ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης που αφορά στην τροποποίηση ουσιώδους όρου της οικείας προγραμματικής σύμβασης και δη της διάρκειας και του χρονοδιαγράμματος υλοποίησής της. Προκειμένου δε η εκτέλεση του επίμαχου αντικειμένου, ήτοι της αναθεώρησης του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου της πόλης Δ. Βιλίων, να εκταθεί έως την 1.12.2023, πρέπει τα συμβαλλόμενα μέρη να προχωρήσουν σε σύναψη νέας σύμβασης με αντικείμενο προσδιοριζόμενο σε συνάρτηση με το παρόν στάδιο υλοποίησης του συμβατικού αντικειμένου και επικαιροποιημένο αναλόγως χρονοδιάγραμμα, η οποία απαιτείται να φέρει, κατά τα λοιπά, το αναγκαίο κατά νόμο περιεχόμενο. 

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι απαραδέκτως υποβλήθηκε για έλεγχο το ανωτέρω, άνευ οικονομικού αντικειμένου, σχέδιο χρονικής παράτασης για δύο (2) ακόμη έτη της από 14.9.2017 προγραμματικής σύμβασης, μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και των 1ης και 2ης Υ.ΠΕ. για την «Προμήθεια Μηχανολογικού Εξοπλισμού Νοσοκομείων» με ανάλογη προσαρμογή του περιλαμβανόμενου στο Παράρτημα 2 αυτής χρονοδιαγράμματος υλοποίησής της, όπως η διάρκεια αυτής είχε ήδη παραταθεί έως τις 14.9.2022, δεδομένου ότι με το σχέδιο αυτό ενεργοποιείται, απλώς, ο προβλεπόμενος όρος της παρ. 3 του άρθρου 5 της ως άνω προγραμματικής σύμβασης, που το Κλιμάκιο έχει ήδη κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της με την 123/2017 Πράξη του, μη καταλειπομένου πεδίου άσκησης προσυμβατικού ελέγχου επί του εν λόγω υποβληθέντος σχεδίου.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Με τα δεδομένα αυτά, σύμφωνα με τις διατάξεις που εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, το υποβληθέν σχέδιο προγραμματικής σύμβασης για την υλοποίηση του έργου αυτού δεν υπάγεται στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου.  

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη των υποέργων στα οποία αφορά η συνεργασία των ανωτέρω φορέων μέσω της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης ανέρχεται σε ποσό 2.590.000,00 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, και πρόκειται να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Κατά συνέπεια, το ελεγχόμενο σχέδιο απαραδέκτως εισάγεται για έλεγχο νομιμότητας, δεδομένου ότι το οικονομικό αντικείμενό του υπολείπεται του ποσού των 5.000.000 ευρώ, ορίου υπαγωγής σε προσυμβατικό έλεγχο κατ’ άρθρο 324 παρ. 3 του ν. 4700/2020, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 135 παρ. 1 του ν. 4926/2022 (βλ. Πράξη 472/2022 Ε΄ Κλιμ., πρβλ. Πράξη 412/2022 Ε΄ Κλ. ΕλΣυν).

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη του υποέργου στο οποίο αφορά η συνεργασία των ανωτέρω φορέων μέσω της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης ανέρχεται σε ποσό 2.690.000,00 ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, και πρόκειται να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Κατά συνέπεια, το ελεγχόμενο σχέδιο απαραδέκτως εισάγεται για έλεγχο νομιμότητας, δεδομένου ότι το οικονομικό αντικείμενό του υπολείπεται του ποσού των 5.000.000 ευρώ, ορίου υπαγωγής σε προσυμβατικό έλεγχο  κατ’ άρθρο 324 παρ. 3 του ν. 4700/2020, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 135 παρ. 1 του ν. 4926/2022 (βλ. Πράξη 472/2022 Ε΄ Κλιμ., πρβλ. Πράξη 412/2022 Ε΄ Κλ. ΕλΣυν).

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Στην υπό κρίση υπόθεση, από τα στοιχεία του φακέλου που τέθηκαν υπόψη του Κλιμακίου, προκύπτει ότι η προϋπολογιζόμενη δαπάνη του ως άνω έργου (με αμφότερα τα δύο υποέργα που το απαρτίζουν) ανέρχεται σε 4.400.000,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. (ύψους 1.020.000,00 ευρώ) και πρόκειται να χρηματοδοτηθεί, κατά το επιλέξιμο σκέλος της,  στο πλαίσιο της τροποποίησης της πρόσκλησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ΠΥΛΩΝΑΣ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ 1 «ΠΡΑΣΙΝΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ» Άξονας Προτεραιότητας 1.4 «Αειφόρος χρήση των πόρων, ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και διατήρηση της βιοποικιλότητας» (ΑΔΑ:ΩΥ5Μ4653Π8-ΡΚΖ), η οποία συγχρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με τίτλο «Υποδομές Παροχής Νερού» [βλ. συναφώς την 25/2022 (ΑΔΑ:Ψ9ΙΓΟΡ8Ε-ΗΧΑ) απόφαση του Δ.Σ. ως άνω Δ.Ε.Υ.Α.]. Συνεπώς, σύμφωνα με τις διατάξεις που εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, το υποβληθέν σχέδιο προγραμματικής σύμβασης για την υλοποίηση του έργου αυτού δεν υπάγεται στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου.  

