Προμήθεια εξοπλισμού για χιονοδρομικό κέντρο..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά (σκέψεις 2 - 4), το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως η Περιφέρεια ... ανέλαβε, ως φορέας υλοποίησης, τη δημοπράτηση της ελεγχόμενης προμήθειας, την υπογραφή και την εκτέλεση της οικείας σύμβασης, καθόσον η αρμοδιότητα για την υλοποίηση της ελεγχόμενης προμήθειας δεν περιλαμβάνεται ρητά στις προβλεπόμενες στο άρθρο 186 του ν. 3852/2010 αρμοδιότητες των Περιφερειών, δοθέντος ότι οι εγκαταστάσεις του Χιονοδρομικού Κέντρου ..., στην αναβάθμιση και βελτίωση του εξοπλισμού του οποίου αποσκοπεί η ελεγχόμενη προμήθεια, δεν ανήκουν σ’ αυτήν αλλά στην κοινή ανώνυμη εταιρεία ΟΤΑ με την επωνυμία "....". Ούτε άλλωστε προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι η αρμοδιότητα υλοποίησης της ελεγχόμενης προμήθειας έχει μεταβιβασθεί από το ως άνω νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, στο οποίο ανήκουν οι εγκαταστάσεις του Χιονοδρομικού Κέντρου ..., στην Περιφέρεια .... με την έκδοση σχετικού προεδρικού διατάγματος, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 187 του ν. 3852/2010. Περαιτέρω, μη νομίμως η Περιφέρεια .... ανέλαβε να χρηματοδοτήσει έμμεσα, μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, την υλοποίηση της ελεγχόμενης προμήθειας, καθόσον όχι μόνο δεν προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 186 παρ. ΙΙ Η περ. 22 του ν. 3852/2010 η επιχορήγηση από τις Περιφέρειες της ανακαίνισης αθλητικών/τουριστικοαθλητικών εγκαταστάσεων που ανήκουν σε κοινές ανώνυμες εταιρείες των ΟΤΑ, αλλά αντίθετα από τη διάταξη του άρθρου 265 παρ. 3 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων απαγορεύεται ρητά η χρηματοδότηση εν γένει από τους ΟΤΑ των ανωνύμων εταιρειών τους. Εξ άλλου, μέσα που προβλέπονται στον Αστικό Κώδικα για την επέκταση της δικαιοπρακτικής και συναλλακτικής δραστηριότητας των φυσικών ή νομικών προσώπων και την διευκόλυνση της διεξαγωγής των υποθέσεών τους, όπως η μονομερής δικαιοπραξία της πληρεξουσιότητας (άρθρα 216επ. ΑΚ) και η σύμβαση της εντολής (άρθρα 713επ. ΑΚ), δεν δύνανται, ασκούμενα καταχρηστικώς, να άγουν σε παράκαμψη διατάξεων που θέτουν συγκεκριμένους περιορισμούς στη διεπόμενη από την απορρέουσα από το Σύνταγμα αρχή της νομιμότητας δράση των ΟΤΑ, όπως είναι οι διατάξεις των άρθρων 265 παρ. 3 του Κώδικα Δήμων, 286 και 287 του ν. 3852/2010 που προαναφέρθηκαν και, συνεπώς, το ανωτέρω αναφερόμενο 13677/12.4.2019 συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο έγγραφο και η αποδοχή του από το Περιφερειακό Συμβούλιο ..., με την 50/22.4.2019 απόφαση, ουδεμία έννομη επιρροή ασκούν επί της οριοθετούμενης από τις ως άνω διατάξεις αρμοδιότητας της Περιφέρειας .... αναφορικά με την υλοποίηση και χρηματοδότηση της ελεγχόμενης προμήθειας.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1637/2020

 

 

