Παροχή υπηρεσιών επισκευής και συντήρησης  ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων Νοσοκομείου:..Με αυτά τα δεδομένα, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη ότι η ετήσια δαπάνη (χωρίς Φ.Π.Α.) του Νοσοκομείου για παροχή υπηρεσιών επισκευής και συντήρησης ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων υπερβαίνει κατά πολύ τις 20.000 ευρώ (βλ. την .../2017 σύμβαση ετήσιας διάρκειας και αξίας, χωρίς Φ.Π.Α., 257.258,06 ευρώ), μέχρι του οποίου επιτρέπεται, άνευ ειδικού λόγου, η απευθείας ανάθεση, κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο, μη νομίμως το Νοσοκομείο προέβη στην επίμαχη απευθείας ανάθεση, αντί να διενεργήσει ανοικτό διαγωνισμό. Άλλωστε, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων, συναρτώμενων με έκτακτα γεγονότα μη οφειλόμενα σε υπαιτιότητα των αρμοδίων οργάνων του Νοσοκομείου, τα οποία κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια και την ολοκλήρωση νόμιμης διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των αναγκών του για παροχή των ανωτέρω υπηρεσιών, οι οποίες είναι πάγιες και διαρκείς και ως εκ τούτου δυνάμενες να προγραμματιστούν εγκαίρως. Περαιτέρω, ο δεύτερος λόγος της Επιτρόπου περί μη τεκμηρίωσης της προϋπολογιζόμενης δαπάνης των επίμαχων υπηρεσιών κρίνεται απορριπτέος. Και τούτο, διότι, πέραν του ότι, ως εκ της φύσης των εν λόγω εργασιών, είναι, πράγματι, ιδιαίτερα δυσχερής η προμέτρησή τους, σε κάθε περίπτωση, η αξία της .../2018 σύμβασης (23.925,01 ευρώ, συμπ. Φ.Π.Α.) έχει υπολογιστεί με χρήση, ως συγκριτικού στοιχείου, της -συναφθείσας κατόπιν ανοικτού διαγωνισμού- .../2017 σύμβασης συγκεκριμένα δε η δαπάνη της πρώτης αντιστοιχεί στη δαπάνη της δεύτερης για χρονικό διάστημα 27 ημερών. Επιπλέον, απορριπτέος είναι και ο τέταρτος λόγος της Επιτρόπου, δοθέντος ότι υπάρχουν στον φάκελο του εντάλματος τα δικαιολογητικά απόδειξης εμπειρίας του προσωπικού της αναδόχου (βεβαιώσεις εργοδότη και ένσημα), ενώ, περαιτέρω, δεν απαιτείται για τον συντηρητή κτιρίου άδεια εργασίας, αλλά, αντιθέτως, αρκεί να προκύπτει η ικανότητά του να εκτελέσει τις εργασίες που του αναλογούν, γεγονός που αποδεικνύεται, εν προκειμένω. Εξάλλου, έχει προσκομιστεί αντίγραφο της άδειας ηλεκτρολόγου Α΄ Ειδικότητας του ...... με εμφανή την ημερομηνία λήξης αυτής (31.12.2024). Περαιτέρω, ο τρίτος λόγος της Επιτρόπου, είναι βάσιμος, καθότι, αν και ορίζεται ρητώς στην .../2018 σύμβαση ότι οι απαιτούμενες συμβάσεις υπεργολαβίας (ανελκυστήρες, UPS και τηλεφωνικό κέντρο) πρέπει να κατατεθούν πριν την υπογραφή της, ωστόσο, δεν έχουν προσκομιστεί συμβατικά κείμενα που να καλύπτουν τον χρόνο εκτέλεσής της. Αντιθέτως, έχουν προσκομιστεί μόνον οι συμβάσεις υπεργολαβίας που είχαν υποβληθεί στο πλαίσιο της .../2017 σύμβασης με ισχύ μέχρι τις 17 ή 18.2.2018 (βλ. 10.2.2017 υπεργολαβικό συμφωνητικό με την εταιρεία «….» για τους ανελκυστήρες, με ισχύ έως και 18.2.2018, το 56/17/Α/13.2.2017 υπεργολαβικό συμφωνητικό με την εταιρεία «….» για το τηλεφωνικό κέντρο, με ισχύ έως και 17.2.2018 και το από 2.2.2017 συμφωνητικό με την εταιρεία «….» για το UPS, με ισχύ έως και 17.2.2018), για τις οποίες δεν προκύπτει έγγραφη παράταση της χρονικής τους ισχύος. ..