ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ε/194/2025
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Η Πράξη 194/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου του έργου «Εργασίες ασφαλτόστρωσης, τοποθέτησης Συστημάτων Αναχαίτισης Οχημάτων (ΣΑΟ) και βαφής ιστών οδοφωτισμού, σε τμήματα του οδικού δικτύου αρμοδιότητας Π.Ε. Καβάλας», συνολικού συμβατικού τιμήματος 1.952.945,19 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.). Το Κλιμάκιο εξέτασε τη διαδικασία, η οποία οδήγησε στην απόρριψη του πρώτου μειοδότη κατόπιν προδικαστικής προσφυγής (70/2025 απόφαση της Ε.Α.ΔΗ.Σ.Υ.) για μη δήλωση υπεργολάβου. Τελικώς, προσωρινός ανάδοχος αναδείχθηκε ο δεύτερος στη σειρά μειοδοσίας οικονομικός φορέας «Α. ΦΡΑΓΓΙΔΗΣ-Δ. ΚΟΥΤΣΟΣ Ο.Ε.». Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης, υπό την επισήμανση της διόρθωσης του τίτλου της σύμβασης και της εφαρμογής της ενιαίας κράτησης 0,1% υπέρ της Ενιαίας Αρχής Δημόσιων Συμβάσεων (Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ.).
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΔΜΕΟ/ο/612/2011
Έγκριση Οδηγιών Μελετών Οδικών Έργων για Συστήματα Αναχαίτισης Οχημάτων σε Οδούς (ΟΜΟΕ-ΣΑΟ).Μετά τη δημοσίευση της παρούσας παύει να ισχύει η αντίστοιχη που δημοσιεύθηκε ελλιπώς στο ΦΕΚ 487 Β με ημερομηνία 30/3/11.
ΕΣ.ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ε/265/2025
Η Πράξη 265/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για το έργο του Δήμου Αιγάλεω με τίτλο «Αστική Αναζωογόνηση Εμπορικού Κέντρου Δήμου Αιγάλεω». Το έργο, συνολικού προϋπολογισμού 4.500.000,00 ευρώ (με ΦΠΑ), ανατέθηκε μέσω δημόσιου ανοικτού ηλεκτρονικού διαγωνισμού, με κριτήριο ανάθεσης τη χαμηλότερη τιμή. Κατατέθηκε μόνο μία προσφορά από την «Τεχνική Έργων Α.Ε.», με συμβατικό τίμημα 3.592.829,53 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι δεν υπήρχαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη διαδικασία και έκρινε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, με την επισήμανση για την εφαρμογή της ενιαίας κράτησης 0,1% υπέρ της Ενιαίας Αρχής Δημόσιων Συμβάσεων (Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ.).
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΟ Ε/31/2025
Η Πράξη 31/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για το έργο «Ασφαλτοστρώσεις Δ.Κ. Μεγαλόπολης» του ομώνυμου Δήμου, με συμβατικό τίμημα 1.716.437,44 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α.. Η απόφαση εκδόθηκε μετά τη συνεδρίαση της 16ης Ιανουαρίου 2025. Διαπιστώθηκε ότι η αρχική επιλογή του πρώτου μειοδότη ως προσωρινού αναδόχου ακυρώθηκε λόγω μη δήλωσης του ακριβούς ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων στο Ε.Ε.Ε.Σ., μια κρίση που επικυρώθηκε από το Διοικητικό Εφετείο Τρίπολης. Κατόπιν αυτού, αναδείχθηκε προσωρινός ανάδοχος ο δεύτερος στη σειρά μειοδοσίας οικονομικός φορέας. Το Κλιμάκιο αποφάσισε ότι δεν διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες, επιτρέποντας την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, με την επισήμανση για την υποχρεωτική προσθήκη της ενιαίας κράτησης 0,1% υπέρ της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ.
ΕΣ/Ε ΚΛΙΜΑΚΙΟ/217/2025
Η Πράξη 217/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για το έργο της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας με τίτλο «Διαμόρφωση Δυτικής Ακτογραμμής και Κατασκευή Πεζοδρόμου στην Τ.Κ. Αμφιλοχίας», προϋπολογισμού 2.500.000,00 ευρώ (με Φ.Π.Α.). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάθεσης και δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης έναντι συμβατικού τιμήματος 1.464.907,75 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α. Ωστόσο, επισημάνθηκαν δύο σημεία: η ανάγκη προσθήκης των κρατήσεων στο σχέδιο σύμβασης, συμπεριλαμβανομένης της ενιαίας κράτησης 0,1% υπέρ της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ., και η υποχρέωση υπολογισμού της εγγύησης καλής εκτέλεσης στο 5% της προϋπολογισθείσας δαπάνης (χωρίς Φ.Π.Α.), σύμφωνα με το άρθρο 72 παρ. 4 του ν. 4412/2016.