Ανακατασκευή – Εκσυγχρονισμός Κτιριακών Εγκαταστάσεων ...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις ΙΙ – ΙΙΙ της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι η εξεταζόμενη  αίτηση ανάκλησης θα πρέπει να γίνει δεκτή. Και τούτο διότι, αν και  τα δικαιώματα επί των εκτάσεων, επί των οποίων θα εκτελεσθεί το ελεγχόμενο έργο, δεν έχουν ακόμη περιέλθει  στην αιτούσα Περιφέρεια  αλλά ανήκουν στην εταιρεία «….»,- η οποία ασκεί την επιχειρηματική δραστηριότητα της λυμένης  και μη εισέτι εκκαθαρισθείσας εταιρείας “ ...”- όμως, εφόσον έχουν ήδη ληφθεί οι κρίσιμες αποφάσεις τόσο από τα όργανα της αιτούσας όσο και από τα όργανα των εταιρειών «….» και «….», για την υπαγωγή και  των δύο εταιρειών   στις διατάξεις του άρθρου 220 παρ. 3 του ν.4555/2018 περί λύσης και εξυγίανσης, καθίσταται, κατά νομική και λογική αναγκαιότητα, βέβαιο ότι με την ολοκλήρωση των σχετικών διαδικασιών  λύσης και εκκαθάρισης των εταιρειών αυτών, αυτά θα μεταβιβασθούν αυτοδικαίως στην αιτούσα Περιφέρεια, σύμφωνα με τα ρητώς και εξαιρετικώς προβλεπόμενα στις ως άνω διατάξεις του εδάφ. β  της  παραγράφου 5 του άρθρου 15 του ν. 4483/2017, που προστέθηκε με το άρθρο 220 παρ.3 του ν.4555/2018, και η οποία αφορά στην  μεταβίβαση των πάσης φύσεως δικαιωμάτων (εμπραγμάτων, ενοχικών, παραχωρήσεων επί κινητής ή ακίνητης περιουσίας) των υπό λύση και εκκαθάριση εταιρειών. Περαιτέρω, η καθυστέρηση υπογραφής της ελεγχόμενης σύμβασης για απροσδιόριστο χρόνο θα  καταστήσει, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα, ανέφικτο τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων του Χιονοδρομικού Κέντρου για την επόμενη χειμερινή περίοδο λειτουργίας του, ο οποίος  είναι απολύτως επιβεβλημένος. Ανεξαρτήτως όμως, των ανωτέρω, μετά την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης της εταιρείας «...», μοναδικός μέτοχος της εταιρείας «…» θα καταστεί η αιτούσα Περιφέρεια,  στη συνέχεια δε και  η τελευταία εταιρεία, ως μονομετοχική  θα τεθεί υπό εκκαθάριση κατ’ εφαρμογή των ως άνω εξαιρετικών διατάξεων   του άρθρου 220 παρ. 3 του ν.4555/2018, μετά το πέρας της οποίας θα περιέλθουν υποχρεωτικά  στην αιτούσα Περιφέρεια και τα κρίσιμα δικαιώματα (παραχωρήσεις) επί των δημόσιων δασικών εκτάσεων επί των οποίων θα εκτελεσθεί το ελεγχόμενο έργο, το Τμήμα κρίνει ότι ο σχετικός όρος πρέπει απαλειφθεί από το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης. Και αυτό διότι με την ελεγχόμενη σύμβαση πρόκειται να εκτελεσθεί έργο, το οποίο αφορά στη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων του Χιονοδρομικού Κέντρου, που κείνται επί εκτάσεων, που έχουν παραχωρηθεί κατά χρήση σε εταιρεία («…») με μοναδικό μέτοχο εμμέσως - διά της συμμετοχής σε αυτήν κατά ποσοστό 100% της εταιρείας «….» - την αιτούσα Περιφέρεια, ως εκ τούτου,η εκτέλεση αυτού δεν αποβαίνει εις όφελος τρίτων αλλά της αιτούσας Περιφέρειας κατ΄ αποκλειστικότητα.  Συνεπώς, πρέπει, κατά παραδοχή των προβαλλομένων με την αίτηση λόγων ανάκλησης, να επιτραπεί η υπογραφή της ελεγχόμενης σύμβασης άμεσα, έστω και εάν  ακόμη δεν έχουν  ολοκληρωθεί οι προαναφερόμενες διαδικασίες λύσης και εκκαθάρισης των ως άνω εταιρειών, αφού τα δικαιώματα  της Περιφέρειας στην έκταση  όπου εκτελείται το έργο είναι εξασφαλισμένα και η ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας προσλαμβάνει  πλέον τυπικό χαρακτήρα.Ανακαλεί την 174/2019 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Προγραμματικές συμβάσεις:Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ  Περιφέρειας και Ερασιτεχνικού Αθλητικού Σωματείου, με αντικείμενο την αναβάθμιση γηπέδου, καθόσον είναι μη νόμιμη η χρηματοδότηση του ανωτέρω έργου από πόρους της Περιφέρειας, διότι: α) οι επιχορηγήσεις των αθλητικών σωματείων πρέπει πρωτίστως να αποσκοπούν, κατά το άρθρο 16 παρ. 9 του Συντάγματος, στη θεραπεία του δημοσίου συμφέροντος, δηλαδή τη συστηματική και διαρκή προαγωγή του αθλητισμού, η οποία δεν εξυπηρετείται εν προκειμένω, ενόψει του χρονικά πολύ περιορισμένου ορίζοντα λειτουργίας του ανωτέρω γηπέδου (έχει προγραμματισθεί να κατασκευασθεί άλλο ποδοσφαιρικό γήπεδο) και επιπλέον, η λειτουργία του δεν εξυπηρετεί τους γενικούς αναπτυξιακούς στόχους που συνάπτονται με τη χρησιμότητα των αθλητικών εγκαταστάσεων κατά τον προορισμό τους, δηλαδή ως έργων κοινωνικού εξοπλισμού και υποδομής που τίθενται στη διάθεση των κατοίκων μιας οικιστικής περιοχής σε πάγια και διαρκή βάση, β) ενόψει της αρχής της οικονομικότητας η διάθεση οικονομικών πόρων της Περιφέρειας παρίσταται ανορθολογική, εφόσον προορίζεται για τον εκσυγχρονισμό ενός γηπέδου, ενώ αποστερεί την Περιφέρεια από σημαντικά ποσά που θα μπορούσαν να διατεθούν για τις λοιπές αποστολές της και γ) οι εργασίες αναβάθμισης του γηπέδου περιλαμβάνουν προσθήκες που συνεπάγονται την αύξηση του όγκου του, δεδομένου ότι δίνεται η δυνατότητα επέκτασης των υφιστάμενων αθλητικών εγκαταστάσεων ποδοσφαίρου εκτός του νομίμου περιγράμματος του κτιρίου με προσθήκη νέων κερκίδων (άρθρα 13 – 19 του ν. 4258/2014).

