Εργασίες επισκευής και προμήθειας ανταλλακτικών:..Υπό τα δεδομένα αυτά οι παραπάνω εργασίες δεν αφορούν στην αποκατάσταση έκτακτων βλαβών του οχήματος που προέκυψαν αιφνίδια, αλλά κατέστησαν αναγκαίες λόγω βλαβών από τη συνήθη ιδιαίτερα μεγάλη χρήση του και την παλαιότητά του. Οι ανωτέρω εργασίες και προμήθειες ανταλλακτικών για την τακτική συντήρηση και επισκευή του οχήματος του Δήμου μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας, μετά από τεχνητή κατάτμηση της συνολικής, απαιτούμενης για την κάλυψη των ετήσιων αναγκών του, δαπάνης, καθόσον η αξία τους (8.537,90 ευρώ) συναθροιζόμενη με την αξία όμοιων εργασιών και προμηθειών του Δήμου (1.059.093,17 ευρώ), υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, που τίθεται ως όριο για την απευθείας ανάθεση. Επειδή όμως ο Δήμος προχώρησε στην εκπόνηση μελέτης (11/2017) και την προκήρυξη διαγωνισμού για την ανάθεση των ανωτέρω εργασιών συντήρησης και επισκευής οχημάτων με συμφωνία- πλαίσιο και ανατέθηκαν ήδη τα τρία τμήματα αυτού (απορριμματοφόρα, φορτηγά και μηχανήματα έργου) ενώ εκκρεμεί το τέταρτο τμήμα λόγω κατάθεσης σχετικών προσφυγών (βλ. έγγραφο επανυποβολής), τα αρμόδια όργανα του Δήμου χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά από πλάνη θεώρησαν ότι ενόψει της προκήρυξης του διαγωνισμού και της αναμονής περάτωσής του συνέτρεχαν λόγοι κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενοι σε απρόβλεπτα γεγονότα, η οποία ενόψει των ανωτέρω περιστάσεων κρίνεται συγγνωστή.

Προμήθεια και εργασίες επισκευής ανταλλακτικών οχημάτων-μηχανημάτων:..Υπό τα δεδομένα αυτά οι ελεγχόμενες προμήθειες ανταλλακτικών και εργασίες δεν αφορούν στην αποκατάσταση έκτακτων βλαβών των οχημάτων του Δήμου που προέκυψαν αιφνίδια, αλλά κατέστησαν αναγκαίες λόγω της συνήθους ιδιαίτερα μεγάλης χρήσης τους και της παλαιότητάς τους. Συνεπώς, οι ανωτέρω εργασίες και προμήθειες για την τακτική συντήρηση και επισκευή των οχημάτων του Δήμου μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας, καθόσον η αξία τους συναθροιζό-μενη μεταξύ τους αλλά και με την αξία προηγηθεισών όμοιων εργασιών και προμηθειών, υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, που τίθεται ως όριο για την απευθείας ανάθεση.Επειδή όμως ο Δήμος ... προχώρησε στην εκπόνηση μελέτης (11/2017) και την προκήρυξη διαγωνισμού για την ανάθεση των ανωτέρω εργασιών συντήρησης και επισκευής οχημάτων με συμφωνία- πλαίσιο και ανατέθηκαν ήδη τα τρία τμήματα αυτού (απορριμματοφόρα, φορτηγά και μηχανήματα έργου) ενώ εκκρεμεί το τέταρτο λόγω κατάθεσης προσφυγών (βλ. έγγραφο επανυποβολής), τα αρμόδια όργανά του, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των εφαρμοστέων διατάξεων, αλλά από πλάνη θεώρησαν ότι ενόψει της προκήρυξης του διαγωνισμού και της αναμονής περάτωσής του συνέτρεχαν λόγοι κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενοι σε απρόβλεπτα γεγονότα που δικαιολογούσε την απευθείας ανάθεση των ελεγχόμενων εργασιών. Η πλάνη τους δε αυτή κρίνεται συγγνωστή.Κατ’ ακολουθία, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Δήμου ... θα μπορούσαν να θεωρηθούν, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2019  εις βάρος των πιστώσεων του οποίου εκδόθηκαν.

