Επιχορήγηση :Με αυτά τα δεδομένα, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμη. Ειδικότερα, δεν ήταν απαραίτητη η ανάλωση του ποσού της τακτικής επιχορήγησης προκειμένου να χορηγηθεί έκτακτη, καθόσον στο πλέγμα των διατάξεων περί επιχορηγήσεων των ν.π.δ.δ. των δήμων δεν προβλέπεται τέτοια προϋπόθεση. Περαιτέρω, η δυνατότητα έκτακτης επιχορήγησης του ν.π.δ.δ. προβλέπεται ευθέως από τις διατάξεις του Κ.Δ.Κ. που ανωτέρω παρατίθενται, ως εκ τούτου δεν ασκεί επιρροή το γεγονός ότι δεν ορίζεται η επιχορήγηση αυτή ως πόρος   στη συστατική του πράξη. Εξάλλου, μπορεί μεν στην 174/30.7.2018  απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για την αναμόρφωση του προϋπολογισμού του Δήμου να μη διαλαμβάνεται ότι η επιχορήγηση προς το ν.π.δ.δ. ήταν έκτακτη, από τη μεταγενέστερη όμως απόφαση 214/12.9.2018 έγκρισης του προϋπολο-γισμού του ν.π.δ.δ., όπου ρητώς αναφέρεται στο σχετικό τίτλο του Κ.Α. ότι πρόκειται για έκτακτη επιχορήγηση, προκύπτει ότι το Δημοτικό Συμβούλιο κατά την έγκριση γνώριζε την αιτία της δαπάνης, τον προορισμό και τον έκτακτο χαρακτήρα αυτής. Τέλος, η πραγματοποίηση της συναυλίας τελούσε υπό την αίρεση της έγκρισης παραχώρησης του Ωδείου ....... του Αττικού, που έλαβε χώρα στις 10.7.2018, επομένως δεν ήταν δυνατή η πρόβλεψη της επίμαχης δαπάνης και η ένταξή της στον προϋπολογισμό έτους 2018 του ν.π.δ.δ., ο οποίος καταρτίσθηκε στο τέλος του προηγούμενου έτους 2017.  

Παροχή υπηρεσίας στελέχωσης των αθλητικών και πολιτιστικών χώρων​: Οι ανατεθείσες με την από 5.1.2018 σύμβαση υπηρεσίες στελέχωσης των αθλητικών και πολιτιστικών χώρων που διαχειρίζεται το Ν.Π.Δ.Δ. του Δήμου .., συνιστάμενες, εν γένει, σε εποπτεία για την ασφαλή άθληση των χρηστών των αθλητικών εγκαταστάσεων, γραμματειακή υποστήριξη στο πλαίσιο λειτουργίας του … Κολυμβητηρίου, δυνητικά δε, και των υπολοίπων αθλητικών εγκαταστάσεων, μέριμνα για την εύρυθμη λειτουργία του Λαογραφικού Μουσείου … και καθαριότητα των συγκεκριμένων εγκαταστάσεων, πρόδηλα συμπεριλαμβάνονται στα συνήθη καθήκοντα του προσωπικού που υπηρετεί στο Γραφείο Μουσείων και Βιβλιοθηκών καθώς επίσης στο Γραφείο Αθλητικών Εγκαταστάσεων του εν λόγω Ν.Π.Δ.Δ., οι -συναφείς με τις παρασχεθείσες υπηρεσίες- αρμοδιότητες των οποίων εκτέθηκαν ανωτέρω. Μολονότι το ήδη απασχολούμενο ολιγομελές προσωπικό στις συναφείς ειδικότητες εύλογα θεωρείται ότι δεν επαρκεί για την κάλυψη και των συγκεκριμένων αναγκών, ενώ στο Λαογραφικό Μουσείο … δεν απασχολείται άτομο της απαιτούμενης για τη λειτουργία του ειδικότητας, εντούτοις, δεδομένου ότι η παροχή των επίμαχων υπηρεσιών αποσκοπούσε στην κάλυψη πάγιων και διαρκών αναγκών, η σύναψη σύμβασης με αντικείμενο την ανάθεση τους σε τρίτο δεν είναι νόμιμη. Οι εν λόγω υπηρεσίες, ως εκ της φύσεως τους, παρέχονται μόνο από μόνιμο προσωπικό, προς τον σκοπό δε αυτό το Ν.Π.Δ.Δ. όφειλε να προβεί, οπωσδήποτε σε σύντομο χρόνο μετά τη σύσταση του, σε τροποποίηση του Οργανισμού του προκειμένου να προβλεφθούν οι θέσεις εκείνες που ήταν απαραίτητες για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών των δομών του, όπως οι προκείμενες, οι οποίες θα μπορούσαν, στη συνέχεια, να καλυφθούν μέσω προσλήψεων κατόπιν παροχής σχετικής έγκρισης από την Επιτροπή της Π.