Tο Ελεγκτικό Συνέδριο έχει τη δυνατότητα να διενεργεί παρεμπίπτοντα έλεγχο ζητημάτων που άπτονται της νομιμότητας και κανονικότητας της ελεγχόμενης δαπάνης, δεσμευόμενο μόνο από το δεδικασμένο που απορρέει από δικαστικές αποφάσεις που εκδόθηκαν σχετικώς στο πλαίσιο διαγνωστικής δίκης (Πρ VII Τμ. 418/2006). Το Ελεγκτικό Συνέδριο διενεργώντας παρεμπίπτοντα έλεγχο νομιμότητας των ατομικών διοικητικών πράξεων, οι οποίες αποτελούν έρεισμα της ελεγχόμενης δαπάνης, ακόμα και στην περίπτωση που αυτές δεν έχουν ανακληθεί ή ακυρωθεί και επομένως καλύπτονται από το τεκμήριο νομιμότητας, δεν προβαίνει στην ακύρωση των πράξεων αυτών, αλλά στην αποδυνάμωση τους από τις δημοσιονομικές συνέπειες που αυτές μπορούν να επιφέρουν. Η απόφαση του αρμοδίου οργάνου για τη διενέργεια κλειστού διαγωνισμού με πρόσκληση περιορισμένου αριθμού εργοληπτικών επιχειρήσεων, ως διοικητική πράξη αιτιολογητέα από τη φύση της, αφού εκδίδεται κατ' εφαρμογή εξαιρετικών διατάξεων, πρέπει, σύμφωνα με γενική αρχή του διοικητικού δικαίου να είναι επαρκώς αιτιολογημένη, υπό την έννοια ότι οι ειδικές εκείνες περιστάσεις που δικαιολογούν την εφαρμογή της εξαιρετικής αυτής διαδικασίας επιλογής αναδόχου, αρκεί να προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, ώστε να καθίσταται εφικτός ο έλεγχος νομιμότητας της από το Δικαστήριο (βλ Πρ VII Τμ 264, 196/2006, V Τμ 4/2004, IV Τμ. 54/2002,33,64/1997).

Εξώδικος συμβιβασμός:Με τα δεδομένα αυτά κρίνεται ότι οι διατάξεις του άρθρου 904 Α.Κ. περί αδικαιολόγητου πλουτισμού, επί των οποίων ερείδεται η αγωγή του φερόμενου ως δικαιούχου για το ποσό που αποτέλεσε τη βάση του ελεγχόμενου εξωδικαστικού συμβιβασμού, δεν παρέχουν νόμιμο έρεισμα για την πραγματοποίηση δαπάνης εξωδικαστικού συμβιβασμού, κατά τα εκτιθέμενα στη σκέψη ΙΙ, η δε ικανοποίηση της σχετικής αξίωσης του ανωτέρω μόνο με άσκηση αγωγής ενώπιον του καθ’ ύλην αρμοδίου δικαστηρίου δύναται να επιδιωχθεί.

Έλεγχος δηλώσεων του ν. 4014/2011 κατά την έκδοση διοικητικών πράξεων από τις ΥΔΟΜ

Το Ελεγκτικό Συνέδριο, διενεργώντας παρεμπίπτοντα έλεγχο νομιμότητας των ατομικών διοικητικών πράξεων, οι οποίες αποτελούν έρεισμα της ελεγχόμενης δαπάνης, ακόμα και στην περίπτωση που αυτές δεν έχουν ανακληθεί ή ακυρωθεί και, επομένως, καλύπτονται από το τεκμήριο νομιμότητας, δεν προβαίνει στην ακύρωση των πράξεων αυτών, αλλά στην αποδυνάμωσή τους από τις δημοσιονομικές συνέπειες που μπορούν να επιφέρουν (πράξη VII Τμ. 61/2007). Η επίμαχη συμπληρωματική σύμβαση έπρεπε να υποβληθεί στον ως άνω έλεγχο ανεξαρτήτως του νομικού καθεστώτος, από το οποίο διεπόταν η ολοκλήρωση της διαδικασίας σύναψής της, δεδομένου ότι η προϋπολογισθείσα δαπάνη της (520.000 ευρώ), αθροιζόμενη με την προϋπολογισθείσα δαπάνη της μη υποβληθείσας στον ως άνω έλεγχο αρχικής σύμβασης (2.450.000 ευρώ), ανέρχεται στο ποσό των 2.970.000 ευρώ, υπερβαίνει δηλαδή τόσο το τιθέμενο από το νόμο 3310/2005 όριο του 1.000.000 ευρώ, όσο και το τιθέμενο από το προγενέστερο του ως άνω νόμου νομικό καθεστώς όριο των 2.900.000 ευρώ.

