 πράξη της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΑΓΟΡΑΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ:«ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 5.422.000,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, εάν συντρέχει περίπτωση επιβολής ΦΠΑ) και ισόποσου συμβατικού τιμήματος.(...)Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι οι συμβάσεις αγοράς ακινήτου που συνάπτονται από νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, στις οποίες καταλήγει η διενεργούμενη, επί τη βάσει των διατάξεων του π.δ/τος 715/1979, διαδικασία του δημόσιου μειοδοτικού διαγωνισμού, δεν περιλαμβάνονται μεταξύ των περιγραφόμενων, στις διατάξεις του ν.4412/2016, συμβάσεων κατασκευής έργων, παροχής υπηρεσιών ή προμήθειας προϊόντων, δηλαδή κινητών πραγμάτων, κατά την έννοια των άρθρων 947 και 948 του Αστικού Κώδικα, αλλά διέπονται από τις διατάξεις του προαναφερθέντος π.δ/τος.(...)Σύμφωνα με τα ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι θεμέλιο της ως άνω διαγωνιστικής διαδικασίας αποτελεί η αγορά ακινήτου και κτίσματος επ’ αυτού, ολοκληρωμένου ή υπό ανέγερση, χωρίς τη μεταβίβαση των οποίων δε νοείται καμίας μορφής επέμβαση εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής για τη διαμόρφωση των χώρων του κτιρίου. Επιπλέον, το μέρος της εκτέλεσης εργασιών για την προσαρμογή του ακινήτου στις απαιτήσεις της αναθέτουσας αρχής είναι άρρηκτα συνδεδεμένο (ως προς την έκταση και την απαιτούμενη δαπάνη υλοποίησης) με το προς πώληση ακίνητο, προς την κατασκευαστική ωριμότητα του οποίου συναρτάται, κατά τρόπο ώστε, όσο πιο ολοκληρωμένη είναι η κατασκευή του (με την ενσωμάτωση, σε αυτό και στην αγοραία αξία του, των εργασιών που έχουν ήδη υλοποιηθεί), τόσο πιο περιορισμένη να είναι η ανάγκη εκτέλεσης εργασιών αποπεράτωσης και διαρρύθμισής του. Παραπέμπει στην ελάσσονα Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου την αμφισβήτηση ως προς την έννοια των διατάξεων του π.δ/τος 715/1979 και του άρθρου 2 παρ. 1 περιπτώσεις 6, 7 και 9 του ν. 4412/2016, λόγω της έκδοσης της 167/2023 αντίθετης Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΜΕΙΖ.ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/982/2023

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ. αμοιβή που αφορά εκτέλεση «εργασιών βελτίωσης αγροτικών οδών Δημοτικής Ενότητας ... Ως αιτιολογία της άρνησής του πρόβαλε ότι α) πρόκειται για εκτέλεση δημοσίου έργου, κατά την έννοια του άρθρου 2 παρ. 7 του ν. 4412/2016, και όχι για εκτέλεση εργασιών και β) κατά παράβαση του, ειδικά ισχύοντος για τις δημόσιες συμβάσεις έργων, άρθρου 76 παρ. 1 του ανωτέρω ν. 4412/2016, ανατέθηκε σε εργολήπτη που δεν αποδεικνύει την εγγραφή του στο οικείο Νομαρχιακό Μητρώο.(..)Με τα δεδομένα αυτά, οι ανωτέρω εργασίες δεν εμπίπτουν στην έννοια του δημοσίου έργου, διότι πρόκειται για απλές εργασίες καθαρισμού των αγροτικών οδών από φερτά υλικά και λιμνάζοντα νερά και εξομάλυνσης της επιφάνειάς τους λόγω διαβρώσεων που προκλήθηκαν από τα χειμερινά καιρικά φαινόμενα, είναι συνήθεις και δεν απαιτούν ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και μεθόδους ούτε εξειδικευμένο προσωπικό για τη διεκπεραίωσή τους, αλλά δύνανται να εκτελεστούν από επαγγελματίες χειριστές που διαθέτουν τα απαραίτητα μηχανήματα και τη συνήθη εμπειρία χρήσης τους, όπως άλλωστε καταδεικνύει εν προκειμένω η ύπαρξη μιας απλής τεχνικής περιγραφής των προς εκτέλεση εργασιών, χωρίς ειδική τεχνική μελέτη. Συνεπώς, ο ανάδοχος των εργασιών αυτών δεν υπείχε υποχρέωση εγγραφής του στο οικείο Νομαρχιακό Μητρώο, σύμφωνα με το άρθρο 76 παρ. 1 του ν. 4412/2016, που ισχύει ειδικώς επί δημοσίων συμβάσεων έργων. (..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθει.

