Μεταφορά αστικών στερεών αποβλήτων με πλοία.(ΑΔΑ:6ΙΤΖ4653ΠΩ-ΟΡΣ)

«Λήψη μέτρων για την προστασία της Δημόσιας Υγείας από τη μη αποκομιδή των αστικών στερεών αποβλήτων».(ΑΔΑ:65ΝΚ465ΦΥΟ-Σ42)

Προγραμματική σύμβαση.Με δεδομένα τα ανωτέρω γίνονται δεκτά τα ακόλουθα: Δοθέντος ότι είναι επιτρεπτή η σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ πρωτοβάθμιου Ο.Τ.Α. και Φο.Δ.Σ.Α. για την ανάθεση στον τελευταίο των εργασιών συλλογής και μεταφοράς αστικών στερεών αποβλήτων, νομίμως συνάφθηκε εν προκειμένω η από 17.3.2017 προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου ... και της .... Α.Ε. με αντικείμενο όχι μεν την εξ ολοκλήρου ανάθεση των εργασιών αυτών -σε σχέση με τα απόβλητα συσκευασίας- στη ... Α.Ε., αλλά τις επιμέρους ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν προκειμένου να είναι σε θέση ο Δήμος να εκτελέσει τις εν λόγω εργασίες. Νομίμως, συνεπώς, προβλέφθηκε και η κάλυψη του αναφυόμενου στο πλαίσιο της προγραμματικής αυτής σύμβασης διοικητικού κόστους των παρεχόμενων από τη .... υπηρεσιών, χωρίς τούτο να συνιστά παραβίαση των όρων της προηγουμένως συναφθείσας εξαετούς σύμβασης συνεργασίας μεταξύ του Δήμου ..., της .... Α.Ε. και της .... Α.Ε., εφόσον, άλλωστε, στο κείμενο αυτής γινόταν μνεία ότι ο Δήμος επρόκειτο να αναλάβει το σύνολο των δαπανών που θα ανέκυπταν στο πλαίσιο εκτέλεσης από μέρους του των εργασιών συλλογής και μεταφοράς των αποβλήτων συσκευασίας. Η δε προβλεπόμενη από την άνω προγραμματική σύμβαση προκαταβολή του 30% του συνολικού κόστους αυτής, δεν αντίκειται στο νόμο.(..) Εντούτοις, ο τρόπος προσδιορισμού του διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών της .... Α.Ε. για την εκτέλεση του αντικειμένου της συγκεκριμένης προγραμματικής σύμβασης, ήτοι σε σχέση με την εκτιμώμενη συνολική ποσότητα αστικών στερεών αποβλήτων που παράγει ο Δήμος, δεν είναι νόμιμος. Τούτο, διότι η εν λόγω ποσότητα συνιστά κριτήριο προσδιορισμού της συμμετοχής έκαστου δήμου στο κόστος ετήσιας διαχείρισης της .... ως Φο.Δ.Σ.Α., ήτοι σε σχέση με τις υπηρεσίες διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων, οι οποίες, μάλιστα, αφορούν σε εργασίες μεταφόρτωσης, προσωρινής αποθήκευσης και επεξεργασίας αστικών στερεών αποβλήτων, τις οποίες παρέχει ο Φο.Δ.Σ.Α., και όχι σε σχέση με τις -διενεργούμενες στο πλαίσιο του όλως αυτοτελούς συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων συσκευασίας- εργασίες συλλογής και μεταφοράς αυτών (αποβλήτων συσκευασίας). Πρόκειται, επομένως, για ένα όλως απρόσφορο κριτήριο, που δεν συμμορφώνεται με την επιταγή για χρηστή δημοσιονομική διαχείριση... Κατ’ ακολουθία, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη και, ως εκ τούτου, αυτό δεν δύναται να θεωρηθεί.

