Η Πράξη 324/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης για την υλοποίηση του έργου «Βιοκλιματική Ανάπλαση Παραδρόμου Λ. Μεσογείων στα όρια του Δήμου Παπάγου - Χολαργού», προϋπολογισμού 5.062.326,50 ευρώ. Συμβαλλόμενοι φορείς είναι η Περιφέρεια Αττικής, ο Δήμος Παπάγου-Χολαργού (ως κύριος του έργου) και ο Αναπτυξιακός Οργανισμός «... Α.Ε.». Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η σύμβαση συνάπτεται νομίμως σύμφωνα με τα άρθρα 100 του ν. 3852/2010 και 44 του ν. 4412/2016, καθώς ο Δήμος αιτιολόγησε την αδυναμία υλοποίησης του έργου με ίδια μέσα λόγω έλλειψης προσωπικού. Επιπλέον, η σύμβαση εξαιρείται από τις διαγωνιστικές διαδικασίες ανάθεσης του ν. 4412/2016 ως «οριζόντια συνεργασία». Ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή της.

Νομιμότητα του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, του Δήμου Παύλου Μελά και του Αναπτυξιακού Οργανισμού «Αναπτυξιακή Νομού Θεσσαλονίκης Α.Ε. – Αναπτυξιακός Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης» («....»), για την υλοποίηση του υποέργου 1 με τίτλο «Δίκτυο ομβρίων περιοχής Νικόπολης Δήμου Παύλου Μελά».(...)Κατά συνέπεια, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου προγραμματικής σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της, με την επισήμανση ότι οποιαδήποτε σύμβαση, που θα τροποποιεί την ελεγχόμενη, δύναται να συναφθεί μόνον υπό την προϋπόθεση της τήρησης των διατάξεων περί υπαγωγής της στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου προγραμματικής σύμβασης, μεταξύ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, του Δήμου Παύλου Μελά και του Αναπτυξιακού Οργανισμού «Αναπτυξιακή Νομού Θεσσαλονίκης Α.Ε. – Αναπτυξιακός ΟΤΑ», για την υλοποίηση του υποέργου 1 με τίτλο «Δίκτυο ομβρίων περιοχής Νικόπολης Δήμου Παύλου Μελά», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 3.850.000,00 ευρώ, και του υποέργου 3 με τίτλο «Έργα διευθέτησης ρέματος Ευκαρπίας στη Δ.Ε. Ευκαρπίας του Δήμου Παύλου Μελά», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.650.000,00 ευρώ, του έργου με τίτλο «Έργα αντιπλημμυρικής προστασίας στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας», με την αναφερόμενη στο σκεπτικό (σκέψη 11) της παρούσας επισήμανση.

Η απόφαση (Πράξη 160/2025) του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ελέγχει τη νομιμότητα του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής, του Δήμου Νέας Ιωνίας και του Αναπτυξιακού Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης «Η Νέα Μητροπολιτική Αττική Α.Ε.» (Ν.Μ.Α.), για την υλοποίηση του έργου «Ανάπλαση οικοδομικού τετραγώνου 150 και κατασκευή υπόγειου σταθμού αυτοκινήτων (ολοκλήρωση)», προϋπολογισμού 17.904.865,07 ευρώ (με Φ.Π.Α.). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι ο Αναπτυξιακός Οργανισμός (Ν.Μ.Α.) συνιστά αναθέτουσα αρχή, πληρώντας τα κριτήρια του οργανισμού δημοσίου δικαίου. Η σύμβαση κρίνεται νόμιμη και εξαιρείται από τις διαγωνιστικές διαδικασίες, διότι αφορά συνεργασία δημόσιων φορέων για δημόσιο σκοπό, λόγω αιτιολογημένης αδυναμίας του Δήμου Ν. Ιωνίας, και η Ν.Μ.Α. διαθέτει την απαιτούμενη τεχνική και διαχειριστική επάρκεια. Επομένως, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης.