(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη για τους προβαλλόμενους από την Επίτροπο λόγους. Όμως, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος (2018), τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με αυτά τα δεδομένα και λαμβανομένων υπόψη ότι α) για την εκτέλεση του επίμαχου έργου προσωπικό απασχόλησε η ανάδοχος και όχι ο υπεργολάβος, β) στο από 30.10.2018 κατατεθέν στη Δ.Ο.Υ. συμφωνητικό περί διάλυσης της υπεργολαβίας αναφέρεται ρητώς ότι το έργο εκτελέστηκε από την ανάδοχο, η δε δήλωση αυτή συνεπάγεται αδυναμία τυχόν νόμιμης  πληρωμής του υπεργολάβου και γ) μεταξύ των στοιχείων του φακέλου δεν υπάρχει τιμολόγιο του υπεργολάβου, αποδεικνύεται ότι η κρίσιμη σύμβαση υπεργολαβίας παρέμεινε ανεκτέλεστη και οι παραληφθείσες εργασίες εκτελέστηκαν στο σύνολο τους από την ανάδοχο. Επομένως, η μη γνωστοποίηση και έγκριση της ανενεργούς σύμβασης υπεργολαβίας από το Δήμο Κυθήρων δεν ασκεί εν προκειμένω επιρροή.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ προσήκον μέτρο:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν το Κλιμάκιο κρίνει ότι το Νοσοκομείο δεν αιτιολογεί επαρκώς τη διαμόρφωση της προϋπολογιζόμενης δαπάνης για το μηνιαίο ενοίκιο εκάστης δεξαμενής που περιλαμβάνεται στην επίμαχη 71/2017 σύμβαση στο ποσό των 1.000 ευρώ ανά δεξαμενή και συνολικά για δύο μήνες στο ποσό των 4.000 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), κατ’ εφαρμογή των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της οικονομικότητας, της διαφάνειας και του άρθρου 45 του ν. 4412/2016. Ειδικότερα, από κανένα στοιχείο του φακέλου της σύμβασης δεν προκύπτει κατά τρόπο ειδικό και ορισμένο η τεκμηρίωση του μεγέθους της προϋπολογιζόμενης δαπάνης για την δεξαμενή (έρευνα αγοράς, συγκριτικά στοιχεία διαγωνισμών άλλων νοσοκομείων με συναφές αντικείμενο), το οποίο ανέρχεται σε ποσοστό 64,41% της συμβατικής αξίας του προμηθευθέντος υγρού οξυγόνου (χωρίς Φ.Π.Α.) και κατά την κοινή πείρα αλλά και κατά τα γνωστά στο Κλιμάκιο τούτο από άλλες υποθέσεις, παρίσταται ιδιαιτέρως υψηλό [πρβλ. την 64/2017 διακήρυξη ανοικτού ηλεκτρονικού διαγωνισμού του Γενικού Νοσοκομείου …. (17PROC001536655 2017-06-16), όπου η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης ενοικίασης μίας δεξαμενής υγρού οξυγόνου για ένα έτος ανέρχεται στο ποσό των 2.975,76 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α.]. Αντιθέτως μάλιστα, από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης προκύπτει, ότι η μηνιαία δαπάνη του Νοσοκομείου για την ενοικίαση των δεξαμενών το έτος 2008 (πρώτο έτος εγκατάστασης και λειτουργίας τους) ανήλθε σε 250 ευρώ ανά μήνα και δεξαμενή, στην επόμενη επταετία αυξήθηκε σταδιακά κατά 37,76% και ανήλθε στο ποσό των 344,40 ευρώ το 2015, ενώ το 2016 η εν λόγω τιμή εκτινάχθηκε στα 1.000 ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 190,36% σε σχέση με την τιμή του 2015 και κατά 300% σε σχέση με εκείνη του 2008. Για την ανωτέρω αλματώδη αύξηση της τιμής του εν λόγω μηνιαίου ενοικίου σε σχέση με τα προηγούμενα έτη ουδεμία αιτιολογία διαλαμβάνεται στην εισήγηση και την απόφαση των αρμοδίων οργάνων του Νοσοκομείου περί της απευθείας ανάθεσης των σχετικών υπηρεσιών μίσθωσης των δεξαμενών και τούτο, πολλώ μάλλον που από το έτος 2008 καμία διαφοροποίηση (π.