Η προσφυγή ζητά την ακύρωση της διακήρυξης του ηλεκτρονικού διαγωνισμού για την ανάθεση της υπηρεσίας 'Μεταφορά Αστικών Στερεών Αποβλήτων της ΠΕ ... στη ΜΕΑ ... για χρονική διάρκεια 12 μηνών με δικαίωμα προαίρεσης 4 μηνών', με προϋπολογισμό 990.844,00 € (συνολικά 1.217.804,00 € με ΦΠΑ). Κύριος ισχυρισμός είναι η μη νομιμότητα της συντετμημένης προθεσμίας υποβολής προσφορών (21/03/2021) και η εσφαλμένη αιτιολόγηση επειγουσών καταστάσεων βάσει του άρθρου 27 παρ. 3 του ν.4412/2016. Η προσφυγή υποστηρίζει ότι η αναθέτουσα αρχή γνώριζε εκ των προτέρων τις καταστάσεις και δεν δικαιολογείται η σύντμηση, παραβιάζοντας τις αρχές της ίσης μεταχείρισης και ελεύθερου ανταγωνισμού.

Προγραμματικής σύμβαση:Με δεδομένα τα ανωτέρω πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Δοθέντος ότι είναι επιτρεπτή η σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ πρωτοβάθμιου Ο.Τ.Α. και Φο.Δ.Σ.Α. για την ανάθεση στον τελευταίο των εργασιών συλλογής και μεταφοράς αστικών στερεών αποβλήτων, νομίμως συνήφθη εν προκειμένω η από 1.6.2017 προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου ....... και της ........ με αντικείμενο όχι μεν την εξ ολοκλήρου ανάθεση των εργασιών αυτών -σε σχέση με τα απόβλητα συσκευασίας- στη ........, αλλά τις επιμέρους ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν προκειμένου να είναι σε θέση ο Δήμος να εκτελέσει τις εν λόγω εργασίες. Εντούτοις, ο τρόπος προσδιορισμού του διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών της ........ για την εκτέλεση του αντικειμένου της συγκεκριμένης προγραμματικής σύμβασης, ήτοι σε σχέση με την εκτιμώμενη συνολική ποσότητα αστικών στερεών αποβλήτων που παράγει ο Δήμος, δεν είναι νόμιμος. Τούτο, διότι, όπως προεκτέθηκε, η εν λόγω ποσότητα συνιστά κριτήριο προσδιορισμού της συμμετοχής έκαστου δήμου στο κόστος ετήσιας διαχείρισης της ........ ως Φο.Δ.Σ.Α., ήτοι σε σχέση με τις υπηρεσίες διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων, οι οποίες, μάλιστα, αφορούν σε εργασίες μεταφόρτωσης, προσωρινής αποθήκευσης και επεξεργασίας αστικών στερεών αποβλήτων, τις οποίες παρέχει ο Φο.Δ.Σ.Α.,  και όχι σε σχέση με τις -διενεργούμενες στο πλαίσιο του όλως αυτοτελούς συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων συσκευασίας- εργασίες συλλογής και μεταφοράς αυτών (αποβλήτων συσκευασίας). Πρόκειται, επομένως, για ένα όλως απρόσφορο κριτήριο, που δεν συμμορφώνεται με την επιταγή για χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, όπως αυτή ορίζεται ειδικότερα μέσω της αρχής της οικονομικότητας. Η κρίση, μάλιστα, αυτή επιρρωνύεται   με την αναγνώριση από τον Δήμο ότι οι υπηρεσίες που παρέχει το διοικητικό προσωπικό της ........ κοστολογούνται με τον ίδιο τρόπο ανεξαρτήτως της φύσεως αυτών, καθόσον τούτο συνεπάγεται την εν τοις πράγμασι ταύτιση της ετήσιας εισφοράς, που υποχρεούται αυτός να καταβάλει για τη συμμετοχή του στο κόστος διαχείρισης της ........, με το διοικητικό κόστος που ανακύπτει στο πλαίσιο της συγκεκριμένης προγραμματικής σύμβασης, ήτοι την ανεπίτρεπτη διπλή καταβολή της ετήσιας εισφοράς. Περαιτέρω, όπως προεκτέ-θηκε, οι περιουσιακές μετακινήσεις μεταξύ των φορέων που συμβάλλονται σε μία προγραμματική σύμβαση, περιορίζονται στην κάλυψη των απαραίτητων δαπανών για την υλοποίηση του αντικειμένου της, αντίκειται δε απολύτως στον σκοπό των διατάξεων περί προγραμματικών συμβάσεων η σύναψη αυτών, ως μέσου για την οικονομική ενίσχυση του αντισυμβαλλόμενου, ήτοι εν προκειμένω της ......... Τέλος, μη νόμιμα εγγράφηκε η σχετική δαπάνη στον Κ.Α. 00.6737.0005 του προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2017 του Δήμου, εφόσον αυτή επρόκειτο να καλυφθεί από ανταποδοτικά έσοδα, ήτοι από τα προερχόμενα από την είσπραξη του ενιαίου τέλους καθαριότητας και φωτισμού, συνεπώς η δαπάνη έπρεπε να εγγραφεί στην υπηρεσία με Κ.Α. 20 (Καθαριότητα και Ηλεκτροφωτισμός) , και όχι σε εκείνη με Κ.Α. 00 (Γενικές Υπηρεσίες), είναι δε κατά τούτο μη κανονική.

