ΕΣ.ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ε/301/2025
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Η Πράξη 301/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για το Τμήμα 1 του έργου «ΣΥΝΤΗΡΗΣΕΙΣ – ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ» (συμβατικού τιμήματος 5.942.999,46 ευρώ πλέον ΦΠΑ). Διαπιστώθηκε σφάλμα στον υπολογισμό του ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων του μοναδικού προσωρινού αναδόχου, καθώς δεν προσμετρήθηκαν ορθά οι συμβάσεις του με τη ΔΕΗ και τη ΔΕΥΑ Σικυωνίων, έργα που, κατά την κρίση του Κλιμακίου, πρέπει να ληφθούν υπόψη για τον έλεγχο του ανώτατου επιτρεπτού ορίου ανεκτέλεστου. Εξαιτίας αυτού του σφάλματος, το Κλιμάκιο ανέβαλε την έκδοση οριστικής πράξης και διέταξε τον Δήμο Αθηναίων να καλέσει τον ανάδοχο για συμπληρωματική υπεύθυνη δήλωση και να επαναξιολογήσει την υπέρβαση του ορίου. Επίσης, ζητήθηκε διόρθωση της διάρκειας της εγγύησης καλής εκτέλεσης στο σχέδιο σύμβασης.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.Ε/622/2021
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας αναδείξεως αναδόχων και των σχεδίων συμβάσεως για την εκτέλεση των τμημάτων 3 και 4 του ευρύτερου έργου «ΣΥΝΤΗΡΗΣΕΙΣ – ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ ΚΤΙΡΙΩΝ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΠΤΑ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ, ΕΤΟΥΣ 2020-2022»(....)Τέλος, πρέπει να προσκομισθεί βεβαίωση της αναθέτουσας αρχής ότι σε κανένα στάδιο της διεξαχθείσας διαδικασίας δεν ασκήθηκαν και δεν εκκρεμούν ενστάσεις, διοικητικές ή άλλες προδικαστικές προσφυγές, αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων ή άλλα ένδικα βοηθήματα ή μέσα και για τα τέσσερα τμήματα της αναθέσεως σε περίπτωση δε που έχουν ασκηθεί να προσκομισθούν έγγραφες διευκρινίσεις σχετικώς με το Τμήμα στο οποίο αφορούν καθώς και όλη η συναφής τεκμηρίωση (διαδικαστικά έγγραφα, δικόγραφα, αποφάσεις αρμοδίων οργάνων κλπ.).Αναβάλλει την έκδοση οριστικής πράξεως επί της νομιμότητας της διαδικασίας αναδείξεως αναδόχων και των σχεδίων συμβάσεως για την εκτέλεση των τμημάτων 3 και 4 του ευρύτερου έργου «ΣΥΝΤΗΡΗΣΕΙΣ – ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ ΚΤΙΡΙΩΝ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΠΤΑ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ, ΕΤΟΥΣ 2020-2022»
ΕΣ.ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ε/311/2025
Η Πράξη 311/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάθεσης του Τμήματος 3 του έργου «ΣΥΝΤΗΡΗΣΕΙΣ - ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΣΤΗΝ 6Η ΚΑΙ 7Η ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ». Η αρχική διαδικασία προσωρινής κατακύρωσης ακυρώθηκε με απόφαση της ΕΑΔΗΣΥ (496/2025), η οποία έκανε δεκτή προδικαστική προσφυγή της δεύτερης μειοδότριας. Η ΕΑΔΗΣΥ έκρινε ότι η αρχική προσωρινή ανάδοχος όφειλε να είχε δηλώσει στο Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης (ΕΕΕΣ) την πρόθεσή της να αναθέσει τμήματα του έργου σε υπεργολάβους, καθώς χρησιμοποίησε τις προσφορές τους για την αιτιολόγηση της ασυνήθιστα χαμηλής προσφοράς της. Μετά τη συμμόρφωση του Δήμου Αθηναίων και την ανακήρυξη του δεύτερου μειοδότη ως προσωρινού αναδόχου, το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν συντρέχουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και, ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης με τον οικονομικό φορέα «...» (ΚΟΝΤΟΣ CONCREATE ΑΤΕ).
ΕΣ/Ε ΚΛΙΜΑΚΙΟ/234/2025
Η Πράξη 234/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάθεσης και του σχεδίου σύμβασης για την εκτέλεση του Τμήματος 2 του έργου «ΣΥΝΤΗΡΗΣΕΙΣ-ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ ΚΤΙΡΙΩΝ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ». Το Τμήμα 2, που αφορά στις 3η, 4η και 5η Δημοτική Κοινότητα, έχει προϋπολογιζόμενη δαπάνη 7.258.064,52 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) και συμβατικό τίμημα 5.232.255,68 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.). Κριτήριο ανάθεσης ήταν η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, αποκλειστικώς βάσει τιμής. Προσωρινός ανάδοχος αναδείχθηκε ο οικονομικός φορέας με δ.τ. «...ΑΤΕ» με προσφερθείσα έκπτωση 28,50%. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες και δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου Αθηναίων και του εν λόγω οικονομικού φορέα.
