Παροχή υπηρεσιών υποστήριξης και λειτουργίας διπλογραφικού συστήματος:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η επίμαχη υπηρεσία υποστήριξης του προγράμματος διπλογραφικού συστήματος του Γενικού Νοσοκομείου - Κέντρου Υγείας ... «...» μη νομίμως ανατέθηκε σε ιδιώτη τρίτο, δεδομένου ότι αυτή αφορά συνήθεις λογιστικές εργασίες, εμπίπτουσες στα καθήκοντα των υπαλλήλων του Τμήματος Οικονομικού της Διοικητικής - Οικονομικής Υπηρεσίας της ανωτέρω νοσοκομειακής μονάδας, οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι, κατά τα οριζόμενα στον οικείο Οργανισμό, με την καθολική λογιστική υποστήριξη αυτής (βλ. Ελ. Συν. ΙV Tμ. 21/2018). Περαιτέρω, δεν προκύπτει έλλειψη προσωπικού σε τέτοια έκταση, ώστε να καθίσταται αδύνατη η εκτέλεση της συγκεκριμένης λειτουργικής δραστηριότητας από το προσωπικό του Γενικού Νοσοκομείου – Κέντρου Υγείας ... «...», δεδομένου ότι: α) η δυναμικότητά του ανέρχεται, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Οργανισμού του, σε 70 κλίνες, με συνέπεια η σύνθεση της ομάδας έργου να περιλαμβάνει υποχρεωτικώς έναν λογιστή – φοροτέχνη Α΄ τάξεως και έναν λογιστή – φοροτέχνη με άδεια Β΄ τάξεως (παρ. 4 της Κ.Υ.Α. 62008/ΕΓΔΕΚΟ 1992/30.12.2008, σε συνδυασμό με τις διατάξεις της παραγράφου Η΄ - υποπαράγραφος Η.2 του ν. 4152/2013, Α΄ 107/9.5.2013) και β) με το …..2018 έγγραφο βεβαιώνεται ότι στην οικονομική υπηρεσία του Γενικού Νοσοκομείου – Κέντρου Υγείας ...«...» κατά το έτος 2013 υπηρετούσαν δύο (2) υπάλληλοι ΠΕ Διοικητικού – Οικονομικού, έξι (6) υπάλληλοι ΔΕ Διοικητικών Γραμματέων και ένας (1) Υπάλληλος ΤΕ Στελεχών Τουριστικών Επιχειρήσεων. Λαμβανομένου δε υπόψη ότι α) η σταδιακή εκπαίδευση του προσωπικού που διαθέτει τους απαραίτητους τίτλους σπουδών, προκειμένου να μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της κείμενης νομοθεσίας, όσον αφορά την εφαρμογή των προβλεπομένων σε αυτήν συστημάτων οικονομικής και λογιστικής διαχείρισης, αποτελεί υποχρέωση, τόσο της ανωτέρω νοσοκομειακής μονάδας, όσο και του υπηρετούντος σε αυτό προσωπικού (βλ. Ελ. Συν. ΚΠΕΔ στο ΙV Τμ. 137/2016), β) ότι η θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση των υπηρετούντων υπαλλήλων στο Τμήμα Οικονομικού περιλαμβάνεται ρητώς μεταξύ των υποχρεώσεων του ιδιώτη τρίτου, στον οποίο ανατίθενται οι εργασίες αυτές, σύμφωνα με την παράγραφο 2δ΄ της ως άνω ΚΥΑ και γ) ότι η σχετική υποχρέωση για την εφαρμογή του Κλαδικού Λογιστικού Σχεδίου δεν είναι χρονικά πρόσφατη και, ως εκ τούτου έκτακτη, αλλά εκκινεί προοδευτικά από το έτος 2003, το Γενικό Νοσοκομείο – Κέντρο Υγείας ... «...» όφειλε να ενεργήσει με κάθε πρόσφορο μέσο για τη θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση του προσωπικού του, ώστε να αποκτήσει τα αναγκαία προσόντα, προκειμένου η εκτέλεση του συνόλου των απαιτούμενων εργασιών λογιστικής υποστήριξης να γίνεται με ίδια μέσα (βλ. Ελ. Συν. IV Τμ. 5/2017). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Λογιστικές υπηρεσίες. (..)  παροχή υπηρεσιών υποστήριξης και λειτουργίας του διπλογραφικού λογιστικού συστήματος στη νοσοκομειακή μονάδα...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι επίμαχες εργασίες λογιστικής υποστήριξης του Γενικού Νοσοκομείου – Κέντρου Υγείας .... «....» μη νομίμως ανατέθηκαν σε ιδιώτη τρίτο, καθότι συνιστούν συνήθεις λογιστικές εργασίες, που εμπίπτουν στα καθήκοντα των υπαλλήλων του Τμήματος Οικονομικού (..)Σημειωτέον, τέλος, ότι η μη νομιμότητα της ανάθεσης των υπηρεσιών αυτών σε τρίτους ιδιώτες έχει επισημανθεί με σειρά πράξεων του Κλιμακίου κατά τα προηγούμενα έτη αναφορικά με τις λοιπές νοσοκομειακές μονάδες ....(βλ. Ελ.Συν. ΚΠΕΔ στο IV 200/2013, 155/2014, 120/2016), με αποτέλεσμα να μη δύναται να αναγνωριστεί συγγνωστή πλάνη στα όργανα αυτού.

Συμπληρωματικές συμβάσεις,παράταση προθεσμίας.Οι περιστάσεις που επικαλείται για την αιτιολόγηση του απρόβλεπτου η αναθέτουσα αρχή, η οποία φέρει και το σχετικό βάρος απόδειξης (βλ. αποφ. VI Τμ. Ελ. Συν. 2066/2010, 3359, 3357, 2502, 1780/2009), δεν πρέπει να απορρέουν από δική της ευθύνη (βλ. απόφ. VI Τμ. Ελ. Συν. 707/2010). Περαιτέρω, δεν μπορούν σε καμιά περίπτωση να θεωρηθούν ως «συμπληρωματικές εργασίες» οφειλόμενες σε απρόβλεπτα γεγονότα εκείνες που αφορούν σε επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του έργου ή στη βελτίωση της ποιότητάς του, καθόσον είναι ανεπίτρεπτη η εκ των υστέρων μεταβολή του αντικειμένου του έργου, που δεν ήταν γνωστή στο σύνολο των διαγωνιζομένων κατά την υποβολή της προσφοράς τους και δεν αποτέλεσε τη βάση της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου (βλ. Πρ. VI Τμ. Ελ. Συν. 232, 216, 198, 192 και 98/2006, 108/2007, απόφ. VI Τμ. Ελ. Συν. 2069/2010). Ομοίως, δεν αποτελούν απρόβλεπτες περιστάσεις η εφαρμογή νέων κανονισμών και κανόνων, συνεπεία των οποίων δεν τροποποιείται η όλη κατασκευή και οι οποίοι καθιερώθηκαν ως υποχρεωτικοί μετά την ανάθεση του έργου, καθώς και παραλείψεις ή σφάλματα της προμέτρησης της μελέτης, καθόσον οι εργασίες που οφείλονται στα ανωτέρω καλύπτονται αποκλειστικά από το κονδύλιο των απροβλέπτων που περιλαμβάνεται στην αρχική σύμβαση (βλ. αποφ. VI Τμ. Ελ. Συν. 2066, 286, 285/2010, 3359, 3357, 2502, 1780/2009). Τέλος, η απόφαση του αρμοδίου οργάνου περί προσφυγής στην παραπάνω διαδικασία ανάθεσης πρέπει, ως εκ της φύσεώς της, να είναι ειδικώς και επαρκώς αιτιολογημένη, ώστε να καθίσταται εφικτός από το Ελεγκτικό Συνέδριο ο έλεγχος νομιμότητάς της (βλ. αποφ. VI Τμ. 2066, 286, 285, 136/2010).