χ. ως προς το μέγεθος, τις προδιαγραφές ή τα λοιπά τεχνικά στοιχεία) δεν σημειώθηκε στις δύο εγκατεστημένες από την φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία δεξαμενές που πιθανώς να δικαιολογούσε μία κάποια εύλογη αύξηση ενοικίου. Περαιτέρω, τέτοια αιτιολογία δεν διαλαμβάνεται ούτε και στο πρωτογενές αίτημα του Τεχνικού Τμήματος, το οποίο, όπως συνομολογεί και το ίδιο το Νοσοκομείο, συντάχθηκε, όχι βάσει προϋπολογισμένης από την αρμόδια υπηρεσία δαπάνης κατόπιν συγκριτικών στοιχείων από προηγούμενες συμβάσεις του ίδιου ή άλλων Νοσοκομείων ή έρευνας αγοράς, αλλά σύμφωνα με την προσφορά που έδωσε η φερόμενη ως δικαιούχος εταιρεία, στην αποκλειστική κυριότητα της οποίας ανήκαν οι δύο δεξαμενές αποθήκευσης οξυγόνου και ως εκ του λόγου αυτού ήταν σε πλεονεκτικότερη θέση έναντι των υπολοίπων οικονομικών φορέων να υποβάλει προσφορά διαμορφώνοντας αυθαίρετα το μίσθωμα όσο οι εν λόγω δεξαμενές παρέμεναν συνδεδεμένες στο χώρο του Νοσοκομείου. Εξάλλου, ελλείψει καταχωρημένης τιμής της ανατεθείσας υπηρεσίας  στο Παρατηρητήριο Τιμών της Ε.Π.Υ. (βλ. σχετ. το 2741/16.5.2016 έγγραφο της Ε.Π.Υ.), η εντελλόμενη δαπάνη δεν δύναται να νομιμοποιηθεί δυνάμει της διάταξης του άρθρου 47 του ν. 4272/2014 (σκ. ΙΙΙ), κατά τα βασίμως προβαλλόμενα και από τον Επίτροπο, προεχόντως διότι το Νοσοκομείο δεν προβάλλει, πολλώ δε μάλλον δεν αποδεικνύει, ότι η επίμαχη συμβατική τιμή δεν υπερβαίνει την τιμή που είχε συμφωνηθεί με την τελευταία συναφθείσα σύμβαση, κατόπιν τήρησης της νόμιμης διαδικασίας, για τις ίδιες υπηρεσίες. Αλλά και πέραν αυτού, οι τιμές ενοικίου ανά μήνα και ανά δεξαμενή που αναφέρονται στο 11725/18.10.2017 έγγραφο (βλ. σκέψη IV B.) του Διοικητή του Νοσοκομείου και αφορούν τα έτη 2008 έως και 2015, ανεξαρτήτως του εάν είχαν επιτευχθεί μετά από νόμιμη διαγωνιστική διαδικασία, είναι, σε κάθε περίπτωση, σημαντικά κατώτερες από την επίμαχη τιμή. Τέλος, το Κλιμάκιο κατ’ εκτίμηση των ειδικότερων περιστάσεων της συγκεκριμένης υπόθεσης και λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, το Νοσοκομείο μετά την άρνηση του Επιτρόπου να θεωρήσει το κρινόμενο χρηματικό ένταλμα έχει προβεί στην υπογραφή οκτώ (8) ακόμη όμοιων συμβάσεων με την ίδια εταιρεία (βλ. τις υπ΄αριθμ. 100, 128, 142, 184, 196/2017, 3, 19 και 39/2018 συμβάσεις), κρίνει ότι, ο ισχυρισμός του Νοσοκομείου περί συνδρομής λόγων υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος που επιτάσσουν την ομαλή και αδιατάρακτη λειτουργία του Νοσοκομείου προς όφελος της δημόσιας υγείας, δεν δύναται να δικαιολογήσει είτε συγγνωστή πλάνη είτε ακόμα και αυτοτελώς τη θεώρηση του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, καθόσον το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται πρωτίστως με την εκ μέρους των οργάνων του Νοσοκομείου ορθολογική και συνετή διάθεση των υφιστάμενων πόρων του κατ΄εφαρμογή της αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας και κατ’ ακολουθίαν της αποφυγής σπατάλης του δημοσίου χρήματος.