Υ.Σ. 33/2006, το γεγονός δε ότι υποχρεώθηκε εν τέλει να το πράξει στο πλαίσιο της προβλεπόμενης από τον ν. 4440/2016 διαδικασίας για τη συμμετοχή του στο Ενιαίο Σύστημα Κινητικότητας δεν αναιρεί την πλημμέλεια της ελεγχόμενης σύμβασης.(...)Κατ’ ακολουθία όσων ανωτέρω εκτέθηκαν, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Καταβολή στην ασφαλιστική εταιρεία … ασφαλίστρων για την ασφάλιση των εκατόν είκοσι έξι (126) παιδιών που συμμετείχαν στην  «…» που οργάνωσε ο  Οργανισμός Αθλήσεως Δήμου ....κατά τη διάρκεια του θέρους.(....) η αστική ευθύνη ενός ν.π.δ.δ., δηλαδή η υποχρέωσή του να αποζημιώσει κάποιον τρίτο, η οποία είναι δυνατόν να ασφαλιστεί σε ιδιωτική ασφαλιστική εταιρεία έναντι πιθανών κινδύνων που τυχόν θα την ενεργοποιήσουν, γεννάται, αποκλειστικώς, είτε εκ του νόμου, είτε από δικαιοπραξία, εφόσον, βεβαίως, η ανάληψη τέτοιας υποχρεώσεως προβλέπεται από διάταξη νόμου ή συντελεί στην καλύτερη εκπλήρωση του σκοπού του, είτε από αδικοπραξία των οργάνων του.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η υπό κρίση δαπάνη δεν είναι νόμιμη στο μέτρο που αφορά στην ασφάλιση των συμμετεχόντων σε δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα εκτός των αθλητικών εγκαταστάσεων του…..., για τις οποίες ο εν λόγω Οργανισμός δεν ευθύνεται αστικώς εφόσον κατά το καταστατικό του ανεπιτρέπτως ανέλαβε τη διοργάνωσή τους. Επομένως, η υπό κρίση δαπάνη δεν είναι νόμιμη.

Καταβολή αποδοχών στους φερόμενους ως δικαιούχους ...., οι οποίοι, στο πλαίσιο διαγωνισμού που προκηρύχθηκε από το ΑΣΕΠ, συμπεριελήφθησαν σε προσωρινούς πίνακες κατάταξης Εφόσον δε κατά τον διενεργούμενο έλεγχο διαπιστωθεί ότι οι προσληφθέντες βάσει των προσωρινών πινάκων δεν διαθέτουν είτε τα προβλεπόμενα από τη διακήρυξη αναγκαία δικαιολογητικά, είτε δεν συντρέχουν στο πρόσωπο αυτών οι ουσιαστικές προϋποθέσεις για την υπαγωγή τους στις ειδικές κατηγορίες διοριστέων, τότε καθίσταται μη νόμιμη η υπογραφείσα σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου και, συνακόλουθα, μη νόμιμη και η σχετική δαπάνη για την καταβολή αποδοχών Με δεδομένα τα ανωτέρω κρίνεται, κατά πλειοψηφία, ότι κατά τον βασίμως προβαλλόμενο από τον Επίτροπο λόγο διαφωνίας, η πρόσληψη των ανωτέρω είναι μη νόμιμη και, ως εκ τούτου, είναι μη νόμιμη και η εντελλόμενη με τον ελεγχόμενο τίτλο πληρωμής δαπάνη. Και τούτο ειδικότερα διότι οι δύο πρώτοι προσκόμισαν πιστοποιητικά του ΚΕΠΑ που αφορούν σε άλλα πρόσωπα, ο τρίτος δεν προσκόμισε το ρητώς προβλεπόμενο από την Προκήρυξη πιστοποιητικό από ΚΕΠΑ, άλλως, πιστοποιητικό από τις ρητώς αναφερόμενες υγειονομικές επιτροπές (Α.Σ.Υ.Ε., Α.Ν.Υ.Ε. κ.λπ.), το οποίο συνιστά το μόνο στοιχείο για την απόδειξη της επίμαχης ιδιότητας και τη νόμιμη κατάταξή του στον σχετικό ειδικό πίνακα, ενώ για τον τέταρτο δεν προκύπτει ο λόγος για τον οποίο εντάχθηκε στην ως άνω ειδική κατηγορία. 

ΑΝΑΛΗΨΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ- :Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από δημοτικό ν.π.δ.δ. (Δ.Λ.Τ.) σε ιδιώτη για εργασίες συντήρησης και επισκευής εγκαταστάσεων µόλου πρόσδεσης των κρουαζιερόπλοιων στο Λιµάνι …, καθόσον, κατά παράβαση των διατάξεων του ν. 3861/2010, η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης του Προέδρου του ανωτέρω δημοτικού ν.π.δ.δ. και η απόφαση (ορθή επανάληψη) του Δ.Σ. του, αναρτήθηκαν στο «Πρόγραμμα Διαύγεια», μετά από την έκδοση της απόφασης του Προέδρου του ως άνω Λιµενικού Ταµείου περί απευθείας ανάθεσης των ως άνω εργασιών. Επίσης, η ως άνω απόφαση απευθείας ανάθεσης αναρτήθηκε στο «Πρόγραμμα Διαύγεια», μετά από την υπογραφή της σχετικής σύμβασης.(συγγνωστή πλάνη)

Προγραμματική  Σύμβαση. (..) επιδιώκεται η ανάκληση της 178/2014 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου....Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι:i) Μη νομίμως προβλέπεται στο σχέδιο της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης ότι η άσκηση των αρμοδιοτήτων διαχείρισης των πόρων για τη λειτουργία και τη συντήρηση των αθλητικών εγκαταστάσεων του .... ανατίθεται στην αιτούσα Περιφέρεια, διότι οι εν λόγω αρμοδιότητες δεν περιλαμβάνονται στις προβλεπόμενες στο άρθρο 186 του ν. 3852/2010 αρμοδιότητες των Περιφερειών. Ειδικότερα, η άσκηση των ως άνω αρμοδιοτήτων δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής α) της περ. 19 του τομέα Η΄ (Παιδείας-Πολιτισμού-Αθλητισμού) του τελευταίου άρθρου, δεδομένου ότι δεν σκοπεί στην υλοποίηση αθλητικού προγράμματος, β) της περ. 20 του ίδιου τομέα, προεχόντως διότι δεν έχει εκδοθεί η προβλεπόμενη στην εν λόγω διάταξη κοινή υπουργική απόφαση για την ανάθεση της εποπτείας του .... στην Περιφέρεια ... και γ) της περ. 22 αυτού, δεδομένου ότι οι αθλητικές εγκαταστάσεις, η συντήρηση των οποίων ανατίθεται στην Περιφέρεια, ανήκουν κατά κυριότητα στο ...., το οποίο αποτελεί Ν.Π.Δ.Δ..Δοθέντος, επομένως, ότι η Περιφέρεια ... δεν είναι κατ’ αρχάς αρμόδια σύμφωνα με τις προαναφερόμενες διατάξεις για την υλοποίηση του αντικειμένου της ελεγχόμενης σύμβασης, μη νομίμως μεταβιβάζονται σ’ αυτήν οι εν λόγω αρμοδιότητες, οι οποίες ανήκουν, με βάση το ισχύον νομοθετικό καθεστώς (βλ. σκ. II Ε), είτε αποκλειστικά στα όργανα του .... είτε, όσον αφορά στο ζήτημα της συντήρησης των αθλητικών εγκαταστάσεων αυτού, με συντρέχουσα αρμοδιότητα στα όργανα του .... και της Γ.Γ.Α.. Και τούτο, διότι αφενός δεν έχει εκδοθεί το προβλεπόμενο από το άρθρο 187 του ν. 3852/2010 προεδρικό διάταγμα και αφετέρου δεν προβλέπεται η μεταφορά στην αιτούσα Περιφέρεια των αναγκαίων για τη διαχείριση των αθλητικών εγκαταστάσεων πιστώσεων, αντιθέτως δε στο άρθρο 4 του σχεδίου της ελεγχόμενης σύμβασης προβλέπεται ότι οι πόροι για την υλοποίηση του αντικειμένου της σύμβασης θα προέλθουν εν μέρει (μέχρι του ποσού των 100.000 ευρώ) από την αιτούσα Περιφέρεια (βλ. σκ. III)..