Μη νόμιμες οι δαπάνες  Νοσοκομείου που αφορούν στην απευθείας ανάθεση σε εταιρεία της προμήθειας υγειονομικού υλικού, καθόσον  ενόψει της συνολικής δαπάνης που απαιτείτο για την κάλυψη σε ετήσια βάση των αναγκών προμήθειας των συγκεκριμένων ειδών υγειονομικού υλικού του Νοσοκομείου και της μη αποδεικνυόμενης συνδρομής οφειλομένων σε απρόβλεπτες περιστάσεις επειγουσών αναγκών, για την ανάθεση των εν λόγω προμηθειών, έπρεπε να είχε διενεργηθεί τακτικός διαγωνισμός. Εξάλλου, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν καθίσταται νόμιμη ούτε με βάση τις διατάξεις του άρθρου 66 παρ. 28 του ν. 3984/2011, καθόσον, τα προμηθευθέντα είδη δεν αντιστοιχίζονται με είδη που είναι καταχωρημένα στο Παρατηρητήριο Τιμών της Ε.Π.Υ.  (βλ. Πράξη Κλ.Πρ.Ελ. IV Τμ. Ελ. Συν. 36, 61/2014).

Παροχή υπηρεσιών λογιστικής υποστήριξης: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο, οι επίμαχες εργασίες λογιστικής υποστήριξης του Νοσοκομείου μη νομίμως ανατέθηκαν σε ιδιώτη τρίτο καθόσον συνιστούν συνήθεις λογιστικές εργασίες, που εμπίπτουν στα καθήκοντα των υπαλλήλων του Τμήματος Οικονομικού της Υποδιεύθυνσης Οικονομικού. Τούτο δε διότι, στις αρμοδιότητες του εν λόγω Τμήματος περιλαμβάνεται, σύμφωνα με τον οικείο Οργανισμό, το σύνολο των λογιστικών δραστηριοτήτων του Νοσοκομείου. Περαιτέρω, δεν προέκυψε έλλειψη προσωπικού σε τέτοια έκταση, ώστε να καθίσταται αδύνατη η εκτέλεση της συγκεκριμένης λειτουργικής δραστηριότητας από το προσωπικό του Νοσοκομείου δεδομένου ότι: α) η δυναμικότητα του Νοσοκομείου ανέρχεται, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Οργανισμού του, σε εξακόσιες ογδόντα (680) κλίνες, με συνέπεια η σύνθεση της ομάδας έργου να περιλαμβάνει υποχρεωτικώς έναν λογιστή-φοροτέχνη με άδεια Α΄ Τάξης, έναν λογιστή-φοροτέχνη με άδεια Β΄ Τάξης και δύο λογιστές-φοροτέχνες με άδεια τουλάχιστον Γ΄ τάξης (και ήδη λογιστές-φοροτέχνες Β΄ Τάξης, σύμφωνα με την παρ. 4 περ. γ΄ της Κ.Υ.Α. 62008/ΕΓΔΕΚΟ 1992/30.12.2008 σε συνδυασμό με τις διατάξεις της παραγράφου Η΄ - υποπαράγραφος Η.2 του ν. 4152/2013), κατά τον κρίσιμο δε χρόνο, υπηρετούσαν στο Νοσοκομείο είκοσι τρεις (23) υπάλληλοι κλάδου ΠΕ Διοικητικού –Οικονομικού, ένας (1) υπάλληλος κλάδου ΠΕ Διοικητικού –Λογιστικού, τρεις (3) υπάλληλοι κλάδου ΤΕ Διοικητικού Λογιστικού και δεκαεπτά (17) υπάλληλοι κλάδου ΤΕ Λογιστικής (βλ. το 22827/21.5.2017 έγγραφο). Όπως δε προκύπτει από το 38200/4.9.2018 έγγραφο της Δ/νσης Διοικητικής Υπηρεσίας, οι ανωτέρω υπάλληλοι ασχολούνται και σε άλλα τμήματα πλην του Λογιστηρίου, στο οποίο έχουν τοποθετηθεί δύο (2) άτομα ΤΕ Διοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας, τρία (3) άτομα ΤΕ Λογιστικής και δύο (2) άτομα Διοικητικών Γραμματειών, τα οποία είναι επιφορτισμένα