Ζητείται η ανάκληση της 52/16.11.2022 Πράξης της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα (Π.Ε.) ..., με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται  η υπογραφή  σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Γενικού Νοσοκομείου (Γ.Ν.) ... και της προσφεύγουσας εταιρείας για την «Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας», (...)Ενόψει των ανωτέρω δεδομένων το Δικαστήριο εκτιμά ότι από το περιεχόμενο της διακήρυξης του επίμαχου διαγωνισμού και τα λοιπά στοιχεία του φακέλου προκύπτει ευθέως ότι ο λόγος, για τον οποίο δεν υποδιαιρέθηκε η παροχή των επίμαχων ως άνω υπηρεσιών, φερουσών όλως παρεπόμενο και επιβοηθητικό χαρακτήρα, ως αυτοτελές τμήμα του ελεγχόμενου διαγωνισμού, συνίσταται στο ότι και οι υπηρεσίες αυτές έχουν ενταχθεί στις γενικές υπηρεσίες καθαριότητας των χώρων του Νοσοκομείου. Ως εκ τούτου δεν συντρέχει η αποδιδόμενη με την προσβαλλομένη παράβαση του άρθρου 59 του ν. 4412/2016.(...)Όσον αφορά τον δεύτερο διακωλυτικό λόγο, η τεκμηρίωση του προϋπολογισμού, κατά τρόπο ειδικό και ορισμένο, με βάση τα ουσιώδη στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη για την εκτίμηση του ύψους της προϋπολογιζόμενης δαπάνης για κάθε μία κατηγορία αγαθών, που αποτελούν αντικείμενο δημόσιας σύμβασης, εντάσσεται στο υποχρεωτικό περιεχόμενο του φακέλου δημόσιας σύμβασης κατά το άρθρο 45 παρ 1 και 3 περ. β΄ του ν. 4412/2016. Τούτο αφενός αποσκοπεί στην ικανοποίηση της απαίτησης «ωριμότητας» της δημόσιας σύμβασης που πρόκειται να ανατεθεί, η οποία διασφαλίζει τη δυνατότητα των δυνητικών προσφερόντων οικονομικών φορέων να διαμορφώσουν κατά τη διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης προμήθειας αγαθών, βάσιμες και ρεαλιστικές προσφορές με βάση τα χορηγούμενα από την αναθέτουσα Αρχή στοιχεία (άρθρο 49 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016). Αφετέρου, η ίδια υποχρέωση επιβάλλεται από την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και την σύστοιχη αυτής αρχή της οικονομικότητας (άρθρο 33 περ. α΄ υποπερ. αα΄ του ν. 4270/2014 - Α΄ 143), ώστε, πέραν του σαφούς προσδιορισμού του οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης, να καθίσταται εφικτός ο έλεγχος του τρόπου υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης, της έκτασης και του εύλογου χαρακτήρα της δημοσιονομικής επιβάρυνσης και συνακόλουθα της νόμιμης διάθεσης του δημοσίου χρήματος (πρβλ. ΕΣ Ολομ. 2137/2020, Έβδομο Τμήμα 2109, 1555/2021, Τμ. Μείζ. - Επταμ. Συνθ. 119/2020 VI Τμ. 1358/2020, Έβδομο Τμ. 354/2022).Το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι στο 4804/8.3.2022 έγγραφο της αναπληρώτριας προϊσταμένης της Διοικητικής – Οικονομικής Υπηρεσίας του Νοσοκομείου («Οικονομική ανάλυση διαγωνισμού καθαριότητας»), που η ίδια η προσβαλλομένη επικαλείται προς θεμελίωση του σχετικώς προβληθέντος διακωλυτικού λόγου, εξειδικεύονται επαρκώς όλα τα επιμέρους αμφισβητούμενα κεφάλαια δαπανών. Για τους λόγους αυτούςΔέχεται  την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 52/16.11.2022 Πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα (Π.Ε.) ...

Προμήθεια οφθαλμολογικού εξοπλισμού, ενδοφθάλμιων φακών και υλικών φακοθρυψίας.(...) Ενόψει των ως άνω ισχυρισμών του προσφεύγοντος και των, προς επίρρωση αυτών, προσκομιζόμενων στοιχείων, το Δικαστήριο επισημαίνει, κατ’ αρχάς ότι το γεγονός ότι τα είδη της ελεγχόμενης προμήθειας δεν αντιστοιχίζονται επακριβώς προς την ανάλωση αυτών κατά τα προηγούμενα έτη δεν αναιρεί τη σκοπιμότητα και αναγκαιότητα της προμήθειάς τους, δεδομένου ότι ο σχεδιασμός της εν λόγω προμήθειας στηρίζεται σε αιτήματα του πλέον αρμόδιου Τμήματος διαμόρφωσης των τεχνικών προδιαγραφών που γνωρίζει τις ανάγκες αλλά και τις εξελίξεις στην ιατρική τεχνολογία και δύναται να προτείνει νέους κωδικούς ειδών και εξοπλισμού προς αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας. Περαιτέρω δε, από την συνεκτίμηση όλων των ανωτέρω στοιχείων πρέπει να γίνει δεκτό ότι το προσφεύγον Νοσοκομείο έχει τηρήσει την απαίτηση, κατ’ άρθρο 45 παρ. 3 περ. α και β του ν. 4412/2016, αιτιολόγησης της σκοπιμότητας και τεκμηρίωσης του προϋπολογισμού της ελεγχόμενης προμήθειας. Επομένως, δεν συντρέχει η σχετικώς διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη Πράξη πλημμέλεια.  Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω πρέπει να γίνουν δεκτές η προσφυγή ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 69/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Χανίων και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των τεσσάρων (4) σχεδίων συμβάσεων μεταξύ του προσφεύγοντος Νοσοκομείου και των εταιρειών α) ..ΑΕΒΕ, β) ..ΟΕ, γ) ..ΑΕ και δ)…..Α.Ε.. 