(..)ii) Κατά παράβαση της διάταξης της περ. α΄ της παρ. 2 του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, στο σχέδιο της ελεγχόμενης σύμβασης δεν περιλαμβάνεται προϋπολογισμός (κοστολόγηση) των επιμέρους κατηγοριών δράσεων ή υπηρεσιών που σύμφωνα με αυτή πρόκειται να παρασχεθούν από την Περιφέρεια(βλ. σκ. IV)...iii) Τέλος, σύμφωνα με τη σχετική επισήμανση του Κλιμακίου, την οποία η αιτούσα αποδέχεται με το υπόμνημά της, πρέπει να τροποποιηθούν οι όροι 5.1.δ΄ και 5.2.δ΄ του σχεδίου σύμβασης, στους οποίους αναφέρεται ως υποχρέωση έκαστου συμβαλλόμενου μέρους να διορίσει έναν εκπρόσωπο στην Επιτροπή Παρακολούθησης, δεδομένου ότι όπως προκύπτει από το Παράρτημα 1 της σύμβασης η Επιτροπή Παρακολούθησης αποτελείται από 2 εκπροσώπους της ΓΓΑ και 3 εκπροσώπους της Περιφέρειας. Και υπό την εκδοχή, όμως, της τροποποίησης των ως άνω όρων, η υπογραφή της ελεγχόμενης σύμβασης κωλύεται λόγω της συνδρομής των λοιπών προεκτεθεισών πλημμελειών...Απορρίπτει την αίτηση...Δεν ανακαλεί την 178/2014 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΑΜΟΙΒΗΣ ΓΙΑ ΠΑΡΟΧΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:..Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου περί παράβασης του άρθρου 72 του ν. 3852/2010 (βλ. στοιχ. α΄ περ. i΄ της Ι σκέψης)  παρίσταται αβάσιμος, διότι από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι με την 148/13.6.2017 απόφαση, δοθέντος ότι δεν υπηρετούσαν κατά τον κρίσιμο χρόνο δικηγόροι με έμμισθη εντολή στο Δήμο .., παρασχέθηκε εντολή εκπροσώπησης στο φερόμενο ως  δικαιούχο δικηγόρο .. από την αρμόδια, σύμφωνα με το νόμο, να προβεί σε πρόσληψη δικηγόρου Οικονομική Επιτροπή του Δήμου .., η οποία προηγήθηκε της εκτέλεσης της εντολής (βλ. την από 16.6.2017 ανακοπή και την από 16.6.2017 αίτηση αναστολής που κατατέθηκαν αυθημερόν στο Διοικητικό Πρωτοδικείο .., με αριθμό καταχώρησης ΑΚ141/16.6.2016 και ΑΝ29/16.6.2017 αντίστοιχα).  Περαιτέρω, όμως, κατά παραδοχή του σχετικού λόγου της έκθεσης διαφωνίας (βλ. στοιχ. α΄ περ. ii΄ της Ι σκέψης) η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νομίμως εκκαθαρισμένη, καθόσον δεν υφίσταται έγκυρη σύμβαση παροχής δικηγορικών υπηρεσιών. Και τούτο, διότι δεν προηγήθηκε αιτιολογημένη κρίση του αποκλειστικώς αρμοδίου Δημοτικού Συμβουλίου περί του ευλόγου του ύψους της δικηγορικής αμοιβής μετά από συνεκτίμηση των ειδικών περιστάσεων της συγκεκριμένης υπόθεσης, η οποία να συνιστά το προϊόν διαβούλευσης των συμβαλλομένων μερών. Επί της παραδοχής αυτής ουδεμία επιρροή ασκεί η κατάθεση του από 26.6.2017 πίνακα αμοιβής του φερόμενου ως δικαιούχου δικηγόρου, αφού το έγγραφο αυτό, ακόμα και υπό την εκδοχή ότι συνιστά έγγραφη πρόταση, κατατέθηκε μετά την παροχή των επίμαχων νομικών υπηρεσιών, καθώς και ενώπιον της οικονομικής υπηρεσίας του Δήμου για την εκκαθάριση και ενταλματοποίηση της οικείας δαπάνης.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη είναι μη νόμιμη και μη κανονική και αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΑΓΟΡΕΣ:Νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιωτική εταιρεία για την προμήθεια υλικών εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σταθμών στις στέγες δύο δημοτικών σχολείων, καθόσον: α) η ανωτέρω προμήθεια, ανεξαρτήτως προϋπολογιζόμενης δαπάνης, εμπίπτει στην αρμοδιότητα του Δήμου, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. Ι περ. α' στοιχ. 