Εκτέλεση εργασιών..Με αυτά τα δεδομένα προέχων χαρακτήρας της συναφθείσας σύμβασης είναι αυτός των υπηρεσιών/εργασιών και δεν πρόκειται για σύμβαση έργου κατά τους ορισμούς του άρθρου 2 του ν. 4412/2016, διότι: α) Οι εργασίες υπό στοιχεία 2 και 8 που αναφέρονται στο Παράρτημα I του Προσαρτήματος Β΄ του ν. 4412/2016 και χαρακτηρίζονται, ως εκ τούτου, «δημόσια έργα» κατά την έννοια του νόμου, αποτελούν ήσσον τμήμα του συνόλου των εργασιών που ανατέθηκαν με την κρινόμενη σύμβαση, ήτοι πρόκειται για δύο ομάδες εργασιών επί συνόλου οκτώ ομάδων, ενώ το άθροισμα του προϋπολογισμού τους (6.400, 00 ευρώ) ανέρχεται σε ποσοστό 32% επί του συνολικού προϋπολογισμού των εργασιών (19.950,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α.). β) Οι λοιπές εργασίες, που αφορούν κυρίως σε τμηματικές παρεμβάσεις στους εξωτερικούς χώρους των κτιρίων και σε χώρους πέριξ αυτών, είναι συνήθεις και δεν απαιτούν ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και μεθόδους ούτε εξειδικευμένο προσωπικό για τη διεκπεραίωσή τους, όπως άλλωστε καταδεικνύει εν προκειμένω η ύπαρξη μιας απλής τεχνικής περιγραφής των προς εκτέλεση εργασιών, χωρίς ειδική τεχνική μελέτη (πρβλ. Ε.Σ. Ε΄ Κλιμ. 56/2017). Επομένως ο Δήμος δεν υποχρεούνταν να τηρήσει στην προκειμένη περίπτωση τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 118 παρ. 5 του ν. 4412/2016 για τις απευθείας αναθέσεις των δημοσίων έργων.

Συντήρηση και επισκευή κτιρίων..:Με τα δεδομένα αυτά το αντικείμενο της συναφθείσας σύμβασης, σε εκτέλεση της οποίας εντέλλεται η κρινόμενη δαπάνη, αφορά σε εκτέλεση εργασιών και δεν εμπίπτει στην έννοια του «έργου», όπως αυτή καθορίζεται από το άρθρο 2 του ν. 4412/2016. Τούτο δε διότι αφορά σε συνήθεις εργασίες αποκατάστασης επιχρισμάτων και επικαλύψεων παντός τύπου, στεγανοποιήσεις και μικροεπισκευές για την εκτέλεση των οποίων δεν απαιτούνται ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και μέθοδοι ούτε εξειδικευμένο επιστημονικό ή τεχνικό προσωπικό.. Προς τούτο άλλωστε συνηγορεί και το γεγονός της ύπαρξης, εν προκειμένω, μιας απλής τεχνικής περιγραφής των προς εκτέλεση εργασιών, χωρίς ειδική τεχνική μελέτη, καθόσον πρόκειται για τμηματικές παρεμβάσεις στα δημοτικά κτίρια για λόγους ασφάλειας και υγιεινής.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση, ως εκ του αντικειμένου της, έχει το χαρακτήρα σύμβασης παροχής υπηρεσιών, καθόσον αφορά σε εκτέλεση εργασιών. Τούτο δε, διότι οι ανωτέρω παρατεθείσες εργασίες τόσο αυτές που αφορούν σε απλές καθαιρέσεις με συμβατικά εργαλεία, προϋπολογιζόμενης δαπάνης μόλις 4.044,50 ευρώ, όσο και αυτές που αφορούν στους καθαρισμούς  κοιτών ποταμών ή ρεμάτων από φερτά υλικά, απορρίμματα