Καταβολή αποζημίωσης λόγω υπερωριακής απασχόλησης...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε και λαμβάνοντας υπόψη ότι: α) το χρηματικό ένταλμα πληρωμής (1229/17), που αφορούσε στην πρώτη μισθοδοσία της φερόμενης ως δικαιούχου, μετά την τελευταία παράταση της διάρκειας της σύμβασης εργασίας της, δυνάμει του άρθρου 95 παρ. 1β του ν. 4486/2017, ελέγχθηκε από την Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου και, αφού κρίθηκε ότι η σχετική δαπάνη ήταν νόμιμη, θεωρήθηκε και εξοφλήθηκε, β) η πράξη αυτή θεώρησης δεν έχει ανακληθεί, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις του άρθρου 48 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013 (Α΄ 52) Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, γ) δεν μεσολάβησε κάποια απόφαση αρμοδίου οργάνου, που να ανακαλεί ή ακυρώνει την παράταση της διάρκειας της σύμβασης εργασίας της φερόμενης στο ένταλμα ως δικαιούχου και δ) με την υπό κρίση έκθεση διαφωνίας επιδιώκεται ο έλεγχος της πρόσθετης αμοιβής λόγω υπερωριακής εργασίας της εν λόγω υπαλλήλου διά της αμφισβητήσεως της νομιμότητας της έννομης σχέσης απασχολήσεώς της στο Νοσοκομείο, βάσει της οποίας παρέχει την υπερωριακή της εργασία, ήτοι της παραταθείσας σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου, στη νομιμότητα της οποίας αφορά ο προβαλλόμενος λόγος διαφωνίας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο έλεγχος νομιμότητας της δαπάνης, για την καταβολή αποζημίωσης λόγω υπερωριακής απασχόλησης, δεν μπορεί, με βάση τα ανωτέρω δεδομένα, να οδηγήσει σε παρεμπίπτοντα έλεγχο προηγούμενων υπηρεσιακών μεταβολών (παράταση της διάρκειας της σύμβασης εργασίας), δημιουργικών άλλων δαπανών, οι οποίες ήδη διήλθαν τον προληπτικό έλεγχο του Δικαστηρίου τούτου και κρίθηκαν νόμιμες. Με βάση αυτά και εφόσον δεν προβάλλεται άλλος λόγος διαφωνίας, με τον οποίο να αμφισβητείται ευθέως η νομιμότητα της εντελλόμενης με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνης, τούτο πρέπει να θεωρηθεί, καθόσον αποτελεί τίτλο πληρωμής νόμιμης δαπάνης. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και, ως εκ τούτου, αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Καταβολή δαπανών μετακίνησης...Με το ελεγχόμενο ήδη χρηματικό ένταλμα, εντέλλεται η  καταβολή των νόμιμων δαπανών μετακίνησης στον ανωτέρω.  Η εκ των υστέρων, όμως, έγκριση της επίμαχης υπηρεσιακής μετακίνησης  αντιβαίνει  στη διάταξη της  παραγράφου 15 του άρθρου 18 του ν. 4071/2012 και στην αρχή της μη αναδρομικότητας των διοικητικών πράξεων, με συνέπεια να παρίσταται εκ του λόγου αυτού μη σύννομη η καταβολή της εντελλόμενης δαπάνης. Πλην, όμως, το Κλιμάκιο κρίνει πως τα αρμόδια όργανα του Δήμου … συγγνωστώς υπέλαβαν ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, καθόσον δεν παρέλειψαν να υποβάλουν σχετικό αίτημα προς την Αποκεντρωμένη Διοίκησης …, ενώ έστω και εκ των υστέρων εκδόθηκε η  8379/29.7.2019 εγκριτική απόφαση. Αν και κατά την άποψη του Προέδρου του Κλιμακίου, η παράλειψη προηγούμενης έγκρισης της Συντονίστριας της ο Αποκεντρωμένης Διοίκησης … δεν επιφέρει δημοσιονομικές έννομες συνέπειες ούτε επιδρά στη νομιμότητα της εντελλόμενης δαπάνης, η οποία παρίσταται καθ' όλα νόμιμη. Κατ' ακολουθία των ανωτέρω το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί