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ε/93/2025
Η Πράξη 93/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για το έργο του Δήμου Αθηναίων με τίτλο «ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΤΙΡΙΩΝ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ». Το έργο, προϋπολογισμού 4.000.000,00 ευρώ (με Φ.Π.Α.), ανατέθηκε με ανοικτό διαγωνισμό, βάσει της χαμηλότερης τιμής, στην εταιρεία «... Ι.Κ.Ε.» με συμβατικό τίμημα 2.331.491,43 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.. Το έργο αφορά εγκατάσταση ενεργητικών μέτρων και επεμβάσεων παθητικής πυροπροστασίας σε σχολικά κτίρια. Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι δεν υπήρξαν νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάθεσης και αποφάσισε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.
2/83694/0026/2012
ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση του αριθμ 40435/2012 εγγράφου του ΥΠΕΣ αναφορικά με τον Καθορισμό ανώτατου επιτρεπτού ορίου κλήσεων από όργανα των ΟΤΑ, που κάνουν χρήση υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας.
ΑΕΠΠ/713/2018
Ο προσφεύγων ζητά την ακύρωση της απόφασης αριθμ. 207/2018 της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, η οποία τον απέκλεισε από τον διαγωνισμό για την ανάδειξη αναδόχου του έργου «ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΔΥΤΙΚΗΣ ΧΕΡΣΑΙΑΣ ΖΩΝΗΣ ΛΙΜΕΝΑ…». Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά εργολαβικές υπηρεσίες με εκτιμώμενη αξία 1.881.281,96 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Ο προσφεύγων επιχειρηματολογεί ότι η μη συμπλήρωση του ορίου ανεκτέλεστου στο Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης (ΕΕΕΣ) οφειλόταν σε ασάφεια των εγγράφων της αναθέτουσας αρχής, η οποία είχε απαλείψει σχετικά πεδία. Επίσης, υπογραμμίζει ότι είχε ήδη υποβάλει υπεύθυνη δήλωση για το ανεκτέλεστο και ζητεί τη νόμιμη εξέταση της προσφοράς του.
ΑΕΠΠ/202/2017
Με την προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα ζητά: 1) την ακύρωση της απόφασης 391/2017 της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Σικυωνίων, η οποία ενέκρινε το πρακτικό επιτροπής παραλαβής και αποσφράγισης προσφορών για τον διαγωνισμό «Προμήθεια σωλήνων κλπ υλικών για τις ανάγκες άδρευσης της ΔΕ Σικυωνίων», 2) την ακύρωση της προσφοράς της παρεμβαίνουσας εταιρείας, και 3) τη συνέχιση της διαγωνιστικής διαδικασίας με μόνη την προσφορά της προσφεύγουσας. Το αντικείμενο της σύμβασης είναι η προμήθεια σωλήνων και άλλων υλικών για τις ανάγκες ύδρευσης του Δήμου Σικυωνίων, με εκτιμώμενη αξία 199.000 € (πλέον ΦΠΑ).
ΕΣ/Ε ΚΛΙΜΑΚΙΟ/231/2025
Η Πράξη 231/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για το Τμήμα 3 του έργου «ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΠΕΖΟΔΡΟΜΙΩΝ ΣΤΗΝ 6η ΚΑΙ 7η Δ.Κ. ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ». Το ελεγχόμενο τμήμα έχει προϋπολογιζόμενη δαπάνη 4.032.258,07 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Ως προσωρινός ανάδοχος αναδείχθηκε ο οικονομικός φορέας «…Α.Τ.Ε.» με προσφερθείσα μέση έκπτωση 3,14%. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες, επιτρέποντας την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης. Δόθηκε όμως η επισήμανση να προσδιοριστεί το συμβατικό τίμημα στο ποσό των 3.914.025,45 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), χωρίς να συμπεριληφθεί η αξία της ρήτρας πρόσθετης καταβολής (πριμ), η οποία πρέπει επίσης να διορθωθεί.
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ε/338/2025
Η Πράξη 338/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και των σχεδίων σύμβασης για το έργο «ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΠΕΖΟΔΡΟΜΙΩΝ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ», το οποίο χωρίστηκε στα Τμήματα 1 και 2. Συνολικός προϋπολογισμός ήταν 12.096.774,19 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. Το Κλιμάκιο εξέτασε τη διαδικασία, η οποία είχε αρχικά αντιμετωπίσει προδικαστικές προσφυγές στην ΕΑΔΗΣΥ σχετικά με ελλείποντα πιστοποιητικά ISO, οδηγώντας σε επαναξιολόγηση των προσφορών. Τελικά, το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες. Ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή των συμβάσεων με τους ανάδοχους «... Α.Τ.Ε.» (για το Τμήμα 1) και «... Α.Τ.Ε.» (για το Τμήμα 2).