Η Πράξη 15/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου έκρινε τη νομιμότητα του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης-Αποχέτευσης Λαγκαδά (ΔΕΥΑ Λαγκαδά) και της «Αναπτυξιακή Νομού Θεσσαλονίκης Α.Ε. – Αναπτυξιακός ΟΤΑ» («ΑΝΕΘ ΑΟΤΑ»), για την υλοποίηση του έργου «Αντικατάσταση εξωτερικού δικτύου και αγωγού προσαγωγής εσωτερικού δικτύου ύδρευσης πόλης Λαγκαδά», προϋπολογισμού 4.000.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η σύμβαση συνάπτεται νόμιμα, βάσει των άρθρων 100 του ν.3852/2010 και 44 του ν.4412/2016, λόγω της αδυναμίας της ΔΕΥΑ Λαγκαδά να υλοποιήσει το έργο με ίδια μέσα. Η «ΑΝΕΘ ΑΟΤΑ» πληροί τα χαρακτηριστικά οργανισμού δημοσίου δικαίου και αναθέτουσας αρχής, ενώ η σύμβαση εξαιρείται από τις διαγωνιστικές διαδικασίες, καθώς ανταποκρίνεται σε συνεργασία δημοσίου συμφέροντος και το οικονομικό αντάλλαγμα περιορίζεται στην κάλυψη κόστους (60.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ). Κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης.

Μετατροπή της Γυναικείας Ιεράς Κοινοβιακής Μονής Αγίου Σπυρίδωνος Προμυρίου της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος και Αλμυρού, που βρίσκεται στη Δημοτική Ενότητα Σηπιάδος του Δήμου Νοτίου Πηλίου της Περιφερειακής Ενότητας Μαγνησίας της Περιφέρειας Θεσσαλίας, σε Ανδρώα Ιερά Κοινοβιακή Μονή.

Η Πράξη 206/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Μυκόνου και της Αναπτυξιακής Προοπτικής Μον. ΑΕ (Αναπτυξιακός Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης). Το αντικείμενο της σύμβασης είναι η υλοποίηση του έργου «Αποκατάσταση ζημιών που προκλήθηκαν από την θεομηνία της 31ης Μαρτίου 2025 και βελτίωση της ανθεκτικότητας του Δημοτικού Οδικού Δικτύου», προϋπολογισμού 6.000.000,00 ευρώ. Το Κλιμάκιο αποφάσισε ότι η σύμβαση εγκαθιδρύει έγκυρη συνεργασία φορέων και δεν εμπίπτει στις διατάξεις του ν.4412/2016, ενώ πληροί το ελάχιστο νόμιμο περιεχόμενο. Συνεπώς, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης.

Η Πράξη 146/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Ζαγοράς-Μουρεσίου και της «Αναπτυξιακή Πηλίου Α.Ε.», με τίτλο «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΔΟΠΟΙΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΖΑΓΟΡΑΣ-ΜΟΥΡΕΣΙΟΥ», συνολικού προϋπολογισμού 2.995.000,00 ευρώ (με Φ.Π.Α.). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η σύμβαση, αντικείμενο της οποίας είναι η μεταβίβαση αρμοδιότητας υλοποίησης έργων συγχρηματοδοτούμενων από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, δεν υπάγεται στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Αυτό συμβαίνει διότι ο προϋπολογισμός της, χωρίς Φ.Π.Α., είναι κατώτερος του ορίου των 5.000.000 ευρώ που απαιτείται για συγχρηματοδοτούμενες συμβάσεις. Ως εκ τούτου, η εισαγωγή του σχεδίου σύμβασης ενώπιον του Κλιμακίου κρίθηκε απαράδεκτη.

Η Πράξη 82/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης Δήμου Μυκόνου (Δ.Ε.Υ.Α.Μ.) και της εταιρείας «Αναπτυξιακή Προοπτική Μον. ΑΕ - Αναπτυξιακός Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης», για την υλοποίηση έργων. Το συνολικό οικονομικό αντικείμενο της σύμβασης ανέρχεται σε 1.555.420,00 ευρώ μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. Το Κλιμάκιο, εξετάζοντας τις διατάξεις του άρθρου 324 του ν. 4700/2020, διαπίστωσε ότι ο έλεγχος νομιμότητας δεν υπάγεται στην αρμοδιότητά του (όριο άνω των 1.700.000,00 ευρώ). Καθώς η προϋπολογιζόμενη δαπάνη εμπίπτει στο όριο αρμοδιότητας του Επιτρόπου (300.000,00 έως 1.700.000,00 ευρώ), αποφασίστηκε η παραπομπή του φακέλου της σύμβασης στον αρμόδιο Επίτροπο της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Σύρου.

Προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου … και του Αναπτυξιακού Οργανισμού με την επωνυμία «… Αυτοδιοίκησης Ανώνυμη Εταιρεία Αναπτυξιακός Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης» με τον διακριτικό τίτλο «…. Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α.», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 382.416,00 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. (308.400,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.) για την υλοποίηση της Πράξης «Διοικητική Υποστήριξη στο Δήμο … για την άσκηση αρμοδιοτήτων Υπηρεσίας Δόμησης».(....)Σε κάθε περίπτωση πάντως, ο αριθμός του προσωπικού του Αναπτυξιακού Οργανισμού που θα υποστηρίξει την Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου είναι μικρότερος ανά ειδικότητα από τον αντίστοιχο αριθμό των υπαλλήλων της τελευταίας [9 Αρχιτέκτονες Μηχανικοί του Δήμου- 1 της «…. Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α.», 11 Πολιτικοί Μηχανικοί του Δήμου- 6 της «…. Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α.», 4 Τοπογράφοι του Δήμου- 3 της «…. Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α.», 35 άτομα διοικητικό προσωπικό του Δήμου- 4 άτομα της «…. Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α.»], καθιστώντας σαφές ότι ο Αναπτυξιακός Οργανισμός θα συνδράμει επικουρικά την Διεύθυνση Δόμησης του Δήμου …, χωρίς να την υποκαθιστά, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την προσφυγή. Για το λόγο αυτό, άλλωστε, ο Δήμος έχει την εποπτεία, καθώς και την ευθύνη έκδοσης των διοικητικών πράξεων που θα εκδοθούν από το διοικητικό προσωπικό που θα διαθέσει η «…. Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α.»(....)Σημειώνεται, ωστόσο, ότι η επίδικη προγραμματική σύμβαση έχει περιορισμένη χρονική διάρκεια δώδεκα (12) μηνών και, κατά συνέπεια, με το διατιθέμενο προσωπικό θα εξυπηρετηθούν παροδικές και ποσοτικά περιορισμένες ανάγκες του Δήμου …, μέχρι να ολοκληρωθούν και οι εκκρεμείς διαδικασίες πρόσληψης τακτικού προσωπικού από αυτόν κατά τα ανωτέρω..., χωρίς να τίθεται ζήτημα έμμεσης πρόσληψης προσωπικού, κατά παράβαση του άρθρου 103 του Συντάγματος.Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης   

Η Πράξη 280/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης για το έργο «Ανάπλαση πεζοδρομίων οδού Γρηγορίου Λαμπράκη στο Κερατσίνι», προϋπολογισμού 5.373.443,37 ευρώ. Συμβαλλόμενα μέρη είναι η Περιφέρεια Αττικής, ο Δήμος Κερατσινίου - Δραπετσώνας και ο Αναπτυξιακός Οργανισμός «ΝΕΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΤΤΙΚΗ Α.Ε.». Η σύμβαση υπογράφηκε λόγω ειδικά αιτιολογημένης αδυναμίας του Δήμου να υλοποιήσει το έργο με ίδια μέσα. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η σύμβαση είναι νόμιμη, καθώς πληροί τις προϋποθέσεις συνεργασίας μεταξύ δημόσιων φορέων (άρθρο 12 παρ. 4 του ν. 4412/2016), εξαιρούμενη από τις διαγωνιστικές διαδικασίες. Η Ν.Μ.Α. κρίθηκε ως αναθέτουσα αρχή και οργανισμός δημοσίου δικαίου, με την οικονομική της αμοιβή να περιορίζεται στην κάλυψη του αναγκαίου κόστους χωρίς κέρδος. Συνεπώς, δεν κωλύεται η υπογραφή της.