Προμήθεια ανταλλακτικών:..Υπό τα ανωτέρω δεδομένα η επίμαχη προμήθεια δεν αφορά στην αντιμετώπιση έκτακτων ζημιών που προέκυψαν στα δημοτικά οχήματα, αλλά στην αντιμετώπιση συνήθων φθορών στο πλαίσιο της επιβαλλόμενης τακτικής συντήρησής τους, όπως τούτο προκύπτει από την περιγραφή των απαιτούμενων επεμβάσεων. Επομένως, η ανωτέρω προμήθεια μη νομίμως ανατέθηκε απευθείας, μετά από τεχνητή κατάτμηση της συνολικής, απαιτούμενης για την κάλυψη των ετήσιων αναγκών του Δήμου, δαπάνης, με σκοπό την αποφυγή της διενέργειας διαγωνισμού, καθόσον η αξία της (25.829,38 ευρώ), συναθροιζόμενη με την αξία των προηγηθεισών αυτής όμοιων προμηθειών του κατά το έτος 2019 (141.881,69 ευρώ), υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, που τίθεται ως όριο για την απευθείας ανάθεση. Εξάλλου, δεν τυγχάνει εφαρμογής εν προκειμένω η 3373/390/20.3.1975 απόφαση του Υπουργού Προεδρίας της Κυβερνήσεως «Περί καθορισμού διαδικασίας επισκευής, συντηρήσεως, αγοράς ανταλλακτικών και προμηθείας καυσίμων και λιπαντικών κ.λπ. των αυτοκινήτων οχημάτων … των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως …» (ΦΕΚ Β΄ 349), όπως τροποποιήθηκε με την 4993/745/24.4.1975 όμοια (ΦΕΚ Β΄ 489), καθόσον αυτή εφαρμόζεται στην περίπτωση της επισκευής δημοτικών οχημάτων που έχουν ήδη παρουσιάσει βλάβη ή έχουν ήδη διαπιστωμένη ανάγκη συντήρησης ή επισκευής (βλ. 164, 119/2018,  15, 211/2017 πράξεις του Κλιμακίου τούτου) και όχι στην περίπτωση γενικής προμήθειας ανταλλακτικών για την τακτική συντήρηση και επισκευή των δημοτικών οχημάτων. Δεδομένου όμως ότι ο Δήμος ... προχώρησε στη προκήρυξη διαγωνισμού για την προμήθεια ανταλλακτικών, ο οποίος κατόπιν της 28/2019 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής θα επαναληφθεί για τις ομάδες 1 Ανταλλακτικά Οχημάτων-Μηχανημάτων και 2 ελαστικά, τα αρμόδια όργανά του χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά από πλάνη θεώρησαν ότι συνέτρεχαν λόγοι κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενοι σε απρόβλεπτα γεγονότα, η οποία ενόψει των ανωτέρω περιστάσεων κρίνεται συγγνωστή.

Εργασίες συντήρησης και επισκευής μηχανημάτων και προμήθεια ανταλλακτικών μηχανημάτων:..Με τα δεδομένα αυτά, οι επίμαχες δαπάνες δεν είναι νόμιμες, διότι   η προμήθεια των ανταλλακτικών και η εκτέλεση των εργασιών συντήρησης   και επισκευής των μηχανημάτων ανατέθηκαν απευθείας, παρά το ότι, λόγω της λειτουργικότητάς τους, εντάσσονται, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας  και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, σε παρεμφερείς κατηγορίες - γεγονός που αποδεικνύεται και από το ότι γι’ αμφότερες τις συμβάσεις ο Δήμος απευθύνθηκε στον ίδιο προμηθευτή/πάροχο υπηρεσιών - η δε προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους, αθροιζόμενη, υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, πέραν του οποίου δεν επιτρέπεται απευθείας ανάθεση. Όμως, τα αρμόδια όργανα του Δήμου … δεν ενήργησαν εν προκειμένω με πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων, αλλά ενόψει του διαφορετικού είδους των συμβάσεων αυτών - προμήθειας η μεν, παροχής γενικών υπηρεσιών η δε - πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς, θεώρησαν ότι αυτές εντάσσονται σε διαφορετικές κατηγορίες. Συνεπώς, τα χρηματικά εντάλματα θα μπορούσαν να θεωρηθούν, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν, λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2018