1 του άρθρου 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, η οποία ορίζει ότι στην αρμοδιότητα των Δήμων ανήκει η προστασία, η αξιοποίηση και η εκμετάλλευση των ήπιων ή ανανεώσιμων μορφών ενέργειας, καθώς και η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση των σχετικών έργων και εγκαταστάσεων, χωρίς η αρμοδιότητα αυτή να αναιρείται από το γεγονός ότι η εγκατάσταση των συστημάτων αυτών γίνεται σε στέγες σχολικών κτιρίων και β) δεν απαιτείται έγγραφη συναίνεση ή άλλου είδους έγγραφη απόφαση του ν.π.δ.δ., που είναι κύριος του κτιρίου (Δήμος) επί του οποίου εγκαθίστανται τα φωτοβολταϊκά συστήματα και τη διαχείριση του οποίου έχει η σχολική επιτροπή (12323/ΓΓ175/2009 Υπουργική Απόφαση, ΦΕΚ Β' 1079/2009).

Προγραμματική σύμβαση- υδροδότηση οικισμών:..Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2 της παρούσας, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, καθόσον ούτε από την επωνυμία της εταιρείας «....» (άρθρο 1 της συστατικής πράξης της), αλλά ούτε και από το προσκομισθέν ως άνω καταστατικό της και, ιδίως, από τους περιγραφόμενους στο οικείο άρθρο 4 σκοπούς, προκύπτει ότι αυτή αποτελεί αναπτυξιακή ανώνυμη εταιρεία κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 252 παρ. 3 εδ. β΄ του ν. 3463/2006, προκειμένου η συμμετοχή της στην επίμαχη προγραμματική σύμβαση να είναι επιτρεπτή, δυνάμει της εξαιρετικής διάταξης του άρθρου 265 παρ. 4 του ίδιου ν. 3463/2006. Περαιτέρω, κατά παράβαση των σχετικώς οριζομένων στο άρθρο 100 του ν. 3852/2010, δεν περιλαμβάνεται στη σύμβαση αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης των προβλεπομένων εργασιών (βλ. άρθρο 3), με συσχέτιση αυτών προς το τμηματικώς καταβαλλόμενο συνολικό ποσό της σύμβασης των 240.000 ευρώ. Αντιθέτως, προβλέπεται σε αυτή μόνο η διάρκειά της (από 1.1.2016 έως 31.12.2016), η οποία με βάση τα προεκτεθέντα στη σκέψη 2 δεν δύναται να υποκαταστήσει την έλλειψη του αναλυτικού χρονοδιαγράμματος εκτέλεσης του αντικειμένου της. Τέλος, κατά παράβαση γενικής αρχής του διοικητικού δικαίου προσδόθηκε, κατά τα ανωτέρω, αναδρομική ισχύς στη σύμβαση, δεδομένου ότι αυτή υπεγράφη την 1η.11.2016, ήτοι σε χρονικό σημείο μεταγενέστερο της ορισθείσας έναρξης υλοποίησής της, (1.1.2016) και ενώ διαρκούσε η εκτέλεση του αντικειμένου της..η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί

Έδαφος εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 109 παρ.7 του ν. 3852/2010 περί μεταφοράς προσωπικού. Η διάταξη της παραγράφου 7 του άρθρου 109 του ν. 3852/2010 περί μεταφοράς προσωπικού εφαρμόζεται σε περίπτωση λύσης δημοτικής κοινωφελούς επιχείρησης ή Δ.Ε.Υ.Α., εφόσον η δραστηριότητά τους αναλαμβάνεται και συνεχίζεται από τον οικείο δήμο ή από ν.π.δ.δ. αυτού. Άλλως εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 262 του ν.3463/2006. (ομοφ.)