Υποχρέωση ή μη καταβολής τελών απόρριψης και εν γένει διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΣΑ) από τις Στρατιωτικές Μονάδες στους Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ).(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
Οι Στρατιωτικές Μονάδες, ως Υπηρεσίες του Ελληνικού Δημοσίου, υποχρεούνται να καταβάλουν στους Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) τέλη απόρριψης και εν γένει διαχείρισης των στερεών αποβλήτων (ΣΑ) που παράγουν, λόγω αφενός της φύσεως των τελών αυτών «ως ανταποδοτικών» και αφετέρου της μη πρόβλεψης στη νομοθεσία που διέπει τους ΦΟΔΣΑ απαλλαγής του Δημοσίου από την καταβολή τους. (ομοφ.) Παραπομπή στην Ολομέλεια, λόγω αντίθετων προγενέστερων γνωμοδοτήσεων υπ' αριθμ. 456/2001 και 544/2002, αντίστοιχα Α΄ και Δ΄ Τμημάτων του ΝΣΚ. - ΕΚΔΟΘΗΚΕ Η ΥΠ' ΑΙΘΜ. 389/2011 ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ.

Η προσφεύγουσα εταιρεία ζητά την ακύρωση της Διακήρυξης για την ανάθεση του έργου «Μονάδα Επεξεργασίας Αστικών Στερεών Αποβλήτων και Προδιαλεγμένων Οργανικών Αποβλήτων», το οποίο περιλαμβάνει κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων. Ισχυρίζεται ότι η διακήρυξη επιβάλλει αυθαίρετες τεχνικές προδιαγραφές για τη βιολογική επεξεργασία και παραγωγή κομπόστ, καθώς και ασαφή κριτήρια αξιολόγησης που δυσχεραίνουν τη συμμετοχή. Επιπλέον, επικρίνει αοριστίες σχετικά με το δικαίωμα προαίρεσης και τεχνικές προδιαγραφές για συστήματα απόσμησης/αποκονίωσης, θεωρώντας ότι παραβιάζουν αρχές διαφάνειας και ίσης μεταχείρισης.

Η προσφυγή ζητεί την ακύρωση της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου η οποία εγκρίνει το 1ο Πρακτικό περί αποσφράγισης και αξιολόγησης του ανοικτού ηλεκτρονικού διαγωνισμού για την εκτέλεση του έργου «Κατασκευή μονάδας επεξεργασίας σύμμεικτων και προδιαλεγμένου οργανικού (ΜΕΑ) Π.Ε. [...]», με προϋπολογισμό 3.700.000,00 Ευρώ. Αντικείμενο της σύμβασης είναι η κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας Αστικών Στερεών Αποβλήτων (συνολικής δυναμικότητας 12.000 τόνων ανά έτος) και Μονάδας Βιολογικής Επεξεργασίας Προδιαλεγμένων Οργανικών Αποβλήτων (δυναμικότητας 4.200 τόνων ανά έτος), με δοκιμαστική λειτουργία 3 μηνών.