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1384/2023
Παρεμβάσεις Αστικής Αναζωογόνησης για την Οικονομική Ανασυγκρότηση τοπικών εμπορικών οδών (...)Mε αυτά τα πραγματικά περιστατικά και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά ανωτέρω στη σκέψη 14, η κρίση του Κλιμακίου στην προσβαλλόμενη Πράξη ότι η μη υπέρβαση των ανώτατων επιτρεπτών ορίων ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων ήταν δυνατό να συναχθεί από την έκδοση ενημερότητας πτυχίου στο όνομα των αποκλεισθεισών εταιρειών είναι αβάσιμη, όπως βασίμως υποστηρίζουν ο προσφύγων Δήμος με την προσφυγή του και η ανάδοχος ..με την παρέμβασή της. Τούτο, πρώτον, διότι η ενημερότητα πτυχίου δεν επαρκεί, λόγω της ετήσιας διάρκειάς της, για τη βεβαίωση του ύψους του διαρκώς κυμαινόμενου κατά τη διάρκεια του έτους ύψους του ανεκτέλεστου υπολοίπου των υπό εκτέλεση συμβάσεων. Δεύτερον, διότι το προπαρατεθέν, διέπον τον διαγωνισμό εθνικό και ενωσιακό νομοθετικό πλαίσιο, δεν εμποδίζει τον αναθέτοντα φορέα να θεσπίσει, τόσο για τους καταταγέντες στο Μ.Ε.Ε.Π. σύμφωνα με τις εθνικές ρυθμίσεις, όσο και για τους εγκεκριμένους σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης εργολήπτες, το κριτήριο της μη υπέρβασης ενός ορίου ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων που εκτελούν παραλλήλως, ώστε να αποφευχθεί η δέσμευσή τους πέραν των δυνατοτήτων τους και να διασφαλιστεί, η ακίνδυνη, από αυτή την άποψη, ανάληψη της εκτέλεσης του υπό δημοπράτηση έργου. Τρίτον, διότι η πρόβλεψη και διατύπωση του άρθρου 23 της διακήρυξης του κρινόμενου διαγωνισμού, περί υποχρεωτικής προαποδεικτικής συμπλήρωσης του ανεκτέλεστου υπολοίπου των ήδη εκτελούμενων συμβάσεων στο πεδίο «Λοιπές οικονομικές ή χρηματοοικονομικές απαιτήσεις» της Ενότητας Β «Οικονομική και Χρηματοοικονομική επάρκεια» του Μέρους ΙV του Ε.Ε.Ε.Σ., ήταν σαφής για τον επιμελή διαγωνιζόμενο, ουδεμία διευκρινιστική ερώτηση ετέθη ως προς την ορθή συμπλήρωση του πεδίου από τους υποψήφιους φορείς, αλλά και οι συμμετέχουσες στη διαγωνιστική διαδικασία, οι οποίες εκβλήθηκαν από αυτή λόγω της μη συμπλήρωσης του συνολικού ποσού του ανεκτέλεστου στο εν λόγω πεδίο, δεν αμφισβήτησαν την εκβολή τους με προδικαστική προσφυγή. Εφόσον δε, όπως προκύπτει από την προηγηθείσα ανάπτυξη, η παράλειψη αναγραφής του συγκεκριμένου ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων δεν είναι δυνατό να καλυφθεί δι’ αναφοράς ή παραπομπής στην ενημερότητα πτυχίου των αποκλεισθέντων οικονομικών φορέων, ούτε μπορούσε να αναπληρωθεί από τη γενική δήλωσή τους περί μη υπέρβασης του ανώτατου ορίου ανεκτελέστου υπολοίπου, είναι απορριπτέα και η συνακόλουθη κρίση του Κλιμακίου ότι η παράλειψη αυτή ήταν επιδεκτική αποσαφήνισης ή συμπλήρωσης στο προαποδεικτικό στάδιο του Ε.Ε.Ε.Σ δυνάμει του άρθρου 102 του ν. 4412/2016, όπως ισχύει. Κατά συνέπεια είναι απορριπτέα η ως άνω υποστηριζόμενη άποψη ότι όφειλε η αναθέτουσα να την καλέσει να συμπληρώσει την ελλιπή της δήλωση κατ’ εφαρμογή του άρθρου 102 του ν. 4412/2016, το μεν διότι τούτο ερείδεται στην προαναφερθείσα πλάνη περί το περιεχόμενο του όρου 22.Γ της διακήρυξης, το δε διότι δεν υπέβαλε πλήρες και σύμφωνο με τη διακήρυξη Ε.Ε.Ε.Σ., το οποίο αποτελεί ουσιώδες δικαιολογητικό συμμετοχής.Κατ’ ακολουθία των προεκτεθέντων, η ένδικη προσφυγή του Δήμου Θεσσαλονίκης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της αναδόχου ..πρέπει να γίνουν δεκτές, η προσβαλλόμενη με αυτή, 465/2023 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να ανακληθεί, απορριπτομένης συνακολούθως και της υπέρ της διατήρησης του κύρους της παρέμβασης της Ένωσης οικονομικών φορέων με την επωνυμία «..Α.Ε.- Α.Τ.Ε.» και των μελών αυτής.
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Γ΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/377/2024