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛ/ΣΥΝ/ΤΜ.VI/4305/2014

 

 

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ: Αίτηση   ανάκλησης  της  4/2017  πράξης  της Αναπληρώτριας Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη II, το Τμήμα κρίνει ότι το αντικείμενο της υπό έλεγχο σύμβασης θα μπορούσε να υπαχθεί στο άρθρο 89 του ν.4368/2016, αφού με αυτήν επιδιώκεται η αντιμετώπιση επισιτιστικών προβλημάτων κοινωνικά ευπαθών περιοχών της χώρας. Eν προκειμένω όμως, δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος για τη σύναψη προγραμματικής σύμβασης, καθώς οι συμβαλλόμενοι δεν εκκινούν από κοινή αφετηρία, συμπράττοντας ισόρροπα για την από κοινού εξυπηρέτηση ενός δημόσιου σκοπού, αλλά αποβλέπουν η μεν αιτούσα-η ουσιώδης συμβολή της οποίας εξαντλείται στην ανάληψη της υποχρέωσης για τη κάλυψη του συμβατικού κόστους- στην υλοποίηση του αντικειμένου της σύμβασης, το δε ...... ...... στη λήψη της αντιπαροχής για την εκ μέρους του υλοποίηση του συμβατικού αντικειμένου. Στην ερμηνευτική αυτήν εκδοχή συνηγορεί και η επιβάρυνση, στο αρχικώς υποβληθέν στην Υπηρεσία Επιτρόπου σχέδιο σύμβασης, του ποσού του προϋπολογισμού της σύμβασης με ΦΠΑ, ο οποίος επιβάλλεται στις δημόσιες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών, όχι όμως και στις προγραμματικές συμβάσεις (βλ. ΕΣ Πρ. VII Τμ. 29/2015). Περαιτέρω με την ελεγχόμενη σύμβαση δεν τίθεται ένα γενικό πλαίσιο για την οργάνωση και διαχείριση των υπηρεσιών ούτε προσδίδεται προγραμματικός χαρακτήρας στο αντικείμενό της, αντιθέτως οι παρεχόμενες υπηρεσίες προσδιορίζονται κατά τρόπο σαφή και συγκεκριμένο (βλ. την από 26.8.2016 πρόταση του ......υ στην οποία αναφέρονται αναλυτικά ο αριθμός των σχολείων και των μαθητών, τα παρεχόμενα είδη τροφίμων και το κοστολόγιό τους), τα δε συμβαλλόμενα μέρη αναλαμβάνουν να εκπληρώσουν τις κύριες υποχρεώσεις (παροχή υπηρεσίας-αμοιβή) μίας εξ επαχθούς αιτίας σύμβασης παροχής υπηρεσιών. Συνακόλουθα το Τμήμα  κρίνει- παρελκομένης της εξέτασης των λοιπών πλημμελειών που τίθενται με την προσβαλλομένη πράξη- ότι δεν ήταν νόμιμη η προσφυγή από την αιτούσα στη διαδικασία της προγραμματικής σύμβασης αλλά για την υλοποίηση του αντικειμένου της ελεγχόμενης σύμβασης έπρεπε να επιλεγεί η διαγωνιστική διαδικασία. Τέλος απορριπτέος είναι ο λόγος ανάκλησης περί συνδρομής λόγων δημοσίου συμφέροντος δεδομένου ότι αυτό υπηρετείται με την τήρηση του νόμου, ενώ πρέπει να απορριφθεί ενόψει της σαφήνειας των εφαρμοστέων διατάξεων και ο λόγος ανάκλησης περί συγγνωστής πλάνης.Απορρίπτει την αίτηση της ανάκλησης.

ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ-ΑΡΧΗ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑΣ:Εξάλλου, υποστήριξε ότι, ελλείψει ανακηρύξεως υποψηφίου σε μία εκλογική περιφέρεια, η έδρα θα μπορούσε να μη χάνεται, αλλά να δίνεται στην επόμενη εκλογική περιφέρεια, όπου ο συνδυασμός έχει το μεγαλύτερο αδιάθετο υπόλοιπο ψηφοδελτίων. Με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση κρίθηκε ότι «δεν τίθεται ζήτημα παραβιάσεως» των ως άνω συνταγματικών αρχών, διότι η προϋπόθεση υπάρξεως υποψηφίου στην περιφέρεια που ο συνδυασμός δικαιούται την έδρα «τίθεται στα πλαίσια των κανόνων κατανομής των εδρών μεταξύ των συνδυασμών, κατ' εφαρμογή της αρχής της δημοκρατικής νομιμοποιήσεως, στη συγκεκριμένη εκλογική περιφέρεια, η δε απόδοση της έδρας στην επόμενη εκλογική περιφέρεια θα περιόριζε το δικαίωμα στην κατάληψη των δικαιούμενων από άλλον συνδυασμό εδρών». Η κρίση αυτή της αναιρεσιβαλλομένης αποφάσεως, με την οποία απορρίφθηκε ο σχετικός λόγος της ενστάσεως, είναι, σύμφωνα με τα εκτεθέντα στις προηγούμενες σκέψεις, ορθή, ανεξαρτήτως των ειδικότερων αιτιολογιών της και, επομένως, ο ανωτέρω λόγος αναιρέσεως, με τον οποίο προβάλλονται τα αντίθετα, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος.(...)Απορρίπτει την αίτηση.