Προμήθεια χρωμάτων και καταιονιστήρων λουομένων...:Με δεδομένα αυτά οι εντελλόμενες δαπάνες είναι νόμιμες. Τούτο διότι αφορούν στην καταβολή αμοιβής για προμήθειες υλικών, η δε τυχόν παραβίαση των διατάξεων που αφορούσαν στη δημοσίευση των αποφάσεων του οικείου Δημοτικού Συμβουλίου για την εκλογή του προέδρου του ΔΛΤ .... δεν  έχει δημοσιονομικές συνέπειες στις εντελλόμενες με τα χρηματικά εντάλματα δαπάνες, καθόσον δεν συνάπτεται άμεσα με τη διαδικασία πραγματοποίησή τους, εντός της οποίας οριοθετείται και εξαντλείται ο κύριος δημοσιονομικός και ο συναρτώμενος μ’ αυτόν τυχόν αναγκαίος παρεμπίπτων έλεγχος.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω οι εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπάνες είναι νόμιμες και αυτά πρέπει αυτά να θεωρηθούν.

Φύλαξη κτιρίων... Επειδή, ωστόσο, ο παρεμπίπτων έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων επιφυλάσσεται από το Σύνταγμα υπέρ της δικαστικής εξουσίας μονομερώς (βλ. αρ. 87 παρ. 2 και 93 παρ. 4 Σ), ενώ η Διοίκηση στα πλαίσια της αρχής της νομιμότητας οφείλει να τηρεί απαρέγκλιτα το οικείο νομοθετικό και κανονιστικό καθεστώς. Περαιτέρω, έχει κριθεί ότι οι αρχές της χρηστής διοίκησης και της αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας δεν επιτάσσουν την αποχή της διοίκησης από την εφαρμογή διατάξεων νόμου, ακόμη και στην περίπτωση που η συμβατότητά τους προς το ενωσιακό δίκαιο ή το Σύνταγμα έχει αμφισβητηθεί δικαστικά, απόκειται, δε, στα αρμόδια δικαστήρια να αναστείλουν την εκτέλεση των σχετικών διοικητικών πράξεων ή, αν εκκρεμεί στο ΣτΕ η επίλυση του ζητήματος στα πλαίσια πρότυπης δίκης, να αναστείλουν την εκδίκαση των υποθέσεων στις οποίες ανακύπτει το ίδιο ζήτημα (Δ. Εφ. Αθηνών 113/2018 επί αιτ. αναστ.). Επομένως, λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω διαλαμβανόμενα, η προσφυγή κρίνεται απορριπτέα ως απαράδεκτη. 