Τροποποιητική σύμβαση / προμήθεια «Συστήματος Φάσματος Δορυφορικών Επικοινωνιών (ΣΕΦΔ)» (...)Συνεπώς, η έννοια της «ουσιώδους» τροποποίησης της περ. α΄ της παρ. 5 του άρθρου 324 του ν. 4700/2020 ερμηνεύεται αυτόνομα και έχει οιονεί δικονομικό χαρακτήρα, καθώς οριοθετεί τις τροποποιητικές συμβάσεις που υπάγονται στον προσυμβατικό έλεγχο. Η έννοια δε αυτή φωτίζεται ερμηνευτικά από τις κατευθύνσεις των διατάξεων της παρ. 6 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016, κατά τρόπο ώστε στον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου να υπάγονται οι τροποποιήσεις συμβάσεων προμηθειών που είχαν αρχικά υπαχθεί στον προσυμβατικό του έλεγχο και έχουν οικονομικό αντικείμενο, με την εξαίρεση των τροποποιήσεων de minimis (βλ. άρθρο 132 παρ. 2 ν. 4412/2016), ή συνεπάγονται τροποποίηση ουσιωδών όρων (essentialia negotii) της αρχικής σύμβασης, όπως, ενδεικτικά, του αντικειμένου της σύμβασης, του προσώπου ενός των αντισυμβαλλομένων, του συμβατικού τιμήματος, του τρόπου υπολογισμού και του χρόνου καταβολής αυτού και των προβλεπόμενων στη σύμβαση εγγυήσεων καλής εκτέλεσης, του τρόπου ή/και του τόπου παράδοσης των προς προμήθεια ειδών. Σε κάθε περίπτωση, δεν υπάγονται στον προσυμβατικό έλεγχο οι τροποποιητικές συμβάσεις προμηθειών που συνάπτονται κατ’ εφαρμογή σαφών και ρητών όρων της αρχικής σύμβασης, διατυπωμένων με ακρίβεια, όπως είναι οι προαιρέσεις (βλ. άρθρο 132 παρ. 1 περ. α΄ του ν. 4412/2016), καθώς και οι μεταβολές σε επιμέρους όρους της σύμβασης που δεν έχουν αντίκτυπο επί του οικονομικού αντικειμένου της και γίνονται κατ’ εφαρμογή διατάξεων της νομοθεσίας περί την εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων.(...) η υποβληθείσα προς έλεγχο αρμοδίως εγκριθείσα ... τροποποίηση της ... αρχικής σύμβασης (ως αυτή έχει ήδη τροποποιηθεί με τις ... και ... τροποποιητικές συμβάσεις), αφορά στην παράταση του χρονοδιαγράμματος των παραδόσεων εκάστου παραδοτέου, σύμφωνα με το προεκτεθέν αίτημα της Αναδόχου, χωρίς να επιφέρει μεταβολή στο οικονομικό αντικείμενο της σύμβασης. Συνεπώς, δοθέντος ότι η εν λόγω τροποποίηση ανάγεται σε ζητήματα εκτέλεσης της αρχικής σύμβασης τα οποία ρυθμίζονται από τις διατάξεις του ν.4412/2016 και δεν μεταβάλλουν ουσιωδώς όρους της αρχικής σύμβασης, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η υποβληθείσα προς έλεγχο τροποποιητική σύμβαση δεν πληροί της προϋποθέσεις υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο σύμφωνα το άρθρο 324 παρ. 5 του ν. 4700/2020. Ως εκ τούτου, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια ελέγχου νομιμότητας επί του υποβληθέντος σχεδίου τροποιητικής σύμβασης.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Εκτίμηση κινδύνων σεισμού, πυρκαγιάς και πλημμύραςΗ σύναψη της υποβληθείσας προς έλεγχο εκτελεστικής σύμβασης εγκρίθηκε με την 42/8.5.2023 (Θέμα 42ο) απόφαση του Πρυτανικού Συμβουλίου του ΕΚΠΑ, καθώς και με τη 1264/3/28.2.2023 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Σύμφωνα με το άρθρο 5 του υπό κρίση σχεδίου (βλ. τις αντίστοιχες προβλέψεις της αρχικής προγραμματικής σύμβασης), α) στο πλαίσιο της Φάσης 3 (μήνες 16-36 της διάρκειας της προγραμματικής) και για την υλοποίηση της Δράσης Β8.5 «Εκπαίδευση στελεχών Πολιτικής Προστασίας και ενημέρωση με έμφαση στις νησιωτικές περιοχές της Περιφέρειας Αττικής», προβλέπονται τα Παραδοτέα: i. Π8.5.4 «3ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο», κόστους 10.000,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ, που πρέπει να παραδοθεί τον μήνα 35 της διάρκειας της προγραμματικής και ii. Π8.5.5 «2η Ενημερωτική Ημερίδα με έμφαση στις νησιωτικές περιοχές», κόστους 10.000,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ, που πρέπει να παραδοθεί τον μήνα 36 της διάρκειας της προγραμματικής και β) στο πλαίσιο της ίδιας Φάσης προβλέπεται συμμετοχή στο Παραδοτέο Π1.3 «Τελική αναφορά Β΄ Μέρους του αντικειμένου της αρχικής προγραμματικής σύμβασης», κόστους 41.264,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ, που πρέπει να παραδοθεί τον μήνα 36 της διάρκειας της προγραμματικής. Η χρηματοδότηση που αναλογεί στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών ως Συνεργαζόμενο Φορέα, συνολικού ποσού κατά τα ανωτέρω (10.000,00 + 10.000,00 + 41.264,00 =) 61.264,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ, καταβάλλεται από τον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ) του ΕΚΠΑ, αφού η Περιφέρεια Αττικής έχει καταβάλει το ανάλογο ποσό στον ΕΛΚΕ του ΕΚΠΑ (άρθρο 6 του σχεδίου). Πλην, σύμφωνα με όσα έγιναν προηγουμένως δεκτά, το ποσό αυτό, αυτοτελώς λογιζόμενο, υπολείπεται των προβλεπόμενων στο άρθρο 324 παρ. 1 και 2 του ν. 4700/2020 ορίων για την άσκηση προληπτικού ελέγχου νομιμότητας εκ μέρους του Ελεγκτικού Συνεδρίου και, ως εκ τούτου, το ως άνω σχέδιο εκτελεστικής σύμβασης απαραδέκτως υποβάλλεται προς έλεγχο. 