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ε/56/2025
Η απόφαση ΠΡΑΞΗ 56/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για το έργο της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας «Συντήρηση εθνικού και επαρχιακού οδικού δικτύου Π.Ε. Θεσσαλονίκης για τη χρονική περίοδο 2024-2025». Το έργο, εκτιμώμενης αξίας 2.094.679,51 ευρώ, ανατέθηκε μέσω ανοικτού διαγωνισμού. Μετά την απόρριψη της αρχικά μειοδοτούσας προσφοράς λόγω μη αιτιολόγησης του ασυνήθιστα χαμηλού τιμήματος, αναδείχθηκε προσωρινός ανάδοχος η εταιρεία «... Α.Τ.Ε.Ε.» (με έκπτωση 35,76%). Το Κλιμάκιο αποφάσισε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης, αλλά επισήμανε την ανάγκη διόρθωσης του συμβατικού τιμήματος στο ποσό των 1.354.851,89 ευρώ (χωρίς τη ρήτρα πρόσθετης καταβολής) και τη διόρθωση της ρήτρας πρόσθετης καταβολής στο ορθό ποσό των 1.354,85 ευρώ (0,1% της συμβατικής αξίας).
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/15/2024
Προμήθεια ηλεκτρολογικού υλικού (...) Η υποβολή δε του εξεταζόμενου φακέλου της αυτοτελούς προμήθειας ηλεκτρολογικού υλικού, προϋπολογισθείσας αξίας 77.555,78 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), έγινε για την αποφυγή του κινδύνου να θεωρηθεί ότι εγείρεται ζήτημα παράνομης κατάτμησης μίας ενιαίας προμήθειας ομοειδών ειδών, ώστε να παρακαμφθεί ο έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Σημειώνεται ότι η διαδικασία ανάθεσης της προμήθειας με τίτλο «Ενεργειακή αναβάθμιση οδοφωτισμού», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 2.698.131,50 ευρώ (με ΦΠΑ) και το οικείο σχέδιο σύμβασης υποβλήθηκαν στο παρόν Κλιμάκιο με το 32408/30.10.2023 έγγραφο του του Διευθυντή Οικονομικών Υπηρεσιών του Δήμου. Το Κλιμάκιο, μετά τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου, εξέδωσε την 4/2024 Πράξη του, με την οποία κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.(...) Ως εκ τούτου, και λαμβανομένου υπ’ όψιν του γεγονότος ότι από την ως άνω αυτοτελή ανάθεση δεν προκύπτει εν προκειμένω πρόθεση καταστρατήγησης των διατάξεων περί προσυμβατικού ελέγχου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στερείται αρμοδιότητας για την άσκηση προληπτικού ελέγχου νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης. Συνεπώς, η διαδικασία ανάθεσης και το σχέδιο σύμβασης με τίτλο «Προμήθεια ηλεκτρολογικού υλικού», απαραδέκτως υποβλήθηκαν για προσυμβατικό έλεγχο.
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΣΤ/224/2025
Η απόφαση (Πράξη 224/2025) του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάθεσης και του σχεδίου σύμβασης για την προμήθεια 25 αμφίβιων μονοκινητήριων αεροσκαφών πυρόσβεσης, προϋπολογισμού 154.858.600 ευρώ, από το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι υφίστανται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες, καθώς η αναθέτουσα αρχή δεν αξιολόγησε νομίμως και επαρκώς τα στοιχεία που προέκυψαν από πρωτόδικη απόφαση ισπανικού ποινικού δικαστηρίου. Η απόφαση αφορούσε την καταδίκη του πρώην διευθυντή της τρίτης δανείζουσας ικανότητα - υπεργολάβου για συνέργεια σε καθορισμό τιμών και στρέβλωση του ανταγωνισμού. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η αναθέτουσα αρχή εσφαλμένα απέρριψε τους λόγους αποκλεισμού βασιζόμενη στο τεκμήριο αθωότητας και στη μη τελεσιδικία της απόφασης, αντί να εξετάσει τις επαρκείς ενδείξεις στρέβλωσης του ανταγωνισμού. Ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.
