ΚΑΤΑΤΜΗΣΗ.Προμήθεια σπόρων, φυτών, δενδρυλλίων και έτοιμου χλοοτάπητα.(....) Στο πλαίσιο αυτό, είναι μη νόμιμος, καθώς οδηγεί σε καταστρατήγηση του νόμου, ο επιμερισμός, προς αποφυγή της εφαρμογής διενέργειας δημόσιου διαγωνισμού, της συνολικής, απαιτούμενης για την κάλυψη των αναγκών του αναθέτοντος δήμου, ποσότητας όμοιων προμηθειών, σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες και η χωριστή απευθείας ανάθεση αυτών, με βάση το ύψος της δαπάνης που προκύπτει από την τεχνητή αυτή κατάτμησή τους (πρβλ. Ε.Σ. Πράξ. Κ.Π.Ε.Δ. στο VII Τμ. 305/2016, 115/2016, 234/2014).(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν στη σκέψη 3 της παρούσας, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Κρίσιμη για τη διάγνωση του μη νόμιμου επιμερισμού της προμήθειας  είναι όχι  η εγκριθείσα και ψηφισθείσα από τον οικείο Κ.Α.Ε. πίστωση, της οποίας η διάθεση είναι αβέβαιη, αλλά η δαπάνη που πραγματοποιείται εν τέλει για την κάλυψη ετήσιων αναγκών του Δήμου σε όμοια ή ομοειδή υλικά (πρβλ. Ε.Σ. Πράξη      IV Τμ. 213/2011). Δοθέντος δε ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση, η απόφαση της 80/3.4.2017 της Οικονομικής Επιτροπής, με την οποία εγκρίθηκε η δαπάνη και ψηφίστηκε η διάθεση των πιστώσεων για τις Δ.Ε. ..και.., δεν συνεπάγεται άνευ άλλου τινός την πραγματοποίηση της δαπάνης, ενώ ούτε η διαφωνούσα Επίτροπος προβάλλει, ούτε από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι οι δαπάνες αυτές έχουν πραγματοποιηθεί, δεν λαμβάνει χώρα, στο παρόν χρονικό σημείο, υπέρβαση του χρηματικού ορίου των 20.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., μέχρι του οποίου είναι επιτρεπτή η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης. Κατά συνέπεια, ο λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου, ερειδόμενος κατ’ ουσίαν σε εσφαλμένη βάση, πρέπει να απορριφθεί και το ελεγχόμενο χρηματικό  ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί.

Προμήθεια ψηφιακού αγγειογράφου....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά (σκ. 2) το Τμήμα, λαμβανομένου υπόψη ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο δημοσίευσης της προκήρυξης και διενέργειας του διαγωνισμού, το αιτούν νοσοκομείο είχε εξασφαλίσει την συνολική αναγκαία πίστωση για την εκτέλεσή της (βλ. την 136495/17.12.2018 απόφαση του Υφυπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης) και ήδη κατά τον κρίσιμο εν προκειμένω χρόνο υπογραφής της σύμβασης η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη της προμήθειας καλύπτεται από πιστώσεις του ΠΔΕ έτους 2020 (βλ. την 47860/14.5.2020 απόφαση του Υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, με την οποία εγκρίθηκε η ένταξη της ως άνω προμήθειας στη ΣΑΕ-091 ΤΡΟΠ. 0 του ΠΔΕ 2020 για ποσό 620.000 ευρώ), καθώς και ότι ισόποση πίστωση ενεγράφη στον προϋπολογισμό του Νοσοκομείου (ΚΑΕ 9349) έτους 2020 (βλ. την 20/4.6.2020 απόφαση του Δ.Σ. του Νοσοκομείου περί της 2ης τροποποίησης του προϋπολογισμού οικονομικής χρήσης 2020 και την Β2.α/Γ.