αφενός να ελέγχουν και ενταλματοποιούν το μεγάλο όγκο τιμολογίων (περίπου 20.000 ετησίων), αφετέρου να διεκπεραιώνουν όλες τις λοιπές εργασίες που προκύπτουν σε καθημερινή βάση. Κατόπιν των ανωτέρω, η στελέχωση του Νοσοκομείου παρίσταται πλήρης και επαρκής, η δε επίκληση του μειωμένου αριθμού των υπηρετούντων στο Λογιστήριο υπαλλήλων είναι αλυσιτελής, καθόσον η ανωτέρω περιγραφόμενη αποψίλωση των κρίσιμων υπηρεσιών από προσωπικό ανάγεται στη σφαίρα ευθύνης του συγκεκριμένου φορέα. Εξάλλου, λαμβανομένου υπόψη ότι η θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση των εν λόγω υπαλλήλων περιλαμβάνεται ρητώς μεταξύ των υποχρεώσεων του ιδιώτη τρίτου, στον οποίο ανατίθενται οι εργασίες αυτές, σύμφωνα με την παράγραφο 2δ΄ της ως άνω Κ.Υ.Α. και ότι η σχετική υποχρέωση για την εφαρμογή του Κλαδικού Λογιστικού Σχεδίου δεν είναι χρονικά πρόσφατη και ως εκ τούτου έκτακτη, αλλά εκκινεί προοδευτικά από το έτος 2003, το Νοσοκομείο όφειλε να ενεργήσει με κάθε πρόσφορο μέσο για τη θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση του προσωπικού αυτού και για την απόκτηση από τους υπαλλήλους του, των αναγκαίων προσόντων, ώστε η εκτέλεση του συνόλου των απαιτουμένων εργασιών λογιστικής υποστήριξης να γίνεται με ίδια μέσα (βλ. Ελ. Συν. IV Τμ. 5/2017). Συνεπώς, δεν αρκεί η προβαλλόμενη με το 38200/4.9.2018 έγγραφο της Δ/νσης Διοικητικής Υπηρεσίας βεβαίωση του φορέα ότι στο Νοσοκομείο δεν υπηρετεί υπάλληλος κάτοχος της άδειας Α΄ τάξεως, αλλά επιφορτίζονται οι διοικήσεις των Νοσοκομείων με την υποχρέωση να διερευνούν, με κάθε πρόσφορο τρόπο, τη δυνατότητα κάλυψης των αναγκών τους με ίδια μέσα και καταρχάς με το ήδη υπηρετούν προσωπικό της αντίστοιχης ειδικότητας, καθώς και να προβαίνουν στις κατά περίπτωση αναγκαίες προς τούτο ενέργειες, άλλως δεν καθίσταται επιτρεπτή η ανάθεση των υπηρεσιών για την πλήρη εφαρμογή του Κλαδικού Λογιστικού τους Σχεδίου σε εξωτερικούς συνεργάτες. Ειδικότερα, οφείλουν οι διοικήσεις των Νοσοκομείων, να διερευνούν τη δυνατότητα ενίσχυσης και συμπλήρωσης του δυναμικού τους με ανθρώπινο δυναμικό τυχόν διασυνδεδεμένου Νοσοκομείου, την υποβολή ειδικού αιτήματος για μετάταξη προσωπικού από άλλους φορείς, την εξάντληση όλων των νόμιμων διαδικασιών για την κάλυψη των κενών οργανικών θέσεων των αρμόδιων υπηρεσιών του Νοσοκομείου. Εν προκειμένω λοιπόν και λαμβανομένου υπόψη ότι με την 5/2017 πράξη του IV Tμήματος απορρίφθηκε η αίτηση ανάκλησης κατά της 141/2016 πράξης του παρόντος Κλιμακίου με την οποία κρίθηκε μη θεωρητέο το 43, οικονομικού έτους 2016, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Νοσοκομείου, που αφορά στην παροχή υπηρεσιών λογιστικής υποστήριξης για τις χρήσεις των ετών 2013 και 2014, δεν εξηγείται γιατί δεν έχουν ακόμη πιστοποιηθεί οι υπάλληλοι του Τμήματος Οικονομικού καταλλήλως (π.