Παραχώρηση χρήσης διατηρητέου κτιρίου...Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβάλει εκ νέου τη διατύπωση οριστικής κρίσης, προκειμένου να προσκομισθεί σχέδιο προγραμματικής σύμβασης, εγκεκριμένο από τα αρμόδια όργανα και των τεσσάρων συμβαλλόμενων φορέων, στο οποίο θα περιέχεται, επικαιροποιημένο, ως προς τα δύο πρώτα χρονικά στάδιά του (ολοκλήρωση μελετών, έκδοση αδειών) και, σε κάθε περίπτωση, μεταγενέστερο του χρόνου υπογραφής της προγραμματικής σύμβασης, χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του αντικειμένου αυτής.

Προμήθεια ηλεκτρολογικού υλικού (...) Η υποβολή δε του εξεταζόμενου φακέλου της αυτοτελούς προμήθειας ηλεκτρολογικού υλικού, προϋπολογισθείσας αξίας 77.555,78 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), έγινε για την αποφυγή του κινδύνου να θεωρηθεί ότι εγείρεται ζήτημα παράνομης κατάτμησης μίας ενιαίας προμήθειας ομοειδών ειδών, ώστε να παρακαμφθεί ο έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Σημειώνεται ότι η διαδικασία ανάθεσης της προμήθειας με τίτλο «Ενεργειακή αναβάθμιση οδοφωτισμού», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 2.698.131,50 ευρώ (με ΦΠΑ) και το οικείο σχέδιο σύμβασης υποβλήθηκαν στο παρόν Κλιμάκιο με το 32408/30.10.2023 έγγραφο του του Διευθυντή Οικονομικών Υπηρεσιών του Δήμου. Το Κλιμάκιο, μετά τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου, εξέδωσε την 4/2024 Πράξη του, με την οποία κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.(...) Ως εκ τούτου, και λαμβανομένου υπ’ όψιν του γεγονότος ότι από την ως άνω αυτοτελή ανάθεση δεν προκύπτει εν προκειμένω πρόθεση καταστρατήγησης των διατάξεων περί προσυμβατικού ελέγχου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στερείται αρμοδιότητας για την άσκηση προληπτικού ελέγχου νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης. Συνεπώς, η διαδικασία ανάθεσης και το σχέδιο σύμβασης με τίτλο «Προμήθεια ηλεκτρολογικού υλικού», απαραδέκτως υποβλήθηκαν για προσυμβατικό έλεγχο.