Εκτέλεση “εργασιών ελέγχου οργάνων αντλιοστασίων και ταχυδιυλιστηρίων:Με δεδομένα αυτά, αντικείμενο αμφοτέρων των συμβάσεων είναι ομοειδείς εργασίες επισκευής και συντήρησης για το έτος 2018, στα αντλιοστάσια, τα ταχυδιυλιστήρια και τις δεξαμενές του Δήμου, οι οποίες παρανόμως κατατμήθηκαν και ανατέθηκαν απευθείας στον ίδιο ανάδοχο ενώ θα έπρεπε, ως εκ της συνολικής εκτιμώμενης αξίας τους που δεν υπερβαίνει τις 60.000 ευρώ, να ανατεθούν με τη διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού. Εξάλλου, ακόμη και αν θεωρηθεί ότι             η 8063/11.6.2018 σύμβαση αφορά έκτακτες εργασίες επισκευής βλαβών στις οικείες εγκαταστάσεις, ο Δήμος θα μπορούσε να προγραμματίσει την από κοινού ανάθεσή τους με τις ελεγχόμενες εργασίες τακτικής συντήρησης οι οποίες, όπως προκύπτει και από τη σύμβαση του προηγούμενου έτους, προβλεπόταν να εκτε-λεστούν στο τέλος του έτους 2018. Οι εργασίες δε αυτές λόγω του εξειδικευμένου χαρακτήρα τους, που προϋποθέτει άριστη τεχνική γνώση των μηχανισμών αυτών των εγκαταστάσεων και τοποθέτηση κατάλληλων ανταλλακτικών και όχι απλώς χειρισμό και καθημερινή εποπτεία του τρόπου λειτουργίας τους με τα οποία είναι ούτως ή άλλως επιφορτισμένες οι αρμόδιες δημοτικές υπηρεσίες, δεν μπορούσαν να εκτελεστούν από το προσωπικό των τελευταίων και νομίμως ανατέθηκαν σε τρίτο ιδιώτη. Ωστόσο, κατά παράβαση της αρχής της διαφάνειας, τόσο στον φάκελο της σύμβασης όσο και στο έγγραφο επανυποβολής του Δήμου, η προϋπολογιζό-μενη δαπάνη έχει υπολογιστεί κατά τρόπον αόριστο. Συγκεκριμένα, δεν προσδιο-ρίζονται οι απαιτούμενες ώρες ανά είδος εργασίας και η τιμή μονάδος της κάθε ανθρωποώρας, ούτε αναφέρεται η τιμή των ανταλλακτικών και το κόστος τοποθέ-τησής τους, που θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση υπολογισμού της σχετικής δαπάνης, ώστε να τεκμηριώνεται ο προϋπολογισμός της στο ποσό των 20.000 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. Τέλος, κατά παράβαση του άρθρου 221 παρ. 11 του ν. 4412/ 2016 και εν όψει του εξειδικευμένου χαρακτήρα των επίμαχων εργασιών στην επιτροπή παραλαβής δεν ορίστηκε υπάλληλος με αντίστοιχη ειδικότητα, μολονότι ο Δήμος διέθετε τέτοιο προσωπικό. 