χ. με σεμινάρια από το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος, βλ. σκ. ΙΙΙ κ.ά.) και δεν προκύπτει καμμία ενέργεια εκ μέρους του Νοσοκομείου, δεδομένου ότι υπάρχει νομική υποχρέωση, προς τούτο, προκειμένου να αποκτήσουν, προϊόντος του χρόνου, άδεια λογιστή-φοροτέχνη Α΄ τάξεως.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, οι επίμαχες εργασίες λογιστικής υποστήριξης του Νοσοκομείου μη νομίμως ανατέθηκαν σε ιδιώτη τρίτο. Και τούτο, διότι οι εργασίες αυτές συνιστούν συνήθεις λογιστικές εργασίες, που εμπίπτουν στα καθήκοντα των υπαλλήλων του Τμήματος Οικονομικού (και δη του κλάδου Λογιστικής), οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι με τη λογιστική υποστήριξη του Νοσοκομείου. Περαιτέρω, δεν προκύπτει έλλειψη προσωπικού του Νοσοκομείου τέτοια, που να καθιστά αδύνατη την εξυπηρέτηση της συγκεκριμένης λειτουργικής δραστηριότητάς του.(..)Κατόπιν αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και, ως εκ τούτου, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί..

Ανάληψη υποχρέωσης.Πριν από κάθε ενέργεια για την εκτέλεση οποιασδήποτε δαπάνης του Δημοσίου και των λοιπών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης απαιτείται σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης του αρμόδιου διατάκτη ή του κατά νόμο εξουσιοδοτημένου οργάνου, με την οποία εγκρίνεται η πραγματοποίηση της δαπάνης και δεσμεύεται η αναγκαία πίστωση (δημοσιονομική δέσμευση - άρθρο 21 παρ. 2 του ν. 2362/1995)». Από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται ότι η μετά την εκτέλεση της δαπάνης έγκριση αυτής από το Διατάκτη δεν επιτρέπεται (βλ. Πραξ. Κλ. Πρ. Ελ. IV Τμ. ΕΣ 94, 62, 46, 38/2013, 8/2014).Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι στην απόφαση ανάληψης υποχρέωσης του αρμόδιου διατάκτη ή στην έγκριση της ανάληψης υποχρέωσης του εποπτεύοντος Υπουργού στην περίπτωση που η αναλαμβανόμενη υποχρέωση υπερβαίνει το ποσό των πενήντα χιλιάδων (50.000 €) ευρώ, αναγράφεται το συνολικό ποσό με το οποίο επιβαρύνεται ο προϋπολογισμός, στην περίπτωση, όμως, που η επιβάρυνση αυτή εκτείνεται σε περισσότερα του ενός οικονομικά έτη η αναγραφόμενη στις ανωτέρω αποφάσεις συνολική δαπάνη πρέπει επιπλέον να κατανέμεται κατ’ έτος και να αναφέρονται τα επιμέρους ποσά που θα βαρύνουν τους προϋπολογισμούς των περισσοτέρων οικονομικών ετών, στον προϋπολογισμό δε κάθε έτους αποτυπώνεται μόνο το ποσό της επιβάρυνσης που αφορά το συγκεκριμένο έτος, με εγγραφή ισόποσης πίστωσης στον οικείο κωδικό αριθμό εξόδου (Κ.Α.Ε.) του προϋπολογισμού (βλ. Πράξ. Κλ. Προλ.Ελ. IV Τμ. Ελ. Συν. 33/2014 και πρβλ. Απόφ. VI Τμ. Ελ. Συν. 23/2012, Πράξεις Ζ Κλ. Ελ. Συν. 38/2013, 5/2014).