Παροχή υπηρεσιών λογιστικής - φοροτεχνικής υποστήριξης:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι:Oι επίμαχες εργασίες λογιστικής υποστήριξης συνιστούν συνήθεις λογιστικές εργασίες, που εμπίπτουν στα καθήκοντα των υπαλλήλων του Τμήματος Οικονομικού της Διοικητικής Υπηρεσίας του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου ... Τούτο, δε, διότι, στις αρμοδιότητες του εν λόγω Τμήματος περιλαμβάνεται, σύμφωνα με τον οικείο Οργανισμό, το σύνολο των λογιστικών δραστηριοτήτων του Νοσοκομείου. Δοθέντος δε ότι: α) σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παραγράφους 3 και 4 της 62008/ΕΓΔΕΚΟ 1992/30.12.2008 κ.υ.α., για Νοσοκομεία από 451 κλίνες και άνω, όπως είναι το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο ..., η σύνθεση της ομάδας έργου θα περιλαμβάνει έναν λογι­στή - φοροτέχνη με άδεια Α΄ τάξης, έναν λoγιστή - φοροτέχνη με άδεια Β΄ τάξης και δύο λογιστές - φοροτέχνες με άδεια τουλάχιστον Γ΄ τάξης (και ήδη λογιστές – φοροτέχνες Β΄ Τάξης, σύμφωνα με την παρ. 4 περ. γ΄ της ως άνω κ.υ.α. σε συνδυασμό με τις διατάξεις της παρ. Η΄ υποπαρ. Η.2 του ν. 41522013) και β) ότι, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο 27529/27.12.2018 έγγραφο της Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Διοικητικής Υπηρεσίας του Νοσοκομείου, στο Τμήμα αυτό, κατά τον κρίσιμο χρόνο, υπηρετούσαν πέντε (5) υπάλληλοι κλάδου ΠΕ Διοικητικού – Λογιστικού, δύο (2) υπάλληλοι κλάδου ΤΕ Λογιστικής, δύο (2) υπάλληλοι κλάδου ΤΕ Διοικητικού – Λογιστικού και δέκα (10) υπάλληλοι κλάδου ΔΕ Διοικητικού – Λογιστικού / Διοικητικών Γραμματέων, δεν προκύπτει έλλειψη προσωπικού σε τέτοια έκταση, ώστε να δικαιολογείται η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών σε τρίτο. Αβασίμως, εξάλλου, προβάλλεται από το Νοσοκομείο, με το έγγραφο επανυποβολής του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, ότι η εφαρμογή των διεθνών λογιστικών προτύπων αλλά και οι ισολογισμοί απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία Λογιστή Α΄ τάξης, πλην όμως κανείς από τους υπάλληλους της υπηρεσίας δεν είναι κάτοχος διπλώματος λογιστή Α΄ τάξης και δεν κατέχει πτυχίο Λογιστικής, καθόσον, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στις σκέψεις ΙΙ.Β. και ΙΙ. Γ., κατά την έννοια των διατάξεων της παρ. 8 της 62008/ΕΓΔΕΚΟ 1992/30.12.2008 κ.υ.α., ερμηνευομένων σε συνδυασμό με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας, το Νοσοκομείο έχει αυξημένη υποχρέωση να μεριμνήσει, με κάθε πρόσφορο τρόπο, για την κάλυψη των αναγκών του με ίδια μέσα. Ειδικότερα, το Νοσοκομείο όφειλε καταρχάς να ενεργήσει, με κάθε πρόσφορο μέσο, για τη θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση του ήδη υπηρετούντος προσωπικού και για την απόκτηση από τους υπαλλήλους του των αναγκαίων προσόντων (λ.χ. με την απόκτηση από αυτούς, προϊόντος του χρόνου, άδειας λογιστή – φοροτέχνη Α΄ και Β΄ τάξης, την πιστοποίηση τους  καταλλήλως, ήτοι με σεμινάρια από το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος κ.ά.) και, περαιτέρω, να διερευνήσει τη δυνατότητα ενίσχυσης και συμπλήρωσης του δυναμικού του με ανθρώπινο δυναμικό από την έτερη οργανική μονάδα του ενιαίου ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «Γενικό Νοσοκομείο ... «...»» ή άλλο Νοσοκομείο, να υποβάλει ειδικό αίτημα για μετάταξη προσωπικού από άλλους φορείς και να εξαντλήσει όλες τις νόμιμες διαδικασίες για την κάλυψη των κενών οργανικών θέσεων της αρμόδιας υπηρεσίας του Νοσοκομείου, ώστε η εκτέλεση του συνόλου των απαιτούμενων εργασιών λογιστικής υποστήριξης να γίνεται με ίδια μέσα. Εξάλλου, η θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση των υπαλλήλων του, περιλαμβάνεται ρητώς μεταξύ των υποχρεώσεων του ιδιώτη τρίτου, στον οποίο ανατίθενται οι εργασίες αυτές, σύμφωνα με την παράγραφο 2δ΄ της 62008/ΕΓΔΕΚΟ 1992/30.12.2008 κ.υ.α. (βλ. και τον προαναφερθέντα σχετικό όρο του άρθρου 9 της 16440/22.8.2018 σύμβασης)..(..)