Προγραμματική σύμβαση.Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο, εκτιμώντας το περιεχόμενο της ελεγχόμενης σύμβασης επί της οποίας ερείδεται η εντελλόμενη με το κρινόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη, κρίνει ότι, μολονότι αυτή επιγράφεται ως προγραμματική, ωστόσο, δεν εμπίπτει στην έννοια αυτής. Συγκεκριμένα, από το αντικείμενό της και κυρίως από τη διαμόρφωση των υποχρεώσεων των συμβαλλόμενων μερών, προκύπτει ότι δεν πρόκειται για περίπτωση συνεργασίας φορέων που εκκινούν από την ίδια αφετηρία συμφερόντων με σκοπό -με την αλληλοσυμπλήρωση αρμοδιοτήτων ή οικονομικοτεχνικών μέσων- την από κοινού εκτέλεση δημόσιας αποστολής τους. Αντιθέτως, αποβλέπουν η μεν Περιφέρεια -η ουσιώδης συμβολή της οποίας εξαντλείται στην ανάληψη της υποχρέωσης για τη συνολική κάλυψη του συμβατικού κόστους- στην υλοποίηση του αντικειμένου της σύμβασης, το δε ... - ΕΛΚΕ στη λήψη της αντιπαροχής για την εκ μέρους του υλοποίηση του συμβατικού αντικειμένου.  Στην ερμηνευτική αυτήν εκδοχή συνηγορεί, άλλωστε, και η επιβάρυνση του ποσού του προϋπολογισμού της σύμβασης με ΦΠΑ, ο οποίος επιβάλλεται στις δημόσιες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών, όχι όμως και στις προγραμματικές συμβάσεις (βλ. Ελ.Συν VII Τμ. πράξη 29/2015, ΚΠΕΔ στο VIIΤμ. πράξη 81/2016, 350/2015)....Εκ των ανωτέρω παρέπεται ότι η ανωτέρω σύμβαση αποτελεί, κατ’ ορθή νομική εκτίμηση αυτής, εξ επαχθούς αιτίας δημόσια σύμβαση παροχής υπηρεσιών. Η ανάθεση, ωστόσο, αυτής, για την οποία, σημειωτέον, δεν προκύπτει βέβαιο διασυνοριακό ενδιαφέρον ενόψει των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της (εργαστηριακοί έλεγχοι μια ή και δύο φορές την εβδομάδα σε διαπιστευμένο εργαστήριο) και της χαμηλής της αξίας (βλ. ενδεικτικώς ως προς τα κριτήρια για κρίση περί του βέβαιου του διασυνοριακού ενδιαφέροντος μιας δημόσιας σύμβασης ΔΕΕ απόφαση της 6.10.2016, C-318/2015, σκ. 20 και εκεί παραπεμπόμενη νομολογία), νομίμως μπορούσε να γίνει απευθείας. (συγγνωστή πλάνη)

Παροχή υπηρεσιών:Με τα δεδομένα αυτά και λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως βεβαιώνεται με το  52037/161/7.4.2016 έγγραφο του Προϊσταμένου Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας της Περιφέρειας .., κατά της ελεγχόμενης διαδικασίας δεν εκκρεμούν ενστάσεις, προσφυγές ή ένδικα μέσα, δεν κωλύεται η υπογραφή των δυο (2)  υποβληθέντων με το 52044/162/7.4.2016 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 27441/11.4.2016) έγγραφο του ανωτέρω οργάνου της Περιφέρειας …, σχεδίων σύμβασης για την εκτέλεση του έργου «Καταπολέμηση κουνουπιών στην Περιφέρεια … για τα έτη 2016-2017», αντίγραφα των οποίων τηρούνται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.

Νόμιμες δαπάνες Δήμου που αφορούν παράθεση γεύματος και προμήθεια αθλητικών ειδών, στο πλαίσιο εκδήλωσης Αθλητικής Ένωσης για τα 25 χρόνια από την ίδρυσή της, αφού ευρίσκουν νόμιμο έρεισμα στη διάταξη της παρ. 4 εδ. β΄ του άρθρου 218 π.δ. 410/95 (όπως αυτή τροποποιήθηκε με την παρ. 2 του άρθρ. 25 του ν. 3202/2003) καθόσον σχετίζονται με συμμετοχή του Δήμου σε εκδήλωση που διενεργείται από αθλητικό φορέα αυτού και στην εδαφική του περιφέρεια και δεν υπερβαίνουν το προσήκον μέτρο. Μη νόμιμη όμως, η προμήθεια παιχνιδιών, προκειμένου να διατεθούν κατά την πρωτοχρονιάτικη εκδήλωση του Δήμου, αφού δεν συντρέχουν οι παραπάνω προϋποθέσεις, ούτε εξυπηρετούν λειτουργικές δραστηριότητες αυτού.