ΕΣ/ΣΤ ΚΛΙΜΑΚΙΟ/612/2022
ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ & ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΦΩΤΙΣΤΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ Κατ’ ακολουθίαν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης, εξαιτίας της συνδρομής των αναφερόμενων στις σκέψεις 21 - 23 ουσιωδών νομικών πλημμελειών της διαδικασίας ανάθεσης της ελεγχόμενης σύμβασης. Επισημαίνεται δε τέλος ότι μη νομίμως αναφέρονται στο άρθρο 5 του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, μεταξύ άλλων, κρατήσεις,07% επί της αξίας κάθε πληρωμής της σύμβασης προ φόρων και κρατήσεων υπέρ της πρώην Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ) και κράτηση 0,06% επί της αξίας κάθε πληρωμής της σύμβασης προ φόρων και κρατήσεων υπέρ της πρώην Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ), καθόσον σύμφωνα με το άρθρο 350 του ν. 4412/2016, όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 7 του ν. 4912/2022 (Α΄ 59/17.3.2022), η μόνη κράτηση που βαρύνει πλέον την ανάδοχο είναι αυτή του 0,1% επί της αξίας κάθε πληρωμής της σύμβασης προ φόρων και κρατήσεων υπέρ της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΔΗΣΥ), η οποία έχει αντικαταστήσει την πρώην ΕΑΑΔΗΣΥ και την πρώην ΑΕΠΠ (βλ. άρθρα 1 έως 19 του ν. 4912/2022). Οι δε ανωτέρω κρατήσεις (0,07% και 0,06%) έχουν καταργηθεί από 1.10.2022, σύμφωνα με το άρθρο 17 παρ. 7 του ν. 4912/2022, δοθέντος ότι στις 30.9.2022 δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η Πράξη 29/27.9.2022 του Υπουργικού Συμβουλίου περί «Διορισμού Προέδρου και οκτώ (8) Συμβούλων της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ.)» (Τ.ΥΟΔΔ 908/30.9.2022) (βλ. και την από 24.10.2022 σχετική ανακοίνωση της ΕΑΔΗΣΥ, https://www.eaadhsy.gr/index.php/category-articles-gia-tous-foreis/718-anakoinosi-24-10-2022).
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΣΤ/229/2025
Η Πράξη 229/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχων και των σχεδίων συμβάσεων για την Προμήθεια Ηλεκτρολογικού Υλικού του Δήμου Πατρέων. Η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη της προμήθειας (Τμήματα 1-10 και 12) που ελέγχθηκε, ανήλθε σε 3.719.032,26 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου δικαιώματος προαίρεσης 50% και πλέον ΦΠΑ). Η διαδικασία κατακυρώθηκε σε τρεις οικονομικούς φορείς (για τα τμήματα 1-10 και 12), με συνολικό ποσό 1.629.239,55 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Σημειώνεται ότι για το τμήμα 13 εκκρεμεί προσφυγή ενώπιον της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν υφίστανται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη διεξαχθείσα διαγωνιστική διαδικασία για τα τμήματα 1-10 και 12 και αποφάνθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των τριών σχεδίων συμβάσεων.
ΣτΕ/ΤΜ.Δ/1526/2024
Η απόφαση ΣτΕ 1526/2024 αφορά αίτηση ακύρωσης κατά της απόφασης 927/2024 της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ.), η οποία απέρριψε την προσφορά της αιτούσας εταιρείας για το έργο κατασκευής Νέου Κέντρου Ακτινοθεραπείας - Χημειοθεραπείας. Το έργο εντάχθηκε στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας, με διενεργούσα αρχή το Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. Η Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. είχε κρίνει απορριπτέα την προσφορά της αιτούσας για δύο βασικούς λόγους: μη δήλωση Ακτινοφυσικού Ιατρικής ως υπεργολάβου/τρίτου φορέα και μη συνυπογραφή του Πίνακα Συμμόρφωσης από τους μελετητές. Το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι ο αποκλεισμός για τους λόγους αυτούς ήταν μη νόμιμος, καθώς η δήλωση Ακτινοφυσικού δεν αποτελούσε κριτήριο επιλογής, ούτε απαιτείτο συνυπογραφή του Πίνακα Συμμόρφωσης από τους μελετητές. Αντιθέτως, έκρινε ότι η αιτούσα έπρεπε να κληθεί σε διευκρινίσεις σχετικά με τις αόριστες παραπομπές στον Πίνακα Συμμόρφωσης. Κατά συνέπεια, το ΣτΕ ακύρωσε εν μέρει την απόφαση της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. και ανέπεμψε την υπόθεση στο Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. για τις απαιτούμενες διευκρινίσεις.