Π.34976/17.6.2020 απόφαση του Υπουργού Υγείας περί έγκρισης αυτής), κρίνει ότι έχει αρθεί η διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη πράξη πλημμέλεια ως προς τη χρηματοδότηση της προμήθειας. Περαιτέρω, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι, κατά τα ορθώς κριθέντα υπό του Επιτρόπου, έστω και με διαφορετική αιτιολογία, ο προβλεφθείς στο άρθρο 2.4.3.2 της διακήρυξης και στην παράγραφο 12 της Ενότητας Δ΄ του Πίνακα Συμμόρφωσης όρος περί υποβολής από τον υποψήφιο στο φάκελο της τεχνικής προσφοράς οικονομικής πρότασης στην οποία θα καθορίζει τους όρους σύναψης με το νοσοκομείο, μετά το πέρας της διετούς περιόδου εγγύησης καλής λειτουργίας, νέας σύμβασης για τη συντήρηση του μηχανήματος, συνιστά, κατά την αληθή του έννοια, δικαίωμα προαίρεσης της αναθέτουσας αρχής για την ανάθεση αυτής στον ήδη ανάδοχο. Το δικαίωμα αυτό δεν έχει προβλεφθεί νομίμως διότι αφενός δεν είναι σαφώς καθορισμένο στη διακήρυξη, τόσο ποιοτικά με τους όρους που τέθηκαν στις τεχνικές περιγραφές, όσο και ποσοτικά με τον προσδιορισμό του χρονικού ορίου παροχής της συντήρησης και της μέγιστης προϋπολογισθείσας δαπάνης, αφετέρου δεν περιβλήθηκε των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας. Συνεπώς, ο τεθείς στο άρθρο 2 του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης όρος για το κόστος της ετήσιας πλήρους συντήρησης του προσφερόμενου εξοπλισμού (με ή χωρίς ανταλλακτικά) μετά την λήξη της περιόδου εγγύησης καλής λειτουργίας και μέχρι την συμπλήρωση των δέκα ετών από την οριστική παραλαβή (49.000 ευρώ και 23.000 ευρώ αντίστοιχα), που δεν περιλαμβανόταν στο προσαρτημένο στη διακήρυξη σχέδιο σύμβασης (βλ. Παράρτημα IV της διακήρυξης) και με τον οποίο ενεργοποιείται, κατ’ ουσίαν, το ως άνω δικαίωμα προαίρεσης, είναι μη νόμιμος και πρέπει να διαγραφεί από το σχέδιο της ελεγχόμενης σύμβασης, απορριπτομένου ως αβασίμου του ισχυρισμού του αιτούντος ότι στο τελικό σχέδιο σύμβασης έχει απαλειφθεί ο συγκεκριμένος όρος.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω,και δεδομένου ότι δεν αναδείχθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη άλλος διακωλυτικός της υπογραφής της σύμβασης λόγος, η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη υπό τον όρο ότι θα απαλειφθεί από το υποβληθέν σχέδιο σύμβασης η παράγραφος υπό τον τίτλο «Υπηρεσίες Συντήρησης» (σελ. 3) και η παράγραφος υπό τον τίτλο «Ετήσια Συντήρηση Αγγειογραφικού Συγκροτήματος» (σελ. 4) του άρθρου 2 αυτής, καθώς και η οικονομική πρόταση σύμβασης συντήρησης που προσαρτάται ως παράρτημα αυτής.

Η προσφεύγουσα επιχείρηση ασκεί προδικαστική προσφυγή ζητώντας την ακύρωση της απόφασης κατακύρωσης του έργου 'Αποκατάσταση κερκίδων και επίστρωση δαπέδου γηπέδου μπάσκετ' στους προσωρινούς αναδόχους, τον αποκλεισμό των συμμετεχόντων από τη διαδικασία και την ανάδειξη της ίδιας ως οριστικού αναδόχου. Το αντικείμενο της σύμβασης περιλαμβάνει εργασίες αποκατάστασης κερκίδων, επίστρωσης δαπέδου, κατασκευής νότιας περιφράξεως, κύριας εισόδου με ράμπα ΑΜΕΑ, τοποθέτηση ταρτάν και διαγράμμισης, εγκατάσταση νέων ιστών φωτισμού με προβολείς led και ηλεκτρικού πίνακα, καθώς και διαμόρφωση πεζοδρομίου.