Παροχή υπηρεσίας στελέχωσης των αθλητικών και πολιτιστικών χώρων​: Οι ανατεθείσες με την από 5.1.2018 σύμβαση υπηρεσίες στελέχωσης των αθλητικών και πολιτιστικών χώρων που διαχειρίζεται το Ν.Π.Δ.Δ. του Δήμου .., συνιστάμενες, εν γένει, σε εποπτεία για την ασφαλή άθληση των χρηστών των αθλητικών εγκαταστάσεων, γραμματειακή υποστήριξη στο πλαίσιο λειτουργίας του … Κολυμβητηρίου, δυνητικά δε, και των υπολοίπων αθλητικών εγκαταστάσεων, μέριμνα για την εύρυθμη λειτουργία του Λαογραφικού Μουσείου … και καθαριότητα των συγκεκριμένων εγκαταστάσεων, πρόδηλα συμπεριλαμβάνονται στα συνήθη καθήκοντα του προσωπικού που υπηρετεί στο Γραφείο Μουσείων και Βιβλιοθηκών καθώς επίσης στο Γραφείο Αθλητικών Εγκαταστάσεων του εν λόγω Ν.Π.Δ.Δ., οι -συναφείς με τις παρασχεθείσες υπηρεσίες- αρμοδιότητες των οποίων εκτέθηκαν ανωτέρω. Μολονότι το ήδη απασχολούμενο ολιγομελές προσωπικό στις συναφείς ειδικότητες εύλογα θεωρείται ότι δεν επαρκεί για την κάλυψη και των συγκεκριμένων αναγκών, ενώ στο Λαογραφικό Μουσείο … δεν απασχολείται άτομο της απαιτούμενης για τη λειτουργία του ειδικότητας, εντούτοις, δεδομένου ότι η παροχή των επίμαχων υπηρεσιών αποσκοπούσε στην κάλυψη πάγιων και διαρκών αναγκών, η σύναψη σύμβασης με αντικείμενο την ανάθεση τους σε τρίτο δεν είναι νόμιμη. Οι εν λόγω υπηρεσίες, ως εκ της φύσεως τους, παρέχονται μόνο από μόνιμο προσωπικό, προς τον σκοπό δε αυτό το Ν.Π.Δ.Δ. όφειλε να προβεί, οπωσδήποτε σε σύντομο χρόνο μετά τη σύσταση του, σε τροποποίηση του Οργανισμού του προκειμένου να προβλεφθούν οι θέσεις εκείνες που ήταν απαραίτητες για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών των δομών του, όπως οι προκείμενες, οι οποίες θα μπορούσαν, στη συνέχεια, να καλυφθούν μέσω προσλήψεων κατόπιν παροχής σχετικής έγκρισης από την Επιτροπή της Π.Υ.Σ. 33/2006, το γεγονός δε ότι υποχρεώθηκε εν τέλει να το πράξει στο πλαίσιο της προβλεπόμενης από τον ν. 4440/2016 διαδικασίας για τη συμμετοχή του στο Ενιαίο Σύστημα Κινητικότητας δεν αναιρεί την πλημμέλεια της ελεγχόμενης σύμβασης.(...)Κατ’ ακολουθία όσων ανωτέρω εκτέθηκαν, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Ανέγερση μουσείου - προγραμματική σύμβαση...ζητείται η ανάκληση της 764/2019 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Περαιτέρω, ο αιτών ισχυρίζεται ότι η σύμβαση δεν έχει πολιτισμικό χαρακτήρα, όπως εσφαλμένα διέγνωσε το Κλιμάκιο, αφενός μεν διότι δεν αφορά στη λειτουργία του μουσείου αλλά στην κατασκευή του, αφετέρου δε διότι ο σκοπός του έργου είναι πρωτίστως «αναπτυξιακός», αφού αποσκοπεί, διά της προβολής του ιδιαίτερου αγροτικού προϊόντος της περιοχής (...), στην προώθηση και την ενίσχυση της θέσης του στη διεθνή αγορά και, κατ’ επέκταση, στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.  Εντούτοις, ανεξαρτήτως του ότι ο αναπτυξιακός χαρακτήρας του έργου, που αποτελεί εγγενές χαρακτηριστικό κάθε προγραμματικής σύμβασης, δεν αμφισβητείται, ο λόγος αυτός, πρέπει να απορριφθεί ως αλυσιτελώς προβαλλόμενος.  