Καταβολή αμοιβής για συντήρηση και επισκευή δημοτικών οχημάτων: ..ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 164/2018 Πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανώνστο παρόν Τμήμα..Ήδη με την αίτησή του ο αιτών Δήμος προβάλλει ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, διότι η προμήθεια των ανταλλακτικών δεν αφορούσε εργασίες και ανταλλακτικά τακτικής συντήρησης των οχημάτων, αλλά προμήθεια ανταλλακτικών για την επισκευή των ως άνω οχημάτων, που ήδη είχαν παρουσιάσει βλάβες και έχρηζαν επισκευής, ενώ η διενέργεια του γενικού σέρβις αποφασίστηκε επ’ ευκαιρία της επισκευής τους, ενόψει του ότι τα οχήματα μεταφέρονται σε συνεργείο σε άλλη πόλη και συγκεκριμένα στο ... Ότι, περαιτέρω, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα αφορά μόνον στην προμήθεια των ανταλλακτικών, που προορίζονται για την αντιμετώπιση των βλαβών και όχι τις εργασίες επισκευής, συντήρησης και σέρβις, οι οποίες ανατέθηκαν στο ... .... Τέλος και προς επίρρωσιν του ισχυρισμού του ότι τα ανταλλακτικά αφορούν έκτακτες ζημίες, που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν, επικαλείται την καθυστέρηση στην προμήθεια των ανταλλακτικών του μηχανήματος έργων με αριθμ. Κυκλοφ. ΜΕ ... και τη δυσκολία στην ανεύρεση των σχετικών ανταλλακτικών. Από τις ως άνω περιγραφείσες εργασίες, όμως, προκύπτει ότι πολλά από τα ανταλλακτικά αφορούν σε ανταλλακτικά της τακτικής συντήρησης των οχημάτων, δηλαδή ανταλλακτικά που υπόκεινται σε έλεγχο κατά το εκάστοτε γενικό σέρβις των οχημάτων, με αποτέλεσμα να ελέγχονται και να αντικαθίστανται εφόσον έχουν φθαρεί, ανεξαρτήτως αν έχει εκδηλωθεί ή όχι σχετική βλάβη. Συνεπώς, βλάβη οχήματος, που οφείλεται σε ανταλλακτικά, που αντικαθίστανται σε τακτά χρονικά διαστήματα κατά το σέρβις των οχημάτων, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως έκτακτη βλάβη (εκτός αν προκύπτει ότι οφείλεται σε άλλο γεγονός, π.χ. ελαττωματικότητα του προϊόντος), αλλά αφορά σε φθορές και βλάβες της συνήθους χρήσης αυτών, για τις οποίες η αρμόδια Επιτροπή του Δήμου οφείλει να έχει προβεί στον προγραμματισμό και προμήθεια των σχετικών ανταλλακτικών. Εντούτοις λαμβανομένων υπόψη των ως άνω ισχυρισμών του Δήμου ότι στα υπό προμήθεια ανταλλακτικά περιλαμβάνονται και ανταλλακτικά που δεν αφορούν στο τακτικό σέρβις των οχημάτων, όπως τούτο αποδεικνύεται και από τη δυσκολία ανεύρεσης των ανταλλακτικών για με αριθμ. Κυκλοφ. ΜΕ ... όχημα, το Τμήμα κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου προέβησαν στην ελεγχόμενη απευθείας ανάθεση χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων και πρέπει για το λόγο αυτό να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή, ν’ ανακληθεί η 164/2018 πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο και, συνακόλουθα, να θεωρηθεί το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα.

Προμήθεια ανταλλακτικών...Με τα δεδομένα αυτά νομίμως οι ελεγχόμενες προμήθειες ανατέθηκαν απευθείας στις φερόμενες ως δικαιούχους των ενταλμάτων εταιρείες. Τούτο διότι αυτές καλύπτουν επείγουσες ανάγκες, διότι δεν αφορούν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, στην αντιμετώπιση συνήθων φθορών στο πλαίσιο τακτικής συντή-ρησης, αλλά στην επισκευή των ως άνω έκτακτων βλαβών, που προκλήθηκαν αιφνιδίως πριν από και κατά τη λειτουργία των προαναφερόμενων οχημάτων, καθιστώντας αυτά μη λειτουργικά, χωρίς από τα στοιχεία του φακέλου να προκύπτει οιαδήποτε υπαιτιότητα των αρμοδίων οργάνων του Δήμου. Εξάλλου, η άμεση αποκατάσταση των βλαβών αυτών ήταν αναγκαία προκειμένου να μη διαταραχθεί η ομαλή λειτουργία των υπηρεσιών καθαριότητας του Δήμου -σε χρόνο μάλιστα που συνέπιπτε με την έναρξη της τουριστικής περιόδου (Μάιος 2019)- και τεθεί σε κίνδυνο η δημόσια υγεία. Σε κάθε δε περίπτωση το συνολικό ποσό των υπό έλεγχο χρηματικών ενταλμάτων δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση προμηθειών και από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτουν σαφώς οι ομοειδείς δαπάνες με τις οποίες συναθροιζόμενες οι επίμαχες προμήθειες υπερβαίνουν το ανωτέρω όριο.

Η αρμοδιότητα της ανάθεσης των επίμαχων εργασιών επισκευής και προμήθειας ανταλλακτικών δεν ανήκε στα αναφερόμενα στο άρθρο 23 παρ. 2 του Ενιαίου Κανονισμού Προμηθειών Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όργανα, όπως εσφαλμένα υποστηρίζεται από την Επίτροπο, αλλά στην Επιτροπή συντήρησης και επισκευής οχημάτων του Δήμου, η οποία είναι και το μόνο αρμόδιο όργανο για την ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών καθώς και της προμήθειας ανταλλακτικών στην ειδικότερη περίπτωση της επισκευής οχημάτων του Δήμου, που παρουσιάζουν βλάβη ή έχουν ανάγκη συντήρησης ή επισκευής και μάλιστα ανεξαρτήτως του ύψους της απαιτούμενης κατά περίπτωση δαπάνης.