Καταβολή αποζημίωσης:..Από τα εκτιθέμενα στην προηγούμενη σκέψη προκύπτει ότι κατά τον χρόνο γένεσης της νόμιμης υποχρέωσης καταβολής αποζημιώσεων, δηλαδή κατά το διάστημα Ιουνίου – Δεκεμβρίου 2017 που πραγματοποιήθηκαν οι συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου για τη συμμετοχή στις οποίες εντέλλεται η δαπάνη αποζημιώσεων στα μέλη του, υπήρχε νόμιμα εγγεγραμμένη πίστωση στον οικείο ΚΑΕ (0264) του προϋπολογισμού του Νοσοκομείου ποσού 500 ευρώ. Το ποσό αυτό είχε αναληφθεί στο σύνολό του από την αρχή του έτους (2.1.2017). Μετά την έκδοση του χρηματικού εντάλματος ... απέμεινε ανειλημμένη πίστωση ποσού 160 ευρώ, η οποία κατά τη λήξη του οικονομικού έτους ανατράπηκε, διότι δεν είχε διατεθεί. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στις προηγούμενες σκέψεις, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη κατά το ποσό των 740 ευρώ, λόγω μη ύπαρξης επαρκούς, κατά το ποσό αυτό, πίστωσης στον ΚΑΕ 0264 του προϋπολογισμού έτους 2017, στον οποίο είχε εγγραφεί πίστωση 500 ευρώ, το ποσό δε των 340 ευρώ αφορούσε όμοια δαπάνη προγενέστερου διαστήματος του ίδιου έτους. Ελλείψει επαρκούς πίστωσης στον οικείο ΚΑΕ, η εντελλόμενη με το .../2018 χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι εν μέρει και μη κανονική, κατά το προαναφερόμενο ποσό των 740 ευρώ, διότι κατά τον χρόνο πραγματοποίησης των συνεδριάσεων εξαιτίας των οποίων δημιουργήθηκε η νομική υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης στα μέλη του ΔΣ που συμμετείχαν σε αυτές, είχε αναληφθεί νομίμως, με την ....2017 απόφαση, μόνο κατά το ποσό των 160 ευρώ. Το ποσό δε αυτό και μόνο που ανατράπηκε κατά το τέλος του έτους 2017, διότι δεν είχε διατεθεί, μπορούσε νομίμως να αναληφθεί σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού του επόμενου έτους για την εξόφληση των προαναφερόμενων απλήρωτων υποχρεώσεων από την ίδια αιτία του προηγούμενου έτους. Ενόψει του ότι η εντελλόμενη δαπάνη ήταν πλημμελής ως μη νόμιμη, για τον ανωτέρω λόγο και αυτεπαγγέλτως εξεταζόμενο ως ζήτημα προκριματικό του προβαλλόμενου λόγου διαφωνίας, και μη κανονική για τους προεκτιθέμενους λόγους, όπως βασίμως προβάλλεται με την έκθεση διαφωνίας, κατά το ποσό των 740 ευρώ, δεν μπορούσε να ανατραπεί κατά το τέλος του έτους 2017 και να αναληφθεί νομίμως ούτε σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού του επόμενου έτους. Επομένως, οι ανωτέρω πλημμέλειες δεν θεραπεύονται από το γεγονός ότι το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα εκδόθηκε κατόπιν της .....2018 απόφασης ανάληψης υποχρέωσης σε βάρος του ΚΑΕ 026402 του προϋπολογισμού έτους 2018, ποσού 1.020,00 ευρώ, για όμοιες με τον ΚΑΕ 0264 απλήρωτες υποχρεώσεις προηγούμενων ετών. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω το χρηματικό ένταλμα ..., οικονομικού έτους 2018 του Γενικού Νοσοκομείου ... (Υγειονομική Μονάδα ...), με το οποίο εντέλλεται δαπάνη εν μέρει μη νόμιμη και μη κανονική, δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΑΝΑΛΗΨΗ ΥΠΟΧΡΕΣΩΣΗΣ:Μη νόμιμη η εξόφληση του 1ου λογαριασμού του έργου «Κατασκευή δικτύου αποχέτευσης ομβρίων σε δρόμους του …» από ΔΕΥΑ σε ιδιωτική επιχείρηση, καθόσον δεν ακολουθήθηκε η νόμιμη διαδικασία ανάληψης, όπως ορίζουν οι διατάξεις του β.δ. 17.5/15.6.1959, διότι μη νομίμως, πριν από την έκδοση της  απόφασης ανάληψης υποχρέωσης, με την οποία εγκρίθηκε η δέσμευση πίστωσης σε βάρος του ΚΑΕ «Κατασκευή δικτύου αποχέτευσης ομβρίων σε δρόμους του …» του προϋπολογισμού του οικονομικού έτους 2015, δεν εκδόθηκε σχετική απόφαση ανατροπής της δεσμευθείσας κατά το οικονομικό έτος 2014 σχετικής πίστωσης σε βάρος του ανωτέρω ΚΑΕ (ΣΥΓΓΝΩΣΤΗ ΠΛΑΝΗ)

Πληρωμή 1ου λογαριασμού του έργου «Εσωτερική οδοποιΐα Τ.Δ. Μαρμάρων».Η δαπάνη είναι κανονική, καθόσον προσκομίσθηκε το πρωτόκολλο προσωρινής παραλαβής του έργου, καθώς και η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου με την οποία εγκρίθηκε το ως άνω πρωτόκολλο και δεν προκύπτει η τυχόν συντέλεση αυτοδίκαιης προσωρινής παραλαβής σε χρόνο προγενέστερο από αυτόν της σύνταξης του πρωτοκόλλου και της εγκρίσεώς του από το Δημοτικό Συμβούλιο, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 53,54,55 του π.δ/τος 609/1985.