Η Πράξη 4/2025 του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον έλεγχο νομιμότητας σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων και του Αναγκαστικού Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων ΔΕ Περιφέρειας Ηπείρου (Α.Σ.Δ.Σ.Α. ΔΕ ΠΗ). Η σύμβαση αφορά τη διάθεση των σύμμεικτων αστικών στερεών αποβλήτων του Δήμου στις εγκαταστάσεις της Ηπείρου (ΜΕΑ-ΧΥΤ) για το 2025, με προϋπολογισμό 2.520.000 ευρώ. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η σύμβαση αποτελεί προγραμματική σύμβαση οριζόντιας συνεργασίας, εξαιρούμενη από τον ν. 4412/2016. Ωστόσο, κρίθηκε ότι μη νομίμως δεν επιβαρύνεται με Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ), διότι η αντιπαροχή έχει επαχθή χαρακτήρα (άρθρο 2 ν. 5144/2024) και ο Α.Σ.Δ.Σ.Α. ΔΕ ΠΗ δεν ασκεί τη δραστηριότητα της διαχείρισης αποβλήτων κατ’ ενάσκηση δημόσιας εξουσίας. Συνεπώς, δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης, υπό τον όρο της προσθήκης του ΦΠΑ στον προϋπολογισμό της και της έκδοσης ανάληψης υποχρέωσης από τον Δήμο Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων.

Νομιμότητα της συστάσεως ανωνύμου εταιρείας πριν από τη συγχώνευση στον προϋπάρχοντα αυτής, υπό μορφή ν.π.δ.δ., Περιφερειακό Σύνδεσμο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, των τοπικών φορέων, με αρμοδιότητα τη διαχείριση στερεών αποβλήτων στην ίδια Περιφέρεια. Συνέπειες της συστάσεως της ανωνύμου εταιρείας, για το ν.π.δ.δ., τους τοπικούς φορείς διαχειρίσεως στερεών αποβλήτων, οι οποίοι έχουν ήδη συγχωνευθεί στον Περιφερειακό Σύνδεσμο και εκείνους, οι οποίοι δεν έχουν ακόμη συγχωνευθεί.Είναι νόμιμη η σύσταση της ανώνυμης εταιρείας «Περιφερειακός Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Στερεός Ελλάδας Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.» και η εταιρεία αυτή αποτελεί καθολικό διάδοχο, υπεισερχόμενη στην περιουσία, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις, του προϋφιστάμενου ν.π.δ.δ. με τίτλο «Περιφερειακός Σύνδεσμος Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας», αλλά και των συγχωνευόμενων, πριν και μετά τη σύσταση της ανώνυμης εταιρείας, τοπικών φορέων. - Το ν.π.δ.δ. με τίτλο «Περιφερειακός Σύνδεσμος Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας» και οι συγχωνευόμενοι, πριν και μετά τη σύσταση της ανώνυμης εταιρείας, τοπικοί φορείς, παύουν να υφίστανται μετά την ολοκλήρωση της συγχώνευσής τους. - Οι τοπικοί φορείς, οι οποίοι δεν έχουν συγχωνευθεί διαρκούσης της τιθέμενης στο νόμο προθεσμίας ολοκληρώσεως της συγχωνεύσεως (30.6.2017), συνεχίζουν να λειτουργούν και να ασκούν τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων αρμοδιότητάς τους, αν όμως παρέλθει άπρακτη και η προθεσμία αυτή, οι τοπικοί φορείς συνεχίζουν μεν, κατ’ αρχήν, να λειτουργούν και να ασκούν τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων αρμοδιότητάς τους, πλην οφείλει ο Γ.Γ.Α.Δ., κατά δέσμια αρμοδιότητα, να ενεργήσει την αναγκαστική συγχώνευσή τους, με έκδοση διαπιστωτικής πράξεως, μετά το διορισμό, εκ μέρους του, ορκωτών ελεγκτών και αποτίμηση της περιουσίας τους.