Καταβολή αποζημίωσης λόγω υπερωριακής απασχόλησης...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη. Τούτο διότι η προαναφερόμενη 129/4.12.2018 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ν.π.δ.δ. Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης, Πολιτισμού και Αθλητισμού του Δήμου … περί καθιέρωσης υπερωριακής απασχόλησης, όπως αυτή συμπληρώνεται από τη σχετική απόφαση συγκρότησης του συνεργείου, δεν διαλαμβάνει πλήρη και ειδική αιτιολογία, με αναφορά σε συγκεκριμένα και σαφή πραγματικά στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει η συνδρομή ειδικών περιστάσεων (εκτάκτων, εποχικών ή όλως απρόβλεπτων υπηρεσιακών αναγκών), που να οφείλονται σε απολύτως εξαιρετικά αίτια που απαιτούν άμεση και δραστική διευθέτηση και, συνεπώς, να δικαιολογούν την καθιέρωση υπερωριακής απασχόλησης των υπαλλήλων του ν.π.δ.δ. κατά το επίμαχο χρονικό διάστημα, με συνέπεια οι γενικώς και αορίστως επικαλούμενες υπηρεσιακές ανάγκες να μην εμπίπτουν στις προεκτεθείσες οριζόμενες από το νόμο προϋποθέσεις για την παροχή υπερωριακής εργασίας. Άλλωστε, η ελλείπουσα, κατά τα ανωτέρω, ειδική και πλήρης αιτιολογία δεν δύναται να αναπληρωθεί από την εκ των υστέρων παράθεση λόγων που επέβαλαν την πραγματοποίηση των υπερωριών, με τη γενικόλογη αναφορά στο έγγραφο επανυποβολής ότι, λόγω της πληθώρας των εγγραφών τόσο μέσω προγραμμάτων χρηματοδοτούμενων από το ΕΣΠΑ όσο και κατά τη διάρκεια της χρονιάς, δεν αρκούσε το καθορισμένο ωράριο, γι’ αυτό δε το λόγο τα αρμόδια όργανα του νομικού προσώπου, σε συμφωνία και με τις ως άνω προσκομισθείσες αποφάσεις του Περιφερειάρχη … περί αύξησης των βαρδιών, προέβησαν στην τροποποίηση του ωραρίου λειτουργίας των Κ.Δ.Α.Π., χωρίς, ωστόσο, να προσκομίζονται συγκεκριμένα στοιχεία αναφορικά με τον αριθμό των παιδιών που ήδη παρακολουθούσαν τις δραστηριότητες των Κ.Δ.Α.Π., καθώς και τις νέες εγγραφές που επέβαλαν, εξαιρετικά, την υπερωριακή απασχόληση των φερόμενων ως δικαιούχων σε αυτά για το κρίσιμο διάστημα. Αβασίμως πάντως προβάλλεται από την Επίτροπο ότι οι ανωτέρω απασχολήθηκαν στα Κ.Δ.Α.Π. για τη διδασκαλία μουσικής κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 10 και 35 του Κ.Κ.Δ.Κ.Υ., δεδομένου ότι από το συνδυασμό των σχετικών προβλέψεων στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του ν.π.δ.δ. συνάγεται ότι τα καθήκοντα των Αρχιμουσικών μελών της Φιλαρμονικής περιλαμβάνουν, βάσει της ειδικότητάς τους, και εκείνα της διδασκαλίας μουσικής και εκμάθησης μουσικών οργάνων σε παιδιά σε ώρες εκτός σχολικού ωραρίου στα Κ.Δ.Α.Π., με στόχο τη γενικότερη πολιτιστική αναβάθμιση του Δήμου.

Μη νόμιμη η καταβολή αποδοχών σε Ειδικές Συνεργάτιδες Δημάρχου, καθόσον οι συμβάσεις εργασίας των ανωτέρω Ειδικών Συνεργάτιδων δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα και, κατά συνέπεια, δεν αποτελούν νόμιμο έρεισμα για την καταβολή μισθού σε αυτές, πριν από την ολοκλήρωση της έκδοσης των αποφάσεων πρόσληψης βάσει των οποίων συνήφθησαν και, ειδικότερα, πριν από τη δημοσίευση των αποφάσεων αυτών στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (άρθρο 163 του ν. 3584/2007, ΦΕΚ Α΄ 143/2007)..