Επισκευαστικές εργασίες WC  Λύκειο:Με τα δεδομένα αυτά, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι μη κανονική, διότι η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης δεν εκδόθηκε κατά προτεραιότητα κατά την έναρξη του οικονομικού έτους 2017, αλλά στις 5.9.2017. Ενόψει όμως του ότι κατά την έναρξη του οικονομικού έτους 2017 δε συμπεριλαμβανόταν στον προϋπολογισμό του οικονομικού αυτού έτους η απαιτούμενη για την εκτέλεση του οικείου έργου πίστωση, η οποία συμπεριλήφθηκε μεταγενέστερα κατόπιν αναμόρφωσής του, το Κλιμάκιο κρίνει ότι συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων υπέλαβαν τα αρμόδια όργανα του Δήμου ότι η έκδοση της απόφασης ανάληψης υποχρέωσης σε χρονικό σημείο μεταγενέστερο της έναρξης του οικονομικού έτους 2017 δεν καθιστά μη κανονική την ελεγχόμενη δαπάνη.

Υπερωρίες-Ανάληψη υποχρέωσης.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως, όπως βασίμως η Επίτροπος προβάλλει, πριν από την παροχή των επίμαχων υπερωριών δεν έχει εκδοθεί από το Δήμο απόφαση ανάληψης υποχρέωσης για τη δαπάνη καταβολής των σχετικών αποζημιώσεων, που αρχικά βάρυναν τη σχετική πίστωση του προϋπολογισμού του Δήμου έτους 2012, η οποία εν συνεχεία να ανατραπεί, λόγω μη πληρωμής της δαπάνης κατά το οικείο οικονομικό έτος (2012), προκειμένου να εκδοθεί νέα σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης για το επόμενο οικονομικό έτος (2013), στον προϋπολογισμό του Δήμου, για το οποίο αυτές έχουν εκ νέου εγγραφεί. Απορρίπτει δε ως νόμω και ουσία αβάσιμο τον προβαλλόμενο από το Δήμο ισχυρισμό, ότι ήταν λανθασμένη η εγγραφή της σχετικής με την εντελλόμενη δαπάνη πίστωσης στον προϋπολογισμό έτους 2012 και η εκ νέου εγγραφή της με ΚΑΕ, που δηλώνει οφειλές προηγούμενου οικονομικού έτους στον προϋπολογισμό του έτους 2013, κι επομένως νόμιμη η μη έκδοση σχετικής απόφασης ανάληψης υποχρέωσης εντός του 2012, καθώς η σχετική επιχορήγηση, που αφορά στο μεγαλύτερο μέρος τους, εισπράχθηκε από το Δήμο εντός του 2013 (1.2.2013). Τούτο δε, διότι αφενός, κατά παράβαση όσων έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, όχι μόνο εντός του 2012 αλλά ουδέποτε δεν έχει εκδοθεί σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης αφετέρου δε η εντελλόμενη δαπάνη αφορά αποζημιώσεις για υπερωρίες που παρασχέθηκαν εντός του 2012, κι επομένως αποτελεί δαπάνη του 2012, που ορθώς, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, βάρυνε αρχικά τη σχετική πίστωση του προϋπολογισμού του Δήμου έτους 2012 και εν συνεχεία τη σχετική πίστωση με ΚΑΕ που δηλώνει οφειλές προηγούμενου οικονομικού έτους (02.80.8111.02) του προϋπολογισμού του Δήμου έτους 2013. Κατ’ ακολουθία δε των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ: Μη νόμιμη. (...