Μεταξύ των δικαιολογητικών που συνοδεύουν το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν περιλαμβάνεται η ανάρτηση στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. του πρωτογενούς αιτήματος για τη σύναψη της επίμαχης σύμβασης παροχής υπηρεσιών, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις διατάξεις του άρθρου 38 του ν. 4412/2016 και των άρθρων 5 και 6 της 57654/22.5.2017 υπουργικής απόφασης (βλ. σκέψη V), με αποτέλεσμα η οικεία δαπάνη να καθίσταται μη κανονική. Η δε ανάρτηση της απόφασης με την οποία εγκρίθηκε η απ’ ευθείας ανάθεση των ελεγχόμενων υπηρεσιών δεν δύναται να αναπληρώσει, όπως αβασίμως ισχυρίζεται το Νοσοκομείο, την ως άνω έλλειψη της ρητώς απαιτούμενης από τις ως άνω διατάξεις ανάρτησης του πρωτογενούς αιτήματος. Συνεπώς, είναι βάσιμος και ο τέταρτος λόγος διαφωνίας. Κατόπιν αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και, ως εκ τούτου, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Παροχής εργασιών αποψίλωσης κοιμητηρίων του Δήμου:Με τα δεδομένα αυτά η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον κατά παράβαση του άρθρου 61 του ν. 3979/2011, με την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου  δεν αιτιολογείται ειδικά η αδυναμία εκτέλεσής των ανατεθεισών εργασιών από τις υπηρεσίες του Δήμου με το προσωπικό του και με ίδια τεχνικά μέσα. Συγκεκριμένα, αν και αναφέρεται ότι δεν υπάρχουν εξειδικευμένα μηχανή-ματα, από την κατάσταση μηχανημάτων έργου προκύπτει ότι ο Δήμος διέθετε δύο καλαθοφόρα κατάλληλα για το κλάδεμα των δένδρων, ενώ η έλλειψη μικρών ελαστικοφόρων εκσκαφέων θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί μέσω ενοικίασης αυτών, πρακτική που άλλωστε ακολούθησε και ο ανάδοχος, όπως προκύπτει από το ιδιωτικό συμφωνητικό μίσθωσης μικρού εκσκαφέα και φορτωτή οχήματος μεταξύ του αναδόχου (μισθωτή) και τρίτου (εκμισθωτή), η οποία (μίσθωση) μάλιστα είναι περιοδική αναλόγως των απαιτούμενων εργασιών και αναγκών κλαδέματος. Πέραν τούτου, από 6.4.2017 (3394/6.4.2017 Διακήρυξη) είχε προκηρυχθεί διαγωνισμός για την προμήθεια ελαστικοφόρου εκσκαφέα - φορτωτή και ενός μικρού ελαστικοφόρου φορτωτή, μηχανήματα τα οποία δεν κατείχε μεν ο Δήμος κατά τον κρίσιμο χρόνο της ανάθεσης, γνώριζε όμως ότι θα τα αποκτήσει - και πράγματι τα απέκτησε - σε σύντομο χρόνο, ήτοι τον Μάιο του 2018, όπως προκύπτει από τα 119/8.5.2018 και 120/8.5.2018 χρηματικά εντάλματα για την πληρωμή των εν λόγω μηχανημάτων. Περαιτέρω, αορίστως αναφέρεται στην απόφαση του Δ.Σ. ότι ο αριθμός προσωπικού μειώνεται με «γεωμετρική απόδοση», ενώ, αντιθέτως, από την προαναφερθείσα κατάσταση του Τμήματος Ανθρώπινου Δυναμικού και Διοικητικής Μέριμνας, σε συνδυασμό με τον προσκομισθέντα πίνακα προσωπικού του ΣΕΠΕ που αποδεικνύει ότι ο ανάδοχος απασχολεί για τις επίμαχες εργασίες έναν εργάτη πλήρους απασχόλησης και          δύο μερικής απασχόλησης, προκύπτει επαρκής αριθμός υπαλλήλων του Δήμου, οι οποίοι με τον κατάλληλο προγραμματισμό θα μπορούσαν να διεκπεραιώσουν          τις μη εξειδικευμένες και μη επείγουσες ανατεθείσες εργασίες. Τέλος, κατά παράβαση της αρχής της οικονομικότητας και της διαφάνειας, το ύψος της προϋπολογιζόμενης δαπάνης δεν προσδιορίζεται σαφώς από τα έγγραφα της σύμβασης, καθώς ανέρχεται στο ποσό των 20.000,00 ευρώ χωρίς να γίνεται οποιαδήποτε αναφορά σε τιμή μονάδας ανά είδος εργασίας, απαιτούμενες εργα-τοώρες και αριθμό υπαλλήλων που χρειάζονται. Κατ’ ακολουθία, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Παροχή υπηρεσιών υποστήριξης στην αναζήτηση και εξεύρεση χρηματοδοτήσεων μέσω των διαθέσιμων Ευρωπαϊκών, Εθνικών και συγχρηματοδοτούμενων εργαλείων (...)