και αυτοφυή βλάστηση, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη των οποίων ανέρχεται, όπως ήδη εκτέθηκε, σε 531.318,00 ευρώ, δεν εμπίπτουν στην έννοια του «έργου», δεδομένου ότι δεν συνίστανται σε κατασκευή, επέκταση, ανακαίνιση, επισκευή - συντήρηση κατά τη λειτουργία και δεν επιτελεί αυτό καθ’ εαυτό μία οικονομική και τεχνική λειτουργία. Αντιθέτως, μάλιστα, για την εκτέλεση των εργασιών αυτών δεν απαιτείται τέτοιου βαθμού εξειδικευμένη τεχνική γνώση ή τέτοιου είδους τεχνική επέμβαση, ώστε να μπορούν να χαρακτηριστούν ως έργο, αλλά δύνανται να εκτελεστούν προσηκόντως, υπό την καθοδήγηση της αρμόδιας Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων, από επαγγελματίες χειριστές που διαθέτουν τα κατάλληλα μηχανήματα και τη συνήθη εμπειρία χρήσης τους. Προς τούτο συνηγορεί και το γεγονός της ύπαρξης εν προκειμένω μίας απλής τεχνικής περιγραφής των προς εκτέλεση εργασιών, χωρίς ειδική τεχνική μελέτη, αλλά και χωρίς ειδικότερη αναφορά των προς καθαρισμό ποταμών και ρεμάτων (βλ. Αποφ. VI Τμ.Ελ.Συν. 752/2013, πράξεις Ζ΄ Κλιμ. 360/2014 148/2014, 231, 213/2013, 467/2012 ), ενώ καμία επιρροή δεν ασκεί στο χαρακτηρισμό της σύμβασης αυτής ως σύμβαση υπηρεσιών το γεγονός της πρόβλεψης και εργασιών καθαιρέσεων, αφενός διότι πρόκειται για ελάχιστο τμήμα της σύμβασης, μόλις 4.044,50 ευρώ και αφετέρου διότι πρόκειται για απλές καθαιρέσεις κατασκευών, για τις οποίες δεν απαιτούνται εξειδικευμένη τεχνική γνώση και χρήση εξειδικευμένων εργαλείων. Ενόψει αυτών, για την ανάδειξη αναδόχου δεν δύνανται να τύχουν εφαρμογής οι, εφαρμοσθείσες εν προκειμένω, διατάξεις του ν. 4412/2016 που αφορούν στην ανάθεση δημοσίων έργων, αλλά αυτές που αφορούν στην ανάθεση υπηρεσιών εντός κοινοτικών ορίων.  Αυτόθροη συνέπεια των ανωτέρω είναι, αφενός μεν στη διακήρυξη και στο σχέδιο σύμβασης να έχουν συμπεριληφθεί όροι οι οποίοι δεν προσήκουν στη διαδικασία ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας, αφετέρου δε να παρουσιάζονται ελλείψεις στη διεξαχθείσα διαγωνιστική διαδικασία. Ειδικότερα: α) κατά παράβαση της αρχής της ισότητας το δικαίωμα συμμετοχής στο διαγωνισμό περιορίσθηκε σε συγκεκριμένο μόνο κύκλο εργοληπτικών επιχειρήσεων και κοινοπραξιών, β) κατά παράβαση των άρθρων 5 και 61 επ. του ν. 4412/2016, λαμβανομένου υπόψη του προϋπολογισμού της υπό ανάθεση υπηρεσίας, δεν δημοσιεύθηκε περίληψη της διακήρυξης στην Επίσημη Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και γ) μη νομίμως επιβαρύνθηκε ο προϋπολογισμός του διαγωνισμού και εν συνεχεία η σύμβαση εκτέλεσης εργασιών, ήτοι παροχής υπηρεσιών, με κόστος γενικών εξόδων, εργολαβικού οφέλους, απροβλέπτων και αναθεώρησης (βλ. Αποφ. VI Τμ.Ελ.Συν. 752/2013).