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως, όπως βασίμως η Επίτροπος προβάλλει, πριν από την παροχή των επίμαχων υπερωριών δεν έχει εκδοθεί από το Δήμο απόφαση ανάληψης υποχρέωσης για τη δαπάνη καταβολής των σχετικών αποζημιώσεων, που αρχικά βάρυναν τη σχετική  πίστωση του προϋπολογισμού του Δήμου έτους 2012, η οποία εν συνεχεία να ανατραπεί, λόγω μη πληρωμής της δαπάνης κατά το οικείο οικονομικό έτος (2012), προκειμένου να εκδοθεί νέα σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης για το επόμενο οικονομικό έτος (2013), στον προϋπολογισμό του Δήμου, για το οποίο αυτές έχουν εκ νέου εγγραφεί. Απορρίπτει δε ως νόμω και ουσία αβάσιμο τον προβαλλόμενο από το Δήμο ισχυρισμό, ότι ήταν λανθασμένη η εγγραφή της σχετικής με την εντελλόμενη δαπάνη πίστωσης στον προϋπολογισμό έτους 2012 και η εκ νέου εγγραφή της με ΚΑΕ, που δηλώνει οφειλές προηγούμενου οικονομικού έτους στον προϋπολογισμό του έτους 2013, κι επομένως νόμιμη η μη έκδοση σχετικής απόφασης ανάληψης υποχρέωσης εντός του 2012, καθώς η σχετική επιχορήγηση, που αφορά στο μεγαλύτερο μέρος τους, εισπράχθηκε από το Δήμο εντός του 2013 (1.2.2013). Τούτο δε, διότι αφενός, κατά παράβαση όσων  έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, όχι μόνο εντός του 2012 αλλά ουδέποτε δεν έχει εκδοθεί σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης αφετέρου δε η εντελλόμενη δαπάνη αφορά αποζημιώσεις για υπερωρίες που παρασχέθηκαν εντός του 2012, κι επομένως αποτελεί δαπάνη του 2012, που ορθώς, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, βάρυνε αρχικά τη σχετική πίστωση του προϋπολογισμού του Δήμου έτους 2012 και εν συνεχεία τη σχετική πίστωση με ΚΑΕ που δηλώνει οφειλές προηγούμενου οικονομικού έτους (02.80.8111.02) του προϋπολογισμού του Δήμου έτους 2013. 

Προμήθεια λαμπτήρων: Με τα δεδομένα αυτά, ο Δήμος ..... προέβη νόμιμα στην απευθείας ανάθεση των ανωτέρω προμηθειών, σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 14 του                ν. 4071/2012, δεδομένου ότι αυτές αφορούν στην κάλυψη αναγκών διαφορετικών Δ.Ε. του Δήμου, δεν υπερβαίνουν το ποσό των 20.000 η καθεμία και ήδη ακολουθήθηκε εξαρχής η διαδικασία αναγραφής ξεχωριστών ανά Δ.Ε. πιστώσεων στον προϋπολογισμό του έτους 2017 (29304/17.11.2017 έγγραφο του Δήμου ....., όπου αναφέρονται οι ΚΑΕ 20.6662.01 και 20.6662.10, ως επιβαρυ-νόμενοι για την προμήθεια λαμπτήρων και ηλεκτρολογικού υλικού, αντίστοιχα, ως προς τη Δ.Ε. ..... και οι ΚΑΕ 20.6662.02 και 20.6662.11 ως επιβαρυ-νόμενοι για την προμήθεια αντίστοιχων όμοιων αντικειμένων, ως προς τη Δ.Ε. Αγίας Τριάδας). Περαιτέρω, το άρθρο 6 παρ. 2 του ν. 4412/2016 δεν εφαρμόζεται εν προκειμένω, καθόσον ρυθμίζει τον τρόπο υπολογισμού της εκτιμώμενης αξίας μιας σύμβασης όταν η αναθέτουσα αρχή αποτελείται από επιχειρησιακές μονάδες, στην έννοια των οποίων δεν περιλαμβάνονται οι δημοτικές ενότητες (Κ.Υ.Α. 75555/289/17 «Καθορισμός κριτηρίων υπαγωγής στην έννοια της χωριστής επιχειρησιακής μονάδας ανεξαρτήτως υπεύθυνης για τη σύναψη συμβάσεων της ίδιας ή ορισμένων κατηγοριών αυτών» - ΦΕΚ Β΄ 2336).