Με αυτά τα δεδομένα και λαμβανομένων υπ’οψη των ανωτέρω (υπό ΙΙ, ΙΙΙ και ΙV σκέψεων) το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι  Α) οι Ανατεθείσες εργασίες ανάγονται στα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων και στελεχών των Υπηρεσιών του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Έβρου – Τομέας Νοσ. Μον. Διδυμοτείχου, καθόσον ούτε με το έγγραφο επανυποβολής του εν λόγω χρηματικού εντάλματος αποδεικνύονται, αντιθέτως δε αορίστως προβάλλονται, οι ιδιαίτερες απαιτήσεις της εν λόγω σύμβασης, ούτε συγκεκριμένες ελλείψεις στη στελέχωση των υπηρεσιών του, που να καθιστούν αδύνατη ή δυσχερή την εκτέλεση των ανατεθεισών υπηρεσιών από το υπηρετούν προσωπικό – στα πλαίσια μάλιστα της επιστημονικής και λειτουργικής διασύνδεσης μεταξύ των δύο Νοσοκομείων του Π.Γ.Ν.Ε. που ορίζει η ανωτέρω αναφερόμενη Υπουργική Απόφαση – με συνέπεια μη νομίμως να έχει ανατεθεί η εκτέλεση των ανωτέρω υπηρεσιών στη φερόμενη ως δικαιούχο του εντάλματος εταιρεία (βλ. Ε.Σ. Πράξη ΚΠΕΔ στο VII Τμ. 294/2017 και η εκεί παρατεθείσα νομολογία).Της ανάθεσης δεν προηγήθηκε μελέτη των υπηρεσιών του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Έβρου–Τομέας Νοσ. Μον. Διδυμοτείχου, που να περιλαμβάνει όχι μόνο τεχνική περιγραφή των εργασιών αλλά και σαφή προσδιορισμό και καθορισμό της ποσότητας αυτών με αναφορά και στοιχειώδη, έστω, εκτίμηση του προϋπολογισθέντος κόστους (π.χ. με αναφορά σε συγκεκριμένες εργατοώρες) χωρίς να παρατίθεται κανένα στοιχείο τεκμηρίωσης του προϋπολογισμού, όπως ποσοτικό προσδιορισμό των εργασιών, έστω και κατά προσέγγιση, σε συνάρτηση με ορισμένη τιμή μονάδας - ανθρωποώρα ή συγκριτικά οικονομικά στοιχεία. Η ανάλυση κόστους εκ μέρους του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Έβρου–Τομέας Νοσ. Μον. Διδυμοτείχου  ότι για την παροχή των ως άνω υπηρεσιών θα απαιτείτο η απασχόληση συγκεκριμένου αριθμού ανθρώπων για συγκεκριμένους μήνες για το κάθε πρόγραμμα προβάλλεται αορίστως,  καθόσον  δεν  παρέχει  καμμία  αιτιολογία ως προς τον προσδιορισμό των απαιτούμενων ανθρωπομηνών ώστε να αιτιολογείται το ύψος της προϋπολογιζόμενης δαπάνης· και αυτό διότι, αυτή η έλλειψη τεκμηρίωσης, αντίκειται στις  διατάξεις του ν. 4412/2016, που υποχρεώνουν τις αναθέτουσες Αρχές σε σαφή καθορισμό του είδους, της ποσότητας και του τρόπου υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης των προς ανάθεση υπηρεσιών, ανεξάρτητα από το αν η παροχή αυτών ανατίθεται απευθείας ή όχι.Στο πλαίσιο της ορθής δημοσιονομικής διαχείρισης, η οποία επιβάλλει την παροχή υπηρεσιών με τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση του προϋπολογισμού του φορέα, η υποχρέωση σαφούς καθορισμού του είδους, της ποσότητας και του τρόπου υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης τους υφίσταται ανεξάρτητα από το αν η παροχή αυτών ανατίθεται απευθείας ή κατόπιν ανοικτού ή πρόχειρου διαγωνισμού, ούτως ώστε να αποτρέπεται ο αυθαίρετος ορισμός της προϋπολογιζόμενης δαπάνης τους. Τούτο δε, ιδιαιτέρως όταν αυτή βρίσκεται κοντά στο όριο των 20.000 ή 60.000 ευρώ, που έχει τεθεί ως ανώτατο όριο για τη σύναψη συμβάσεων παροχής υπηρεσιών με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης ή του πρόχειρου διαγωνισμού, αντίστοιχα. Η έλλειψη των ως άνω στοιχείων καθιστά τη σχετική διαδικασία και τις οικείες δαπάνες μη νόμιμες (βλ. Ε.