Οταν πρόκειται για δαπάνες που συντελούν μεν στην εκπλήρωση του σκοπού των υπηρεσιών του Δημοσίου, του ν.π.δ.δ. ή του Ο.Τ.Α. και εξυπηρετούν τις λειτουργικές τους ανάγκες, πλην όμως αφορούν σε εργασίες που εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων των εν λόγω φορέων, κατά κλάδο, όπως αυτά περιγράφονται στις οικείες οργανικές διατάξεις, δεν επιτρέπεται οι εργασίες αυτές να ανατίθενται σε τρίτους, με αποτέλεσμα την αδικαιολόγητη οικονομική επιβάρυνση της οικείας υπηρεσίας. Τούτο δε, ενόψει της αρχής της οικονομικότητας, ως μερικότερης εκδηλώσεως του δημοσίου συμφέροντος, που πρέπει να διέπει τη δράση και λειτουργία των υπηρεσιών του Δημοσίου, των ν.π.δ.δ. και των Ο.Τ.Α. και η οποία επιβάλλει την εκπλήρωση των σκοπών τους με την κατά το δυνατόν ελάχιστη επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους (βλ. και πράξεις IV Τμ. Ελ. Συν. 50/2005, 74/2004, 19, 21, 105, 124/ 2002, 86, 94, 106, 209/2003 κ.ά. και Ι Τμ. Ελ. Συν. 206/1999, 638/ 1988, 56/1995, 252/1985 κ.ά.). Κατ’ εξαίρεση, ανάθεση υπηρεσίας έναντι αμοιβής σε ιδιώτη, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, είναι επιτρεπτή μόνον όταν αφορά σε ιδιαίτερα σοβαρές ή ειδικής φύσεως υποθέσεις, για την αντιμετώπιση των οποίων απαιτείται προσωπικό με εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία, προσόντα τα οποία, αποδεδειγμένως, δεν διαθέτει το προσωπικό που ήδη υπηρετεί (βλ. πρ. VII Τμ. 112, 146, 147, 171/2007, 55, 56, 124, 208, 215, 251/2006 και IV Τμ. 94/2003, 19, 70/2002).

Προμήθεια ελαστικών επισώτρων.Επιτροπή συντήρησης κρατικών αυτοκινήτων.Επομένως, σύμφωνα με τα ανωτέρω, αλλά και όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, η κατά ανωτέρω Επιτροπή, συνιστά το μόνο κατά νόμο αρμόδιο όργανο με αποφασιστική αρμοδιότητα για την προμήθεια των αναγκαίων ανταλλακτικών και ελαστικών επισώτρων με την εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, στην ειδικότερη περίπτωση της επισκευής οχημάτων του Δήμου, που έχουν ήδη παρουσιάσει βλάβη ή έχουν ήδη διαπιστωμένη ανάγκη συντήρησης ή επισκευής και μάλιστα ανεξαρτήτως του ύψους της απαιτούμενης κατά περίπτωση δαπάνης, καθόσον αρμόδιο κατά τα λοιπά όργανο, για τη διενέργεια διαγωνισμών στους Δήμους είναι η οικεία Οικονομική Επιτροπή (βλ. πράξη Κλιμ. VII Τμ. Ελ. Συν. 72/2012 σκ. IV και πράξη VII Τμ. Ελ. Συν. 96/2012, σκ. IV, αλλά και απόφ. VI Τμ. 243/2014, 3462/2012 σχετικές με τη σύναψη συμφωνιών – πλαισίου για την ανάθεση των υπηρεσιών προληπτικής συντήρησης και επισκευής των οχημάτων Ο.Τ.Α.).  Περαιτέρω δε, η προμήθεια των ως άνω ειδών (ήτοι των ανταλλακτικών οχημάτων και των ελαστικών επισώτρων) διενεργείται σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις περί προμηθειών των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού (βλ. απόφ. VI Τμ. 243/2014, 3462/2012, πράξη Κλιμ. VII Τμ. Ελ. Συν. 72/2012, πρβλ. πράξεις VII Τμ. Ελ. Συν. 96, 95/2012, 78/2011, 320, 204, 83/2010, 301/2009, ΙV Tμ. πράξεις 142/2007, 170/2006  κ.α.). 

Ως απρόβλεπτες περιστάσεις θεωρούνται αιφνίδια πραγματικά γεγονότα, που δεν ανάγονται στο χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης και τα οποία, παρότι η μελέτη (οριστική ή προμελέτη) με βάση την οποία προσδιορίσθηκε το τεχνικό αντικείμενο του έργου υπήρξε πλήρης και ακριβής, αντικειμενικά δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν, σύμφωνα με τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής και να ενταχθούν στο αρχικό έργο και τη συναφθείσα σύμβαση. Οι περιστάσεις που επικαλείται για την αιτιολόγηση του απρόβλεπτου η αναθέτουσα αρχή, η οποία φέρει και το σχετικό βάρος απόδειξης (βλ. αποφ. VI Τμ. Ελ. Συν. 2066/2010, 3359, 3357, 2502, 1780/2009), δεν πρέπει να απορρέουν από δική της ευθύνη (βλ. απόφ. VI Τμ. 707/2010). Περαιτέρω, δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να θεωρηθούν ως «συμπληρωματικές εργασίες» οφειλόμενες σε απρόβλεπτα γεγονότα εκείνες που αφορούν σε επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του έργου ή στη βελτίωση της ποιότητάς του, καθόσον είναι ανεπίτρεπτη η εκ των υστέρων μεταβολή του αντικειμένου του έργου, που δεν ήταν γνωστή στο σύνολο των διαγωνιζομένων, κατά την υποβολή της προσφοράς τους, και δεν αποτέλεσε τη βάση της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου (βλ. πράξεις VI Τμ. Ελ. Συν. 98, 192, 197, 216 και 232/2006, 108/2007, 2069/2010). Ομοίως δεν αποτελούν απρόβλεπτες περιστάσεις η εφαρμογή νέων κανονισμών και κανόνων, συνεπεία των οποίων δεν τροποποιείται η όλη κατασκευή και οι οποίοι καθιερώθηκαν ως υποχρεωτικοί μετά την ανάθεση του έργου καθώς και παραλείψεις ή σφάλματα της προμέτρησης της μελέτης καθόσον οι εργασίες, που οφείλονται στα ανωτέρω, καλύπτονται αποκλειστικά από το κονδύλιο των απροβλέπτων που περιλαμβάνεται στην αρχική σύμβαση (πρ.Ε΄ Κλιμ 350/2010). Τέλος, η απόφαση του αρμοδίου οργάνου περί προσφυγής στην παραπάνω διαδικασία ανάθεσης πρέπει, ως εκ της φύσεώς της, να είναι ειδικώς και επαρκώς αιτιολογημένη, ώστε να καθίσταται εφικτός από το Ελεγκτικό Συνέδριο ο έλεγχος νομιμότητάς της (βλ. αποφ. VI Τμ Ελ. Συν. 2066, 285-6, 136/2010).