Και τούτο, διότι εάν η σύμβαση αποσκοπούσε στην υλοποίηση του επικαλούμενου σκοπού, ο οποίος είναι καθαρά εμπορικός ως συνδεόμενος με την προώθηση και τη μεγιστοποίηση της κυκλοφορίας ενός εμπορικού προϊόντος, ο Δήμος και η Περιφέρεια θα κωλύονταν να μετάσχουν στην προγραμματική σύμβαση, δοθέντος ότι οι εμπορικοί σκοποί δεν εντάσσονται στο πλέγμα των αρμοδιοτήτων και των νόμιμων σκοπών τους (βλ. ως προς την Περιφέρεια, άρθρο 186 ν. 3862/2010 Α΄ 87).  Επομένως, ενόψει των ανωτέρω, σε συνδυασμό α) με το χαρακτηρισμό από τα συμβαλλόμενα μέρη του κατασκευαζόμενου κτηρίου ως «μουσείου», β) την ειδικότερη χρήση τμήματος των χώρων του για την έκθεση / παρουσίαση του προαναφερθέντος σημαντικού για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής προϊόντος, από την παραγωγή μέχρι την επεξεργασία και διάθεσή του, και γ) το γεγονός ότι, κατά νόμο, ο πολιτισμικός χαρακτήρας ενός κτηρίου, διαγιγνώσκεται ήδη από το στάδιο της κατασκευής του κτηρίου, το Τμήμα κρίνει ότι το Κλιμάκιο δεν έσφαλε στην κρίση του, ως προς τον πολιτισμικό χαρακτήρα της σύμβασης, ο οποίος και μόνο δύναται να δικαιολογήσει εν προκειμένω τη σύναψή της. Ενόψει των ανωτέρω, η μη συμμετοχή στη σύμβαση αυτή του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, συνιστά πλημμέλεια της διαδικασίας σύναψής της και νομίμως κρίθηκε ως διακωλυτικός λόγος για την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης. Σύμφωνα με γενική αρχή του δημοσιολογιστικού δικαίου, που απορρέει από τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της νομιμότητας και διέπει τη δράση των διοικητικών οργάνων, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν δύνανται κατ’ αρχήν να διενεργούν δαπάνες που εξυπηρετούν την αξιοποίηση ή βελτίωση αλλότριας περιουσίας, ήτοι, μεταξύ άλλων, περιουσίας κινητής ή ακίνητης, που ανήκει κατά κυριότητα σε άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο, καθόσον οι δαπάνες αυτές επάγονται ωφέλεια μόνο στο τελευταίο (βλ. Ε.Σ. Τμ. VI 728/2019, 667/2017, VII  Πρ. 304, 279/2011, 207, 141/2010, 129/2009, 2/2008, 383, 257, 39/2006).  Στην προκειμένη περίπτωση, από τους όρους της προγραμματικής σύμβασης, όπως ερμηνεύονται υπό το πρίσμα του ανωτέρω προβαλλόμενου ισχυρισμού, προκύπτει ότι το κτήριο του Μουσείου που αποτελεί το αντικείμενό της, θα ανεγερθεί επί ακινήτου που θα αγοραστεί από τον Αναγκαστικό Συνεταιρισμό ... Ν. ..., ο οποίος, αν και τούτο δεν αναφέρεται ρητώς, προφανώς θα είναι ο κύριος του ακινήτου καθώς και του επ’ αυτού κατασκευαζόμενου κτηρίου.Κατά τούτο, το αντικείμενο της Προγραμματικής Σύμβασης φέρεται να αφορά στην αξιοποίηση ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας, επομένως, εκφεύγει των αρμοδιοτήτων και των νόμιμων σκοπών της Περιφέρειας, η πλημμέλεια δε αυτή, η οποία δεν ήταν δυνατόν  να διαγνωστεί από το Κλιμάκιο, ως εκ της ασαφούς αποτύπωσης των σχετικών όρων, σε κάθε δε περίπτωση, ανάγεται σε ζήτημα του οποίου η νομιμότητα αποτελεί προϋπόθεση του κύρους της σύμβασης, συνιστά αυτοτελώς διακωλυτικό λόγο της ελεγχόμενης σύμβασης. Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης.

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/477/2020