Σ. Πράξεις ΚΠΕΔ στο VII Τμ. 23, 55, 68, 151, 168/2017 και η εκεί παρατεθείσα νομολογία).Ειδικότερα δε απορριπτέος είναι και ο ισχυρισμός ότι στελέχη του Νοσοκομείου δεν διαθέτουν την απαιτούμενη γνώση, αφού ο ίδιος ο Διοικητής ως ανώτατο στέλεχος έχει πολύ αξιόλογες και εξειδικευμένες σπουδές μεταπτυχιακού επιπέδου επαρκέστατες σε διαχείριση και διεκπεραίωση αντίστοιχων υποθέσεων, οι οποίες άλλωστε εμπίπτουν στο πλαίσιο των καθηκόντων του  (βλ. ανωτέρω και σκέψη υπό ΙΙΙ).

Αμοιβή για την ανόρυξη γεώτρησης (Υπεργολαβία). Με δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι του ανωτέρω υπεργολαβικού συμφωνητικού και της εκτέλεσης του έργου από τον υπεργολάβο δεν προηγήθηκε απόφαση του αρμοδίου δημοτικού οργάνου, με την οποία να εγκρίνεται η εκ μέρους του αναδόχου ανάθεση σ’ αυτόν της εκτέλεσης του αντικειμένου της σύμβασης, όπως ρητά απαιτείται από τις προαναφερόμενες διατάξεις. … Ωστόσο, τα όργανα του Δήμου ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των εφαρμοστέων και προσφάτως θεσπισθεισών διατάξεων του ν. 4412/ 2016 και υπέλαβαν πεπλανημένα, πλην συγγνωστώς, αφενός μεν ότι δεν συνέτρεχε περίπτωση σύμβασης υπεργολαβίας υποκείμενης σε έγκριση, αλλά εσωτερική συμβατική σχέση μεταξύ οικονομικών φορέων διεπόμενη από τον Αστικό Κώδικα, και αφετέρου ότι το ως άνω συμφωνητικό είχε αποκλειστικά φορολογικές συνέπειες (ΠΟΛ.1122/2002 που ερμήνευσε το άρθρο 2 παρ. 4 του ν. 2954/2001, Α΄ 255)…. Κατ’ ακολουθία, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ.Με τα δεδομένα αυτά, η 39720/29.8.2017 απόφαση του Δημάρχου ... περί απευθείας ανάθεσης των παραπάνω εργασιών ουδέποτε απέκτησε νόμιμη ισχύ, αφού δεν αναρτήθηκε στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ.. Συναφώς και η 52757/3.11.2017 σύμβαση, που υπογράφηκε και αναρτήθηκε στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. μετά την εκτέλεση των εργασιών, δεν δύναται να αναπτύξει αναδρομική ισχύ και συνακόλουθα να αποτελέσει νόμιμο έρεισμα της εντελλόμενης δαπάνης. Ωστόσο, συνεκτιμώντας τον ισχυρισμό του Δήμου ..., ότι η απόφαση του Δημάρχου περί απευθείας ανάθεσης των επίμαχων εργασιών εκ παραδρομής δεν αναρτήθηκε στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. και λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκ των υστέρων ληφθείσα απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, περί έγκρισης της σχετικής πίστωσης, και το από 3.11.2017 συμφωνητικό αναρτήθηκαν στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ και στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. αντιστοίχως, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων και από συγγνωστή πλάνη παρέλειψαν να αναρτήσουν στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. την ως άνω απόφαση απευθείας ανάθεσης και να προβούν στην υπογραφή του συμφωνητικού πριν από την εκτέλεση των επίμαχων εργασιών, οι οποίες σε κάθε περίπτωση ήταν απολύτως επείγουσες.(συγγνωστή πλάνη)