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-Κοπή – καθαρισμός βλάστησης ερεισμάτων και νησίδων :Κατόπιν τούτων, μη νομίμως εφαρμόσθηκαν για την ανάθεση των εν λόγω εργασιών οι διατάξεις του ν. 4412/2016 που αφορούν στην ανάθεση δημοσίων έργων, με συνέπεια στη διακήρυξη και στο σχέδιο συμβάσεως να έχουν συμπεριληφθεί όροι οι οποίοι δεν προσήκουν στη διαδικασία αναθέσεως δημόσιας υπηρεσίας. Ειδικότερα, κατά παράβαση των αρχών της ισότητας και της ελεύθερης ανάπτυξης ανταγωνισμού, το δικαίωμα συμμετοχής στο διαγωνισμό περιορίσθηκε μόνο σε εργοληπτικές επιχειρήσεις και κοινοπραξίες που δραστηριοποιούνται σε έργα κατηγορίας ΠΡΑΣΙΝΟΥ, ενώ, επίσης, μη νομίμως επιβαρύνθηκε ο προϋπολογισμός του διαγωνισμού και η σχετικώς συναφθείσα σύμβαση με δαπάνες για γενικά έξοδα και εργολαβικό όφελος (Γ.Ε. & Ο.Ε.), απρόβλεπτα και αναθεώρηση (πρβλ. Ελ.Συν. VI Tμ. 43/2018, Ζ΄ Κλιμ. 116/2018, Ε΄ Κλιμ. 382, 56/2017). β) Περαιτέρω, όσον αφορά το δεύτερο λόγο διαφωνίας του Αναπληρωτή Επιτρόπου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι περιλαμβανόμενες στο αντικείμενο της επίμαχης, 5/11.9.2017 συμβάσεως, εργασίες καθαρισμού των νησίδων και των ερεισμάτων του Εθνικού Οδικού Δικτύου από απορρίμματα, ως αφορώσες την αποφυγή της υποβάθμισης του Εθνικού Οδικού Δικτύου και τη διασφάλιση της ασφαλούς χρήσεως αυτού, εμπίπτουν στις αρμοδιότητες και τα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων των Διευθύνσεων Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας και των οικείων Περιφερειακών Ενοτήτων γεγονός, άλλωστε, που συνομολογείται και από την ίδια την Περιφέρεια (βλ. το 62724/1560/19.4.2018 έγγραφο του Αναπληρωτή Προϊσταμένου της Διευθύνσεως Τεχνικών Έργων αυτής). Περαιτέρω, δε, κατά την κρίση του Κλιμακίου, δεν αποδείχθηκε από την Περιφέρεια, η οποία έχει και το σχετικό βάρος αποδείξεως, ότι το υπηρετούν στις Διευθύνσεις Τεχνικών Έργων της Έδρας και των οικείων Περιφερειακών Ενοτήτων, προσωπικό δεν επαρκούσε για την εκτέλεση των ανατεθεισών εργασιών. Ειδικότερα, δεν διευκρινίσθηκε από την Περιφέρεια ο ακριβής αριθμός Τεχνικών και Εργατών/Βοηθητικού Προσωπικού, που απασχολούνται στις οικείες Περιφερειακές Ενότητες, οι οποίοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την εκτέλεση των επίμαχων εργασιών καθαρισμού, ούτε επίσης προκύπτει ο ακριβής αριθμός των ΤΕ Τεχνολόγων Γεωπονίας, οι οποίοι θα μπορούσαν, επίσης, να απασχοληθούν στις ανατεθείσες εργασίες κλαδέματος και συντηρήσεως πρασίνου. Επιπλέον, δεν διευκρινίσθηκαν οι λόγοι για τους οποίους οι ήδη υπηρετούντες στις εν λόγω Περιφερειακές Ενότητες οδηγοί και χειριστές μηχανημάτων δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εκτέλεση των ανατεθεισών εργασιών. Κατόπιν τούτων, και δοθέντος ότι τουλάχιστον στη Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της έδρας της Περιφέρειας απασχολείται ικανός αριθμός ΔΕ Τεχνικών (7) και ΔΕ Οδηγών (9), κατά την κρίση του Κλιμακίου, δεν προκύπτει έλλειψη προσωπικού σε τέτοια έκταση, ώστε να δικαιολογείται η ανάθεση των επίμαχων εργασιών σε τρίτο. Σε κάθε, δε, περίπτωση, δεν προκύπτει ότι η Περιφέρεια έχει προβεί σε όλες τις απαιτούμενες νόμιμες ενέργειες για τη στελέχωση των Υπηρεσιών της με το κατάλληλο προσωπικό, πλην όμως οι προσπάθειες αυτές δεν τελεσφόρησαν για λόγους που δεν ανάγονται σε δική της υπαιτιότητα. Κατόπιν τούτων, κρίνεται βάσιμος και ο δεύτερος λόγος διαφωνίας του Αναπληρωτή Επιτρόπου.