Ανάθεση εργασιών επισκευής και προμήθειας ανταλλακτικών:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι η αρμοδιότητα της ανάθεσης των επίμαχων εργασιών επισκευής και προμήθειας ανταλλακτικών δεν ανήκε στα αναφερόμενα στο άρθρο 23 παρ. 2 του Ενιαίου Κανονισμού Προμηθειών Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όργανα, όπως εσφαλμένα υποστηρίζεται από την Επίτροπο, αλλά στην Επιτροπή συντήρησης και επισκευής οχημάτων του Δήμου, η οποία είναι και το μόνο αρμόδιο όργανο για την ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών καθώς και της προμήθειας ανταλλακτικών στην ειδικότερη περίπτωση της επισκευής οχημάτων του Δήμου, που παρουσιάζουν βλάβη ή έχουν ανάγκη συντήρησης ή επισκευής και μάλιστα ανεξαρτήτως του ύψους της απαιτούμενης κατά περίπτωση δαπάνης. Αντιθέτως, βάσιμος κρίνεται ο λόγος διαφωνίας περί μη προσκομιδής του πρωτοκόλλου παραλαβής της προμήθειας, δεδομένου ότι μεταξύ των συνημμένων στο χρηματικό ένταλμα δικαιολογητικών δεν περιλαμβάνεται πρωτόκολλο ποσοτικής και ποιοτικής παραλαβής των ανταλλακτικών και των εργασιών επισκευής των οχημάτων, εκδοθέν από την αρμόδια προς τούτο Επιτροπή του Δήμου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 67 του π.δ/τος 28/1980, οι οποίες εφαρμόζονται, ειδικά, στις περιπτώσεις προμηθειών ανταλλακτικών μηχανημάτων και οχημάτων.Συνεπώς, η εντελλόμενη δαπάνη, εφόσον δεν συνοδεύεται από το προβλεπόμενο στο άρθρο 67 του π.δ/τος 28/1980 πρωτόκολλο παραλαβής, είναι μη κανονική. Ωστόσο το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση τα αρμόδια όργανα του Δήμου ... δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των εφαρμοστέων διατάξεων, αλλά διότι, ενόψει του δυσερμήνευτου των διατάξεων που αναφέρθηκαν στην προηγούμενη σκέψη της παρούσας, συγγνωστώς, υπέλαβαν, ότι μπορούσαν νομίμως να παραλάβουν τις εκτελεσθείσες εργασίες και τα ανταλλακτικά των οχημάτων, χωρίς την έκδοση της προαναφερόμενης βεβαίωσης παραλαβής.(συγγνωστή πλάνη)

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας «Επείγουσες εργασίες για αποκατάσταση βλαβών καταστρώματος οδού σε όλο το οδικό δίκτυο αρμοδιότητας στα όρια του Νομού …»,  10ο υποέργο του έργου «Αποκαταστάσεις καταστροφών από τη θεομηνία της 22ης Νοεμβρίου 2019 στην Π.Ε. Χαλκιδικής και 26ης Νοεμβρίου 2019 στην Μ.Ε. Θεσσαλονίκης, ΠΕ … και …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.209.677,42 ευρώ, χωρίς ΦΠΑ (1.500.000,00 ευρώ με ΦΠΑ), και συμβατικής δαπάνης  1.095.157,65 ευρώ, χωρίς ΦΠΑ (1.357.995,49 ευρώ με ΦΠΑ).(....)Ως εκ τούτου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το χρονικό διάστημα που παρεμβλήθηκε από την επέλευση των ζημιών που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή (Νοέμβριος 2019) έως την ολοκλήρωση της ανάθεσης του ελεγχόμενου έργου (Μάιος 2021) παρίσταται εν προκειμένω δικαιολογημένο και εύλογο και είναι νόμιμη η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, χωρίς δημοσίευση διακήρυξης, με απευθείας πρόσκληση εργοληπτικών επιχειρήσεων(....)Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης